ФИФI ФЫМЫГЪЭПУД, ФИ IЕЙ ФЫМЫГЪЭПЩКIУ

АДЫГЭ ПСАЛЪЭ

Май, 2020

Урысей Федерацэм и Президент Путин Владимир къыбгъэдэкI телеграммэ

2020-05-30

  • Мейкъуапэ къалэ, Пионерскэ уэрам, 199
  • Адыгэ Республикэм и Администрацэ
  • Адыгэ Республикэм и Iэтащхьэ КъумпIыл Мурат Къэралбий и къуэм деж,
  • Урысей Федерацэм ЛэжьыгъэмкIэ и ЛIыхъужь МэшбащIэ Исхьэкъ Шумахуэ и къуэм Iэригъэхьэжын папщIэ

  • ПщIэ зыхуэсщI Исхьэкъ Шумахуэ и къуэ!
  • Си гум къыбгъэдэкIыу сынохъуэхъу илъэс 90 узэрырикъуамкIэ.
  • ТхакIуэ, усакIуэ икIи узэщIакIуэ щэджащэ, псэ къабзэ икIи зэчиифIэ, цIыху къызэрымыкIуэ икIи хэкупсэ нэс уэ уи творчествэ куумкIэ лъагэу пIэтащ укъыщалъхуа Адыгейм и щIыхьыр, хэлъхьэныгъэшхуэ хуэпщIащ къэралым и щэнхабзэ хъугъуэфIыгъуэхэу лъэпкъ куэдым зэдайм и хабзэфIхэр гъэбэгъуэным.
  • Щхьэхуэу къыхэзгъэщыну сыхуейщ жыджэру узыхэт жылагъуэ лэжьыгъэми мыхьэнэшхуэ зэриIэр, щIэблэщIэ зэчиифIэхэр унэтIыным гулъытэ хэха зэрыхуэпщIыр.
  • Сынохъуэхъу ужану, уузыншэу упсэуну, фIыуэ щыIэр къохъулIэну.
  • ПУТИН Владимир.
  • Москва къалэ,
  •  2020 гъэм накъыгъэм и 28-м

Зыхыхьэхэр: Хэха

Адыгэ литературэм и классик

2020-05-30

  • Зыхуэзгъадэ щымыІэ шынэхъыжь!
  • Адыгейми, КъБР-ми, КъШР-ми я цІыхубэ тхакІуэ цІэ лъапІэхэр зезыхьэ, СССР-м, Урысей Федерацэм, Адыгэ Республикэм я Къэрал саугъэтхэр, ­Шолохов Михаил и цІэкІэ щыІэ, ДАХ-м я дунейпсо саугъэтхэм, Островскэ Ни­колай и цІэкІэ щыІэ саугъэтхэр зы­хуагъэфэща, зэрыадыгэ дунейуэ зэ­рыгушхуэ тхакІуэшхуэм нобэ уи ныбжьыр илъэс 90 зэрырикъур богъэлъапІэ. Сыхуейт мы махуэм и цІэкІэ гум къыб­гъэдэкІыу хъуэхъукІэ зыпхуэзгъэ­зэну.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Хэха

Щхьэгуэшым защIегъакъуэ

2020-05-30

  • УФ-м и Къэрал Думэм и депутат Щхьэгуэш Адэлбий ахъшэкIэ защIигъэкъуащ Лэскэн районым хыхьэ Хьэ­туей къуажэм щыпсэу унагъуи 10-м.
  • Интернет Iэмалыр къигъэсэбэпу, иджыблагъэ депу­татыр цIыхухэм я гукъеуэхэм щедаIуэм, коронавирус узыфэр щекIуэкI зэманым щытыкIэ гугъу зэрихуар къы­хагъэщу абы зыхуагъэзащ зи гугъу тщIа къуажэм дэс унагъуэ зыбжанэм.
  • Щхьэгуэшым абыхэм яхухихащ езым и ахъшэу сом мин тхурытху. ДэIэпыкъуныгъэр къуажэм дэс нэхъыжьхэм я зэгухьэныгъэм Iэрагъэхьэри, зратахэм лъагъэIэсыжащ.
  • ПЕЧОНОВ  Владилен.

