Мы махуэхэм
2019-05-18
- Накъыгъэм и 18, щэбэт
- Музейхэм я дунейпсо махуэщ. 1977 гъэм Музейхэм я дунейпсо советым и ХI конференц нэхъыщхьэу Москва щекIуэкIам къыщащтащ музейхэм махуэ хэха яIэным теухуа унафэр.
- Москварэ Санкт-Петербургрэ щокIуэкI «Музейхэм я жэщ» фестивалхэр
- УФ-м и Балтие флотым и махуэщ
- Тыркумэн Республикэм и Конституцэмрэ и Къэрал ныпымрэ я махуэщ
- Мэзым жыгхэр щыхэсэным и урысейпсо махуэщ
- Кърымым щыпсэу лъэпкъхэр я хэкум залымыгъэкIэ щрашым хэкIуэдахэм я фэеплъ махуэщ
- Къалмыкъым щагъэлъапIэ дуней псом цIэрыIуэ щыхъуа я шейм и махуэр
- 1268 гъэм мысыр мамлюкхэм Антиохиер яубыдащ.
- 1642 гъэм франджыхэм Монреаль (Канадэ) щIыпIэр псэупIэ ящIауэ, къалэм и лъабжьэри ягъэтIылъауэ щытащ.
- 1764 гъэм Петербург Урысейм щыяпэу къыщызэIуахащ цIыхубзхэм папщIэ еджапIэр (Смольнэ институтыр).
- 1780 гъэм пащтыхьыгъуэр зыIэ-щIэлъ Екатеринэ ЕтIуанэм Санкт-Петербург къалэм и гербым теухуа унафэм Iэ щIидзащ.
- 1804 гъэм Наполеон Франджым и императору ягъэуващ.
- 1925 гъэм Адыгэ Республикэм и лъэпкъ музейр къызэIуахащ.
- 1958 гъэм Канны къалэм щекIуэкI 11-нэ кинофестивалым «Дыщэ пальмэ къудамэ» саугъэтыр къыщыхуагъэфэщащ СССР-м щытраха «Летят журавли» фильмым.
- 2005 гъэм Москва и ЦСКА футбол командэм УЕФА-м и Кубокыр къихьащ.
- Къэжэр усакIуэ цIэрыIуэ, математик, астроном, философ Хайям Омар къызэралъхурэ илъэс 971-рэ ирокъу.
- Урысейм и иужьрей пащтыхь, къэрал унафэр илъэс 23-кIэ зыIэщIэлъа, Романовхэ ящыщ Николай ЕтIуанэр къызэралъхурэ илъэси 151-рэ ирокъу.
- УэрэджыIакIуэ, Урысейм и цIыхубэ артисткэ Баяновэ Аллэ (и унэцIэ дыдэр Левицкэщ) къызэралъхурэ илъэси 105-рэ ирокъу.
- Физико-математикэ щIэныгъэхэм я доктор, КъБКъУ-м и профессор, УФ-ми КъБР-ми щIэныгъэхэмкIэ щIыхь зиIэ я лэжьакIуэ ХъуэкIуэн Хьэзрэталий и ныбжьыр илъэс 87-рэ ирокъу.
- Мэкъумэш щIэныгъэхэм я кандидат, КъБКъМУ-м и профессор, ЩIДАА-м и академик, КъБР-м щIыхь зиIэ и агроном ХьэщIэлI Руслан и ныбжьыр илъэс 79-рэ ирокъу.
- Дунейм и щытыкIэнур
- «pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, Налшык уэфIу щыщытынущ. Хуабэр махуэм градус 26 — 27-рэ, жэщым градус 14 — 16 щыхъунущ.
- Накъыгъэм и 19, тхьэмахуэ
- СПИД узыфэм илIыкIахэм я фэеплъ махуэщ
- Тэтэрстан Республикэм и Печатым и махуэщ
- Тыркум щагъэлъапIэ щIалэгъуалэмрэ спортымрэ я махуэр
- Къыргъызым щагъэлъапIэ Анэм и махуэр.
- 1649 гъэм Инджылызыр Республикэ хъуащ.
- 1712 гъэм Пётр Езанэм и унафэкIэ Урысейм и къалащхьэр Москва ирахри, Санкт-Петербург яхьащ.
- 1728 гъэм Пётр ЕтIуанэм унафэ къыдигъэкIащ Урысейм и къалащхьэр Санкт-Петербург къихыжауэ Москва къэхьыжыным теухуауэ.
- 1802 гъэм Франджым и пащтыхь Наполеон и жэрдэмкIэ къэралым и дамыгъэ нэхъ лъапIэ дыдэр — ПщIэ зиIэ легионым и орденыр — къащтащ.
- 1906 гъэм къыдэкIащ «Урысей империем и къэрал закон нэхъыщхьэхэр».
- 1922 гъэм СССР-м пионер зэгухьэныгъэр къыщызэрагъэпэщащ. Комсомолым и урысейпсо конференцым а махуэм къыщащтауэ щытащ «Пионер отрядхэр дэнэ щIыпIи къыщызэгъэпэщыным теухуауэ» унафэр.
