Зэкъуэтыныгъэм и джэлэс
2020-06-11
- Мэкъуауэгъуэм и 12-р ди къэралым игъэлъапIэ махуэшхуэ нэхъыщхьэхэм ящыщщ — Урысейм и махуэщ. УФ-р зи лъахэу къэзылъытэ дэтхэнэми лъэпкъ зэкъуэтыныгъэм и джэлэсу ябж мы махуэр.
- Урысейм и къэрал суверенитетым теухуа Декларацэр къыщащтам и махуэущ ар 2002 гъэ хъуху зэрыщытар. Къапщтэмэ, ди Хэкум игъэлъапIэ махуэшхуэхэм я нэхъыщIэщ ар.
- 1990 гъэм мэкъуауэгъуэм и 12-м РСФСР-м и ЦIыхубэ депутатхэм я съездым къыщащтащ декларацэр, Урысейм и Конституцэмрэ и унафэхэмрэ нэхъыщхьэу зэрыщытыр къыщыгъэлъэгъуауэ.
- А лъэхъэнэм ирихьэлIэу СССР-м и республикэ зыбжанэм я суверенитетым и унафэ къащтакIэт. Урысейм и къэралыгъуэр гъэбыдэнымкIэ мыхьэнэшхуэ зиIэхэм ящыщщ абы щыгъуэм къэралым цIэщIэ зэригъуэтар — Урысей Федерацэ.
- Урысейм и махуэшхуэм къыдэкIуэу япэ Президенти иIэ хъуащ. А махуэм, ауэ 1991 гъэм, къэралым и тхыдэм щыяпэ цIыхубэ хэхыныгъэхэр екIуэкIащ икIи Ельцин Борис РСФСР-м и Президенту щыхахауэ щытащ. 1994 гъэм, Ельциным и унафэкIэ, мэкъуауэгъуэм и 12 махуэм къэрал мыхьэнэ иIэ хъуащ. ИужькIэ ар Щхьэхуитыныгъэм и махуэу ягъэпсат.
- 2002 гъэм Урысейм и махуэу зэрахъуэкIыжа махуэшхуэр и щыхьэтщ езым и Конституцэ, Къэрал нып, герб, гимн зиIэ къэралыгъуэм зиузэщI зэпыту къызэрыгъуэгурыкIуэм. ЦIыхумрэ къэралымрэ я зэхущытыкIэхэр, федеративнэ къэрал ухуэкIэр, къэрал властымрэ щIыпIэ унафэр зезыгъакIуэ властымрэ я къызэгъэпэщыкIэр, цIыхубэр зытелэжьэн хуей идеологиер, экономикэм и къызэгъэпэщыкIэр убзыхунымкIэ лъабжьэхэр, дунейпсо зэпыщIэныгъэхэмрэ зэгурыIуэныгъэхэмрэ кIуэ пэтми ирагъэфIакIуэу йокIуэкI.
- Урысей псом и щхьэ Iуэху дигъэкIыжыну Iэмал зэригъуэтам хуэдэ дыдэу, абы и щIыналъэхэми, ис лъэпкъхэми Iэмал хъарзынэхэр къахузэригъэпэщащ. Хэгъэгухэм езыхэм я Хабзэубзыху, ГъэзэщIакIуэ къулыкъущIапIэхэр щызэфIэуващ, щыпсэу лъэпкъхэм я хабзэмрэ я дуней тетыкIэмрэ Iуэхум къыхалъытэу лэжьэну хуиту. Абыхэм, шэч хэмылъу, ягъэбыдэ Урысейм и лъабжьэр.
- Къапщтэмэ, нобэ Урысей Федерацэр дунейм щынэхъ лъэщ дыдэ къэралхэм ящыщщ, пщIэшхуэ иIэщ. Ар и фIыщIэщ иджырей Президент Путин Владимир. Абы къэралыр къызэфIигъэувэжащ, зэманым декIуу бакъуэу зэтриублэфащ. ЗэхъуэкIыныгъэ инхэр щекIуэкIащ экономикэм, зыхъумэжыныгъэм, хэхыныгъэмкIэ хабзэхэм, суд, пенсэ, банк Iуэхухэм, егъэджэныгъэм, узыншагъэр хъумэным, социальнэ, нэгъуэщI IэнатIэ куэдми.
- Инщ нобэ Урысей Федерацэм дунейпсо утыкум щиIэ пщIэр. Абы бгъэдэлъ хъугъуэфIыгъуэ псоми я нэхъыщхьэу къалъытэ Урысейм мамырыгъэмрэ зэпIэзэрытыныгъэмрэ зэрихъумэр, унагъуэм, анэм, сабийм зэрадэIэпыкъур, лъэпкъхэм я хабзэ нэхъыфIхэр пхыгъэкIыным зэрытелажьэр, ди къэрал иным ис лъэпкъ псоми я щэнхабзэм зегъэужьыным гулъытэшхуэ зэрыхуищIыр.
- НэщIэпыджэ Замирэ.