• Лъэужьхэр
• IуэрыIуатэм, тхыдэм я акъужь гуа-пэр зыщIихуа щIыпIэ гъэщIэгъуэн куэд иIэщ ХьэтIохъущыкъуеищIым. Хьэрэкхъуэрэ щIыбкIэ укъекIуэкIа нэужь, хуэзэпэхъурей защIэу мывэ джафэ-шхуэхэр щызэбгрыдза хуеишхуэм уохьэ. ЗэраIуэтэжымкIэ, мы щIыпIэр нарт щIалэхэм я кIэн джэгупIэу щытащ. КIэныр ядзрэ яIэщIэхуамэ, ар зытехуа щIылъэр игъэщэIурт, жаIэж, лIыжьхэм. Нарт щауэхэм я хьэкъувэкъум едаIуэу Сэтэней-гуащэр къызыпыпщэфIыкIыу щыта хьэкури Дыгъэмыхъуэ и зы лъагапIэм ноби тету щыплъагъунущ. Гундэ Елэн и мэзыжьыр здитам деж къыщолъагэ Лъэпщ и кIыщкIэ зэджэ Iуащхьэри. Абы къыщIихуу щыта Iугъуэрауэ яIуэтэж Бэдыдж нэс екIуэкI къурш тхыцIэр зыгъэуфIыцIар. КIыщым пэжыжьэкъым Сэтэнеикъуэ цIыкIумрэ Сэтэнеикъуэшхуэмрэ. Нартхэ я гуащэм и хэщIапIэр мыбдежт. Урдыкъуэ дыхьэпIэ дыдэм щытщ Мырамысэ Iуащхьэр. Лъэпщ и кIыщым къыщIэIукI уадауэ макъым игъащтэу игъэлъэпэрэпа Сэтэней-гуащэ тепщэчыр IэщIэхури, мырамысэ къищэтар Iуащхьэу абдеж щызэтриупцIауэ щытауэ жаIэж. Ар гущIыхьэ зыщыхъуа гуащэр бгат мырамысэр мывэсэхуу жыну. Зи хъуэхъуфи зи гыбзафи къызыдэхъу бзылъхугъэм и псалъэр асыхьэтым Тхьэм къыхуищIат…

Псоми еджэн…

• Уи псыхъуэшхуэм япэ дыдэ
• усэ макъ щызэхэсхащ
• ЩыIэщ цIыху, зэрихьа цIыхугъэм и лъэужьыр и ужькIи хэмыгъуэщэжу, псалъэ дахэу кIэлъыжаIэми гуапагъэу хэлъым гъунэ имыIэу. ЦIыхум ищIамрэ илэжьамрэ хуэдизщ и уасэр. Сыту пIэрэт и гум щыхъэр иужьрей жьы Iурыхьэгъуэр зыжьэдэзышэ щIалэщIэм — дунейм и IэфIым зэрыхэкIыжрат хьэмэрэ хузэфIэкIыну имыщIэу къанэрат? Куэд къэзымыгъэщIа цIыхур дунейм и нэхум къызэрыхуеIэнум шэч хэлъкъым, ауэ биишэр Iэджэрэ зыщхьэщыфиикIам, псэхэхыр мызэ-мытIэу зыщхьэщыхьам ар къридзэу игъэдзыхэщауи пхужыIэнукъым: цIыху нэсым и лъэужь къегъанэ къыхужаIэнырагъэнут и гупсысапIэ хъунур…

Псоми еджэн…

• УсакIуэ Къэжэр Пётр псэужамэ, и ныбжьыр илъэс 85-рэ ирикъунут
• Дэтхэнэ зы цIыху псэ къабзэри псэ хьэлэлри гумащIэщ. АпхуэдизкIэ гумащIэщи, и ныбжьэгъу IущIамэ, и Iэр зэрикъузыр фIэмащIэу, IэплIи хуещI. Зигу хэщI сабий илъэгъуамэ, йодэхащIэ. ЩхьэлъащIэ гуэрым хьэлъэ иIыгъмэ, дигъэIэпхъуэну къыIех. Лъахэ губгъуэм и закъуэу итмэ, щIы IэмыщIэ къещтэри, гъащIэм и IэфIыр зыхищIэу, йопэм; абы жьыбгъэм иригъэщIа удз гъэгъар къегъэувыж, жыг къудамэ гуэщIыкIар гуепхэж. Пхэнжу бакъуэу, зы хьэпщхупщ теувэнукъым ар, лъэкIыу; мэз кIуакIи, ищIэу, хигъэщтынукъым зы хьэкIэкхъуэкIэ…

