• ДофI  догъэлъапIэ
• IэщIагъэмрэ лэжьыгъэмрэ хуэпэж
• Урысей Федерацэм щэнхабзэмкIэ, Къэбэрдей-Балъкъэрым гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ я лэжьакIуэ, пщIэрэ щIыхьрэ иIэу Музыкэ къэрал театрым и хормейстер нэхъыщхьэ къулыкъум илъэс куэдкIэ пэрыта, профессор, республикэм и музыкэ гъуазджэр зэфIэувэным хэлъхьэныгъэфIхэр хуэзыщIа, КъБР-м и Парламентымрэ Правитель- ствэмрэ, республикэм и Совет Нэхъыщхьэм и Президиумым, ЩэнхабзэмкIэ и министерствэм, Щэнхабзэм и лэжьакIуэхэм я Урысей Профсоюз зэгухьэныгъэм и Комитет нэхъыщхьэм и президиумым, Украинэм и КП-м и Винницкэ обкомым   я щIыхь тхылъхэр, «Музыкэ театрхэм я спектаклхэм я урысейпсо фестивалым щиIэ ехъулIэныгъэм папщIэ» дипломым и япэ нагъыщэр, «И лэжьыгъэфIым папщIэ» медалыр, фIыщIэ тхылъхэмрэ саугъэт лъапIэхэмрэ зыхуагъэфэща Бицу Юрэ ди гуапэу зыхуэдгъэзащ и гъащIэмрэ гуащIэмрэ тедгъэпсэлъыхьыну.

Псоми еджэн…

• Дыгъэгъазэм и 6-м МузыкэмкIэ театрым Iэтауэ щагъэлъэпIащ КъБР-м и цIыхубэ усакIуэ, Горький Максим и цIэр зезыхьэ Къэрал саугъэтым и лауреат, Налшык къалэм щIыхь зиIэ и цIыху Зумакуловэ Танзиля и ныбжьыр илъэс 85-рэ зэрырикъур.

Псоми еджэн…

• КъБКъУ-м и профессор, физико-математикэ щIэныгъэхэм я доктор, лъэпкъ щIэныгъэм и къэкIуэнум псэ хьэлэлкIэ хуэлажьэ Журт Арчыл Хьэзешэ и къуэр ящыщщ а еджапIэ нэхъыщхьэм и IэщIагъэлI пашэхэм, цIэрыIуэхэм. Университетым Физикэмрэ математикэмкIэ и институтым егъэджэныгъэмрэ методикэмкIэ и комиссэм и пашэм и къуэдзэщ Журтыр. ЗэфIэкIышхуэ зыбгъэдэлъ а лэжьакIуэ емызэшыр апхуэдэу и унафэщIщ а унэтIыныгъэмкIэ КъБКъУ-м и магистратурэмрэ аспирантурэмрэ. Абы и къалэмыпэм къыпыкI лэжьыгъэхэм пщIэ щагъуэт щIэныгъэ дунейм. Абыхэм ящыщ куэд къытрадзэ Scopus библиографие, реферативнэ дунейпсо базэхэм хыхьэ щIэныгъэ журнал цIэрыIуэхэм. Абыхэм уи тхыгъэ къытрадзэн щхьэкIэ, дызэрыщыгъуазэщи, щIэныгъэм и дежкIэ мыхьэнэшхуэ зиIэ еплъыкIэщIэ гуэр абы хэлъын хуейщ, ар къызыхэщ рецензэ купщIафIэри щIыгъужу. Апхуэдэ пщIэ лъагэр щIэныгъэ дунейм хуэфащэ дыдэу къыщыхуащI зи илъэс 70 юбилейр иджыблагъэ зыгъэлъэпIа лъэпкъ IэщIагъэлIым.

Псоми еджэн…

• Зумакуловэ Танзиля и ныбжьыр илъэс бжыгъэ дахэ зэрырикъум теухуа зэхыхьэм щыпащащ усакIуэр къыщалъхуа Тырныауз къалэм.

