• Бытырбыху дэт «Вита-Нова» IуэхущIапIэм 2017 гъэм къыщыдэкIа «Адыгэ нарт эпос» тхылъым   ди лъэпкъэгъу щIалэ, КъБР-м и цIыхубэ художник СэвкIуий Хьэмид и сурэти 149-рэ ихуащ.

Псоми еджэн…

• Жэпуэгъуэм и 12,  щэбэт
• Къупщхьэ узым ебэныным и дунейпсо махуэщ
• Бзу лъэтэжхэм я дунейпсо махуэщ
• Испаныбзэм и махуэщ
• Армением щагъэлъапIэ зэдзэкIакIуэм и махуэр

Псоми еджэн…

• Cанкт-Петербург дэт «Вита-Нова» тхылъ тедзапIэм «Нартхэр» («Нарты. Адыгский героический эпос») тхылъыр 2017 гъэм къызэрыщыдэкIам и гугъу ди щIэджыкIакIуэхэм фхуэтщIауэ щытащ. Нобэ дызытепсэлъыхьынур СэвкIуий Хьэмид и сурэт абы ихуахэмрэ Гъут Iэдэм абы хуигъэхьэзыра тхыгъэхэмрэщ.

Псоми еджэн…

• 
• I
•  Ар къалъхуат гъэмахуэ хуабэм и кум,
• Июль дыгъэпсым и псэр ипсыхьат,
• Дыгъэ гуащIэм епщтырэкIыу, и гур
• И бгъэм илъу дунейм къытехьат.

Псоми еджэн…

• Жэпуэгъуэм и 10, махуэку
• Психикэ узыншагъэр хъумэным и дунейпсо махуэщ
• ЦIыхум и судыр укIкIэ ящIэу мыдэным и европэпсо махуэщ
• Нэхэм я дунейпсо махуэщ
• 1918 гъэм Урысейм къыщащтащ пэжырытхэм и хабзэщIэхэр.
• 1932 гъэм ДнепроГЭС-р лажьэу яутIыпщащ.
• 1933 гъэм дунейм щыяпэу США-м и тыкуэнхэм къыщIалъхьащ зэрыжьыщIэ порошок.
• 1941 гъэм Жуков Георгий КъухьэпIэ фронтым и унафэщIу ягъэуващ.

Псоми еджэн…

• Налшык и автобус къэувыIэпIэхэр иджырей мардэхэм тету зэIузэпэщ ящI.

Псоми еджэн…

• Адыгэ Республикэр къызэрызэрагъэпэщрэ илъэс 28-рэ зэрырикъур фокIадэм и 29-м щегъэжьауэ жэпуэгъуэм и 10 хъухукIэ Iэтауэ щагъэлъэпIащ ди къуэш щIыналъэм и къалэхэмрэ къуажэхэмрэ.

Псоми еджэн…

• Жэпуэгъуэм и 8, гъубж
•  Астрономием и дунейпсо махуэщ
• Ульяновскэ областым щагъэлъапIэ еджакIуэм и махуэр
• УФ-м щагъэлъапIэ кхъухьхэм — псым тетхэми, псы щIагъым щIэтхэми, уэгум итхэми — я командирхэм я махуэр
• Хорватием и щхьэхуитыныгъэм и махуэщ
• 1860 гъэм Бахъсэн цIыхубэ судыр къызэрагъэпэщауэ щытащ.
• 1961 гъэм Москва и Кремлым съездхэм я къэрал уардэунэр къыщызэIуахащ икIи япэ концертыр щатащ. Ар зыхуэгъэзар унэр зыщIа ухуакIуэхэрт.
• 1945 гъэм США-м щыщ Спенсер Перси микроволновэ хьэку къызэригупсысам щыхьэт техъуэ тхылъ иратащ.

Псоми еджэн…

• Илъэс зыбжанэ ипэкIэ Тхьэкъуахъуэ Iэуес адыгэ дамыгъэхэр зытет пасэрей хьэпшыпхэр зэхуихьэсын щIидзати, дихьэхри, езыми лъэпкъ бгъэхэIухэр иригъэщI хъуащ. Абы ищIауэ щыIэщ Адыгэхэм я щыгъуэ-щIэж, Адыгэ тхыбзэм, Адыгэ ныпым, Адыгэхэм (шэрджэсхэм) я махуэхэм, ди лъэпкъым игъэлъапIэ нэгъуэщI махуэми я дамыгъэхэр зытет бгъэхэIу екIухэр. Апхуэдэуи абы шархэм адыгэ ныпхэр, зэрытхэ тетрадхэми адыгэ дамыгъэхэр трегъадзэ. Нобэ ди хьэщIэщ КъБР-м и Коллекционерхэм я зэгухьэныгъэм,  Къэбэрдей Адыгэ Хасэм хэт, хэкупсэ нэс зиIэ щIалэ Тхьэкъуахъуэ Iэуес.

