ФИФI ФЫМЫГЪЭПУД, ФИ IЕЙ ФЫМЫГЪЭПЩКIУ

АДЫГЭ ПСАЛЪЭ

Май, 2019

Къэбэрдей-Балъкъэрым и цIыхухэм ящIыгъуу «Полк уахътыншэм» хэту Налшык и уэрамым кърикIуащ КIуэкIуэ Казбек

2019-05-14

  • ТекIуэныгъэм и Махуэр Къэбэрдей-Балъкъэрым щыгъэлъэпIэнымкIэ Iуэху нэхъыщхьэ дыдэхэм ящыщу щытащ «Полк уахътыншэ» урысейпсо акцэр. Ар Урысеймрэ Къэбэрдей-Балъкъэрымрэ ис лъэпкъхэр зэрызэкъуэувэрэ илъэс 400 зэрырикъум и цIэр зезыхьэ утыкум къыщежьащ. Япэ иту къежьащ кадет школхэм я гъэсэнхэр. Абыхэм яIыгът ТекIуэныгъэм и бэракъыр — метр тIощI зи бгъуагъ нып плъыжьыр. Республикэм щыпсэухэм я сатырхэм хэту къакIуэрт КIуэкIуэ Казбекрэ абы и унагъуэм щыщхэмрэ, езыхэм я адэшхуэхэм я сурэтхэр яIыгъыу.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: ТекIуэныгъэ

«ЩIыхьым и МафIэ мыужьыхыж» мемориалымрэ Совет Союзым и ЛIыхъужьхэм, ЩIыхь орденым и нагъыщэ псори зратахэм я фэеплъымрэ удз гъэгъахэр тралъхьэ

2019-05-14

  • Хэку зауэшхуэм хэтахэм ящIыгъуу Къэбэрдей-Балъкъэрым и Iэтащхьэм и къалэнхэр пIалъэкIэ зыгъэзащIэ КIуэкIуэ Казбек накъыгъэм и 9-м удз гъэгъахэр трилъхьащ «ЩIыхьым и мафIэ мыужьыхыж» мемориалымрэ Совет Союзым и ЛIыхъужьхэм, ЩIыхь орденым и нагъыщэ псори зратахэм я фэеплъымрэ.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: ТекIуэныгъэ

АфIэкIа зы зауи къремыхъу!

2019-05-14

  • ТекIуэныгъэ Иным и махуэшхуэр гукъинэжу, щIэщыгъуэу щекIуэкIащ Бахъсэн щIыналъэм. Абы зэдэууэ хэтащ цIыхуищэ бжыгъэхэр, зэрахьэ къулыкъуи, я ныбжьи, зыщыщ лъэпкъи емылъытауэ.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: ТекIуэныгъэ

Щыгъуэ махуэм зыхуагъэхьэзыр

2019-05-14

  • Накъыгъэм и 13-м КъБР-м и Iэтащхьэм и Администрацэм и УнафэщI Къуэдзокъуэ Мухьэмэд иригъэкIуэкIащ Кавказ зауэр зэриухрэ илъэси 155-рэ зэрырикъумкIэ КъызэгъэпэщакIуэ гупым хэтхэм я зи чэзу зэIущIэ.
  •  

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Лъэпкъ Iуэху

Джылахъстэнейм махуэ лъапIэр лъагэу щаIэт

2019-05-14

  • Ди къэралым и щIыпIэ псоми хуэдэу, Тэрч щIыналъэми Iэтауэ щагъэлъэпIащ Хэку зауэшхуэр ди текIуэныгъэкIэ зэриухрэ илъэс 74-рэ зэрырикъур.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: ТекIуэныгъэ

Хэкур зыхъумахэм я щIыхькIэ

2019-05-14

  • ТекIуэныгъэм и махуэр гъэлъэпIэным ехьэлIа Iуэхугъуэхэр Iуащхьэмахуэ щIыналъэм щрагъэжьащ «Полк уахътыншэ» акцэмкIэ. Абы хэтхэр — политикэ партхэм, жылагъуэ зэгухьэныгъэ- хэм, IуэхущIапIэхэм, еджапIэхэм я лIыкIуэхэр, РОСТО-м (ДОСААФ) и IэщIагъэлIхэмрэ гъэсэнхэмрэ — Фэеплъым и утым нэс зэгъусэу кIуэцIрыкIащ.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: ТекIуэныгъэ

Мы махуэхэм

2019-05-14

  • Накъыгъэм и 14, гъубж
  •  Къуалэбзухэм я дунейпсо махуэщ
  •  Астрономием и дунейпсо махуэщ
  •  Хьэлэлу сату щIыным и дунейпсо махуэщ
  •  1692 гъэм япэ урыс дзэ кхъухьыр псым трагъэхьащ.
  •  1796 гъэм инджылыз еджагъэшхуэ Дженнер Эдуард япэу фэрэкI хилъхьащ.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Хэха

Щхьэ къыдэзауэрэ?

