• Медицинэ къэхутэныгъэхэмкIэ урысей лъэпкъ университетым, Пирогов Н. И. и цIэр зезыхьэм, и дохутырхэмрэ студентхэмрэ «Адыгэ дохутырхэм я хасэ» жылагъуэ зэгухьэныгъэ къызэрагъэпэщащ, къалащхьэм щыпсэу я хэкуэгъухэм, зыщыщ лъэпкъ, зэрахьэ дин, я псэукIэкIэ зыхуэдэм емылъытауэ, дэIэпыкъуэгъу яхуэхъун папщIэ.

Псоми еджэн…

• Мэлыжьыхьым и 9, махуэку
•  уржым и лъэпкъ зэкъуэтыныгъэм и махуэщ. 1991 гъэм Куржым и Совет Нэхъыщхьэм унафэ къищтащ я къэралыгъуэр зэфIэгъэувэжыным теухуауэ.
• Косовэ Республикэм и Конституцэм и махуэщ
• 1667 гъэм дунейм щыяпэу гъуазджэм и произведенэхэм я дунейпсо выставкэ Париж къыщызэIуахащ.

Псоми еджэн…

• ДызытепсэукI щIым щIэлъ хъугъуэфIыгъуэхэр къэбгъэсэбэп зэрыхъунум ехьэлIа сатырхэм дащрохьэлIэ алыдж еджагъэшхуэхэу Пифагоррэ Аристотельрэ къызэранэкIа я тхыгъэхэми, щIэныгъэм а и къудамэми хэлIыфIыхьа философ, сурэтыщI, тхакIуэ цIэрыIуэ Леонардо да Винчи и лэжьыгъэхэми.

Псоми еджэн…

• (КIэлъыкIуэр. ПэщIэдзэр №№37 — 39-хэм итщ.).
• Къаплъэн-Джэрий иджы IупщIу зэхихащ бжэ кIыргъ макъ. КъызоплъэкIри, унэIутыр къыщIыхьэу щилъагъум:
• — Сыт хъыбар?
• — СулътIаным ичындым ирихьэлIэу хъаныр ирегъэблагъэ.
• — Нэмэзыр дэсщIын хуейуэ къыщIэкIынщ…

Псоми еджэн…

• Махуэ къэс зыкъыддэзыужьу икIи къыддэгъуэгурыкIуэу къэтлъы-тэ гъащIэм зэхъуэкIыныгъэ дызыпэмыплъахэр COVID-19 коронавирусым и пандемием къызэрыщигъэхъур къалъытэри, Европей космос (хьэрш) агентствэм (ЕКА) и щIэныгъэлIхэм жэрдэмыщIэ зыбжанэ къыхалъхьащ.

Псоми еджэн…

• Мэлыжьыхьым и 7, гъубж
• Узыншагъэм и дунейпсо махуэщ. Узыншагъэр хъумэнымкIэ дунейпсо зэгухьэныгъэр къыщызэрагъэпэща махуэм (1948 гъэм) хуэзэу ягъэлъапIэ.
• Рунетыр — урысыбзэкIэ лажьэ интернетыр (Ru дамыгъэр зиIэр) — къыщызэрагъэпэща махуэщ. 1994 гъэм мэлыжьыхьым и 7-м лэжьэн щIидзащ абы икIи дунейпсо «хъым» хэтыну хуитыныгъэ зиIэхэм хагъэхьащ.

Псоми еджэн…

• Иджыпсту дуней псом щызекIуэ псалъэмакъ нэхъыщхьэхэр зытеухуар коронавирусым земыгъэубгъунырщ, абы пэщIэтынырщ. КъекIуэкIыр апхуэдизкIэ куэдщи, кърахьэкI Iуэтэжхэм ятепщIыхьуи зы Iуэху еплъыкIэ гуэрым тыншу ухуэкIуэфыркъым, зым жиIэм адрейр пэщIэуэу щытщи. КъызэрыгуэкI цIыхухэм къытхуэнэжыр къэрал унафэщIхэмрэ дохутырхэмрэ я псалъэр дгъэзэщIэнырщ: къытхуагъэува пIалъэм ди унэ дисыжынырщ, медицинэм и лэжьакIуэхэм узыфэм зэрызыщытхъумэну къытхуагъэува Iэмал щхьэхуэхэм дытету.

Псоми еджэн…

• Куэдрэ сымаджа нэужь, и ныбжьыр илъэс 76-м иту дунейм ехыжащ тхакІуэ, публицист, жылагъуэ лэжьакІуэ цІэрыІуэ Исмел Уэздемыр (ozbay). Дунейм тетыху, зыхуэпсэуари зыхущыIари зыщ — хамэщІ щылъэпкъыныр натІэ зыхуэхъуахэм къызыхэкIар ящIэжу, я лъэпкъым иригушхуэу гупсысэ я щхьэ къыщыгъэушынырщ, хэкупсэ къыхэщІыкІынырщ, ар мыужьыхыжу я гум щыгъэблэнырщ.