Псоми еджэн…

• «Узыри къигъэщIри и хущхъуэгъуэри къигъэ- щIыжащ», — жаIэ. Ауэ медицинэм зиужьми, ар иджыри щыкъарууншэщ уз зэмылIэужьыгъуэхэм я пащхьэм — щIэныгъэр нэсакъым. Мыбдежми зэпэщIэуэныгъэхэр къыщохъу: иджыри къэс хущхъуэфI дыдэу къалъытэу щытахэр Iэпкъэлъэпкъым и дежкIэ зэрану къыщыщIидзыж щыIэщ. Iуэхур сэтей къэзыщIыр къэхутэныгъэхэрщ — япэщIыкIэ куууэ ягъэунэхун папщIэ зэман яхуримыкъуауэ къыщIокI. Псом хуэмыдэу синтетикэм къыхэщIыкIахэм, химие реакцэм я Iэужьхэм ехьэлIауэ. КъищынэмыщIауэ, статистикэм къызэритымкIэ, Урысейм щызекIуэ хущхъуэ псоми я Iыхьэ щанэр нэпцIщ, дзыхь яхуэпщI мыхъуну. Ахэр икIи зэрылъапсейр ящIыбгъужмэ, гурыIуэгъуэщ цIыхухэм нэгъуэщI хэкIыпIэхэр къыщIалъыхъуэм и щхьэусыгъуэр. Куэдым къыхах хъуащ «фитотерапие» жыхуаIэр, нэгъуэщIу жыпIэ-мэ, удзхэм къыхэщIыкIа хъущхъуэхэр. Сэбэп къыпхуэмыхъуми, апхуэдэхэм я зэран къокIынукъым. А Iуэхухэм хэт нэхъри нэхъыфIу щыгъуазэщ къэкIыгъэхэм къыхищIыкIахэмкIэ илъэс 40 хъуауэ цIыхухэм еIэзэ Бетрожь Валерэ. Зэман зыбжанэ ипэкIэ абы ди газетыр тетхыхьауэ щытащ, ауэ и лэжьыгъэр зыхуэдэр иджыри къытхуиIуатамэ, лей хъуну ди гугъэкъым.

Псоми еджэн…

• Апхуэдэ фIэщыгъэм щIэту фокIадэм къриубыдэу къэралым и щIыпIэ куэдым щекIуэкIащ Iуэху щхьэпэ. Абы жыджэру хэтащ Къэбэрдей-Балъкъэрым и щIыналъэхэри. Псалъэм папщIэ, Май, Шэрэдж районхэм полицейхэм, жылагъуэ лэжьакIуэхэмрэ къулыкъущIэхэмрэ щыхасащ жыгыщIэхэр.

Псоми еджэн…

• Жэпуэгъуэм и 5, щэбэт
•   ЕгъэджакIуэм и дунейпсо махуэщ
•  УФ-м щIэпхъаджащIэхэр къэлъыхъуэным пыщIа и IэнатIэм и лэжьакIуэм и махуэщ. 1918 гъэм цIыхубэ комиссариатым и унафэкIэ РСФСР-м къыщызэрагъэпэщащ уголовнэ Iуэхухэм елэжьыну къудамэхэр.
•  Адыгэ Республикэр къыщызэрагъэпэща махуэщ
•  Португалием щагъэлъапIэ Республикэм и махуэр

Псоми еджэн…

• Ди лъэпкъэгъу адыгейхэм я гуфIэгъуэщ — жэпуэгъуэм и 5-р Республикэм и махуэщ. 1995 гъэм мазаем и 17-м ар икIи мылэжьэгъуэу абы щагъэуващ.

Псоми еджэн…

• Псэущхьэхэр хъумэным и дунейпсо махуэщ
•  Хьэршым и дунейпсо тхьэмахуэщ
•  ЦIыхубэм я дежкIэ Хьэрш лъэхъэнэм щыщIидза махуэщ, Астронавтикэм и дунейпсо федерацэм 1967 гъэм игъэувауэ. 1957 гъэм жэпуэгъуэм и 4-м СССР-м дунейм щыяпэу ЩIым и IэрыщI спутникыр хьэршым иутIыпщащ.

Псоми еджэн…

• Iуащхьэмахуэ курортым жыджэру зыщыхуагъэхьэзыр гъэм и бгы-лыжэ лъэхъэнэщIэм. Мыбдежым зэгъэзэхуэжыныгъэ лэжьыгъэхэр зэрыщрагъэкIуэкIым къыхэкIыу, гондолэ кIапсэ гъуэгущIэхэм ящыщу тIур: Азау — Кругозор, Кругозор — Мир станцхэм я зэхуаку дэтхэр жэпуэгъуэм и 1-м къыщыщIэдзауэ и 21 пщIондэ зэхуэщIауэ щытынущ.

Псоми еджэн…