• Ди газетым зэрытетащи, мэкъуауэгъуэм и кIэхэм Адыгэ Республикэм и махуэхэр Къэбэрдей-Балъкъэрым гукъинэжу щекIуэкIащ, абы и къэралыгъуэр илъэси 100 зэрырикъумрэ Урысейм ис  лъэпкъхэм я щэнхабзэ хъугъуэфIыгъуэхэм я гъэу мы илъэсыр зэрагъэувамрэ я щIыхькIэ (Къэбэрдей-Балъкъэр, Къэрэшей-Шэрджэс, Адыгэ, Шэшэн республикэ-хэм 2022 гъэм ягъэлъапIэ я къэралыгъуэр илъэси 100 зэрырикъур).

Псоми еджэн…

• Мы махуэхэм ди къэралым и щIыналъэхэм щокIуэкI щIэныгъэ нэхъыщхьэ зэзыгъэгъуэта щIалэгъуалэм абы щыхьэт техъуэ тхылъхэр (дипломхэр) щратыж гуфIэгъуэ зэIущIэхэр. Москва Союзхэм я Унэм дыгъуасэ щызэхэта апхуэдэ гуфIэгъуэ пшыхьым щагъэлъэпIащ Сеченовым и цIэр зезыхьэ Езанэ къэрал медицинэ университетыр ехъулIэныгъэ лъагэхэр яIэу къэзыухахэр.

Псоми еджэн…

• Къэбэрдей-Балъкъэр областной советым и гъэзэщIакIуэ комитетым и Президиумым 1922 гъэм бадзэуэгъуэм и 1-м унафэ ищIащ щIыпIэм архив IэнатIэ къыщызэгъэпэщыным теухуауэ. Ди къэралыр къапщтэмэ, УФ-м и Архивым и махуэр махуэгъэпсым къыхэгъэбелджылыкIыным теухуа унафэ 2003 гъэм къищтауэ щытащ УФ-м и Федеральнэ архив къулыкъущIапIэм. Нэхъ жыжьэу узэIэбэкIыжмэ, архив дэфтэрхэм къазэрыхэщымкIэ, 1720 гъэм Пётр Езанэм унафэ къыдигъэкIащ Урысейм и къулы- къущIапIэ, IуэхущIапIэ псоми щекIуэкI лэжьыгъэхэр, къэралым къыщыхъу Iуэхугъуэхэр зэрыт тхылъхэр зэхуэзыхьэсыну IэщIагъэлI (архивариус) яIэн хуейуэ.

Псоми еджэн…

• 1932 гъэм къызэIуаха Къэбэрдей-Балъкъэр пединститутыр и лъабжьэу илъэс 65-рэ ипэкIэ, 1957 гъэм, ди республикэм университет иIэ зэрыхъуар Кавказ Ищхъэрэм къызэщIиубыдэ лъэпкъ щIыналъэ автономиехэми мыхьэнэшхуэ щызиIэ къэхъукъащIэт. ЩIэныгъэмрэ щэнхабзэмрэ адэкIи зегъэужьын зэрыхуейр ди къэралым а зэманым щекIуэкIа щIэныгъэ-техникэ революцэм къигъэува къалэнхэм ящыщт. ЛъагапIэщIэхэр къэзыщтэ экономикэр зэрызэхэт унэтIыныгъэ псомкIи хуэныкъуэ хъуат лъэпкъ IэщIагъэлI куэд. ЩIыналъэхэм я еджапIэ нэхъыщхьэхэм хуэдэу, ахэр нэгъуэщI щIыпIэхэм зэпэщу щагъэхьэзырыфынутэкъым. Ар фIы дыдэу къызыгурыIуэ, гъащIэм и бэуэкIэр псэкIэ зыхэзыщIэ политик Iэзэт КъБКъУ-м и япэ ректору щыта Бэрбэч ХьэтIутIэ МутIэ и къуэр (1916 — 1965).

Псоми еджэн…

• Налшык къалэ и курорт щIыпIэм щыIэщ сабий санаторэ, турист базэ куэд. Абыхэм илъэс къэс къокIуэ Урысейм и щIыналъэ псоми къикI сабий минхэр. ЦIыкIухэм шынагъуэншэу загъэпсэхуныр къызэгъэпэщыныр абы ехьэлIа министерствэхэмрэ ведомствэхэмрэ я къалэн нэхъыщхьэхэм язщ.

Псоми еджэн…

• Иджыблагъэ «Адыгэ псалъэ» газетым и къыдэкIыгъуэхэм ящыщ зым (2022 гъэм, мэкъуауэгъуэм и 25-м) тетащ «Адыгэпщ Ридадэ къызэраукIрэ илъэс мин ирокъу» тхыгъэр. КъыкIэлъыкIуэ блыщхьэ махуэм абы къыкIэлъыкIуащ куэдрэ къытхуэтхэ, IуэрыIуатэмрэ адыгэм и тхыдэмрэ фIыуэ щыгъуазэ Абазэ Хьэсэн. КъызэрыщIэкIамкIэ, Хьэсэн, Котляров Виктор щIыгъуу игъэхьэзыращ Ридадэрэ Мстиславрэ зарызэбэнрэ мы гъэм илъэс мин зэрырикъум теухуа тхылъ, «Ридадэрэ Мстиславрэ» фIэщыгъэм щIэтыр. Ар щIэныгъэр щыхьэт зытехъуэ дэфтэр защIэкIэ зэхэлъщ, мыгувэуи дунейм къытехьэнущ.

