• Зэрысабийрэ къэфэну зыфIэфI, и ныбжьым хуумыгъэфэщэнуи телъыджэу ар къызэхъулIэу щыта хъыджэбзым и къэфэкIэ хьэлэмэтыщэм теухуауэ Къэшэж Иннэ усэ итхащ, зи дахагъэр Идар Темрыкъуэ ипхъу Гуащэнэ и скульптурэ образ хъуа Шэру Соня гъуэгуанэ дахэ къикIуащ. Ар кинофильмхэмрэ телефильмхэмрэ мызэ-мытIэу хэтащ. Абы республикэм и лъэпкъ къафэм зегъэужьыным къаруушхуэ ирихьэлIащ, щэнхабзэмрэ гъуазджэмрэ иджыпсту щылажьэхэм ящыщ куэд а гъуэгуанэм тригъэуващ. Шэру Соня зэи ягу ихункъым абы и зэфIэкIым, Iэзагъэм дихьэхыу щытахэм.

Псоми еджэн…

• Бзылъхугъэ гуащIафIэщ, лъэпкъ литературэм зи къалэмыр къыхэжаныкIщ Адыгейм щыщ Хъунэгу Саидэ.

Псоми еджэн…

• Гъуазджэм и цIыху
• Дуней псом щыцIэрыIуэ урыс драматург Островский А. Н. папщIэ урыс тхакIуэшхуэ Гончаров И. А. жиIэгъауэ щытащ мыпхуэдэу: «Литературэм уэ ухуэупсащ библиотекэ псокIэ. Сценэм уэ къыхуэбгъэщIащ зыми емыщхь дуней телъыджэ. Уэ пхузэфIэкIащ Фонвизин, Грибоедов, Гоголь сымэ зи лъабжьэр ягъэтIылъа Театр унэр и кIэм нэбгъэсын. Ауэ уэ зы закъуэращ зи фIыщIэр дэ, урысхэм, ди лъэпкъ театр диIэ зэрыхъуар. Абы «Островскэм и театр» фIэщын зэрыхуейр хьэкъщ». Ардыдэр хужыпIэ хъунущ ди лъэпкъым къыхэкIа, дызэрыгушхуэ Акъсырэ Залымхъан. ПхуэмыIуэтэным хуэдизщ абы ди лъэпкъ гъуазджэм хуищIа хэлъхьэныгъэр.

Псоми еджэн…

• Мы махуэхэм зи илъэс 75-р зыгъэлъапIэ Аттаев Жэмал Жэбир и къуэр ящыщщ иджырей Къэбэрдей-Балъкъэрым пщIэрэ щхьэрэ щызиIэ къэрал, жылагъуэ, политикэ лэжьакIуэшхуэхэм. «Заман» газетым илъэс куэд лъандэрэ и редактор нэхъыщхьэу щыт хэкупсэр КъБР-м и Жылагъуэ палатэм и унафэщIым и къуэдзэщ, республикэм цIыхум и хуитыныгъэхэр хъумэнымкIэ и уполномоченнэм къепхауэ лажьэ эксперт советым хэтщ. И IэщIагъэмкIэ бгъэдэлъ Iэзагъышхуэм, зэфIих жылагъуэ Iуэху инхэм, ди щIыналъэм и социальнэ зыужьыныгъэм хуищIа хэлъхьэныгъэхэм папщIэ Аттаевым къыхуагъэфэщащ щIыхьыцIэ лъагэ зыбжанэ. Ар УФ-ми КъБР-ми щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ я лэжьакIуэщ, КъШР-м щIыхь зиIэ и журналистщ, ди республикэм и дамыгъэ нэхъ лъапIэ дыдэр — КъБР-м и ЩIыхь тхылъыр — къратащ, апхуэдэуи мызэ-мытIэу ягъэпэжащ УФ-м, КъБР-м я Журналистхэм я зэгухьэныгъэхэм я щIыхь, фIыщIэ тхылъхэмкIэ, саугъэтхэмкIэ.