Псоми еджэн…

• 
• Ныбжьэгъу лъапIэхэ! Урысейм и цIыхухэу пщIэ зыхуэсщIхэ!
• И кIэм нэблэгъащ мылэжьэгъуэ тхьэмахуэу Урысейм щыдгъэувауэ щытар. Мы махуэ­хэми щхьэкъэIэтыпIэ ямыIэу мэла­жьэ дохутырхэр, медсестрахэр, медицинэ IуэхущIапIэхэм я лэжьакIуэ псори.
• Иджыпсту абыхэм ящыщ дэтхэнэм и дежкIи зэман гугъущ. Ахэращ цIыхухэм къебгъэрыкIуэ эпидемием сымаджэщ­хэмрэ инфекционнэ къудамэхэмрэ щыпэщIэтыр: узыр къызыпкърыхьахэр ягъэхъуж, цIыхухэр кърагъэл, цIыхухэм инфекцэр къамыубыдыным яужь итщ. Шэч къытесхьэркъым, медицинэ лэжьакIуэхэм фIыщIэ зэрахуэсщIыр къэралым и цIыху псоми къызэрыздаIыгъынум.

Псоми еджэн…

• Къэбэрдей-Балъкъэрым и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек КъБР-м узыншагъэр хъумэнымкIэ и IэнатIэм и лэжьакIуэ щхьэхуэхэм, коронавирус уз зэрыцIалэм пэщIэт гупхэм хэтхэм, я лэжьапщIэм хухэгъэхъуэным теухуа унафэ ­къищтащ.
• ЩIыналъэм и УнафэщIым къыдигъэкIа Указым ипкъ иткIэ, СПИД-мрэ узыфэ зэрыцIалэхэмрэ япэщIэтынымкIэ республикэ Центрым и дохутырхэмрэ медицинэ лэжьакIуэхэмрэ, COVID-19-р зыпкърыту къахутахэм е ар зэуэлIауэ шэч зыхуащIхэм, апхуэдэуи коронавирускIэ езыхэри къацIэлэнкIэ шынагъуэу, узым зэрызыщахъумэ фащэ хэхахэр ящыгъыу биологическэ материалхэм елэжьхэм я улахуэм сом мин 20-м къыщыщIэдзауэ 50-м нэс мазэ къэс хущIа­гъунущ.
• КъБР-м и Iэтащхьэмрэ
• Правительствэмрэ я пресс-IуэхущIапIэ.

• ПщIэ зыхуэтщI ди хэ­куэгъухэ!
• Нобэ цIыхубэр хэтщ лъэхъэнэ къызэрымыкIуэ, абы щхьэусыгъуэ хуэхъуар коронавирус узым дунейм зэрызыщиубгъуарщ. НаIуэ хъуащ ар дэтхэнэ зыми къылъэIэсынкIэ зэрыхъунур — жьыми щIэми. Ди жагъуэ зэрыхъунщи, дэ хъыбар гуауэ къытлъэIэсащ — дунейм ехыжащ ди лъэпкъэгъу, медицинэ лэ­жьакIуэ щIалэхэр. Ахэр Германием щыщ дохутыр Сейф Аль-Шаркасирэ Тыркум щыщ медсестра Дилекрэщ. Ди гум къыбгъэдэкIыу дахуогузавэ абыхэм я Iыхьлыхэм.

Псоми еджэн…

• 
  Коронавирус здэщыIэ къэрал псоми я дохутырхэм зы Iуэху здрагъэжьауэ интернетым къыщокIуэкI. ЦIыху нэхъ мащIэ зэхыхьэху, эпидемиери нэхъ лъэрымыхьу екIуэкIынущ. Абы ипкъ иткIэ, нобэ вирусым пэщIэт дохутырхэм цIыхухэр унэм щIэсыну къыхураджэ. «Дэ фэр папщIэ долажьэ. Фэри дэ щхьэкIэ унэм фыщIэс» зытетха тхылъымпIэ напэхэр зыIыгъ дохутырхэм я сурэт дэнэ къэрали щыкуэдщ. Ар къезыгъэжьар Италием щыщ дохутырхэращ, ауэ щIыпIэ куэдым щызэбгрыкIащ, Къэбэрдей-Балъкъэрым щыщ дохутырхэри абыхэм ящыщщ.
• Ауэ Израилым къикIыу къытIэ­рыхьа апхуэдэ сурэтхэр адрейхэм ­къащхьэщокI зи гугъу тщIы къы­хуеджэныгъэр адыгэбзэкIэ тхауэ зэраIыгъымкIэ. Нобэ уз бзаджэм дуней псом щыпэщIэт дохутырхэм яхэтщ хамэ къэралхэм щикъухьа ди лъэпкъэгъухэри. КъищынэмыщIауэ, жэуаплыныгъэрэ гугъуехь нэхъыбэрэ зи пщэ къыдэхуа дохутырхэм гулъытэкIэ, шхынкIэ защIэзыгъэ­къуахэм ящыщщ Кфар-Камэ (Израиль) дэс ди къуэшхэмрэ ди шыпхъу­хэмрэ. Ахэри итщ дэ дыкъызэрыхута щытыкIэм, Iэмал зэриIэкIэ унэм къыщIэкIыркъым, къуажэ курыт школыр дистанционнэ егъэджэныгъэм хуэкIуащ.

