Къэбэрдей-Балъкъэрым и гъуащхьауэ нэхъ Iэзэ дыдэ
2020-06-02
- Щызэпигъэуаи къэхъуу, 1980 — 1995 гъэхэм Налшык и «Спартак»-м хэтащ, и Iэзагъымрэ псынщIагъымкIэ топджэгум дихьэххэр хуабжьу зытхьэкъуауэ щыта Гъубж Вячеслав. Нобэр къыздэсым абы и гугъу ящIыжу щIэх-щIэхыурэ зэхыбох.
-
Гъубж Вячеслав
БлэкIа лIэщIыгъуэм и 80 гъэхэм Мэзкуу щекIуэкIыу щытащ Совет Союзым и «Спартак» командэхэм я щIымахуэ зэхьэзэхуэ. Илъэсым и пэщIэдзэм къызэрагъэпэщ а зэпеуэхэм я къалэн нэхъыщхьэт щIыпIэ зэмылIэужьыгъуэм къыщагъэхъуа футболист ныбжьыщIэхэр къэхутауэ гуп нэхъыфIхэм хэгъэхьэныр. Нэхъыбэу абы фейдэ къыхэзыхыр «Спартак» псоми я пашэ Мэзкуум ейрат. ЗэфIэкI зиIэу зэхьэзэхуэм къыщыхэжаныкIахэр арат япэу зыпхъуатэр. Къапщтэмэ, а IэмалымкIэт Хьэпэ Заур Мэзкуу и «Спартак»-м зэрыхашар. Апхуэдэ зэхьэзэхуэхэм ящыщ зым, 1986 гъэм и пэщIэдзэм, нэхъ гъунэгъуу къэсцIыхуауэ щытащ илъэс зытхух хъуауэ зи цIэр зэхэсх, зи джэгукIэ дахэм сыдихьэх, ауэ губгъуэм иту фIэкIа зэи сызримыхьэлIа Гъубж Вячеслав.
- Мэзкуу дыщыщеджэ лъэхъэнэти, ди щIалэхэр зыхэту «Олимпийский» спорткомплексымрэ «Спартак» манежымрэ щекIуэкI зэхьэзэхуэхэм блэзгъэкI щымыIэу зризгъэхьэлIэрт. Спорт журналист сыхъуну хуабжьу сыщIэхъуэпсырти, дауи, зэрыхъукIэ ди командэм хэтхэмрэ тренерхэмрэ захуэзгъазэрт икIи куэдымкIэ сапкърыупщIыхьырт. Ахэр репортажу, интервьюууэ, отчёту иужькIэ «Ленин гъуэгу» (иджы «Адыгэ псалъэ») газетым къыхуезгъэхьыжырти, къытрадзэрт. Мэзкуу жыжьэм нэхъ гъунэгъу дызыхуищIырт Къэбэрдей-Балъкъэрым икIахэр. Хьэл-щэнкIи, дуней тетыкIэкIи щIалэ ахъырзэман зыбжанэ хэтащ абы щыгъуэм Налшык и «Спартак»-м. Апхуэдэхэм ящыщ зыт Гъубж Вячеслав. Абы и гури и псэри хэти зэрыхузэIухар нэрылъагъут, ауэ джэгупIэ губгъуэм ихьа иужькIэ убыдыпIэншэ хьэрхуэрэгъухэм яфIэхъурт.
