• ШыщхьэуIум и 10, щэбэт
• УФ-м щагъэлъапIэ Физкультурникым и махуэр
• Эквадор Республикэм и щхьэхуитыныгъэм и махуэщ. 1809 гъэм ар Испанием къызэрыхэкIым теухуа унафэ къащтащ, ауэ къэрал щхьэхуит щыхъупар 1822 гъэрщ.
• 1793 гъэм дунейм и музей нэхъ ин дыдэхэм ящыщ, Париж дэт Луврыр цIыхухэр щIыхьэну, абы зыщаплъыхьыну хуиту къызэIуахащ.
• 1833 гъэм иджырей Чикагэ къалэм (США) и лъабжьэр ягъэтIылъащ. А зэманым ар цIыху щитI иримыкъу щыпсэу Уинди-Сити къуажэ цIыкIурт.

10

• 1876 гъэм Канадэм щыщ Онтарио штатым и Брантфорд къалэм дунейм щыяпэу телефонкIэ ипсэлъыкIри, Белл Александр зыпищIащ абы километр 13-кIэ пэжыжьэ Парис къалэм.
• 1889 гъэм Инджылызым щыщ Райлэндс Дэн зи щхьэтепIэр щхьэщыпIуантIэ хъу птулъкIэ къызэригупсысам щыхьэт техъуэ тхылъ къратащ.
• 1921 гъэм РСФСР-м пощт маркэхэр къыщыдагъэкIыу щIадзащ.
• 1985 гъэм Джексон Майкл доллар мелуан 47,5-кIэ «Битлз» гупым и уэрэд псори къищэхуащ.
• Урыс, совет тхакIуэ Зощенкэ Михаил къызэралъхурэ илъэси 123-рэ ирокъу.
• КъБР-м и цIыхубэ тхакIуэ, щIэныгъэлI Нало Ахьмэдхъан къызэралъхурэ илъэс 98-рэ ирокъу.
• КъБР-м щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Емуз Гъузер къызэралъхурэ илъэс 90 ирокъу.
• Къэрал, жылагъуэ лэжьакIуэ, «Горянка» газетым и япэ редактор нэхъыщхьэу щыта Сэбаншы Розэ къыщалъхуа махуэщ.
• Театрымрэ киномрэ я актёр цIэрыIуэ, СССР-м и цIыхубэ артист Стриженов Олег и ныбжьыр илъэс 90 ирокъу.
• Литературовед, Дагъыстэным щIыхь зиIэ и егъэджакIуэ Ержыб Аслъэн къызэралъхурэ илъэс 89-рэ ирокъу.
• Къэрал къулыкъущIэ, политик Собчак Анатолий къызэралъхурэ илъэс 82-рэ ирокъу.
• Сирием къикIыжа щIэныгъэлI, тхакIуэ Къумыкъу Мамдухь и ныбжьыр илъэс 79-рэ ирокъу.
• Совет актёр, режиссёр, тхакIуэ Смехов Вениамин и ныбжьыр илъэс 79-рэ ирокъу.
• Медицинэ щIэныгъэхэм я доктор, КъБКъУ-м и профессор, КъБР-м щIэныгъэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Мызэущ Борис и ныбжьыр илъэс 79-рэ ирокъу.
• УсакIуэ, тхакIуэ, «Адыгэ амазонкэхэр» дилогиер зи IэдакъэщIэкI Ахъмэт МуIэед и ныбжьыр илъэс 71-рэ ирокъу.
• Испанием къыщалъхуа, США-м щыпсэу киноактёр цIэрыIуэ Бандерас Антонио и ныбжьыр илъэс 58-рэ ирокъу.
• Дунейм и щытыкIэнур
• «pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, Налшык пшэр техьэ-текIыу щыщытынущ, пIалъэ-пIалъэкIэрэ уэшх къыщешхынущ. Хуабэр махуэм градус 28 – 30, жэщым градус 17 – 18 щыхъунущ.
• ШыщхьэуIум и 11, тхьэмахуэ
• УФ-ми, СССР-м хыхьэу щыта республикэхэм ящыщ зыбжанэми щагъэлъапIэ УхуакIуэм и махуэр
• 1845 гъэм Урысейм щыяпэу Петербург щащIащ бахъэкIэ лажьэ мафIэгур. Ар трагъэувауэ щытащ Петербургрэ Москварэ зэпызыщIэ гъущI гъуэгум.