Зыхыхьэхэр: Хэха

Мэкъуауэгъуэм и 1-р Сабийхэр хъумэным и ­дунейпсо махуэщ

2020-05-30

  • Ирепсэу ди Хэкур!
  • Сытым щыгъуи къытхуэгуапэу,
  • КъытлъэIэсу псоми япэ,
  • НэхъыфI дыдэу хэт дэ тлъагъур?
  • — Ар ди мамэщ!

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Хэха

КъэхутакIуэ емызэш

2020-05-30

  • Мэкъумэш щIэныгъэхэмкIэ ду­нейпсо академием и академик, ­ЩIДАА-м и член-корреспондент, ­КъБР-м цIыхухэм щIэныгъэ егъэ­гъуэтынымкIэ щIыхь зиIэ и лэжьа­кIуэ, техникэ щIэныгъэхэм я доктор, Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал мэкъу­мэш университетым и профессор Шэ­джыхьэщIэ Юрий Ахъмэтхъан и ­къуэр и IэдакъэщIэкIхэмкIэ ди республикэм и мызакъуэу, Урысейм и щIыналъэ куэдым къыщацIыху.
  • Юрий Тэрч щIыналъэм хыхьэ ­Урожайнэ къуажэм 1961 гъэм жэпуэгъуэм и 16-м къыщалъхуащ. Курыт школ нэужьым абы щIэныгъэ нэхъыщхьэ щызригъэгъуэтащ КъБР-м щыIэ агромелиоративнэ институтым мэкъумэш хозяйствэр механизацэ щIынымкIэ и къудамэм. Еджэным ехъулIэныгъэфIхэр щы­зыIэрызы­гъэ­хьа, щхьэх имыщIэу, жэуаплыныгъэ хэлъу зыкъэзыгъэлъэгъуа щIалэщIэр еджапIэр къиуха нэужь лэжьыгъэншэу куэдрэ щысакъым — ар уващ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал мэкъу­мэш академием.
  • И щIэныгъэмрэ IэщIагъэмрэ хигъахъуэ зэпыту, егъэджэныгъэ-гъэсэныгъэ Iуэхухэм къадэкIуэу къэхутэныгъэ лэжьыгъэхэри иригъэкIуэкIыу къокIуэкI ШэджыхьэщIэр.
  • Мэкъумэш ­хозяйствэм къыщагъэсэбэп технологиехэмрэ Iэмалхэмрэ унэтIыныгъэмкIэ абы Владикавказ дэт къэрал мэкъумэш университетым 1995 гъэм щыпхигъэкIащ и кандидат лэжьыгъэр. Ар теухуауэ щытащ пхъэщхьэмыщхьэ къызыпыкIэ жыг­хэм я щIагъым къыщыкI удзхэр къызэрахыну Iэмэпсымэ зэпкърылъ­хьэным.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Хэха

2020-05-30

ЦIыхухэм фIыуэ ялъагъу Кърым Иринэ и уэрэдхэр, и макъ дахэр. Ар Музыкэ театрым щолажьэ, КъБР-ми Ингушми щIыхь зиIэ я артисткэщ.

Зыхыхьэхэр: Хэха

Джэрыджэ Инал и текІуэныгъэхэр

2020-05-30

  • «ТекІуэныгъэр илъэс 75-рэ ирокъу! ЛІыгъэмрэ щІыхьымрэ!» — арат ТекІуэныгъэм и фэеплъыр щІэблэм зэрахъумэр икІи зэрызыхащІэр утыку щІыным хуэунэтІауэ «ЩІэныгъэм и гъуэгу» щІэныгъэ-узэщІакІуэ Центрым иджыблагъэ иригъэ­кІуэ­кІа дунейпсо зэхьэзэхуэм зэреджэр.