- Гъуэбж Вячеслав 1962 гъэм дыгъэгъазэм и 12-м Бахъсэн къалэм къыщалъхуащ. Топ джэгуным зыщыхуигъэсащ абы дэт сабий-ныбжьыщIэ спорт школым. Техникэ гъуэзэджэ, псынщIагъ ин зыхэлъ щIалэщIэм псынщIэу гу лъатащ икIи, курыт еджапIэр къызэриухыу, и ныбжьыр илъэс пщыкIуий иджыри мыхъуауэ, Налшык и «Спартак»-м и тренер нэхъыщхьэу абы щыгъуэм лэжьа Iэпщэ Александр иригъэблэгъащ. А лъэхъэнэм ди командэр Совет Союзым футболымкIэ щекIуэкI зэхьэзэхуэм и япэ лигэм щыджэгурт икIи Днепропетровск, Харьков, Вильнюс, Кишинёв, Кутаиси, Душанбе, Симферополь, Одессэ къалэ инхэм щыщ гупхэр я хьэрхуэрэгъу лъэщт. КъищынэмыщIауэ, куэд и уасэт къэрал псом цIэрыIуэ щыхъуа Ашэбокъуэ Руслан, Камарзаев Виктор, Настаев Щамил, Наурыз Басир, Бэч Руслан, Iэхъуэбэч МуIэед сымэ хуэдэхэм я гъусэу джэгупIэ губгъуэм укъихьэну. А щIалэ, футболист гъузэджэхэм Гъубжыр куэдым хуагъэсащ, чэнджэщ щхьэпэ Iэджи къратащ.
- Вячеслав зыхыхьа Налшык и «Спартак»-р 1980 гъэм хуабжьу щытыкIэ гугъум итт. Ар ерыщу щIэбэнырт япэ лигэм къыхэнэным икIи, дауи, тегъэщIапIэ ищIыр ныбжькIи IэзагъкIи нэхъ лIыпIэ иувахэрат. Абы къыхэкIыу Гъубжыр а илъэсым джэгупIэ губгъуэм тIэу къихьауэ аращ икIи къыхэжаныкIыну Iэмал игъуэтакъым.
- Налшык и «Спартак»-м и гъуащхьауэ нэхъ Iэзэ дыдэ хъуну къызыпэщылъ щIалэм и хьэрхуэрэгъухэм топ яхудигъэкIын щыщIидзар къыкIэлъыкIуэ илъэсращ. СССР-м футболымкIэ и етIуанэ лигэм и 3-нэ гупым 1981 гъэм накъыгъэм (майм) и 2-м щызэхаубла зэхьэзэхуэм и пэщIэдзэ зэIущIэм ди щIалэхэм къыщрагъэблэгъат Орёл и «Спартак»-р. Абы и 72-нэ дакъикъэм япэ дыдэу къыщыхэжаныкIащ Гъубж Вячеслав. А зэманым ирихьэлIэу Бэч Руслан, Трубицин Сергей, Попович Александр сымэ бжыгъэр 3:0-м нагъэсами, щIалэщIэм и ехъулIэныгъэм къыдэджэгухэри стадионым исхэри хуабжьу щыгуфIыкIащ. Хэт а зэманым ищIэнт, Гъубжым я хьэрхуэрэгъухэм иджыри яхудигъэкIыну топи 164-м (абыхэм ящыщу Налшык и «Спартак»-м и цIэкIэ топи 136-м) ар я щIэдзапIэу?!
- Къэбэрдей-Балъкъэрым и командэ нэхъыщхьэм хэту ди республикэм и щIыхьыр Бахъсэн щыщ щIалэм щимыхъума къалэшхуэ Совет Союзымрэ Урысей Федерацэмрэ иту къыщIэкIынкъым. Налшык и «Спартак»-м и фащэр щыгъыу ар зэIущIэ 415-м къихьащ. Абыхэм хьэрхуэрэгъу къащыхуэхъуахэм я щхьэр щIригъэхьэрт икIи топи 136-рэ яхудигъэкIащ. Апхуэдэ зыхузэфIэкIа Налшык и «Спартак»-м зэи хэтакъым. КъищынэмыщIауэ, Гъубжым зэIущIэ 20-м топ тIурытI щыдигъэкIащ — апхуэдэ нэгъуэщI диIэкъым. ИлъэсихкIэ зэкIэлъхьэужьу, 1983 — 1988 гъэхэм, я хьэрхуэрэгъухэм топ нэхъыбэ дыдэ яхудигъэкIыурэ ар ди «Спартак»-м и гъуащхьауэ нэхъ Iэзэ дыдэ хъуащ.
