ЗауитIым я лIыхъужь
2020-08-20
- Шэджэм ЕтIуанэм къыщалъхуа Ахъуэхъу Аслъэнбий Нахъуэ и къуэр Хэку зауэшхуэм и зэманым 115-нэ лъэпкъ шуудзэм политикэ Iуэхухэр хэIущIыIу щIыныр къызэгъэпэщынымкIэ и инструктор нэхъыжьу щытащ.
- Зауэм къащыпэщылъ къалэнхэр къайхъулIэн щхьэкIэ Ахъуэхъум зауэлIхэр иущийрт, апхуэдэуи лIыгъэрэ хахуагъэрэ къигъэлъагъуэу езыри бийм япэщIэтт. 1942 гъэм и бадзэуэгъуэм зэхэуэ нэхъ гуащIэхэм я зым ар уIэгъэ щыхъуащ, ауэ и узыншагъэр иригъэфIэкIуэжа нэужь, и пщэрылъхэр игъэзэщIэну пэрыувэжащ.
- 1942 гъэм и жэпуэгъуэм 115-нэ шуудзэм хэщIыныгъэшхуэ игъуэту щызэбграгъэкIыжым, Аслъэнбий нэгъуэщI дзэ гупхэм хэту зэуащ. Нэмыцэ зэрыпхъуакIуэхэм псэемыблэжу зэрапэщIэтам папщIэ, абы къыхуагъэфэщащ Вагъуэ Плъыжь, Бэракъ Плъыжь, Хэку зауэшхуэм и етIуанэ нагъыщэ орденхэр.
- Нэмыцэ зэрыпхъуакIуэхэр Германием нэс зыхужахэм Ахъуэхъу Аслъэнбий яхэтащ, арщхьэкIэ абдежи и зауэ гъуэгуанэр иухакъым. Абы и дзэ гупыр жыджэру хэтащ япон зауэми. Аслъэнбий Бэракъ Плъыжь орденыр къратыну хуагъэхьэзырат, арщхьэкIэ Хэку зауэшхуэ орденым и япэ нагъыщэр къыхуагъэфэщащ. Абы ар ирипагэу «Японием зэрытекIуам папщIэ» медалым бгъурыту и бгъэгум хилъхьащ. Нэхъ и пэкIэ зауэлI хахуэм къратауэ щытащ «Кавказыр зэрихъумам папщIэ», «Белград щхьэхуит къызэрищIыжам папщIэ», «Будапешт къызэращтам папщIэ», «Германием зэрытекIуам папщIэ» медалхэри.
- Ахъуэхъур дзэм къыхэкIыжащ 1946 гъэм. КъБР-м къэрал кIуэцI IуэхухэмкIэ и IэнатIэхэм я ветеранхэу Шэджэм Залымджэрийрэ Шипилов Валерийрэ зэрыжаIэжымкIэ, Аслъэнбий зауэ нэужь зэманым къехъулIэу лэжьащ Совет административнэ районым (иджы Шэрэдж) и гъэзэщIакIуэ комитетым и унафэщIу, партым и Iуащхьэмахуэ щIыналъэ комитетым и япэ секретару, КПСС-м и Къэбэрдей-Балъкъэр обкомым и етIуанэ секретару. 1969 гъэм пенсэм кIуэхункIэ, ар республикэм и Министрхэм я Советым и унафэщIу щытащ. Сыт хуэдэ IэнатIэ пэрытами, жэрдэмщIакIуэу, Iуэхум фIыуэ хищIыкIыу абы зыкъигъэлъэгъуащ, щIыналъэм и зыужьыныгъэм хэлъхьэныгъэфI хуищIащ.
- Ахъуэхъум зауэм къыщихьа дамыгъэ лъапIэхэм къакIэлъыкIуащ и гуащIэ емыблэжу зэрылэжьам къыпэкIуахэри: Лениным и орденыр, Лэжьыгъэмрэ Бэракъ Плъыжьымрэ я орденхэр, «ЛэжьыгъэфI зэрыригъэкIуэкIам папщIэ», «Ленин В.И. къызэралъхурэ илъэси 100 зэрырикъум и щIыхькIэ», «Лэжьыгъэм и ветеран» медалхэр.
- Аслъэнбий СССР-м и Совет Нэхъыщхьэм и хэхыгъуиплIым и депутату, Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и Совет Нэхъыщхьэм и депутату щытащ, илъэс зыбжанэкIэ партым и щIыналъэ комитетым и бюром хэтащ, КПСС-м и съездым и лIыкIуэу щытащ.
- Хэку зауэшхуэм и лIыхъужьыр дунейм ехыжащ 1980 гъэм гъатхэпэм и 5-м. Абы и фэеплъу Налшык къалэм и зы уэрамым и цIэр фIащыжащ.
- ШкIэжь Ирэнэ.