ФИФI ФЫМЫГЪЭПУД, ФИ IЕЙ ФЫМЫГЪЭПЩКIУ

АДЫГЭ ПСАЛЪЭ

Май, 2022

Лэжьыгъэхэр щIэгъэхуэбжьауэ щокIуэкI

2022-05-17

  • Къэбэрдей-Балъкъэрыр къызэрызэрагъэпэщрэ илъэси 100 щрикъум ирихьэлIэу Налшык къалэ и уэрам нэхъыщхьэхэм къыщрахьэжьа лэжьыгъэхэм зэрыщыпащэр къипщытащ ди республикэм и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: КъБР-м и Правительствэм

ЩытыкIэр  ирагъэфIэкIуэну къыхуреджэ  

2022-05-17

  • КIуэкIуэ Казбек лэжьыгъэ IуэхукIэ хуэзащ Зи тхьэкIумэхэм зэхэзымыххэм я урысейпсо зэгухьэныгъэм (ВОГ) и унафэщI Иванов Станислав. Ар Къэбэрдей-Балъкъэрым къэкIуащ ВОГ-м и къудамэу республикэм щыIэр къызэрызэрагъэпэщрэ илъэс 85-рэ зэрырикъум и щIыхькIэ.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: КъБР-м и Правительствэм

Хэкурысхэм  къабгъэдэкI гуапагъэ

2022-05-17

  • Дызэрыщыгъуазэщи, ди республикэм мы зэманым щыIэщ Донецк ЦIыхубэ Республикэм щыщ ныбжьыщIэхэр. Абыхэм зыщагъэпсэху, я узыншагъэм щыкIэлъопъ «Лэгъупыкъу» центрым. Ди щIыналъэм и цIыхухэр а сабийхэм гулъытэрэ гуапагъэкIэ яхуоупсэ.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: КъБР-м и Парламентым

ЦIыху зэпIэзэрытт, унафэщI Iэзэт

2022-05-17

  • СССР-м и Совет Нэхъыщхьэм и Президиумым и УнафэкIэ «Социалист Лэжьыгъэм и ЛIыхъужь» цIэ лъапIэр 1938 гъэм дыгъэгъазэм и 27-м къащтащ. Ар хуагъэфэщащ промышленностым, мэкъумэш IэнатIэм, транспортым, сатум, щIэныгъэ-техникэ IуэхущIапIэхэм зегъэужьынымкIэ IэмалыщIэхэр къэзыгупсысхэм, Совет къэралыгъуэм и пащхьэм фIыщIэ ин къыщызыхьахэм, СССР-м и щIыхьымрэ и лъэщагъымрэ хэзыгъэхъуахэм.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Хэха

Зи гъащIэр купщIафIэ

2022-05-17

  • ПщIэрэ щIыхьрэ зиIэ нэхъыжьыфI ЦIыпIынэ Амырхъан ТIалэ и къуэм нобэ егъэлъапIэ илъэс 80 ныбжь дахэр. Ар 1942 гъэм накъыгъэм и 17-м Дзэлыкъуэ куейм хыхьэ Малкэ къуажэм къыщалъхуащ. Абы и адэр зэи илъэгъуакъым, «зауэм и бынхэр» жыхуаIэхэм ящыщщ.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Хэха

ХъуэкIуэным пхиша  лъагъуэр хэгъуащэркъым

2022-05-17

  • Физико-математикэ щIэныгъэхэм я доктор, УФ-м, КъБР-м щIэныгъэмкIэ щIыхь зиIэ я лэжьакIуэ, ИнформатизацэмкIэ дунейпсо академием, ЩIэныгъэхэмкIэ Дунейпсо Адыгэ академием, ЩIэныгъэхэмрэ гъуазджэхэмкIэ Петровскэ академием я академикыу, КъБКъУ-м и профессору щыта ХъуэкIуэн Хьэзрэталий Беслъэн и къуэр ди республикэр, къэралыр зэрыгушхуэ еджагъэшхуэхэм ящыщщ. Абы бгъэдэлъа щIэныгъэ куумрэ зэфIэкI лъагэхэмрэ къыхуахьа щIыхьыцIэхэм хохьэ ар Ипщэ федеральнэ университетым щIыхь зиIэ и профессору зэрыщытари, РАН-м ТеплофизикэмкIэ и лъэпкъ комитетым и бюром зэрыхагъэхьари, физикхэм я Налшык школ цIэрыIуэм и пашэу зэрылэжьари, нэгъуэщIхэри. ЩIэныгъэлI щыпкъэм, лъэпкъым и нэхъыжьыфIхэм ящыщар къызэралъхурэ илъэс 90 ирокъу.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Фэеплъ

