|
Зытеухуар 'Юбилей'
Псэм къебл уэрэдыр уэ жыIэфи …
2023-09-16
- «Дунейпсо литературэр сэ солъагъу зы жыг къудамэ дахэшхуэу: къудамэбэу, и къудамэхэри зэмыфэгъуу, ауэ ахэр жыг лъэдакъэхэм щызэрыубыдыжрэ — зы лъэхъыцым хуэкIуэжу.
- Жыгыр гъащIэм и образщ, и нэщэнэщ», — псалъэ гъэщIэгъуэнхэр Къэжэрым щетх и IэдакъэщIэкIхэм язым.
Псоми еджэн…
Зыхыхьэхэр: Юбилей
Гамзатов Расул къызэралъхурэ илъэси 100 ирокъу
2023-09-09
- Гъуэгуанэ дахэ къэзыкIуа усакIуэ цIэрыIуэ
- Дагъыстэным и цIыхубэ тхакIуэ, Социалист Лэжьыгъэм и ЛIыхъужь Гамзатов Расул Дагъыстэн АССР-м и Хъунзахъ районым хыхьэ Цадэ жылэм 1923 гъэм фокIадэм и 8-м къыщалъхуащ. Аранинск курыт еджапIэмрэ Авар педучилищэмрэ къиуха нэужь, Гамзатовыр япэщIыкIэ егъэджакIуэу лэжьащ, Авар къэрал театрым и режиссёрым и дэIэпыкъуэгъу IэнатIэм пэрытащ, иужькIэ «Большевик гор» авар газетым и къудамэм и унафэщIу, Дагъыстэн радиокомитетым авар нэтынхэмкIэ и редактору щытащ. 1945 — 1950 гъэхэм ар щеджащ Горький Максим и цIэр зезыхьэ Литературэ институтым (Москва). ЩIэныгъэ нэхъыщхьэ зэзыгъэгъуэта Расул 1951 гъэм Дагъыстэным и ТхакIуэхэм я зэгухьэныгъэм и правленэм и унафэщIу хахащ.
Псоми еджэн…
Зыхыхьэхэр: Юбилей
Профессор цIэрыIуэм и щIыхькIэ
2023-07-08
- Зи лэжьыгъэр бзэмрэ лъэпкъ тхыдэмрэ епха IэщIагъэлIхэм, дауи, яхэткъым совет, урысей, адыгэ бзэщIэныгъэ лэжьакIуэ цIэрыIуэ, Кавказым щыпсэу лъэпкъхэм я бзэхэр джынымкIэ зэфIэкI лъагэрэ щIэныгъэ куурэ зыбгъэдэлъа КIэрашэ Зейнэб Ибрэхьим и пхъум (1923 -1998) и цIэр зэхэзымыха. Совет Союзым, Урысей Федерацэм, нэгъуэщI къэрал куэдым цIэрыIуэ щыхъуа адыгэ щIэныгъэ лэжьакIуэхэм ящыщщ ар. КIэрашэращ Адыгэ Республикэм щыпсэу бзылъхугъэхэм ящыщу япэу филологие щIэныгъэхэмкIэ доктор, профессор цIэ лъагэхэр зыхуагъэфэщар. Мы гъэмахуэм илъэси 100 ирокъу лъэпкъ еджагъэшхуэр къызэралъхурэ.
Псоми еджэн…
Зыхыхьэхэр: Юбилей
Зи цIэр Iуа щIэныгъэлI
2023-06-14
- И ныбжьыр илъэс 65-рэ ирикъуащ адыгэбзэм зегъэужьыным, ар хъумэным хэлъхьэныгъэ ин хуэзыщIа, филологие щIэныгъэхэмкIэ доктор, профессор, Гуманитар къэхутэныгъэхэмкIэ Къэрэшей-Шэрджэс къэрал институтым и щIэныгъэрылажьэ нэхъыжь, ЩIэныгъэхэмкIэ Дунейпсо Адыгэ академием и Къэрэшей-Шэрджэс щIыналъэ къудамэм и унафэщI, КъШР-м егъэджэныгъэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Иуан Зэуал Хьэжмурат и къуэм.
