Хэт нэхъ Iущ?
2018-04-14
- ХьэтIохъущокъуэ Къазий и цIэр зезыхьэ Адыгэбзэ Хасэм Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым щригъэкIуэкIащ Iущыцэхэм я хэгъэгупсо зэпеуэр.
- Ар къыщыхилъхьэм, Хасэм къалэн нэхъыщхьэу иIар еджакIуэхэм я гур щIэныгъэм хузэIухы-ныр, ар къэгъэсэбэпауэ я бзэм зегъэужьыныр, лъэпкъыр, щIыналъэр, и Хэкур фIыуэ зылъагъу, нэгъуэщI лъэпкъхэм я щхьэхуэныгъэхэм пщIэ хуэзыщI ныбжьыщIэ гъэсэнырщ. Iущым и Iущыжыр еджакIуэхэм къахэшыныр зи мурад нэхъыщхьэу щыта зэхьэзэхуэм хэтыну хуитт 8 — 11-нэ классхэм щIэсхэр.
- КъэпщытакIуэхэу кърагъэблэгъат адыгэ сурэтыщI цIэрыIуэ Црым Руслан, Шэджэм къалэ дэт 1-нэ курыт еджапIэм адыгэбзэмрэ литературэмкIэ и егъэджакIуэ Къардэн Оле-ся, Адыгэбзэ Хасэм и хасащхьэм хэт ХьэцIыкIу Рае сымэ.
- «Нарт эпос: лIыхъужьхэм я Iэщэ-фащэмрэ Iэмэпсымэхэмрэ» — арат япэ зэхыхьэм и темэу къыхахар. Пасэу хъыбар ирагъэщIати, еджакIуэхэм Iэмал яIащ абы зыхуагъэхьэзырыну.
- ЯпэщIыкIэ цIыкIухэр адыгэбзэм, литературэм, тхыдэм ехьэлIауэ зэхагъэува лэжьыгъэмкIэ ягъэлэжьащ. Мыбдеж балл бжыгъэ нэхъыбэ къыщызыхьахэр адэкIэ зэпеуэм хэтыну хуит хъурт. Апхуэдэу мыбдеж къыщыхэжаныкIащ Дыгулыбгъуей дэт 8-нэ курыт еджапIэм и 10-нэ классым щеджэ Къуэдзокъуэ Фаридэ (и егъэджакIуэр Чэрты Сюзаннэщ), Аруан щIыналъэм хыхьэ Мысостей дэт курыт еджапIэм и 10-нэ классым щеджэ Жэмгъураз Жанеттэ (и егъэджакIуэр Шорэн Хьэлимэтщ), Дзэлыкъуэ районым хыхьэ Къармэхьэблэ къуажэм и 1-нэ еджапIэм и 9-нэ классым щIэс Думэн Дианэ (и егъэджакIуэр Лыхь Людмилэщ).
- А ныбжьыщIищыр адыгэ тхыбзэмрэ жьабзэмкIэ зэпрагъэуащ. КъэпщытакIуэхэм къызэрыхуагъэфэщам хуэдэу, зытеувэну гъуэгухэр (плъыжь, гъуэжь, удзыфэ) абыхэм къыхахри, зэпеуэм щIидзащ. АдэкIэ Iуэхур зэрагъэпсам тету иригъэкIуэкIащ Адыгэбзэ Хасэм и хасащхьэм хэт Къэбардэ Астемыр.
- Щыуагъэ къыхэмыкIыу упщIэхэм я жэуапыр иритурэ, екIуу и гъуэгу гъуэжьым ирикIуэри, Къуэдзокъуэ Фаридэ япэ увыпIэр къихьащ.
- Ауэ упщIэхэр абдежым щиуха-къым. Къэбардэ Астемыр пэшым щIэс еджакIуэхэм и упщIэхэр яритащ, жэуап нэгъэса къэзытым жыджэрыпщIэрэ (орден) жаныпщIэрэ (медаль) къаригъэлэжьу. Хэт сыт хуэфащэми зыгъэбелджылыр къэпщытакIуэхэрат. Къалэжьа жыджэрыпщIэ- жаныпщIэхэм елъытауэ абыхэм къыкIэлъыкIуэ джэгугъуэм я лэжьыгъэр нэхъ мащIэ хъунущ.
- Дахэу, екIуу зэхэта Iуэхур къекIуэлIа псоми яфIэгъэщIэгъуэн хъуауэ, еджакIуэ цIыкIухэр нэхъ тегушхуарэ къыкIэлъыкIуэ джэгугъуэм хэтыну къэбырсеяуэ, псори зэдэарэзыуэ зэхэкIыжащ.
- ХЬЭРЭДУРЭ Аллэ.