  • Зауэжь блэкІар зи нэгу щІэмыкІа щІалэгъуалэм апхуэдэ нэщІэбжьэ ямылъагъуным, ТекІуэныгъэр къы­дэзыхахэм я фІыщІэр къэІэтыным зэпеуэр хуэгъэзат. Абы къыдэкІуэу, апхуэдэ гупсысэр и лъабжьэу ныбжьыщІэхэм я ІэдакъэщІэкІхэм, тхыгъэхэм, гъэлъэгъуэныгъэ зэхуэ­­мы­­дэхэм нэхъыфІыр къыхэгъэщынми, ахэр дунейпсо утыку ихьэнми зэхьэзэхуэр хуэгъэпсат.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Хэха

Сталинград зыхъума Сыжажэ Талий

2020-05-30


  • Фронтым и псэзэпылъхьэпIэ IэнатIэхэм Iута Сыжажэ Талий и зауэ ­гъуэгуанэр къызэрекIуэкIа щIыкIэр гъэщIэгъуэнщ. КъБР-м и фэеплъ тхылъым зэрыратхамкIэ, ар 1942 гъэм хэкIуэдащ. Ауэ, и насыпти, ­къелащ а мафIэ лыгъэм.
  • 1914 гъэм ХьэтIохъущыкъуей Ипщэ къуажэм (Зеикъуэ) къыщалъхуащ ­Талий. 1941 гъэм дыгъэгъазэм и 25-м дашри, хагъэхьащ 115-нэ шу дивизэм. КъыкIэлъыкIуэ илъэсым, бадзэуэгъуэ мазэм ар хэтащ Ростов щIыналъэм щекIуэкIа зауэ гуащIэм. 1942 гъэм бжьыхьэпэ мазэм 115-нэ шу дивизэм и штабым щагъэхьэзыра тхылъымпIэм зэритымкIэ, а дивизэм хиубыдэ 278-нэ полкым щыщ зауэлI Сыжажэ ­Талий уIэгъэ хъуащ. Абы иратхащ хэкIуэдахэм я цIэ-унэцIэхэри. Абыхэм ­хабжащ Зеикъуэ щыщ адыгэ щIалэри. 2015 гъэм къыдэкIа «КъБР-м и Фэеплъ тхылъми щыуагъэкIэ иратхащ фронтым и псэр щитауэ: «Сыжажэ Талий Къасым и къуэр 1941 гъэм Бахъсэн район военкоматым совет армэм ириджащ. Сэлэтщ. 1942 гъэм хэкIуэдащ».

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Хэха

1 КъБР* «Мир» канал

2020-05-30

  • Блыщхьэ, мэкъуауэгъуэм и 1
  • 6.00 «Республикэ: тхьэмахуэ зэ­хуаку хъыбархэр» (16+)
  • 6.35 «КъэкIуэнур зейхэр». Бгылъэ щIыпIэхэр джынымкIэ институтым, Тембот Аслъэнбий и цIэр зезыхьэм, и щIэныгъэрылажьэ КIарэ ­Галинэ (адыгэбзэкIэ) (12+)
  • 7.05 «Классикэр псоми папщIэ» (12+)
  • 7.30 «Республикэ: тхьэмахуэ зэхуаку хъыбархэр» (16+)

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Хэха

ОТР Общественное Телевидение России

2020-05-30

  • Блыщхьэ, мэкъуауэгъуэм и 1
  • 6.00 «Республикэ: тхьэмахуэ зэхуаку хъыбархэр» (16+)
  • 6.30 «Зэманымрэ цIыхумрэ». УФ-м и МВД-м щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Канунников Анатолий (12+)
  • 7.05 «ЦIыхубэ IэпщIэлъапщIэхэр». ГъукIэ Цунаев Сергей (12+)
  • 7.25 «Мамырыгъэм — дахагъэкIэ». Адыгэ Республикэм щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ СтIащ Юрэ (12+)

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Хэха

КъБР-м и РАДИО

2020-05-30

  • Блыщхьэ, мэкъуауэгъуэм и 1
  • 00.00 — Макъамэ 99,5-FM (урысыбзэкIэ)
  • 1.00 — Макъамэ 99,5-FM (адыгэбзэкIэ)
  • 1.35 — «Фэр папщIэ» (адыгэбзэкIэ)
  • 2.00 — «Макъамэ» (адыгэбзэкIэ) 
  • 2.30 — «Жэщыбг нэужьым» (адыгэбзэкIэ)
  • 3.00 — «Орайда» (балъкъэрыбзэкIэ)