Псоми еджэн…
Зыхыхьэхэр: Юбилей
Къэбэрдей-Балъкъэрым и цIыхубэ усакIуэ, КъБР-м Литературэмрэ гъуазджэмкIэ и Къэрал саугъэтым и лауреат Бещтокъуэ Хьэбас и ныбжьыр илъэс 80 ирокъу
2023-06-06
- Зи псалъэр пэж, зи хъэтIыр лъэщ
- УсакIуэщ, тхакIуэщ, журналистщ, публицистщ, критикщ, драматургщ Бещтокъуэ Хьэбас. И къалэмыр къызыхуищта дэтхэнэми пэж зэрыхилъхьам ар лъагэ ищIащ. Псэмрэ напэмрэ я унафэм щIэту матхэ. Си гугъэщ усакIуэм пэж жиIэну сыт щыгъуи лIыгъэ къылъыкъуэкIын хуейуэ. Бещтокъуэр абыкIэ щапхъэщ. Ар цIыхубэм я гум зэрыдыхьэрэ куэд щIащ, и усэ сатырхэр зэпадзыж, и гухэлъ лирикэр щIалэгъуалэм я гум щагъафIэ. 2022 гъэм КъБР-м Литературэмрэ гъуазджэмкIэ и Къэрал саугъэтым и лауреат хъуащ Бещтокъуэ Хьэбас. Дунейм, литературэм, гъуазджэм, цIыхупсэр зыгъэпIейтейхэм усакIуэр щытепсэлъыхькIэ, гупсысэу хилъхьэр уасэ зимыIэщ. Си щхьэкIэ насыпу къэслъытащ си упщIэхэм жэуап къритыну арэзы зэрыхъуар.
Псоми еджэн…
Зыхыхьэхэр: Юбилей
2023-06-03
- ЛIэщIыгъуэ ныкъуэм щIигъуауэ
- Лъэпкъ журналистикэм и зыужьыныгъэм зи гуащIэшхуэ езыхьэлIа, щIыналъэр ефIэкIуэным, жылагъуэм щызекIуэ гупсысэр унэтIыным зи къалэмыр шэрыуэу илъэс 50-м щIигъуауэ хуэзыгъэлажьэ цIыху цIэрыIуэхэм ящыщщ ди лэжьэгъу лъапIэ, «Адыгэ псалъэ» газетым и обозреватель, КъБР-м щIыхь зиIэ и журналист Шал Мухьэмэд Къасым и къуэр. Гупым ди нэхъыжьыфIым и ныбжьыр нобэ, мэкъуауэгъуэм и 3-м, илъэс 75-рэ ирокъу.
Псоми еджэн…
Зыхыхьэхэр: Юбилей
ГъащIэм и уэрэдхэр
2023-06-03
- КъБР-м щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ
- Багъэтыр Нинэ нобэ къыщалъхуа махуэщ
- Ди щIыналъэм и уэрэдус нэхъ цIэрыIуэхэм ящыщ бзылъхугъэр Тэрч щIыналъэм хыхьэ Акъбащ Ипщэ къуажэм къыщалъхуащ. Абы дэт курыт еджапIэр, Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым и тхыдэ-филологие факультетыр къиухащ. 1983 гъэ лъандэрэ Къэбэрдей-Балъкъэр радиом щолажьэ. А IэнатIэм абы зыкъыщигъэлъэгъуащ зи IэщIагъэм фIыуэ ехъулIэ журналисту. ЦIыхухэм ягу дыхьащ икIи нобэр къыздэсым фIыуэ ялъагъу Багъэтырым къызэригъэпэщ «Макъамэ», «Ди зэIущIапIэм» радиожурналхэр. Ахэр республикэм и щэнхабзэм, литературэм, гъуазджэм я цIыху пашэхэм ятеухуащ. Апхуэдэу а нэтынхэм япэу къыщащIэ литературэм щIэуэ къыхэхъуахэр, республикэм, Налшык щэнхабзэмкIэ я IуэхущIапIэхэм щекIуэкI лэжьыгъэхэм ехьэлIа хъыбарыщIэхэр. Багъэтырыр Урысей Федерацэм и Журналистхэм я союзым хэтщ, Урысейм и Артиадэм и лауреатщ. УсакIуэм и псалъэхэр зыщIэлъ уэрэдхэр щызэхуэхьэсауэ «Гъуэгу махуэ», «ГъащIэм и уэрэд» дискхэр къыдэкIащ. Абы и усэхэр щIэх-щIэхыурэ къытохуэ «Iуащхьэмахуэ», «Литературная Кабардино-Балкария» литературэ-художественнэ журналхэм, «Адыгэ псалъэ», «Терек» газетхэм, нэгъуэщIхэми. 2022 гъэм дунейм къытехьащ «Си лъахэ — си уэрэд» зыфIища и япэ тхылъыр. Абы щызэхуэхьэсащ Нинэ и уэрэдхэр, уэрэдыпкъхэр, усэхэр.