Псоми еджэн…

• ЦIыху цIыкIуу щыIэр насыпыфIэ зыщI
• Усыгъэм и жэнэтым сфIощI уэ сипшэу
• ЩоджэнцIыкIу Алий Iэсхьэд и  къуэр
• къызэралъхурэ илъэси 120-рэ ирокъу
• Адрейхэм я гъуэгур къегъэнэху
• Адыгэ литературэм и классик ЩоджэнцIыкIу Алий и гъащIэ гъуэгу кIэщIыр уи нэгу къыщIэбгъэхьэжмэ, абы псэукIэ тынш и натIэ итауэ пхужыIэнукъым: сабиигъуэ хуэмыщIа, пэжымрэ щIэныгъэмрэ хьэзаб пылъу къащыкIэлъикIухьа щIалэгъуэ, и псэугъуэ дыдэу Бобруйск дэт фашист гъэрыпIэм щиуха гъащIэ кIэщI. ИтIани, Алий и IэдакъэщIэкIхэр щызэхуэхьэсыжа усэ тхылъитIыр къапщтэрэ, къызэрымыкIуэу бзэ тынш дыдэкIэ тха абы и усэхэмрэ  поэмэхэмрэ укъеджэмэ, щхьэхуимыту уогупсыс: «И насыпщ и лъэпкъыпсэм, мылIэжыну и Хэкум апхуэдэ сурэт телъыджэ къыхуэзыгъэнэфам».

Псоми еджэн…

• Адыгэ литературэм и вагъуэ
• ЩоджэнцIыкIуАлийIэсхьэд и къуэр къызэралъхурэ илъэси 120-рэ ирокъу
• Дунейм тет лъэпкъхэм ящыщ зыгуэри «лъэпкъщ» къыхужаIэу нобэ къэсыну къыщIэкIынтэкъым, зи ныбэрэ зи бохъшэрэ фIэкIа нэгъуэщI къызыфIэмыIуэху защIэу цIыхухэр къызэхэнатэмэ.

Псоми еджэн…

• Къэбэрдей-Балъкъэрым и цIыхубэ тхакIуэ IутIыж  Борис
• къызэралъхурэ нобэ илъэс 80 ирокъу
• Уахътыншэ
• ТхакIуэ, усакIуэ, драматург, щIэныгъэлI цIэрыIуэ IутIыж Борис псэужамэ, нобэ къыщалъхуа махуэр игъэлъапIэнут. И ныбжьэгъу бжыгъэншэхэмрэ фIыуэ къэзылъагъу и лъэпкъэгъухэмрэ, дауи, и закъуэ ирагъэгъэлъэпIэнтэкъым абы и илъэс 80-р, зэрылъэпкъыу дэтIэтынти, дызэриIэм дригушхуэнт, езыми и гуапэ мыхъуу къэнэнтэкъым ар…

Псоми еджэн…

• УФ-ми КъБР-ми щIыхь зиIэ я артист, Абхъазым и цIыхубэ артист
• Мысостышхуэ Пщызэбий Зэбэч и къуэр къызэралъхурэ илъэс 85-рэ ирокъу
• Мысостышхуэ Пщызэбий Зэбэч и къуэр КъБР-м щыщ Псыгуэнсу (Жанхъуэтхьэблэ) къуажэм 1935 гъэм жэпуэгъуэм и 15-м къыщалъхуащ.
• 1953 гъэм ар ГИТИС-м щIэтIысхьащ икIи Сталиным и цIэр зезыхьэ стипендиер къихьу еджащ. А еджапIэ нэхъыщхьэр ехъулIэныгъэкIэ къиухыу 1958 гъэм къигъэзэжа нэужь Адыгэ театрым актёру, режиссёру илъэс куэдкIэ щылэжьащ, цIыхубэм ягу имыхуж лэжьыгъэшхуэхэр къыщехъулIэу. Мысостышхуэм театрым роль нэхъыщхьэу 120-рэ щигъэзэщIащ, художественнэ фильми 6-м щыджэгуащ. Езым Адыгэ театрым, телевиденэм, радиом спектакль 20-м щIигъу щигъэуващ.

Псоми еджэн…

• Пэжырытхэщ гъэхэр. Абыхэм я хъэтI къызыхуэтыншэм зигурэ зи щхьэрэ зэтелъу ириплъэжыф щыIэххэмэ, ар Уафэм и Iыхьлы-Iэулэду къыщIэкIынщ. Ди бжьыхьэкIапэ зэтауэ апхуэдэхэр къыщыддэгъуэгурыкIуэм деж, къапих нэхунэр дымыщIэххэу къыттепсэурэ къыттолъэщIыхь. Къыттепсэрэ пэт, ар зейми демыгупсысыщэу бзийхэм захыдошытIэ, зыдогъэу. А нур гъэнщIыгъуэр къызыпихыр бзылъхугъэу щытмэ, ущIэмыупщIэххэт апхуэдэм къыдэщIэрэщIэж псэ къэуатыр здынихьэсым!

Псоми еджэн…

• Жылагъуэ, политикэ лэжьакIуэ цIэрыIуэ Берд Хьэзрэталий илъэс 70 ирокъу
• Хьэзрэталий ныбжькIэ дэ нэхърэ нэхъ щIа­лэми, илъэс бжыгъэ куэд щIауэ зы Iуэху иужь диту гъащIэ гъуэгуанэ къызэрыздэткIуам ­хуитыныгъэ къыдет ди ныбжьэгъу хуэдэу дытепсэлъыхьыну. Къыхэгъэщыпхъэщ ар сыт щыгъуи узыщыгугъ хъу цIыху нэсу зэрыщытыр, хуей хъумэ, занщIэу зыкъыпщIигъэкъуэну зэрыхьэзырыр.

