ФИФI ФЫМЫГЪЭПУД, ФИ IЕЙ ФЫМЫГЪЭПЩКIУ

АДЫГЭ ПСАЛЪЭ

Зытеухуар   'Фэ фщIэрэ'

Адыгэ  илъэсыщIэр  къихьащ  — 6230  гъэр

2021-03-23

  • Дунейм щызекIуэ махуэгъэпс псори лIэужьыгъуитIу зэщхьэщокI: мазэм тещIыхьахэмрэ дыгъэм декIуэкIхэмрэ. Археологхэм зэрыхуагъэфащэмкIэ, пасэрей адыгэхэм а тIуми яжь къыщIихуащ икIи зэман къэбжыкIэ щхьэхуэ къадекIуэкIыу щытащ.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Фэ фщIэрэ

Жыжьэ къыщожьэ

2020-10-27

  • «Гъуэгуэгъу» (кIахэ диалектымкIэ «гъогогъу») псалъэм адыгэхэм къидгъэкIыр, дызэрыщыгъуазэщи, «нэгъуэщIым дэгъуэгурыкIуэ цIыху» мыхьэнэращ, «гъуэгумрэ» «цIыхумрэ» иризэпытщIэу.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Фэ фщIэрэ

IэщхьэубыдыпщIэ, Iыхьэтелъхьэ…

2019-03-16

  • Iэужь. Адыгэ мэкъумэшыщIэхэм яхэлъа хабзэщ. ЛIым щхьэгъусэ къыщишэм деж, нысащIэм зы жэм ­тыгъэ ­хуищIырт. А жэмри абы къыщIэхъуэхэри а цIыхубзым ейт, абы и унафэншэу ар зыми итыну, ищэну хуиттэкъым. ­Хабзэр къыщекIуэкIар пщырэ пщылIрэ щыщыIа зэманырщ.
  • IэщэгъэтIылъыж. ЗекIуэм ехьэлIа пасэрей адыгэ хабзэщ. Япэм щыгъуэ цIыхухъухэр зекIуэм хэтыныр лIы­гъэм и щапхъэу ябжырт. IэщэкIэ зэщIэузэда адыгэлIым гъуэгуанэ кIыхь зэпичыфырт, лIыгъэщIапIэ ихуэми, и пщIэр имыгъэкIуэду къикIыжыфырт.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Фэ фщIэрэ

ЦIыху Iэпкълъэпкъым щыщхэр

2018-08-23

  • Щхьэм и Iыхьэхэр
  • Щхьэ — голова.
  • Щхьэ къупщхьэ (мыр къупщхьэ щхьэхуэ 32 зэгуэгъухэу егуэшыж, шэрыпI псэущхьэ псоми я зэхуэдэу. 33-рэ зиIэр кхъуэ закъуэращ — и пэ бетакъым и лъабжьэр къыхохьэри) — череп (он ещё подразделяется у всех млекопитающих на 32 парных костей, у свиньи — 33 за счет основания пятачка).
  • Щхьэц — волос головы.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Фэ фщIэрэ

Япэ адыгэ газетхэр

2018-01-13

  • Дэ дызэрыщыгъуазэмкIэ, япэ адыгэ газетыр Дым Iэдэмрэ Цагъуэ Нурийрэ 1917 гъэм къыдагъэкIын щIадза «Адыгэ макъ» зыфIащаращ. Абы къыкIэлъокIуэ    1924 гъэм мэкъуауэгъуэм и 1-м япэу дунейм къытехьа «Къэрэхьэлъкъыр». Ауэ, къызэрыщIэкIымкIэ, газет Iуэхум Налшык иджыри Граждан зауэм и зэманым зэфIэувэн щыщIидзат, зи гупыжри совет тхыдэм и нэфI зыщымыхуа «офицер хужьхэращ». Абы щыгъуазэ дещI Налшык хужьхэм я унафэм зэрыщIэтам теухуауэ «Къэрэшейм къиIуэтэжахэр» зи псалъащхьэ тхыгъэм, Жансит Уэсмэн и кандидат лэжьыгъэм щыщ пычыгъуэм.
  •   Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Фэ фщIэрэ

Къуалэбзухэм я цIэхэр

2016-09-26

  • Баклан японский — япон хыбабыщ
  • Глухарь — хъунгъар, бзудэгу
  • Лунь степной — жьец, мэкъупIэжьец
  • Мухоловка-пеструшка — жьыкъанкъуэ­лэн
  • Лысуха — псыджэд, къамылджэд Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Фэ фщIэрэ

ФокIадэ – сентябрь

2016-09-03

  • Урымхэм я япэ мазэу щыта мартым укъыдэбжэмэ, сентябрыр ебланэ мазэщ. «Септембе» псалъэм латиныбзэкIэ «блы» бжыгъэцIэр къикIыу аращ.
  • Адыгэхэм а мазэм ехьэлIауэ фIэщыгъэцIэ зыбжанэ къагъэсэбэп: Iуэгъуэ (время молотьбы колосовых), бжьыхьэпэмазэ (начальный месяц осени), гъубжэдэх (название празника в честь окончания уборки проса). Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Фэ фщIэрэ

Псалъэхэм я мыхьэнэр

2013-09-07

 

Зыхыхьэхэр: Фэ фщIэрэ