• «Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и щIыналъэм коронавирус узыфэ зэрыцIалэ лIэужьыгъуэщIэр (2019-nCoV) къыщымыгъэхъуным нэгъэсауэ хуэхьэзыру щытынымкIэ хабзэр щыгъэувыным икIи абы земыгъэубгъуным хуэунэтIа зи чэзу Iуэхухэр лэжьыным теухуауэ» Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Iэтащхьэм 2020 гъэм гъатхэпэм и 18-м къыдигъэкIа Указ №19-УГ-м зэхъуэкIыныгъэхэр хэлъхьэным и IуэхукIэ
• Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Iэтащхьэм и Указ

1. «Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и щIыналъэм коронавирус узыфэ зэрыцIалэ лIэужьыгъуэщIэр (2019-nCoV) къыщымыгъэхъуным нэгъэсауэ хуэхьэзыру щытынымкIэ хабзэр щыгъэувыным икIи абы земыгъэубгъуным хуэунэтIа зи чэзу Iуэхухэр лэжьыным теухуауэ» Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Iэтащхьэм 2020 гъэм гъатхэпэм и 18-м къыдигъэкIа Указ №19-УГ-м зэхъуэкIыныгъэ хэлъхьэн, 2.6 пунктым и «а» пункт къуэдзэм хэт «2020 гъэм дыгъэгъазэм и 27 пщIондэ» псалъэхэм яужькIэ «, 2020 гъэм дыгъэгъазэм и 28-м къыщыщIэдзауэ 2021 гъэм щIышылэм и 10 пщIондэ, 2021 гъэм щIышылэм и 11-м къыщыщIэдзауэ 2021 гъэм щIышылэм и 24 пщIондэ» псалъэхэр щIыгъуауэ.
2. Мы Указым къару егъуэт ар официальнэу къыщытрадза махуэм щегъэжьауэ.

•      Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и
•      Iэтащхьэ КIУЭКIУЭ Казбек
•  
• Налшык къалэ
• 2020 гъэм дыгъэгъазэм и 24-м
• №178-УГ

• Мы махуэхэм дунейм къытехьащ 2021 гъэм цIыхухэм я Iэпэгъуу, чэнджэщэгъуу, щIэнгъуазэу яIэну махуэгъэпс телъыджэ. Иджы ебланэу къыдэкI махуэгъэпс-щIэнгъуазэр куэдкIэ нэхъ бейщ адрейхэм нэхърэ.

Псоми еджэн…

• Къэбэрдей-Балъкъэрым щыпсэу ныбжьыщIищым ИлъэсыщIэм и пэ къихуэу саугъэтхэр яхуищIащ КъБР-м и Парламентым и УнафэщI Егоровэ Татьянэ.

Псоми еджэн…

• КъБР-м щыIэ Суд приставхэм я федеральнэ IуэхущIапIэм (ФССП) и Управленэм и унафэщI, КъБР-м и суд пристав нэхъыщхьэ Бауаев Ахъмэт республикэм щылажьэ СМИ пэрытхэм папщIэ пресс-конференц иригъэкIуэкIащ. Абы къекIуэлIахэр ФССП-м и электрон зэпыщIапIэхэр къэбгъэщхьэпэным фейдэуэ хэлъымрэ къэралым и щIыхуэ птелърэ птемылърэ къызэрыпщIэну Iэмалхэмрэ тепсэлъыхьащ.

Псоми еджэн…

•  Дыгъэгъазэм и 16 — 20 махуэхэм Тэтэрстаным и къалащхьэ Къэзан щызэхэта, Урысей Федерацэм тхэквондомкIэ и чемпионатымрэ зэхьэзэхуэмрэ Къэбэрдей-Балъкъэрым икIахэм медаль 19 къыща-хьащ.

Псоми еджэн…

• РСФСР-м и Министрхэм я Советым 1990 гъэм дыгъэгъазэм и 27-м къыдигъэкIа унафэм ипкъ иткIэ, ди къэралым къыщызэрагъэпэщауэ щытащ КъегъэлакIуэхэм я урысей корпус зыфIаща къулыкъур. Иужьым, 1995 гъэм щэкIуэгъуэм и 25-м, УФ-м и япэ Президент Ельцин Борис и унафэкIэ, а IуэхущIапIэм зэреджэр зэрахъуэкIащ, «КъызэрымыкIуэ щытыкIэхэм япэщIэтынымкIэ Къэрал комитет» цIэр иIэу.