• 1928 гъэм Москва къыщызэIуахащ Япэ союзпсо спартакиадэр.
• 1959 гъэм Москва къыщызэIуахащ «Шереметьево» аэропортыр. Абы япэу къыщетIысэхащ Ленинград къилъэтыкIа Ту-104 кхъухьлъатэр.
• 1973 гъэм СССР-м телевиденэ нэхъыщхьэм игъэлъэгъуэн щIидзащ серие куэд хъу «Семнадцать мгновений весны» фильмыр. Семёнов Юлиан и повестыр и лъабжьэу ар игъэуват Лиозновэ Татьянэ.
• 1979 гъэм Днепродзержинск къалэм пэмыжыжьэу уэгум щызэжьэхэуащ Ту-134 кхъухьлъатитI. Абыхэм иса цIыхуи 178-р иукIащ, Ташкент къалэм и «Пахтакор» командэм щыщ футболист 17-ри абыхэм яхэту.
• КъБР-м и цIыхубэ артист, УФ-м щIыхь зиIэ и артист Къаздэхъу СулътIан къызэралъхурэ илъэс 85-рэ ирокъу.
• Пакистаным и президенту щыта Мушарраф Первез и ныбжьыр илъэс 76-рэ ирокъу.
• Медицинэ щIэныгъэхэм я доктор, КъБКъУ-м и профессор, РАЕН-м и член-корреспондент, КъБР-м щIэныгъэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Елгъэр Анатолий и ныбжьыр илъэс 74-рэ ирокъу.
• Экономикэ щIэныгъэхэм я доктор, КъБКъМУ-м и профессор ДзыхьмыщI Иринэ къыщалъхуа махуэщ.
• Дунейм и щытыкIэнур
• «pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, Налшык пшэр техьэ-текIыу щыщытынущ. Хуабэр махуэм градус 23 — 26-рэ, жэщым градус 15 — 18 щыхъунущ.
• ШыщхьэуIум и 12, блыщхьэ
• ЩIалэгъуалэм я дунейпсо махуэщ
• Каспий тенджызым и дунейпсо махуэщ
• Урысейм и Дзэ-Хьэуа Къарухэм я махуэщ
• 1851 гъэм Америкэм щыщ дэрбзэр Зингер Исаак Iэрыгъадэ машинэщIэ къигупсысащ. Махуэ 11 къудейкIэщ ар зэрелIэлIар иужькIэ езыр дуней псом цIэрыIуэ щызыщIа, и цIэр зезыхьэ а Iэмэпсымэр зэпкърилъхьэным.
• 1865 гъэм Инджылызым щыщ хирург Листер Джозеф операцэ зэрищI Iэмэпсымэхэмрэ и Iэхэмрэ микробхэр кIэригъэкъэбзыкIын щхьэкIэ япэу къигъэсэбэпауэ щытащ фенол (карболовая кислота) жыхуаIэр. Операцэ нэужьым я уIэгъэхэм е екIуэурэ илIыкIхэм я бжыгъэр абы и фIыгъэкIэ хуэдищкIэ нэхъ мащIэ хъуауэ щытащ.
• 1953 гъэм СССР-м дунейм щыяпэу водороднэ бомбэ игъэунэхуащ.
• 1981 гъэм IBM компанием къыщIигъэкIащ цIыхум здыхуейм деж щигъэуву къигъэсэбэпыным тещIыхьа компьютерыр.
• 1985 гъэм «Японием и авиалинэхэм» я «Боинг 747» кхъухьлъатэр Оцутакэ бгым еуащ. А гузэвэгъуэм цIыху 520-рэ хэкIуэдат, 4-р къелат. Кхъухьлъатэ къехуэхыу апхуэдиз цIыху зэуэ щыхэкIуэда абы фIэкIа къэхъуатэкъым.
• 2000 гъэм Баренцевэ тенджызым щыщIилъэфащ «Курск» псыщIагъырыкIуэ кхъухьыр. Абы иса цIыхуи 118-ри хэкIуэдащ.
• Химие щIэныгъэхэм я доктор, КъБКъУ-м и профессор Бырхьэм Михаил къызэралъхурэ илъэс 89-рэ ирокъу.