2019-05-14

  • Урысейм зауэ къызэрыдищIылIэ лъандэрэ зы къэрали къыддэIэпыкъуакъым кавказ лъэпкъхэм. Тырку сулътIаным деж куэдрэ дгъэкIуащ лIыкIуэ, къыткъуэувэнкIэ, къыддэIэпыкъункIэ дыщыгугъыу, ауэ абы къытхуищIа щыIэкъым. Персиеми дгъэкIуащ лIыкIуэ, иужьрейуэ Мэхъмэт Алий зыхуэдгъэза щхьэкIэ дызэхащIыкIакъым.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Хэха

ФызэтеувыIэ псори!

2019-05-14

  • Къэбэрдей Лъэпкъ Хасэм и пащхьэм
  • ХьэтIохъущокъуэ Исмел Псыгъуэ 1805, 1806 гъэхэм щыжиIар
  • ХьэтIохъущокъуэ Исмел адыгэ лъэпкъ цIэрыIуэм къыхэкIащ, 1787 — 1791 гъэхэм екIуэкIа урыс-тырку зауэм хэтащ, иужькIэ епщыкIуиянэ лIэщIыгъуэм и кIэухым щыщIэдзауэ, дунейм ехыжыху, Къэбэрдейм къыщыхъуа Iуэху псоми хэтащ, и цIэр адыгэхэм ящыгъупщакъым нобэр къыздэсым, М. Ю. Лермонтовым и поэмэ цIэрыIуэм («Измаил-бей») и лIыхъужь нэхъыщхьэщ.
  • 1805 гъэм Гумыщхьэ щызэхэта адыгэ лъэпкъ хасэм зэрыщыжиIамкIэ, ХьэтIохъущокъуэ Исмел илъэс тIощI и пэкIэ щIалэ дыдэу икIауэ щытащ Къэбэрдейм, и адэм и унафэм ипкъ иткIэ, «щIэныгъэ зригъэгъуэтын папщIэ» (ХьэтIохъущокъуэ Исмел къыщалъхуар IупщIкъым. Лермонтовым зэритхымкIэ, Къэбэрдейм щикIам щыгъуэ Исмел илъэс пщыкIуплIым итт, абы тепщIыхьмэ, ар къыщалъхуар 1771 гъэрщ).

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Лъэпкъ Iуэху

Адыгэ уситI

2019-05-14

  • I
  •  Уэ уадыгэщ, дэнэ ущымыIэми,
  • Дунейр уи мылъкуми, зы апэсы уимыIэми.
  • Уэ уадыгэщи — уи лъахэмкIэ еплъэкI,
  • ЕплъэкIи, хуэщIэ къыумыгъанэу плъэкI.
  •  

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Хэха

Сэ сощIэж! Сэ срогушхуэ!

2019-05-14

  • Хэку зауэшхуэм нэхъ гущIэгъуншэ къыхэгъуэтэгъуейщ дунейпсо тхыдэм. Унагъуэ минхэр игъэгуIащ а зауэ бзаджэм, лажьэ ямыIэу цIыху куэд хэкIуэдащ, Хэкум и щхьэхуитыныгъэм папщIэ я псэр ятащ мелуанхэм. Ди жагъуэ зэрыхъущи, илъэс къэс нэхъ мащIэ мэхъу абы къелауэ къэзыгъэзэжахэм я бжыгъэр.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Фэеплъ

«Нартhэр» лэжьыгъэ телъыджэм и лъэтеувэ

2019-05-14

  • КъБР-м и цIыхубэ сурэтыщI, Урысейм ХудожествэхэмкIэ и академием хэт Црым Руслан и «Нартhэр» арт-объект телъыджэм икIи купщIафIэм и лъэтеувэ пшыхьыр Къэбэрдей-Балъкъэрым и радиом иджыблагъэ щызэхэтащ.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: ТхылъыщIэ

Ныбжьэгъу пэж

2019-05-14

  • Къаншыуей (Курп Ищхъэрэ) къуажэм къыщалъхуа КIэрашэ Михаил Казань къалэм къыщысцIыхуауэ щытащ. Медицинэ IэнатIэм и лей-тенант нэхъыжь цIэр иIэу армэм къыхэкIыжа къудейуэ ар Казань медицинэ институтым и клиникэ ординатурэм нагъэкIуат. Сэ абы и аспирантурэм сыщеджэрт.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Хэха

Европэ зэхьэзэхуэм ирагъэблагъэ

2019-05-14

  • Хабаровск къалэм щекIуэкIащ тхэквондомкIэ (WTF) Урысейм и зэхьэзэхуэ. Абы хэтащ къэралым и щIыналъэ 47-м къикIа, зи ныбжьыр илъэс 15-17-м ит спортсмен 600-м нэблагъэ.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Спорт хъыбархэр

Тыншщ адыгэхэм уадэджэгуну

2019-05-14

  • «Дружба» (Мейкъуапэ) — «Спартак-Налшык» (Налшык) — 0:2. Мейкъуапэ. Адыгейм и республикэ стадион. Накъыгъэм и 11-м. ЦIыху 250-рэ еплъащ.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Футбол