ФИФI ФЫМЫГЪЭПУД, ФИ IЕЙ ФЫМЫГЪЭПЩКIУ

АДЫГЭ ПСАЛЪЭ

Сентябрь, 2021

Егъэджэныгъэ IэнатIэм зегъэужьыныр  къалэн нэхъыщхьэхэм ящыщщ

2021-09-07

  • КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек иджыблагъэ яхуэзащ республикэм и егъэджэныгъэ IэнатIэм и IэщIагъэлIхэм.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: ЗэIущIэхэр

Адыгэбзэм и сурэтщ адыгэ анэр

2021-09-07

  • Къалэм Іэпхъуэжа ди къуажэгъу унагъуэм, адэжь лъапсэри хэдгъэкІуэдэжынкъым, жаІэри, зэманым екІуу унэ щаухуат. Гъэмахуэ зыгъэпсэхугъуэм къэкІуэжурэ хадэм илэжьыхьхэрт, унэр зэрахьэрт. Апхуэдэу щыщыткІэ, зэрыІэбэн Іэмэпсымэ, зэрахьэну хьэпшыпхэр къашэри унэм къыщІалъхьащ, хадэм зэрелэжьынухэр кърагъэуващ. КІэщІу жыпІэмэ, адыгэ унагъуэм псэуныгъэм теухуауэ зыхуеину псомкІи лъапсэр къызэрагъэпэщат. Куэдрэ щыгуфІыкІыну къахуихуакъым, зэхадыгъуэу щІадзэри. Зэм унащхьэр къаунэщІащ: ухуэныгъэм къыдэхуа пхъэхэр, абджхэр, къэнжалхэр щІахащ. КъыкІэлъыкІуэри, зи щхьэгъубжэ дэпщыфа пэшхэр яхъунщІащ. Къытрагъазэри, жыгым хущхъуэ зэрытраутхэу шэрхъкІэ кърашэкІ Іэмэпсымэр яхьащ. Апхуэдэурэ щхьэпэ хъун ямыгъуэтыжыху унагъуэм ІэбжьанэфІейхэр кІэрыкІакъым. Унэр иджыри зэфІэтщи, мыр ямыщэмэ, лъэлъэжынущ, жаІэри, зымейхэм и унафэр ящІ. Зы зэман ящэжынуи къыщІэкІынщ, зэрыпсэун Іэмал лъапсэм къыщрамынакІэ, щІэрыщІэу къаугъуеижми иращІэнур гурыІуэгъуэ щыхъуакІэ.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Хэха

ЛъагапIэщIэхэм хущIокъу

2021-09-07

  • УФ-м Егъэджэныгъэмрэ щIэныгъэмрэ щекIуэкI лэжьыгъэхэм якIэлъыплъынымкIэ и къулыкъущIапIэм (Рособрнадзор) и къалэнхэм ящыщщ еджапIэхэм я пщэрылъхэр зэрагъэзащIэр къипщытэныр. Апхуэдэ мурад яIэу «Рособрнадзор»-м и лэжьакIуэхэр иджыблагъэ щыIащ КIуэкIуэ Валерий и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал мэкъумэш университетым. Ди гуапэ зэрыхъущи, КъБКъМУ-р къалъытащ зи къалэнхэм къызыхуэтыншэу пэлъэщ еджапIэ нэхъыщхьэу икIи адэкIи лэжьэну хуит зыщI дэфтэрри къратыжащ.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: ЩIэныгъэ

Нанэ

2021-09-07

  • Илъэс тIощIрэ тхурэ ирокъу дунейм зэрехыжрэ си гуащэшхуэ Лыхь (Джатэ) Хьэлимэт Хьэжбэчыр и пхъур. И гугъу сымыщIу слъэкIынукъым цIыхуфIу дунейм тета, гугъуехь куэд зышэча, нэхъыбэж зи нэгу щIэкIа а нанэ Iумахуэм. Сэ абы сызэреджэр нанэт. Унагъуэ сызэрихьэу, си анэшхуэм хуэдэу, фIыуэ слъэгъуат. Езыри егъэлеяуэ гуапэу къысхущытащ, зы мащIэ хуэсщIами, Iыхьэлейуэ щыгуфIыкIыу, фIыщIэ ищIу. ПщыхьэщхьэкIэрэ хъыбар куэдым сригъэдаIуэрт. СыщIогъуэж абы жиIэжа псори хьэрф дэзмыгъэхуу зэрызмытхыжам щхьэкIэ. Ауэ иджы сыт, уи IэфракIэм узэрылъэмыIэсыжынум хуэдэщ…

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Фэеплъ

Пащты Герман и «Лэжьыгъэ къыхэхахэр»

2021-09-07

  • Налшык дэт «Акрополь» уардэунэм иджыблагъэ щагъэлъэпIащ УФ-м и цIыхубэ, КъБР-м щIыхь зиIэ я сурэтыщI, республикэм и Къэрал саугъэ-тым и лауреат, ХудожествэхэмкIэ Урысей Академием и член-корреспондент, ЩIДАА-м и академик, Красноярск Ксилографи-емкIэ щыIэ школым и къызэгъэпэщакIуэ икIи и унафэщI, профессор Пащты Герман. Пшыхьым утыку къыщрахьащ иджыблагъэ дунейм къытехьа, «лэжьыгъэ къыхэхахэр» фIэщыгъэм щIэт альбом гъэщIэгъуэныр.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Гъэлъэгъуэныгъэхэр

Творчествэм и утыку

2021-09-07

  • «Платформа» фIэщыгъэм щIэту илъэс зыбжанэ хъуауэ ирагъэкIуэкI фестиваль гъэщIэгъуэныр иджыблагъэ Налшык щызэхэтащ.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Хэха

Къулъкъужын Ипщэм къыщагъуэтахэр

2021-09-07

  • Урысейм и къэрал Эрмитажым археологиемкIэ къызэригъэпэща экспедицэм 2016 гъэм и шыщхьэуIу мазэм къыщыщIэдзауэ Къулъкъужын Ипщэм щыIэ пасэрей кхъащхьэжьхэм щIытI лэжьыгъэхэр щрегъэкIуэкI. Пандемием и зэранкIэ зэпагъэуа лэжьыгъэхэр иджыблагъэ яублэжащ.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Хэха

КIэрэф Азэмэт и зи чэзу ехъулIэныгъэ ин

2021-09-07

  • Краснодар къалэм щекIуэкIащ зэзауэ зэхэтымкIэ АСА 127 зэхьэзэхуэр. Абы и зэIущIэ нэхъыщхьэхэм ящыщ зым щызэпэщIэтащ ди лъэпкъэгъу КIэрэф Азэмэтрэ Шэшэным икIа спортсмен Албасханов Расулрэ.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Спорт

ЕтIуанэ дивизионым лъэ быдэкIэ хуокIуэ

2021-09-07

  • Ипщэ, Кавказ Ищхъэрэ федеральнэ щIыналъэхэм футболымкIэ я чемпионатым (УФ-м и ещанэ дивизионым) и зи чэзу зэIущIэхэр екIуэкIащ. Прохладнэ и «Энергетик»-м и стадионым щыхигъэщIащ Дагъыстэным и «Дербент»-мрэ «Динамо-М»-рэ икIи турнир таблицэм къыщыкIэлъыкIуэхэм фIыуэ ящхьэщыкIащ.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Футбол