Псоми еджэн…

• 1 КъБР «Мир» канал
• Блыщхьэ, дыгъэгъазэм и 28
• 6.00 «Республикэ: тхьэмахуэ зэхуаку хъыбархэр» (16+)
• 6.30 «ЩIыуэпс» (адыгэбзэкIэ) (12+)
• 7.00 «ЦIыхугъэм и уасэр» (балъкъэрыбзэкIэ) (12+)
• 7.30 «Республикэ: тхьэмахуэ зэхуаку хъыбархэр» (16+)
• 8.05 «Зэманымрэ цIыхумрэ». ТхакIуэ икIи драматург Кулиев Хъусей (12+)
• 8.40 «Зы уэрэдым и хъыбар» (адыгэбзэкIэ) (12+)
• 8.55 «Морозко» урыс таурыхъым къытращIыкIа телепостановкэ (балъкъэрыбзэкIэ) (12+)

Псоми еджэн…

• Ацкъан Руслан и усэщIэхэр
• * * *
• ЗэщIоуфIыцIэ арыххэу уэгу щIагъыр,
• зэщIэскъыскъэу дунейр зэм  къысщохъур.
• Зэрызохьэ, зэпэджэурэ, къуаргъхэр,
• зы Iуэхушхуэ зэрахуэ зэщIыгъуу.
• Я нэгу кIыфIым хужьыгъэ къыпхощыр,
• къакIэрех и мэ гуакIуэри уэсым.
• Къытхуахьынур а къуаргъхэм сэ сощIэ,
• согужьей, слъагъумэ цIыхухэр зэхуэсу…