Псоми еджэн…

• Мы гъэм шыщхьэуIум и 13-м илъэс 80 ирикъуащ, Къэбэрдей-Балъкъэрым и мызакъуэу, нэгъуэщI щIына-лъэ Iэджэми къыщацIыху оперэ уэрэджыIакIуэ гъуэзэджэ, КъБАССР-м щIыхь зиIэ и артисткэ, Кавказ Ищхъэрэм ГъуазджэхэмкIэ и къэрал институтым и егъэджакIуэ Бэгъуэтыж Светланэ Батыр и пхъур. 1960 гъэм Налшык дэт музыкэ училищэр къэзыуха хъыджэбзыр абдеж къызэрыщымыувыIэнур гурыIуэгъуэт. Абы иужькIэ и щIэныгъэм щыхигъэхъуащ Собинов Леонид и цIэр зэрихьэу Саратов дэт консерваторэм. 1965-1969, 1977-1998 гъэхэм ар щылэжьащ Къэбэрдей-Балъкъэрым и къэрал филармонием, а бжыгъэхэм я зэхуаку дэта илъэсийм ди республикэм      и Музыкэ театрым и уэрэджыIакIуэщ. Абы и утыкум щигъэзэщIа оперэ партиехэмрэ романсхэмрэ, нэгъуэщI классикэ жыпхъэхэм щыщхэр, адыгэ лъэпкъ уэрэдыжьхэр цIыхухэм гуимыхуж ящыхъуащ. ЖыпIэнуракъэ, профессиональнэ гъуазджэм щыхузэфIэмыкIамрэ щызримыгъэхъулIэфамрэ укIуэдыж.

Псоми еджэн…

• Лъэпкъ  гъуазджэм  и  вагъуэ
• Тубай Мухьэмэд Мудар и къуэр 1919 гъэм щэкIуэгъуэм и 14-м Тэрч районым хыхьэ Къаншыуей (иджы Курп Ищхъэрэщ) къуажэм къыщалъхуащ. Ар щытащ ди лъэпкъ театрым и джэлэсу, къыхиха джэгуакIуэ IэщIагъэм хуэпэжу, режиссёр IэкIуэлъакIуэу, унафэщI губзыгъэу, театрым и щэхухэм фIыуэ хэзыщIыкI драматург гъуэзэджэу, цIыху щыпкъэу, ныбжьэгъу пэжу.

Псоми еджэн…

• Лъагъуныгъэм  и хьэтыркIэ…  «Щихухэр иджыри мэкI»
• Къэрмокъуэ Мухьэмэд цIыху телъыджэу щытащ. Абы хэмыгъуэщэн лъэужьышхуэ къыщигъэнащ щэнхабзэм зэуэ и IэнатIитIми — лъэпкъ журналистикэми къэбэрдей литературэми. Уегупсысми, къыпхуэгъуэтыну къыщIэкIынукъым а лъэныкъуитIми езым и гъащIэм нэхъ ебэкIыу щыщытар. Еш имыIэу, гуащIэ хьэлэлкIэ гъэнщIауэ ирихьэкIа лэжьыгъэм папщIэ Къэрмокъуэм хуэфащэ пщIэшхуэ къыхуащIащ: абы къыфIащащ КъБАССР-ми РСФСР-ми щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ я лэжьакIуэ, КъБР-м и цIыхубэ тхакIуэ цIэ лъапIэхэр.

Псоми еджэн…

• Къэрэшей-Шэрджэс Республикэм и Хьэбэз щIыналъэм иджыблагъэ зэIущIэ щекIуэкIащ журналист, тхакIуэ, усакIуэ, зэдзэкIакIуэ Пхъэш МуIэед и фэеплъу. Псэужамэ, ар илъэс 70 ирикъунут фокIадэм и 15-м. МуIэед 2000 гъэм фокIадэм и 18-м дунейм ехыжащ, и ныбжьыр илъэс 51-рэ ирикъуа къудейуэ.

Псоми еджэн…

• Нэхурэ  фIыгъуэрэ,  лIыгъэрэ  къабзагъэрэ
• Кязим… Нэхурэ фIыгъуэрэ, лIыгъэрэ къабзагъэрэ хыболъагъуэ а цIэ кIэщIым. Абы и деж къыщыщIедзэ балъкъэрхэм я тхыбзэм.