Тхьэмадокъуэ Зерэ: «Щэнхабзэр  цIыху зыгъасэщ»

2022-05-17

  • Тхьэмадокъуэ Зерэ Бахъсэн щIыналъэм ЩэнхабзэмкIэ и управленэм и унафэщIщ. КъБКъУ-м и филологие къудамэр къиухри, илъэс куэдкIэ адыгэбзэмкIэ егъэджакIуэу лэжьащ. ЩIэблэр гъэсэным и пIалъэр ещIэ, гъащIэм къигъэув упщIэ куэдым я жэуапхэр щэнхабзэм къыщыбгъуэтыфу жеIэ. ДызэреупщIахэм теухуауэ къыджиIам фыщыдогъэгъуазэ.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Хэха

Шэтемыгъахуэ джанэ

2022-05-17

  • Узыншагъэр ихъумэу, къару къахилъхьэу адыгэхэм пасэ зэманым дыуэ зэмылIэужьыгъуэхэр зэрахьэу щытащ. Языныкъуэхэм лъэпкъ дамыгъэхэр тещIыхьат. Апхуэдэ дыдэу адыгэхэм зэрахьэ щыгъынхэ-ри дамыгъэ, тхыпхъэ хэха гуэрхэмкIэ ягъэщIэращIэрт, фэилъхьэгъуэр зэрагъэдахэм къыдэкIуэу, ахэр хуэгъэзат ар зезыхьэр нэм, бзаджэнаджэм щыхъумэным. А дамыгъэхэр илъэсищэ пщIы бжыгъэкIэ лъэпкъым зыIэщIимыгъэхуу, зы щIэблэм адрейм ириту къэгъуэгурыкIуащ.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Хэха

Адыгэ театрым и анэшхуэ

2022-05-17

  • ДыщэкI КIунэ къызэралъхурэ илъэси 105-рэ ирокъу
  • Илъэс 65-рэ лъэпкъ гъуазджэм, адыгэ театрым тыхь хуэзыщIа, роль 250-м щIигъу зыгъэзэщIа, РСФСР-мрэ КъАССР-мрэ я цIыхубэ артисткэ ДыщэкI КIунэ нобэ къыщалъхуа махуэщ. 1935 гъэм Псыхуабэ ягъэкIуат библиотекэ лэжьыгъэм хурагъэджэну. Курсым щыIэхэм ягъэува спектаклым еплъа Къалмыкъ БетIал ДыщэкIым къылъыса ролыр зэригъэзэщIар игу ирихьауэ жаIэж. Уеблэмэ Москва щыIэ ГИТИС-м игъэкIуэну къыжриIат, арэзымэ. Ауэ ДыщэкIыр щеджар Налшык къалэ дэта театр студиеращ. 1935 гъэм къызэIуахауэ щыта колхоз-совхоз театрым лэжьапIэ увауэ щытащ КIунэ. И лэжьыгъэ тхылъми абырэ Къэбэрдей профессиональнэ театрым зэрыкIуамрэ фIэкIа иткъым. Абы къегъэлъагъуэ и IэщIагъэм зэрыхуэпэжар.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: ДифI догъэлъапIэ

Лъэпкъ IэщIагъэ дахэм и хъумакIуэ

2022-05-17

  • Бахъсэн къалэм щыщ тхыдэдж, дыщэкI Бырхьэм Мухьэмэд ижь-ижьыж лъандэрэ къыддекIуэкI пасэрей IэщIагъэ дахэм и хъумакIуэщ икIи абы зезыгъэужьщ. IэпщIэлъапщIэм лъэпкъ тхыпхъэ дахэхэмкIэ игъэдахэ, зи теплъэкIи плъыфэкIи узытхьэкъу адыгэ цIыхубз фащэм и пыIэхэр ед, пхъэ вакъэхэри ещI.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Гулъытэ

«Спортыр наркотикхэм япэщIэтщ!»

2022-05-17

  • Апхуэдэ къыхуеджэныгъэм щIэту Прохладнэ районым щекIуэкIащ зэхьэзэхуэхэр. «Прималкинский» спорт комплексым кёкусинкай каратэмкIэ щызэхэта зэпеуэм я зэфIэкI щагъэлъэгъуащ щIалэщIэхэмрэ пщащэ цIыкIухэмрэ.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Спорт