• Руслан и адэ-анэр и гъусэу. 1976 гъэ

• * * *
• Си щхьэцыр жьыбгъэм ирежьэкI
• IэбэкIэ щабэкIэ, уэр-сэру.
• Щэху Iэджэ жьыбгъэм кърехьэкI,
• къыздэгуэшащ кIуэ пэтрэ сэри.
• Сэ нышэдибэ си гугъат
• къыстеункIыфIэну дуней иныр.
• Иджы гурыщIэм сыкъеIэт,
• дунейр щопэкIу аргуэру си нэм.
• Хэхъуэным уи гур хуейкъым куэд,
• гуапагъэ тIэкIущ ар къызыхуэтыр.
• Ар къыздикIынур зыщIэр хэт,
• хэт зыщIэр укъызэригъуэтынур?
• * * *
• Сыпхуэзэшащ гум къина жьыбгъэ,
• уэ ныппыщIат си гугъэ Iэджэ.
• Жьэгу Iугъуэм и мэр абы щыгъуэм
• сощIэж зэрыщытар къепхьэкIыу.
• Иджы уи нэгур сыт щIэбгъэпщкIур,
• уежэкIрэ удзым ухэлъадэу?
• Сэ къысщыхъунти унэгъуэщIу,
• а гущабагъыр пхэмылъатэм.
• Сыпхуэзэжащ, гум къина жьыбгъэ,
• зэщIэбгъэхьауэ дуней иныр.
• Иджыри къэскIэ сэ солъыхъуэ
• и купщIэу гъащIэм къэслъытэнум.
• УкъыздикIыжымкIэ згъэзэнут,
• схуэмыкIуэ си гур а лъэныкъуэм.
• УздэкIуэм нэс суригъусэнут,
• тегушхуэныгъэщ схуримыкъур.
• Ухуабэщ нобэкIэ, угуапэщ.
• Пщэдей си къупщхьэр бгъэдиинущ.
• Къыхызохыжыр си зекIуапIэр,
• сызышэжынур сэ ди унэм…
• * * *
• Жыгхэр, заущэхури, къэтIэпIащ,
• лъым къыхыхьэу, къэуащ гъатхэм и мэр.
• Зэи къэмыхъуауэ гугъэ сщIымэ,
• сыкъыбгурыIуэну, сыт жыпIэн?
• Къиури зэуэ, жыгхэр къэгъэгъащ,
• хуэдэщ хъуа, лъэтэнум ещхьу, псынщIэ.
• Си гум лъагъуныгъэ кIасэ ищIмэ,
• сиукIын е гъащIэм хигъэхъуэн?
• Мо хужьыгъэ зимыIэжыр щэху,
• жьыбгъэм дихьэхауэ пылъэтынущ.
• Гупсэхугъуэ сэ сымыгъуэтыну,
• жыгхэм къапыкIэнур къапыкIэху…
• * * *
• ИгъащIэм фIыуэ солъагъу жыгхэр,
• семыгупсысу къызыхэкIым.
• Сахоплъэ зэрысщIэжрэ пшэхэм,
• си гущIэм Iэджи щызэблэкIыу.
• Абыхэм я зэхущытыкIэр
• гурыщIэу щыIэм я нэхъ къабзэщ.
• ИтIани, пшэхэр гъуэгу щытеткIэ,
• солъагъур жыгхэр зэрыхъуапсэр.
• Зэмыщхь абыхэм я псэукIэр,
• я натIэм итри зэхуэмыдэ.
• Зым уафэм щамыгъуэт псэхупIэ,
• адрейхэр щIылъэм хокIэ быдэу.
• БлэкI пшэхэм сакIэлъоплъыр кIыхьу,
• ещIа жыг цIынэр щIызоIэтэ.
• Сэ сщIэркъым пшэхэм къыщIакIухьыр,
• сэ сощIэ жыгхэр щIым щIыхэтыр…
• * * *
• Жэщ ныкъуэм уэшхым къыщIидзащ,
• къыщхьэщыкIуатэу си псэупIэм.
• Ар пIейтеигъэ зэфэзэщт,
• теухьырт псоми и фIэщыпэу.
• Нэхущым деж ар ежьэжащ,
• къызэпсэлъэкIыу, шхыдэ щIыкIэу.
• СфIигъэкIуэда абы зы жэщ
• е къызита гурыщIэ Iэджэ?
• Сэ согупсысыр уэшх блэкIам.
• ЩIым зэщIифащ ар, зимыгъэнщIу.
• Уэшх ткIуэпсхэр дэни епщIэкIащ,
• ткIуэпс къэс дунейр къыпхыпс   къысфIэщIу.
• * * *
• СыхуокIуэ сэ шыпсыранэм,
• сщIэ пэтми сызэрисынур.
• Плъэгъуарэт ар зэрыгъагъэр,
• хэпхъа фIэкIа умыщIэу пшагъуэ.
• Щэху защIэщ абы и гъащIэр,
• апхуэдэу щIэсырри къащIэ.
• Зихъумэжыну арамэ,
• япэу дэщIынур сэракъэ.
• Зысхъумэжын хуейт сэри,
• ауэ соIэб шыпсыранэм,
• сфIэфIщ абы сызэрилыгъуэр.
• СщIарэт мы си гур зылъыхъуэр…
• * * *
• СыкIуэнщ а лъапсэм, тезгъэзэнщ,
• зэ сыщыIати, си нэгу щIэкIкъым.