Псоми еджэн…

• ЗыкъыфIэщIыжын  жыхуэпIэр
• и  пщIыхьэпIэ  къыхэхуэртэкъым
• Япэрауэ, Дашу Хьэшыр цIыху къекIуу, нэсри къэсыжауэ адыгэ щIалэщ, зыхужаIэм хуэдэу щытащ. ЕтIуанэрауэ, цIыхуфI дыдэт, зэчиифIэми, зыкъыфIэщIыжын жыхуэпIэр и хьэлым хэлътэкъым. Ещанэрауэ, ар къызыхуалъхуар къэфэнырт. А псори зэхэслъхьэжауэ, сэ Хьэшыр пщIэ, дзыхь хуэсщIырт.

Псоми еджэн…

• Зы гукъеуэ закъуэ
• Иджырей тырку литературэм и новеллэ жанрым и лъабжьэр зыгъэтIылъа Хьэткъуэ Умар — Омер СейфеддинкIэ зэджэжым — дунейпсо литературэми увыпIэ хэха щеубыд.

Псоми еджэн…

• Зыми емыщхь
• Пасэу белджылы къэхъуат Къаздэхъу СулътIан гъуазджэм зэрыдихьэхыр: школ самодеятельностым хэтт, езыр къыщалъхуа Ислъэмей къуажэм икIыурэ Бахъсэн кIуэрти, ЩэнхабзэмкIэ унэм щагъэлъагъуэ спектаклхэм еплъырт. Налшыки щынэс щыIэт, театрым еплъын папщIэ. Тэмэму ящIащ Москва кIуэуэ актёру еджэну мурад зыщIа СулътIан нэхъыжьхэр зэрыпэрымыуар.

Псоми еджэн…

• Тхьэгъэзит Зубер и ныбжьыр илъэс 85-рэ ирокъу
• КъБР-м и цIыхубэ усакIуэ Тхьэгъэзит Зубер Мухьэмэд и къуэр Тэрч щIыналъэм хыхьэ Мэртэзей (Дей) къуажэм къыщалъхуащ. Школыр къиуха нэужь, ар щIэтIысхьащ Къэбэрдей къэрал пединститутым и тхыдэ-филологие факультетым адыгэбзэмрэ урысыбзэмкIэ и къудамэм. 1960 гъэм къыщыщIэдзауэ 1965 гъэ пщIондэ Тхьэгъэзитыр «Советская молодёжь» газетым щылэжьащ. 1965 — 1971 гъэхэм ар «Iуащхьэмахуэ» журналым и редактору, итIанэ редактор нэхъыщхьэу щытащ. КъыкIэлъыкIуэ илъэс тIощIым Зубер ТхакIуэхэм я зэгухьэныгъэм жэуап зыхь и секретарщ, 1991 — 1994 гъэхэм абы и тхьэмадэщ.

Псоми еджэн…

• Политик лъэщу, къулыкъущIэ пэжу, IэнатIэ зэмылIэужьыгъуэхэм ехъулIэныгъэфIхэр щаIэу лажьэ IэщIагъэлI цIэрыIуэу адыгэр зэрыгушхуэр мащIэкъым. Абыхэм ящыщщ зи фэеплъ нэху дунейм къытезына, ноби зи цIэр фIыкIэ ираIуэ Тыркуин Анатолэ. Мэздэгу щыпсэу ди лъэпкъэгъухэм къахэкIа щIалэр балигъыпIэ щиувэм еджакIуэ здиунэтIар Налшыкщ. И хэкужь къихьэжу щIэныгъэ зригъэгъуэта нэужь, абы игъэзэжакъым, нэгъуэщI щIыпIэ Iэпхъуакъым, атIэ и щIэныгъэ-ри зэфIэкIри и адэжь лъахэм къыхуигъэсэбэпу Къэбэрдей-Балъкъэрым щыпсэуащ.

Псоми еджэн…

• Композитор гуащIафIэ
• Урысей Федерацэми Адыгэ Республикэми я цIыхубэ артист, КъБР-м гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ, Адыгейм и Къэрал саугъэтым и лауреат,   УФ-м и Композиторхэм я союзым хэта, композитор цIэрыIуэ Тхьэбысым Умар къызэралъхурэ шыщхьэуIум и 16-м илъэси 100 ирикъуащ.

Псоми еджэн…