Псоми еджэн…

• ЩIэныгъэлIым и псалъэ
• Ныбжьэгъужь
• Мы дунейр зэгуэр зэтеувэжрэ ди бзэмрэ ди лъэпкъымрэ иджыпсту зэрыщытым нэхърэ нэхъ дэхуэха мыхъуу къызэтенэ закъуэмэ, зэман къэкIуэнущ, БакIуу Хъанджэрий хуэдэхэм я гъащIэмрэ я IуэхущIафэу щытхэмрэ къапщытэжрэ абы лъапIэныгъэ хэха хуащIу. Ар си фIэщ зыщIыр Хъанджэрий Iуэхуу зыпэрыувэм сэ щыдэслъагъу Iэзагъырщ, зэфIэкIырщ, жанагъырщ.

Псоми еджэн…

• Багъы Петр
• КIэухыр. ПэщIэдзэр №108-м итщ.).
• — Сэ си куэщI зыгуэр изгъэсын хуейкъэ? Уэ си лъакъуэхэм уахуэIыгъыжыфынукъым, си Наташэ дахэшхуэ.
• Зыгуэрхэм тепсэлъыхьурэ, музыкэ Iуэхуми нэсахэщ. Вано формалист-хэм хабжэу зэрыракъухьам и хъыбар ищIыжурэ, «джэдылIэм здихьа бабыщ» жыхуаIэм хуэдэу, Дагъыстэным къыщыхъуауэ щыта гуэри ягу къагъэкIыжри, куэдрэ иридыхьэшхащ. Мырат ар зытеухуар. Мурадели и гупыр яудыныщIа нэужь, Москва щызэхуэса лIыкIуэхэр зэбгрокIыж. Щхьэж и лъахэ щызэхуашэсащ композитору, музыкэр зи IэщIагъэу, фольклористу, тхылъ ямыщIэми, лIыжь-фызыжь уэрэдусу, уэрэджыIакIуэу щIыпIэм щыпсэухэр. Къулыкъушхуэ зыбгъэдэлъхэм ящыщу Батырмурзаев гуэр пэцыр иричу Дагъыстэным къыщыпсэлъащ «Фыформалистщ, фыадрейщ-фымодрейщ», — жиIэурэ. ЩIэсхэр шынауэ, щыму едаIуэрт. ЩIагъэкъуаншэри къагурымыIуэу къызэхуэсахэм зыкъомрэ ятецIыбыхьа нэужь: «Хэт сыт щIэупщIэну?» — зэпигъэуащ и хъущIэныр Батырмурзаевым. Вы цIыкIу бжьакъуэшхуэ жыхуаIэм хуэдэу, бухъар пыIэ лъагэшхуэ щхьэрыгъыу зы лIыжь цIыкIу, тIэкIу и гур къызэрыгъуэтыжри, зыкъиIэтащ:

Псоми еджэн…

• Багъы Петр
• «ЩыIэщ Iуэхуи цIыхуи, гъэхэр блэкIыурэ пэIэщIэ дахуэхъуу,
• ауэ я мыхьэнэр нэхъ гурыIуэгъуи нэрылъагъуи хъууэ».
• Академик Чикобавэ Арнольд

Псоми еджэн…

• Адыгейм и цIыхубэ тхакIуэ, Урысей Федерацэм щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Чуякъуэ Инус къызэралъхурэ илъэс 80 ирокъу

Псоми еджэн…

• ЛIыхъужь  и лъэужь кIуэдыркъым
• Къущхьэ Сэхьид щIэблэ игъуэтыным хуэпабгъэу илъэси 10-кIэ псэуат. Абы иужькIэ къалъхуа сабиитIри щIэх дыдэу лIэжат. Ещанэм щыпэплъэм, апхуэдэ гузэвэгъуэ иджыри къалъэмыIэсын папщIэ, адыгэхэм я фIэщ хъууэ, сэбэп къахуэхъуу щыIэ нэщэнэхэр зрагъэщIащ. Абыхэм языхэзым ипкъ иткIэ, сабий къалъхуагъащIэр занщIэу кIыщым яхьу, гъущI гъэплъар зэрагъэупщIыIу псымкIэ ягъэпскIыу, «кIыщ» хэту цIэ фIащын хуейт. Алыхьым къарита щIалэ цIыкIум апхуэдэ хабзэхэр кIэлъызэрахьэри, КIыщыкъуэ фIащащ.

Псоми еджэн…

• Къэбэрдей-Балъкъэрыр ефIэкIуэным хэлъхьэныгъэшхуэ хуэзыщIа, хуэфащэу республикэм и нэхъыжь жьантIэр зылъыса Сэбаншы Розэ Къаншумас и пхъум и илъэс 90-р егъэлъапIэ.

Псоми еджэн…