- Кострома и «Спартак», Грознэм и «Эрзу», Мейкъуапэ и «Дружба», Бахъсэн и «Автозапчать» командэхэми ехъулIэныгъэхэр иIэу щыджэгуащ. Ахэри хэплъхьэжмэ, Гъубж Вячеслав 532-рэ хэтащ Совет Союзымрэ Урысей Федерацэмрэ я стадионхэм щыIа зэIущIэхэм икIи абыхэм 164-рэ къыщыхэжаныкIащ. Топджэгум апхуэдэ лъэужь дахэ къыщызыгъэна, Къэбэрдей-Балъкъэрыр къызогъанэри, къэралым къыщыгъуэтыгъуейщ. Ар я хьэрхуэрэгъухэм щебгъэрыкIуэкIэ Iэмал зэмылIэужьыгъуэхэмкIэ щхьэуназэ ищIырти, хабзэр къызэпамыудауэ нэхъыбэм къызэтрагъэувыIэфыртэкъым. Абы и фIыгъэкIэ зыхэт командэхэм пенальти Iэджэ къалэжьащ икIи текIуэныгъэхэр зыIэрагъэхьащ. Псом хуэмыдэу Вячеслав убыдыгъуейт псори щеша джэгум и кIэухым. ЯгъэщIагъуэрт, а щIалэ IэмащIэ-лъэмащIэм апхуэдиз къару къыздрихыр къахуэмыщIэу.
- Илъэс пщыкIуийкIэ пщIэрэ щIыхьрэ иIэу зыхэта футбол иным Гъубжыр къыщыхэкIыжар 1997 гъэращ. Джэгун щиухари къыщыщIидза щалъхуа Бахъсэн къалэращ. Урысей Федерацэм футболымкIэ и етIуанэ дивизионым зыкъыщызэгъэлъэгъуа щIыпIэ «Автозапчасть»-р къызэгъэпэщынымрэ лъэ быдэкIэ увынымкIэ абы куэд ищIащ.
- И ныбжьыр нэсу футболист IэщIагъэр IэщIыб ищIын хуей хъуами, топджэгур и гум хуигъэхуакъым. Тренеру лэжьэфын папщIэ ар абы Мэзкуу щыхуеджащ. 2001 гъэм щыщIэдзауэ нобэр къыздэсым Къэбэрдей-Балъкъэрым и командэ нэхъыщхьэм и тренер гупым хэтщ, къалэн зэмылIэужьыгъуэхэр и пщэрылъу. Гъубж Вячеслав щытащ Налшык и «Спартак»-м и тренеру, тренер нэхъыщхьэу, премьер-лигэм кIуа «Спартак-Налшыкым» и дублёрхэм я тренер нэхъыщхьэу, клубым и тренер-селекционеру. Иужь илъэсихым командэм и спорт директорщ.
- Сыт хуэдэ IэнатIэ пэрыувэми, Гъубж Вячеслав хьэлэлу бгъэдэтщ. ДжэгупIэ губгъуэм щитами иджыпстуи ар куэдым я щапхъэщ, унагъуэ быди иIэщ. И къуэ Марат адэ цIэрыIуэм и лъэужь дахэм ирикIуащ. Ар гъуащхьауэу щыджэгуащ Налшык и «Спартак»-м и щIалэгъуалэ гупым, Раменскэм и «Сатурн»-м, Самарэ и «Крылья Советов»-м, уеблэмэ, Урысей Федерацэм и ныбжьыщIэ командэ къыхэхам ираджэу щытащ. АрщхьэкIэ фэбжь зэмылIэужьыгъуэхэр зэкIэлъхьэужьу игъуэтри, футболым къыхэкIыжын хуей хъуащ.
- Гъубж Вячеслав Къэбэрдей-Балъкъэрыр зэрыгушхуэхэм ящыщ зыщ. ДжэгупIэ губгъуэм къызэримыхьэжрэ илъэс тIощIым щIигъуами, абы и цIэр ди къэралым и щIыпIэ куэдым нобэми щащIэж, ирогушхуэ. Ахуэдэхэращ щIалэгъуалэр спортым дезыгъэхэхыр, футболымрэ гъащIэмрэ лъэужь дахэ хезыгъэшыр. АдэкIи Тхьэм къыхузэпищэ!
- Жыласэ Заурбэч.