Псоми еджэн…

• Лъэпкъ  гупсысакIуэ
• ЦIыху акъылыфIэм и зэфIэкIхэр гъунапкъэншэщ. Апхуэдэм хуэфэщэн IэщIагъэ игъуэтмэ, абы и щэхухэр къэхутэным, зэгъэщIэным еши псэхуи имыщIэу елэжьынущ, ищIа мурадхэри, сыт хуэдэ гугъуехьхэр Iуэхум хэмылъми, зригъэхъулIэнущ. Ди лъэпкъым къыхэкIащ дызэрыпагэ апхуэдэ цIыху щэджащэ куэд. Абыхэм ящыщщ Къэбэрдей-Балъкъэрым Гуманитар къэхутэныгъэхэмкIэ и институтым и лэжьакIуэ нэхъыщхьэ, филологие щIэныгъэхэм я доктор, профессор, КъБР-м щIэныгъэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Гъут Iэдэм.

Псоми еджэн…

• Ди адэ-анэм насыпыфIэу илъэс 62-рэ къызэдагъэщIащ. ЛъэныкъуэкIэ укъыщеплъмэ, къыпщыхъункIэ хъунут зи дуней еплъыкIэрэ зи хабзэрэ зиIэж лъэпкъ зырызым къыхэкIахэм я нэчыхьыр быдэ мыхъуну. Ди адэр илъэс 24-рэ, ди анэр — 20 щыхъухэм зэпызыщIа гурыщIэ къабзэм гъащIэ кIыхь къыщIэлът. Сыт хуэдизу къабзэу щытын хуейт атIэ а гурыщIэр, зауэми, гъащIэм къахуигъэува адрей гъэунэхупIэ гугъухэми гурэ-псэкIэ зэщIыгъуу пхыкIыфын папщIэ?! ГъащIэм и бэIутIэIу псоми пэлъэщащ а тIум я гурыщIэр. Гухэлъ къабзэрэ пэжыгъэрэ лъабжьэ зыхуа-щIа унагъуэм къихъуа бын- хэр псэ хуабагъэ зэи дыщыщIакъым, сыт и лъэныкъуэкIи адэ-анэм я лъагъуныгъэм дыкъихъумэрт. Ди адэр дунейм ехыжа нэужь, ди анэм къызитыжауэ щытащ абы и Iэрытххэр щызэхуэхьэса, зэманым фагъуэ ищIа папкэ Iувышхуэр. Абы дэлът щызэрыцIыхуа махуэм къыщыщIэдзауэ ди адэм ди анэм къыхуигъэхьа письмохэр. Абы сыкъеджэжыху, си тхьэкIу-мэм къоIуэ си адэм и макъыр, абы и псэлъэкIэр, и гушыIэ- кIэ дахэхэр, адыгэ лъахэм ехьэлIа хъыбархэр. Хэку зауэшхуэм щыгъуэ си анэмрэ си шыпхъу нэхъыжь Татьянэрэ къахуигъэхьа тхыгъэхэм седжэжмэ, къызгуроIуэ ди адэм псалъэ хуабэкIэ а тIум зэрахуэсакъыфар. АдэкIи, дунейр мамыр хъужа нэужь, Налшык икIыу командировкэ жыжьэхэм щыкIуэхэм къытхуитхауэ щытахэм яхэлъ лъагъуныгъэр си гум щыкIуэщIыркъым.

Псоми еджэн…

• Социалист Лэжьыгъэм и ЛIыхъужь, РСФСР-м и Къэрал саугъэтым и лауреат, Къэбэрдей-Балъкъэрым и цIыхубэ усакIуэ, Горький Максим и цIэр зезыхьэ щыIэ Къэрал саугъэтыр зыхуагъэфэща КIыщокъуэ Алим къызэралъхурэ илъэсищэрэ тху-рэ ирокъу.

Псоми еджэн…

• Къэбэрдейм и къуэ пэж
• Алим мы дунейм ехыжыну зэи сигу къэкIыртэкъым. Мо дыгъэм, мо мазэм, мо Iуащхьэмахуэ е Урыхужь ещхьу, игъащIэкIэ псэун къысфIэщIырт. Ар зытемыт дунейр дуней нэпцIу къэслъытэрт. Алим къыпщхьэщымытмэ, мы дуней цIэнтхъуэрыгъуэм утетынри шынагъуэ хъурт. Абы и жьауэм ущIэту утхэнри уи лъэпкъым ухуэлэжьэнри дэрэжэгъуэт. Алим диIэмэ, ди лъэпкъыр хэутэн яхуэщIынкъым, жиIэрт си псэм. Алим псэумэ, ди литературэм и пщIэри яхуеудыхынкъым. Алим къытщхьэщытмэ, ди бзэри яхуэгъэгъункъым…