Псоми еджэн…

• УимыгъэпIейтеинкIэ Iэмал имыIэу лы лей зытелъ сабийхэм я бжыгъэм къыхохъуэ.

Псоми еджэн…

• ДжэдыкIэжьапхъэ, бжьын щIэлъу
• Бжьыныщхьэ укъэбзар мыцIыкIу дыдэурэ яупщIатэ, тебэм ит тхъу къэплъам халъхьэ, зэIащIэурэ лантIэ хъуху, тхъуэплъыфэ къытеуэху ягъэлыбжьэ, итIанэ, зэIащIэурэ, шыбжий сыр плъыжь хьэжар хаудэри, псори зэрызэщIэлъу ягъэлыбжьэ, тхъуэплъ дахэ хъуху. ИтIанэ абы щIакIэ шыгъу зыхэлъ, шатэкIэ зэIыха джэдыкIэ уда, тебащхьэр трапIэжри, зэрагъэдзэкIыурэ ягъажьэ.

Псоми еджэн…

• Музыкэ театрым щагъэлъэпIащ Шэджэм районым хыхьэ Нартан къуажэм лъэпкъ къафэхэмкIэ щапхъэу къалъытэ «Вагъуэ цIыкIу» и сабий ансамблыр (художественнэ унафэщIыр КъБР-м гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Къурашэ Эдуардщ) къызэрызэрагъэпэщрэ илъэсипщI зэрырикъур. Къафэр зи псэм хэлъ ныбжьыщIэхэр щагъафIэ концертыр гукъинэжу къызэрагъэпэщащ. Ар иригъэкIуэкIащ режиссёр Гумэ Маринэ.

Псоми еджэн…

• «2022 гъэм и мафIэсгъэункIыфI нэхъыфI» еплъыныгъэ-зэпеуэ иджыблагъэ щекIуэкIащ МафIэс-къегъэлакIуэ часть №1-м и хэщIапIэм.

Псоми еджэн…

• КIуэкIуэ Казбек иригъэкIуэкIащ Инвестицэхэмрэ хьэрычэтыщIэ IуэхухэмкIэ советым и зэIущIэ. Абы хэтащ КъБР-м и Правительствэм и УнафэщI Мусуков Алий, абы и япэ къуэдзэхэу Къуныжь МуIэедрэ Говоров Сергейрэ, министрхэр, банкхэм, хьэрычэтыщIэ IуэхумащIэмрэ курытымрэ, жылагъуэ зэгухьэныгъэхэм я лIыкIуэхэр.

Псоми еджэн…

• Апхуэдэ фIэщыгъэ зиIэ гуфIэгъуэ зэхыхьэхэр мы лъэхъэнэм щокIуэкI Бахъсэн щIыналъэм. Ахэр ирырагъэхьэлIэ районыр къызэрызэрагъэпэщрэ илъэси 100 зэрырикъум.

Псоми еджэн…

• 2022 гъэм и пэщIэдзэм къыхалъхьауэ щытащ «Си анэмрэ сэрэ лъэпкъ фащэр докIупс» сурэтхэмкIэ дунейпсо зэпеуэр. Мы гъэм ещанэу къызэрагъэпэщ а Iуэхугъуэм и къалэн нэхъыщхьэщ Урысей Федерацэм щыпсэу лъэпкъхэм я фащэхэм я дахагъыр наIуэ къищIыну, лъэпкъ щэнхабзэхэм зегъэужьыным къэрал унафэщIхэм гулъытэ нэхъыбэ хуригъэщIыну.

Псоми еджэн…

• «Си фIэщ мэхъу бгырыс Iэлыр гурыщIэ телъыджэм — гъащIэм и нэхугъэ IэфIым, щIэныгъэм — къызэрыщIэтэджэнур… Сэ сымылъагъункIи хъунщ а дакъикъэр — си лъахэм щIэныгъэншагъэр IэщIыб щищIыну лъэхъэнэр; сыт хуэдиз гухэхъуэгъуэ зыхэсщIэнт сэ абы щыгъуэ!» — 1836 гъэм итхыгъауэ щытащ адыгэ узэщIакIуэ цIэрыIуэ Нэгумэ Шорэ. Хэкупсэ нэсыр зыщIэхъуэпса а Iуэхугъуэ иныр лъэпкъым къыщыдэхъулIар илъэси 100-м нэс дэкIауэщ. Абы щыгъуэ, 1932 гъэм, Псыхуабэ (Пятигорск) къыщызэIуахауэ щытащ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал пединститутыр.

Псоми еджэн…

• ЩIэныгъэлI, тхакIуэ, гупсысакIуэ, литературэ критик Що-къуий Къадир къызэралъхурэ илъэс 80 ирокъу.

Псоми еджэн…