Псоми еджэн…
Зыхыхьэхэр: Юбилей
Артист IэщIагъэм къыхуигъэщIа
2023-05-27
- Хьэмыку Жаннэ къыщалъхуа махуэр мы мазэм егъэлъапIэ
- Хьэмыку Жаннэ Хьэжумар и пхъур Щукиным и цIэр зезыхьэ Театр училищэм (Москва къалэ) и адыгэ студием щеджащ. Драмэм, кином, эстрадэм я артист унэтIыныгъэмкIэ 1975 гъэм диплом плъыжькIэ еджапIэр къиуха иужь, ЩоджэнцIыкIу Алий и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей къэрал драмэ театрым лэжьэн щригъэжьауэ, нобэр къыздэсым абы и актрисэ пажэщ.
Псоми еджэн…
Зыхыхьэхэр: Юбилей
Къэбэрдей-Балъкъэрым щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Хьэх Сэфарбий Хьид и къуэр къызэралъхурэ илъэс 85-рэ ирокъу
2023-05-23
- Сэфарбий и хъуреягъкIэ
- КъБР-м и Совет Нэхъыщхьэм и ЩIыхь тхылъыр зрата, республикэм и Журналистхэм я зэгухьэныгъэм и саугъэтым и лауреат Хьэх Сэфарбий и цIэр хэмытамэ лъэпкъ литературэмрэ журналистикэмрэ ныкъуэ хъунт.
Псоми еджэн…
Зыхыхьэхэр: Юбилей
ЗауэлI, тхакIуэ, журналист
2023-05-13
- КъБР-м щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Гъубж Мухьэдин
- къызэралъхурэ илъэси 110-рэ ирокъу
- Адыгэ усакIуэ, тхакIуэ Гъубж Мухьэдин МэчрэIил и къуэр 1913 гъэм Къэрэгъэш (Иналхьэблэ) къуажэм къыщалъхуащ. Курыт еджапIэ нэужьым Псыхуабэ дэт пединститутым щIэтIысхьэри, 1935 гъэм ар ехъулIэныгъэкIэ къиухащ. «Социалистическэ Къэбэрдей-Балъкъэр», «Ленин гъуэгу», «Советская молодежь» газетхэм я корреспонденту, литературэ лэжьакIуэу щытащ.
Псоми еджэн…
Зыхыхьэхэр: Юбилей
Илъэсищэ дэкIами, и лъэужьыр къэнащ
2023-05-02
- Къызэралъхурэ мы гъэм накъыгъэм и 1-м илъэсищэ ирокъу совет парт, къэрал лэжьакIуэ, 1969 — 1989 гъэхэм Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и Министрхэм я Советым и УнафэщIу лэжьа Къущхьэ КIыщыкъуэ Сэхьид и къуэр.