Псоми еджэн…

• Илъэси 190-рэ ирокъу адыгэлI гъуэзэджэ Хьэшыр Чылар Европэм и бгы нэхъ лъагэ дыдэ Iуащхьэмахуэ и щыгум зэрынэсрэ. ЦIыхухэм ящыщу япэу а Iуэхугъуэр зыхузэфIэкIар аращ икIи абыкIэ и цIэр тхыдэм къыхинащ.

Псоми еджэн…

• Лъэпкъым и тхыдэ
• Чылар Гъузер Къэрэбат и къуэм и гукъэкIыжхэр
• Ди унагъуэцIэмрэ лъэпкъым и тхыдэмрэ убзыхуауэ тхылъхэм изэгъауэ къыщыщIидзэр Чыларым и дежщ. Абы лъандэрэ лъэпкъищэхэм я тхыдэм ебгъапщэмэ, куэд дыдэ хъуакъым, илъэс щитIым нэсауэ арат.

Псоми еджэн…

• Балъкъэр усакIуэ телъыджэ Зумакуловэ Танзиля нобэ илъэс 85-рэ ирокъу
• Псом япэ ит
• Балъкъэр усакIуэ Зумакуловэ Танзиля Iуащхьэмахуэ районым хыхьэ Гирхожан жылэм 1934 гъэм бадзэуэгъуэм и 18-м къыщалъхуащ. Абы и сабиигъуэр зауэ нэужь лъэхъэнэм ирихьэлIати, а зэманым и гугъуехь псори игъэващ. 1940 — 1944 гъэхэм ар щеджащ къуажэм дэт пэщIэдзэ еджапIэм. АдэкIэ щIэныгъэ зэгъэгъуэтыным щыпищар балъкъэр лъэпкъыр здаша Къыргъызращ.

Псоми еджэн…

• КъикIуэт  зымыщIэ  лIыхъужь
• ЯмыIэт щхьэх, ямыщIэт еш
• И бынхэм адыгэ щIыналъэм.
• Ягъэхъурт Iэщ, ягъэкIырт мэш, —
• Яхьт гъащIэр, я Iэр Iуэхум хэлъу.
•  

Псоми еджэн…

• … ЦIыхухэр Iуащхьэмахуэ хуэкIуэрт. Дыгъэ бзий гуащIэхэм щахъумэн папщIэ абыхэм я нэкIухэм гын щахуащ. Экспедицэр 1829 гъэм генерал Эмануэль къызэригъэпэщат. ЩIэныгъэ IуэхухэмкIэ жэуап ихьырт академик, геофизик цIэрыIуэ, минералог, Петербург щыIэ физикэ обсерваторием и къызэгъэпэщакIуэ икIи и япэ директор Купфер Адольф (1799 — 1865). Гупым хэтт физик Ленц Эмиль. Зоологие къэхутэныгъэхэр и пщэ далъхьат иужькIэ Урыс энтомологие обществэр къызэзыгъэпэща Менетрие Эдуард (1802 — 1861).

Псоми еджэн…

• ЕгъэджакIуэ Iэзэ, къэхутакIуэ емызэшыж
• Бадзэуэгъуэ мазэм и 15-м илъэс 90 ирокъу адыгэ щIэныгъэлI цIэрыIуэ Пщыбий Инал Хъанджэрий и къуэр къызэралъхурэ. Абы и къалэмыпэм къыщIэкIащ адыгэ литературэм, IуэрыIуатэм, щэнхабзэм я тхыдэр къыщихута тхыгъэ хьэлэмэт куэд.

Псоми еджэн…

• Псэужатэмэ, иджыблагъэ и ныбжьыр илъэс 80 ирикъунут РСФСР-м, КъБР-м щIыхь зиIэ я артист, Адыгейм и цIыхубэ артист, лъэпкъ гъуазджэм хэлъхьэныгъэ ин хуэзыщIа Мурат Чапай.

Псоми еджэн…