Псоми еджэн…

• «Россети Северный Кавказ» компанием Къэбэрдей-Балъкъэрым Iуэхугъуэ­шхуэ къыщрихьэжьащ — электрокъарухэр зрикIуэ километр 234-р абы ири­­гъэ­фIэкIуэнущ, сом мелуани 150-м щIигъу тригъэкIуэдэнурэ.
• Мы гъэм къыщыщIэдзауэ илъэсищым къриубыдэу зэрахъуэкIынущ жьы хъуа Iэмэ­псымэхэр, кIапсэхэр, пкъохэр. Лэжьыгъэхэр щекIуэкIынущ Къэбэрдей-Балъкъэрым и щIыпIэ псоми. Абы щыгъуэми гулъытэ хэха хуащIынущ ­гъущI-алюмин (бзэху) кIапсэ «пцIанэхэр» километр 218-м щыздрикIуэ Бахъсэн, Дзэлыкъуэ щIыналъэхэм. Ахэр зэрахъуэкIынущ нэхъ шына­гъуэншэ фэ зытегъэлъэда мм 70 зи гъумагъхэмкIэ. Иджыпсту щыIэхэр мм 16-м щыщIэдзауэ 35-м нэсщ икIи нэхъыбэу къагъэсэбэп хъуа электрокъарум пэмылъэщ­хэрщ.
• КъищынэмыщIауэ, электрокъарур дяпэкIэ зэрыкIуэну кIапсэщIэхэм хабзэм къе­мызэгъыу, гъэпщкIуауэ зыпадзэфынукъым, дунейм и щытыкIэмрэ къэхъукъащIэ­хэмрэ ахэр нэхъ пэщIэтыфынущ. Ар къызэрагъэсэбэпам и куэдагъым иризэдауэ щы­мыIэн папщIэ Бахъсэн къалэр, Бахъсэн, Дзэлыкъуэ щIыналъэхэр автоматикэм хуа­гъэкIуэнущ.
• Хьэтау  Ислъам.

• Лъэпкъ щIэныгъэм и зыужьыныгъэм хэлъхьэныгъэ ин хуэзыщIа ди лъахэгъухэм халъытэ ­КъБКъУ-м и химико-биологие факультетым и япэ декану щыта, химиер IэщIагъэу къыхэзыха щIэблэ куэдым гъуэгугъэлъагъуэ, унэтIакIуэ яхуэхъуа Бузд Къэралбий Аслъэнбэч и къуэр. Еджагъэшхуэм и ныбжьыр мы махуэхэм илъэс 90 ирокъу. Къи­гъэщIа гъэхэм ящыщу 65-м щIигъур Буздым тыхь хуищIащ егъэ­­джэныгъэ-гъэсэныгъэ, щIэ­ны­гъэ-къэхутэныгъэ лэжьыгъэм. НэхъыжьыфIыр ноби я щапхъэщ иригъэджауэ щытахэм, зыцIыху куэдым.

Къэралбий якум дэсщ, пыIэ щхьэрыгъыу. Сурэтыр 2017 гъэм трахащ.

• Бузд Къэралбий Тэрч щIыналъэм хыхьэ Дей (Мэртэзей) къуа­жэм 1930 гъэм и мэлыжьыхь мазэм къыщалъхуащ. Дунейм и зэхэ­лъы­кIэм дихьэхыу къэхъуа щIалэщIэр курыт школыр ехъулIэныгъэкIэ къиу­ха нэужь, химие IэщIагъэм хуе­джащ. Студент илъэсхэр жыджэру, купщIафIэу езыхьэкIахэм ящыщащ Буздыр. Комсомолец пэрытыр 1957 гъэм къыщыщIэдзауэ илъэситIкIэ щытащ а къэралпсо щIалэгъуалэ зэгухьэныгъэм и Налшык къалэ комитетым и япэ секретару.

Псоми еджэн…

• Мэлыжьыхьым и 4,
• щэбэт
• Интернетым и дунейпсо махуэщ
• Лагъымым къыпкърыкI шынагъуэмрэ щIым а Iэщэ лIэужьыгъуэр къы­хэхыжынымрэ ятеухуа щIэ­ныгъэ цIыхухэм еты­ным и дунейпсо махуэщ
• 1719 гъэм Урысейм Ла­догэ кIэнауэр, Волхов, Нева псыхэр зэпызыщIэр, ухуэн щыщIадзащ.
• 1785 гъэм инджылыз инженер Картрайт Эдмунд щэкI зэрызэIуащэ, лъакъуэ­кIэ бгъэлажьэ хъу станокыр къы­зэригупсысам щыхьэт техъуэ тхылъыр иратащ.
• 1850 гъэм Лос-Анджелес жылэр (США) къалэ хъуащ.
• 1866 гъэм революционер Каракозов Дмитрий Урысейм и пащтыхь Александр ЕтIуанэр иукIыну хэтащ.

Псоми еджэн…