Псоми еджэн…
Зыхыхьэхэр: Юбилей
Зэманыр IуэхукIэ зыгъэнщIа
2023-04-29
- Политик, къэрал лэжьакIуэ цIэрыIуэ Нэхущ Заурбий
- и ныбжьыр илъэс 80 ирокъу
- Нэхущ Заурбий Къэбэрдей-Балъкъэрым къулыкъу нэхъыщхьэхэм щыпэрытащ Урысей Федерацэм зэхъуэкIыныгъэшхуэхэр къыщихъуа лъэхъэнэм техуэу. ЦIыхум и гуащIи зэрихьа IуэхуфIи къыщамылъытэж хъуа зэманым республикэм и цIэр къэрал утыкум фIыкIэ щыгъэIуным уегугъун хуейт, езы щIыналъэми хуитыныгъэм и мыхьэнэр нэсу къызыгурымыIуэу псори зыгуэшыну, зэхэзыкъутэну хэт, демократ хуэдэу зыкъэзылъытэжхэми уащыпэщIэтыну къыпхуихуэрт. А псори зэхуэбгъэхъун папщIэ Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм псэукIэ тэмэм щызэфIэбгъэувэнымкIэ сэбэп хъуну закон щхьэхуэхэри къыдэгъэкIын хуейт. Ауэ ар тынштэкъым. Нэхущ Заурбий абы щыгъуэ республикэм и Парламентым и УнафэщIти, хабзэубзыху Iуэхухэр къызыхуэтыншэу зэфIигъэувауэ щытащ. Къапщтэмэ, иджыпсту ди республикэр зытет, зэрылажьэ хабзэхэр абы щыгъуэ къащтахэрщ. Ахэр Урысейми дуней псоми я хабзэ гъэувыкIэхэм и жыпхъэм итщ.
Псоми еджэн…
Зыхыхьэхэр: Юбилей
Насыпыр Iыхьэ мыгуэшщ
2023-04-25
- Артисткэ Щэрмэт Людмилэ нобэ къыщалъхуа махуэщ
- Илъэс 48-рэ хъуауэ театр гъуазджэм пэжкIэ къулыкъу хуэзыщIэ артисткэ емызэшыжщ Щэрмэт Людмилэ СулътIан и пхъур. А зэманым къриубыдэу абы игъэзэщIащ роли 100-м щIигъу, зым нэхърэ адрейр нэхъ гукъинэжу, цIыхухэр хьэщыкъ ищIауэ. И IэщIагъэм зэрыхуэIэижьым и мызакъуэу, Людмилэ гуп хэтыкIэ зыщIэ цIыху гуапэщ, хьэлэлщ, лъэпкъ Iуэхум гудзакъэ хузиIэ бзылъхугъэ щыпкъэщ. Къыдэлажьэхэми и ныбжьэгъухэми ящIэ ар зэрыгупцIанэр, и Iэр къызыпекIуэкI сыт хуэдэ IуэхукIи зыкъыпщIигъэкъуэну зэрыхьэзырыр, «хьэуэ», «хъунукъым» псалъэхэр абы къызэримыгъэсэбэпыр. ЦIыху къызэрыгуэкI, ауэ зэчий ин зыбгъэдэлъ Щэрмэт Людмилэ и джэгукIэм кIэлъыплъыну Iэмал зиIа псори щыхьэт техъуэфынущ ар сыт хуэдэ ролми зэхуэдэу фIыуэ зэрыпэлъэщым. Образ зэмылIэужьыгъуэхэр гъэщIэгъуэныщэу утыкум щыдегъэлъагъу Людмилэ, псом хуэмыдэу фIы дыдэу къехъулIэу къызолъытэ гушыIэр.
Псоми еджэн…
Зыхыхьэхэр: Юбилей
Къэрэшей-Шэрджэсым и цIыхубэ усакIуэ Бемырзэ Мухьэдин къызэралъхурэ илъэс 75-рэ ирокъу
2023-04-08
- ИIэхукIэ гъащIэ Хэкум хуэпсэуащ
- УсакIуэ цIэрыIуэ Бемырзэ Мухьэдин и Iэдакъэ къыщIэкIа сатыр гунэсхэм я фIыгъэкIэ ар адыгэ псоми фIыуэ ялъэгъуащ.
Псоми еджэн…
Зыхыхьэхэр: Юбилей
Лъэужь нэху къэзыгъэна нэхъыжьыфI
2023-04-04
- ЦIыху нэсыр дунейм ехыжами, абы и фэеплъыр сакъыу я гум щахъумэ къыдэпсэуахэм, къыдэлэжьахэм, зыцIыхуу щыта куэдым. Зи лэжьыгъэ IэнатIэми щыпэрыту, жылагъуэ Iуэхухэми хуэжыджэру псэуа лъэпкъылIхэм ящыщщ Шыгъушэ Хьэбил Мулид и къуэр. Хэкум и къуэ пэжыр, лъэпкъ еджагъэшхуэр псэужамэ, и ныбжьыр нобэ илъэс 80 ирикъунут…
Псоми еджэн…
Зыхыхьэхэр: Юбилей
|