• Абы и пщIантIэм сыхуозэш,
• сыщалъхуа лъапсэр сигу къигъэкIыу.
• Слъагъу хуэдэщ абы щекIуэкI псор.
• Мес, хьэндырабгъуэ щызолъатэ.
• Уэшх къешхмэ — джабэм къежэх псыр,
• зиплъыхьу, пщIантIэм къыдолъадэ.
• Ар ди ныбжьэгъум и пщIантIэжьт,
• езыр иджы дунейм тетыжкъым.
• ЗыщIар и адэм и адэжт
• унэ ду кIыхьым езгъэщхьыжыр.
• ЕкIэпцIэ пкъохэр къызэпхощ
• ятIагъуэ блыным, дзажэм ещхьу.
• ГужьеигъуафIэм изогъэщхь
• абы къытеубгъуа унащхьэр.
• Зым емыщхь гуэрхэр зыхэсщIат,
• сыщыбгъэдыхьэм сэ а унэм.
• Абы нэхугъэ гуэр щхьэщытт
• къиубыд къудейуэ уи псэм, уи нэм.
• Ныбжьэгъур зыхулъэкIхэм щыщт,
• мы унэр сытыт зыхуихъумэр?
• А упщIэм уэ си фIэщ умыщI
• зэгуэр жэуап иIэнкIэ хъуну…
• * * *
• Сеплъыхмэ — пшагъуэр къыдокIуей,
• зылъэIэс псори псыIэ ищIу.
• СымыщIэ сэ сыщIэпIейтейр,
• кърекIуэ, сыт абы къызищIэр.
• АрщхьэкIэ, къосри, сегъэтхытх,
• къыстрегъауэ занщIэу зэшыр.
• Сызытет гъуэгум дызодзых,
• сыздынэсари сымыщIэжу.
• Сэ арыншами сыгуитIщхьитIт,
• дунейм и щэхухэм сагъэдзыхэт.
• Сэ щIысщигъэпщкIур пшагъуэм сыт
• си гурыфIыгъуэ зырызыххэр?
• ТегупсысыкIыу арагъэнщ,
• къыздимыкIамкIэ мэкIуэж пшагъуэр.
• Иджы сэ сызыхуэплъэу хъуар
• нэхъ IупщIу слъагъуу щхьэ  къысщыхъурэ…
• * * *
• Зэм уэс Iэтэ мазэм щызолъагъу,
• зэми сытхъу кIэрещIэ уафэ джабэм.
• Уафэм щыIэ гуэрхэр си псэлъэгъущ,
• щIылъэм сыщолъыхъуэ хуабэ кIапэ.
• Си гур щIыIэм ису нэху сыкъокI,
• махуэр зэрыхъунур зэкIэ сщIэркъым.
• КърахуэкIым ещхьу махуэр блокI,
• сэри сокIэрахъуэ абы щIыгъуу.
• Махуэм и кIэр зэшым хуэкIуэжынщ,
• ар къысхуеижынкъым, сызэрешу.
• Зэхэуэнщ и нэгури — къэсщIэжынщ
• жэщым сыритыну сызэришэр…
• * * *
• Мо уафэм къыщекIуэкIым
• гур пэмыджэж и фIэщу.
• Слъэгъуащ уэлбанэ Iэджэ,
• дунейр икъутэ сфIэщIу.
• Къожажьэ уафэгъуагъуэр,
• куэд мыщIэу щыблэ уэнущ.
• КъысфIэIуэхужкъым щIагъуэу –
• ар хуитщ, Iэуэлъэуэнум.
• ХузощI, итIани, фIыщIэ
• мо щыблэ къысщхьэщытым.
• Ар къыстехуэн къысфIэщIу,
• сыщыпсэуарщ нэгу щIэтыр…
• * * *
• Си гупсысэкIэр хъуащ нэгъуэщI,
• сэ зысхъуэжащ и гъусэу гъащIэм.
• Си дзыхь зэзгъэзыр мащIэ хъуащ,
• абы сыт хуэдэу сигу хигъэщIрэ.
• Ар сыту гугъу — си фIэщ мыхъуж
• фIыуэ слъагъу псысэм и кIэухыр.
• Ныбжь гуэр жэщ кIыфIым  хэслъэгъуэнщ,
• пщэдейм пыщIа си гугъэр сIихыу.
• Щхьэусыгъуэншэу сыпIыщIэнщ,
• сыдаIуэу жыжьэ, гур къилъэту.
• Сопсэу апхуэдэу. Ар ищIам,
• къысхуигъэгъунтэкъым си адэм…
• * * *
• Псыхъуэр зэрыщыту екIуэсэх
• къысщыхъуащ — къиуат псы  цIыкIур ину.
• ЩIыIэу си гупсысэм къеIусащ
• ди псыр зыгъэжакъуэ хым и гъунэр.
• Иным игъэпабгъэр сыту куэд,
• щигъэгъупщэу къэзылъхуар зищIысыр.
• Псынэм и къабзагъыр псым фIокIуэд,
• игу дыхьэну хэтурэ тенджызым…
• * * *
• Мастэнэм ириуащ Iуданэр,
• къихуа и щIыIур къигъуэтыжри.
• И нитI ешар плъызащ итIанэ,
• ещхь хъууэ псэ зыхэмытыжым.