• Къэрал лэжьакIуэ, КъБР-м и Правительствэм и УнафэщIым и къуэдзэу щыта, УФ-м щIыхь зиIэ и ухуакIуэ Тыркуин Анатолий къызэралъхурэ илъэс 75-рэ ирокъу.
• Франджым и президенту щыта Олланд Франсуа и ныбжьыр илъэс 65-рэ ирокъу.
• Дунейм и щытыкIэнур
• «pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, Налшык пшэр техьэ-текIыу щыщытынущ. Хуабэр махуэм градус 25 — 26-рэ, жэщым градус 16 — 17 щыхъунущ.
• ШыщхьэуIум и 13, гъубж
• Зи Iэ сэмэгур нэхъ зыгъэшэрыуэхэм я дунейпсо махуэщ
• 1913 гъэм Шеффилд (Инджылыз) дунейм щыяпэу щагъэващ мыулъий гъущI лIэужьыгъуэр.
• 1928 гъэм Лондон дунейм щыяпэу телевизоркIэ къыщагъэлъагъуэу хуежьащ щхъуэкIэплъыкIэу траха нэтынхэр.
• 1942 гъэм Кавказ Ищхъэрэм щыпсэу лъэпкъхэм фашистхэм я бийуэ пэкIу ирагъэкIуэкIащ.
• 1961 гъэм Берлин ухуэн щыщIадзащ къалэр тIууэ зыгуэш блыныр. ГДР-м икIыурэ ФРГ-м Iэпхъуэ цIыхухэм я бжыгъэр зы илъэсым нэхърэ къыкIэлъыкIуэм нэхъыбэ зэрыхъум къыхэкIыу кърагъэжьат а ухуэныгъэр. Блын-гъунапкъэр щытащ 1989 гъэм щэкIуэгъуэм и 9 пщIондэ.
• 2004 гъэм Афины къалэм (Алыдж) къыщызэIуахащ ХХVIII гъэмахуэ Олимп Джэгухэр. Дзюдо спорт лIэужьыгъуэмкIэ зэпеуахэм я деж абы жэз медаль къыщихьат ди республикэм щыщ Тау Хьэсэнбий, КъШР-м икIа Хърачэ Мурати апхуэдэ дыдэ ехъулIэныгъэ зыIэригъэхьат боксымкIэ.
• Кубэм щыщ политик цIэрыIуэ, 1959 – 2008 гъэхэм а къэралым и унафэщIу щыта Кастрэ Фидель къызэралъхурэ илъэс 93-рэ ирокъу.
• Мэкъумэш щIэныгъэхэм я доктор, АКъУ-м и профессор, УФ-м щIэныгъэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ ТхьэкIушынэ Нухь къызэралъхурэ илъэси 111-рэ ирокъу.
• Радиом и диктору илъэс куэдкIэ лэжьа, УФ-мрэ КъБР-мрэ щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ я лэжьакIуэ Безрокъуэ Хужь къызэралъхурэ илъэси 104-рэ ирокъу.
• УэрэджыIакIуэ цIэрыIуэ, КъБР-м щIыхь зиIэ и артисткэ Бэгъуэтыж Светланэ къыщалъхуа махуэщ.
• Химие щIэныгъэхэм я доктор, профессор, ЩIДАА-м и академик Мэшыкъуэ Нуралий и ныбжьыр илъэс 72-рэ ирокъу.
• КъБР-м физкультурэмрэ спортымкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ, УФ-м и къуажэ Iэтащхьэ нэхъыфIхэм ящыщу къалъыта Къуныжь Хьэчим и ныбжьыр илъэс 67-рэ ирокъу.
• Урысей Федерацэм, КъБР-м, КъШР-м щIыхь зиIэ я артист, опернэ уэрэджыIакIуэхэм Пуччини и цIэкIэ Милан (Италие) щрагъэкIуэкIа зэпеуэм и финалисту щыта Ташло Алий и ныбжьыр илъэс 56-рэ ирокъу.
• Урысей актрисэ, УФ-м щIыхь зиIэ и артисткэ Тереховэ Аннэ и ныбжьыр илъэс 52-рэ ирокъу.
• Дунейм и щытыкIэнур
• «pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, Налшык уэфIу щыщытынущ. Хуабэр махуэм градус 25 – 26-рэ, жэщым градус 15 – 17 щыхъунущ.