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Хэха

«Къэбэрдей-Балкъэр» ГТРК-м и радио

2020-05-30

  • Блыщхьэ, мэкъуауэгъуэм и 1
  • «ХъыбарыщIэхэр» (адыгэбзэкIэ, балъкъэрыбзэкIэ,
  • урысыбзэкIэ):
  • 11.30, 13.10, 15.10, 18.10
  • 7.10 — 8.00 «Пщэдджыжьым жьыуэ» (адыгэбзэкIэ, балъ­къэрыбзэкIэ, уры­сыб­зэкIэ)
  • 8.10 — 8.35 «Илъэс щэщI зи кIы­хьагъ гъуэгуанэ». То­къуий Хъусен (адыгэбзэкIэ)
  • 8.35 — 9.00 «Си гъащIэ». Кулиев Къайсын (балъкъэрыбзэкIэ)
  • 11.45 — 12.00 «Ди хъугъуэфIыгъуэхэр» циклым щыщщ (адыгэбзэкIэ)
  • 13.25 — 14.00 «Шэджагъуэ хуа­бэм»

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Хэха

Ахъэр зэманым и нэщэнэхэр

2020-05-30

  • Дунейр щыкъутэжынум и нэщэнэхэр КъурIэн лъапIэми хьэдисми къы­щыкIуащ.
  • Ауэ а махуэр къыщысынур зыми ищIэркъым — Езы Алыхь закъуэм фIэ­к­Iа. ЛIыкIуэхэм ящыщуи зыри щыгъуа­зэ ищIакъым а Iуэхум.
  • А­ нэщэнэхэр тIууэ егуэш: нэ­щэ­нэшхуэхэмрэ нэщэнэ цIыкIухэмрэ.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Хэха

Метр 55-рэ зи лъагагъ

2020-05-30

Тыркумэнбаши Рухьы и цIэр зезыхьэ мэжджытышхуэр иригъэщIащ Тыркумэнистаным и япэ президенту щыта Сапармурат Тыркумэнбаши. Мэжджытыр 2004 гъэм къызэIуахащ. Абы ахъшэу текIуэ­- дащ доллар мелуани 100-м щIигъу. И пкъыр мрамор хужькIэ дращIеящ, и лъагагъыр метр 55-рэ мэхъу. Азан джапIэхэм я лъагагъщ метр 91-рэ. Абы зэуэ цIыху минипщIым нэмэз щащIыфынущ. Мэжджы- тым и лъэгур бгъэплъ хъууэ ящIащ. Абы пэгъунэгъуу щIы щIагъым щащIащ машинэ 500 зыщIэхуэ увыпIэхэр.

Зыхыхьэхэр: Хэха

Нэмруз бзаджащIэм и кIуэдыжыкIэ хъуар

2020-05-30

  • Япэм фыкъызэрыдгъэгугъащи, нобэ дытетхыхьынущ «Сэращ Алыхьыр» жызыIэу щыта Нэмруз бзаджащIэм и кIуэдыжыкIэ хъуам.
  • ИпэкIи зэрыщыжытIащи, абы нэхърэ нэхъ лъы фIей щыIакъым, цIыхубэр псори зыхуигъэпщылIырт. Езым Алыхьу зибжыжырти, зыри пэщIэувэну хуиттэкъым, занщIэу иукIырт.
  • Ибрэхьим бегъымбарыр зыхадза мафIэм и зэран лъэпкъи абы емыкIыу, псэууэ, узыншэу къызэрыхэ­кIыжар и нэгу щIэкIа пэтми, Iиман лъэпкъ къихьатэкъым Нэмруз, атIэ, уеблэмэ, нэхъ ерыщ екIуауэ, лей нэхъыбэ зэ­рихьэрт.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Хэха

« Раньше