• Ауан къищI хуэдэ, мастэр лыдырт
• щIыIу джафэр Iэпэм щIэмызагъэт.
• Хэт къыгурыIуэну зэпилъытыр
• жьы хъуа цIыхухъум, зи щхьэзакъуэм.
• Ар щыст мыхъейуэ, даIуэ щIыкIэу.
• Ныбжь гуэрхэм пэшым   къыщакIухьырт.
• Дэузу и псэр гущIэм пхыкIыу,
• икIыжт мастэнэм гъащIэ кIыхьыр…
• * * *
• Къыкъуоур жьыбгъэр. НапIэзыпIэм
• зэхэзехуэн ди ныджэр ещI.
• Уэс Iэтэм щIопщэ и фIэщыпэу,
• зэщIэзыгъэстым мафIэ ещхьщ.
• Къыспожьэ ар, къыспэплъэ щIыкIэу,
• и IэплIэ щIыIэр къызешэкI.
• КъыщIегъэхьэж си нэгум Iэджэ,
• къэкIуэну гуэрхэр нэгу щIегъэкI.
• СыкъэкIуэжащ ди псыхъуэ щэхум,
• жэщ къэскIэ хъуат абы сепщIыхь.
• АрщхьэкIэ сигу щIэныкъуэр  сщIэркъым,
• зэшыгъуэр сэ къыстокIуэ щIэх.
• Хужьщ дунеишхуэр, нэр щIисыкIыу,
• мэз задэр зиутхыпщIыну хэтщ.
• Нэтемыгъахуэу сфIэщI зэрыджэр
• иджыри къэс абы къыпхощ.
• Мыл пIащIэм щэхуу псыежэхыр
• къыщIэпсэлъыкIыу къысщыхъуащ:
• «Сыныппэплъат нэхъуейр ижыхукIэ,
• гъэмахуэм дэнэ ущыIа?..»
• * * *
• Жьы хъуа си жыгым щхьэр  изогъэщIыр,
• и пкъым щызекIуэр лъыкIэ зыхэсщIэу.
• И тхьэмпэ закъуэ щабэу къыстохуэ,
• аращ зэрыхъур и гум кърихур.
• Зыри естакъым, зыри хуэсщIакъым,
• ар хэзысари, уеблэм, сэракъым.
• Ныблэстхъуу щыIэщ сыщыдэкIаи,
• къысхуридзыхми щыщ къыпыкIахэм.
• Иджы къыпыкIэ абы щыIэжкъым,
• нэхъапэм хуэдэу ар Iущэщэжкъым.
• А мащIэрати хузэфIэкIыр,
• зэхуихьэсащ жыг фо сэ щхьэкIэ…
• * * *
• Къилъэту гур, сыхоплъэ щIым.
• Жыг тхьэмпэ гъуахэр ещхьщ ятIагъуэм.
• Пшэ къэлъэхъшам щIым и мэ щоу,
• щхьэ темыхьэжрэ и лъагъуэм?
• Зэм кхъащхьэу Iуащхьэ къэс  къысщохъу,
• кIэнауэр мащэу солъагъу зэми.
• Аргуэру кIуащ си зы ныбжьэгъу
• къыздимыкIыжым зыри, зэи…
• * * *
• Гъуэгу, гъуэгу, гъуэгу — къоуэ си гур.
• Жьэгу, жьэгу, жьэгу — къоуэ си гур.
• Гъуэгумрэ гумрэ зэхуокIуэ.
• Жьэгумрэ гумрэ зэпокъур.
• Къысхуэгъэгъу, сыщалъхуа унэ,
• къысхуэгъэгъу, сыщапIа лъапсэ.
• Си гугъакъым сыпсэуну,
• фи дежкIэ сынэхъуапсэу.
• Гъуэгухэр сщIарэт зыдэщIыр,
• си гур зыхуейр пхагъэкIкъым.
• Сыпсэууэ аркъудейщ сэ,
• ухыгъэм сыIэщIэкIыу.
• КъэкIуэнур си псэм ещIэ:
• зауэм къикIыжым ещхьу
• зэгуэрым сынэкIуэжынущ,
• уIэгъэхэр згъэхъужыну…

• Дызэрыщыгъуазэщи, 2020 гъэр Урысей Федерацэм щагъэуващ Фэеплъым и илъэсу. УФ-м и Правительствэм къищта апхуэдэ унафэм и тегъэщIапIэ нэхъыщхьэу щытар 1941 — 1945 гъэхэм екIуэкIа Хэку зауэшхуэм ди къэралым ТекIуэныгъэ къызэрыщихьрэ илъэс 75-рэ зэрырикъурщ.

Псоми еджэн…

• Ди республикэм ехъулIэныгъэ яIэу щолажьэ УФ-м и Президентым къыхилъхьа лъэпкъ проектхэм ящыщ куэд. Абыхэм я нэхъыбэр епхащ егъэджэныгъэ-гъэсэныгъэ IэнатIэм.

Псоми еджэн…

• Псалъэжьхэр
• Къэмыфэфым пшынауэм трелъхьэ
•  Гъэм и зы махуэм щIымахуэм уегъашхэ.
•  Хуэмыху унафэ щIынкIэ Iэзэщ.
•  ЖьантIэм ущIэмыкъу, пхуэфащэмэ, къыплъысынщ.
•  УзэлъэIу къэгъани, къолъэIу къашэ.

Псоми еджэн…