ФИФI ФЫМЫГЪЭПУД, ФИ IЕЙ ФЫМЫГЪЭПЩКIУ

АДЫГЭ ПСАЛЪЭ

Нэмруз бзаджащIэм и кIуэдыжыкIэ хъуар

2020-05-30

  • Япэм фыкъызэрыдгъэгугъащи, нобэ дытетхыхьынущ «Сэращ Алыхьыр» жызыIэу щыта Нэмруз бзаджащIэм и кIуэдыжыкIэ хъуам.
  • ИпэкIи зэрыщыжытIащи, абы нэхърэ нэхъ лъы фIей щыIакъым, цIыхубэр псори зыхуигъэпщылIырт. Езым Алыхьу зибжыжырти, зыри пэщIэувэну хуиттэкъым, занщIэу иукIырт.
  • Ибрэхьим бегъымбарыр зыхадза мафIэм и зэран лъэпкъи абы емыкIыу, псэууэ, узыншэу къызэрыхэ­кIыжар и нэгу щIэкIа пэтми, Iиман лъэпкъ къихьатэкъым Нэмруз, атIэ, уеблэмэ, нэхъ ерыщ екIуауэ, лей нэхъыбэ зэ­рихьэрт.

  • Абы и хабзэт гъэкIэ Iуахыжа гъавэм щыщ игъэтIы­лъурэ, адрейхэм лъапсейуэ ярищэжу. Ауэ щыхъукIи, ­гъавэ зыщэхуну къэкIуам япэщIыкIэ ар еупщIырт: «Сэ сыхэт?» жиIэрти. «Уэращ Алыхьыр», — жаIэу щхьэщэ къыхуащIа нэужь, итIанэт щарищэр гъавэр.
  • Зэгуэрым, имыIэныгъэм къыхэкIкIэ Ибрэхьим ­бе­гъымбарри кIуащ Нэмруз и деж гъавэ къищэхуну. БзаджащIэм ЛIыкIуэр къицIыхужащ икIи къеупщIащ: «Хэт Алыхьыр?» — жиIэри. «Алыхьыр дыкъэзыгъэщIауэ ды­зы­гъэлIэжынуращ», — жиIэу ЛIыкIуэм жэуап щитым, ­Нэмруз жиIащ: «Сэри схузэфIокI ар». И пащ­хьэ ит лIитIым я зыр иукIри жиIащ: «Мис мы тIури къэзгъэщIати, зыр псэууэ къэзгъэнащ, адрейр су­кIыжащ». «АтIэ Алыхьым дыгъэр КъуэкIыпIэмкIэ ­къы­щыщIегъэкI, уэ ­КъухьэпIэмкIэ къыщыкъуэгъэкI», — жи­Iащ ЛIыкIуэм. АрщхьэкIэ, Нэмруз игъуэтакъым абы къыпидзыжын ­жэуап. «Щхьэщэ къысхуэщI, гъавэ ухуеймэ», — жиIащ Нэмруз. «Щхьэщэ зыхуэфащэр Алыхь ­закъуэращ», — жиIэу, Иб­рэ­хьим жэуап щитым, гъавэр кърищэн имыдэу къыIуи­гъэ­кIыжащ.
  • ЛIыкIуэр IэнэщIу унэм зэрыкIуэжыр апхуэдизкIэ и гум щIыхьати, и къэпым ятIэ из ищIри, унэм кIуэжащ. Мо хьэлъэ зыIыгъар апхуэдизкIэ ешати, гъуэлъри, зан­щIэу жеящ. Къыщыушыжам и пащхьэ кърагъэуващ ерыскъы пщэфIар. ЛIыкIуэм ар фIэтелъыджэу щIэуп­щIащ: «Дэнэ мыр къыздифхар?». «Уэ къытхуэпхьа хьэ­жыгъэм къыхэтщIыкIащ», — жэуап къратащ Ибрэхьим бегъымбарым. ЛIыкIуэм Iыхьлыхэм яжриIакъым Iуэхур къы­зэрекIуэкIа псори, ауэ и нэпсыр къежэхыу Алыхьым фIыщIэ хуищIащ.
  • Аращи, Алыхьым зэи щыгъупщэркъым и пщылIыр. Ар зыхуей дыдэр щыхуей дыдэм къигъэхъунущ. Абы ­теухуауэ КъурIэн лъапIэм къыщыкIуащ мы Iэятыр: ­«Абы зыгуэр къигъэхъуну хуеймэ, «Къэхъу!» жеIэри, ар ­къохъу». (Ясин сурэм и 82-нэ Iэятыр).
  • Нэмруз бзаджащIэм ифIэщу Алыхьым езэуэну зигъэ­хьэзырырт. «Алыхь щыIэр пэжмэ, къыспэщIэгъэувэ, ­сегъэзауэ абы», — жиIащ Нэмруз, Ибрэхьим зыкъыхуи­гъазэри. Алыхьым и ЛIыкIуэм Iэмыр къыхуищIащ: ­«Хъунщ, уезгъэзэуэнщ», — жриIэну. Апхуэдэу щыхъум, Нэмруз зэ­хуишэсащ IэщэкIэ зэщIэузэда и дзэ гупыр. Ахэр лъэщт икIи икъукIэ куэд хъурт. Алыхь Iэмырти, ­абыхэм къащхьэщыхьащ хымкIэ къикIа аргъуей дзэшхуэр. Нэмруз и дзэр псори, я къупщхьэхэм фIэкIа къэмынэу, аргъуейхэм зэтрашхыхьащ. Псэууэ ­къагъэнар Нэмруз закъуэщ. Абы и пэгъуанэм ипщхьащ ар­гъуейхэм ящыщ зыр. ИужькIэ, ар щхьэ куцIым ­кIуащ. Щхьэ куцIым ис аргъуейм и зэ­ранкIэ, Нэмруз щIым щIихуэу и щхьэр къеузырт. Ину зыгуэркIэ и щхьэм ­теуIуа нэужь, узыр тIэкIу нэхъ мащIэ ­хъурти, псори чэзууэ, хэти мывэкIэ, хэти IэштIымкIэ абы и щхьэм еуэурэ, ар ­псэ­уащ илъэс плIыщIкIэ. ИужькIэ, ящыщ зым хуэмышэчыж ­щыхъум, Нэмруз и щхьэм уадэшхуэкIэ еуэри, щхьэ къупщхьэр тIууэ зэгуигъэхуащ. Илъэс плIыщIкIэ щхьэ куцIым иса аргъуейр бзу хуэдиз хъуауэ къилъэтыкIыжащ. «Ар Алыхьым и нэлэту и бийм трилъхьаращ», — жиIэри, аргъуейр кIуэдыжащ.
  • Псори зыхуэзыгъэпщылIу, Алыхьым езэуэну жызыIа Нэмруз хугу хьэдзэ хуэдиз фIэкIа мыхъу аргъуейм ­иригъэшхыжащ. Мис аращ бзаджащIэм и кIуэдыжыкIа ­хъуар. Алыхьым и къарур бгъэщIагъуэ хъунукъым.