Дахуэсакъын зэрыхуейр нэрылъагъущ
2021-10-05
- Псэущхьэхэр хъумэным и дунейпсо махуэр, жэпуэгъуэм и 4-р, абы ещхь адрейхэми хуэдэу, дыкъэзыухъуреихь дунейм и хъугъуэфIыгъуэу диIэм, зэхэгъэж дымыщIрэ хэдмыгъэщIу, дахуэсакъын зэрыхуейм хуэгъэзащ.
- Хэти щыгъуазэщ ди планетэм псэущхьэу тетым я лIэужьыгъуэ зыбжанэ зы илъэс къэмынэу зэрытекIуэдыкIым. Абдежым къыщыувыIатэмэ ди насыпти хужытIэну, дызымыгъэгуфIэ а Iуэхугъуэр адэкIэ нэхъри щIэгъэхуэбжьауэ зэрекIуэкIынури нэрылъагъущ. КъызыхэкIри гурыIуэгъуэщ: щIыуэпсым и хъугъуэфIыгъуэхэр щысхьыншэу къызэрыдгъэсэбэпырщ, мэзхэмрэ псыцIэхэмрэ я бжыгъэм, къэгъазэ лъэпкъ ямыIэу, зэрыхэдгъэщIырщ.
- Ди республикэм щIышхуэ имыубыдми, псэущхьэ лIэужьыгъуэу щыпсэухэр куэд мэхъу. Псалъэм папщIэ, шэрыпIхэр (зи шырхэр, зи щIэжьейхэр быдзышэкIэ зыпIхэр) лъэпкъыгъуэу 70-м щIегъу, къуалэбзухэр 300-м ноблагъэ, уащрохьэлIэ хьэпщхупщу 17-м, щIыми псыми щыпсэууэ 7-м, бдзэжьей зэхуэмыдэу 33-м. Мыдрейуэ, ди щIыналъэм гъудэ-бадзэу, хьэмбылу лъэпкъыгъуэу, хьэпIацIэ-хьэмлашкIуэрэ тхыцIэ зимыIэу, псори зэхэту, лIэужьыгъуэ мини 10-м щIигъу къыщыпхуэбжынущ. Абыхэм яхэтщ Кавказым фIэкIа нэгъуэщI щIыпIэхэм узыщримыхьэлIэнухэри. Ар и щыхьэтщ, ди республикэм и щIыуэпсыр адрей щIыналъэхэм яйхэм нэщэнэ гуэрхэмкIэ къазэрыщхьэщыкIым.
- АдэкIэ къедбжэкIынщи, Къэбэрдей-Балъкъэрыр зи хэщIапIэ псэущхьэ нэхъ ин дыдэхэм ящыщщ мыщэр, Европэм нэхъ дызыщрихьэлIэ щыхьыр, Азие Гупэм къикIыу ди деж зи лъэр къэзыхуса щомыщыр, къырыщхьэ дзакIэхэм ящхьэщысырей бгъэ пщэхужьыр. Мыдрейуэ, шэрыпIхэм ящыщу нэхъ цIыкIужьей дыдэу къалъытэ щIыIубми ди республикэм щыхамэу зыкъыщилъытэжыркъым.
- ЩIыгум и зэхэлъыкIэм зихъуэжурэ къекIуэкIами, ди мэзхэмрэ бгылъэ щIыпIэхэмрэ иджыри къыздэсым дащрихьэлIэнущ щыхь лIэужьыгъуэхэу бжэным, бланэм, бжьом, джэду лъэпкъыгъуэхэм хабжэ елэным, щомыщым, дзыдзэ лIэужьыгъуэхэм ящыщу мывалъэрызекIуэмрэ мэзхэр зи щIасэмрэ, кхъуэ пIащэм, къинэмыщIхэми. Бгыщхьэхэм ноби куэду уащыхуозэ къурш бжэнхэм. Псыхъуэ тIуащIэхэм аргуэру къыдэунэхужащ Кавказым фIэкIа нэгъуэщI щIыналъэхэм щымыпсэу псы бланэр.
- Ди щIыпIэр ижькIэрэ зи хэщIапIэ псэущхьэхэм, иужьрей илъэс пщIы бжыгъэм къриубыдэу, ди гуапэ зэрыхъунщи, лъэныкъуэкIэ къикIахэри къахыхьащ. Абыхэм яхэтщ езыр-езыру къэIэпхъуахэри, цIыхухэм къыздашахэри. Апхуэдэ щIыкIэм тету ди щIыналъэм къыщыунэхуахэм ящыщщ ондатрэр, Америкэр зи хэку норкэр, Европэр зи хэгъэрей кIэпхъыр, нэгъуэщIхэри.
- ХьэщIапIэ къытхуэкIуэхэм къызэралъытэмкIэ, республикэм и щIыуэпсыр хуабжьу зыгъэдахэ псэущхьэщ ди щIыналъэр зыгъэбжьыфIэ къурш бжэнхэр, Азие Гупэр зи къежьапIэ щомыщыр, псы цIыкIу ежэххэм хэс бдзэжьей къуэлэныр, нэгъуэщIхэри.
- КЪУМАХУЭ Аслъэн.