- 1943 гъэм СССР-м ЗыхъумэжыныгъэмкIэ и къэрал комитетым Бахъсэн ГЭС-р зэфIэгъэувэжыным теухуа унафэ къищтащ.
- 1985 гъэм Налшык къыщызэIуахащ Сабий творчествэм и унэр.
- 1989 гъэм накъыгъэм и 19 — 21-хэм къэралым щыяпэу Москва щекIуэкIащ «СССР-м щынэхъ дахэ пщащэ-89» зэпеуэр.
- 1991 гъэм Налшык къыщызэIуахащ Къэбэрдей лъэпкъым и япэ Конгрессыр. Абы и япэ президенту ха- хащ Къалмыкъ Юрий Хьэмзэт и къуэр.
- Тырку Республикэм и япэ президенту щыта Ататюрк Кемаль къызэралъхурэ илъэси 138-рэ ирокъу.
- Вьетнамым и унафэщIу илъэс 18-кIэ щыта Хо Ши Мин къызэралъхурэ илъэси 129-рэ ирокъу.
- Италием щыщ актёр, кинорежиссёр цIэрыIуэ Плачидэ Микеле и ныбжьыр илъэс 73-рэ ирокъу.
- КъБКъУ-р къэзыуха, Хьэрып къэралхэм я лигэм и секретарь нэхъыщхьэм и къуэдзэ, Иорданием щэнхабзэмкIэ и министру щыта Нэгуэр Нанси къыщалъхуа махуэщ.
- Къэрал къулыкъущIэ, Санкт-Петербург къалэм и губернаторым и къалэнхэр пIалъэкIэ зыгъэзащIэ Беглов Александр и ныбжьыр илъэс 63-рэ ирокъу.
- «Спартак-Налшык» топджэгу гупым и тренер нэхъыщхьэу щыта, КъБР-м физкультурэмрэ спортымкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Биджий Хьэсэнбий и ныбжьыр илъэс 53-рэ ирокъу.
- Уругвайм щыщ актрисэ, уэрэджыIакIуэ цIэрыIуэ Орейрэ Наталье и ныбжьыр илъэс 42-рэ ирокъу.
- Дунейм и щытыкIэнур
- «pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, Налшык пшэр техьэ-текIыу щыщытынущ. Хуабэр махуэм градус 23 — 24-рэ, жэщым градус 16 — 17 щыхъунущ.
- Накъыгъэм и 20, блыщхьэ
- Метрологием и дунейпсо махуэщ
- Бжьэхэм я дунейпсо махуэщ
- Фэбжь зыгъуэтам еIэзэ дохутырым и дунейпсо махуэщ
- Индыл псым и махуэщ. Индыл (Волгэ) Урысейм и мызакъуэу Европэми щынэхъ псышхуэхэм ящыщщ — абы и кIыхьагъыр километри 3,7-рэ мэхъу.
- 1570 гъэм Антверпен (Бельгие) дунейм щыяпэу щытрадзащ географие атлас.
- 1873 гъэм США-м щыщ Страус Леви ищIащ джинсым къыхэщIыкIа гъуэншэдж. А щыгъыныгъуэр ящыщщ иджыпсту дунейм бжьыпэр щызыIыгъхэм.
- 1875 гъэм Париж къыщащтащ метр, литр, килограмм пщалъэхэр.
- 1939 гъэм «КъБР-м и цIыхубэ артист», «КъБР-м гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ», «КъБР-м щIыхь зиIэ и егъэджакIуэ» цIэ лъапIэхэр ягъэуващ.
- 1942 гъэм СССР-м и Совет Нэхъыщхьэм и Президиумым унафэ къыдигъэкIащ Хэку зауэ орденым и япэ, етIуанэ нагъыщэхэр къэщтэным теухуауэ.
- Франджы тхакIуэ цIэрыIуэ Оноре де Бальзак къызэралъхурэ илъэс 220-рэ ирокъу.
- Совет кхъухьлъатэзехуэ, Совет Союзым и ЛIыхъужь Маресьев Алексей къызэралъхурэ илъэси 103-рэ ирокъу.
- Тхыдэ щIэныгъэхэм я доктор, профессор, УФ-м щIэныгъэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Гугу Рашад къызэралъхурэ илъэс 92-рэ ирокъу.
- Физико-математикэ щIэныгъэхэм я доктор, КъБКъУ-м и профессору щыта, КъБР-м щIэныгъэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ ЖьэкIэмыхъу Мусэбий къызэралъхурэ илъэс 84-рэ ирокъу.
- УсакIуэ, тхакIуэ, КъБР-м щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Хьэх Сэфарбий и ныбжьыр илъэс 81-рэ ирокъу.
- Урысей эстрадэм и артист цIэрыIуэ, УФ-м и цIыхубэ артист Карцев Роман къызэралъхурэ илъэс 80 ирокъу.
- Адыгэ Республикэм и санитар дохутыр нэхъыщхьэ, медицинэ щIэныгъэхэм я доктор, АКъУ-м и профессор, ЩIДАА-м и академик Ачырэ Аслъэн и ныбжьыр илъэс 71-рэ ирокъу.
- Къэбэрдей-Балъкъэр радиом и адыгэбзэ редакцэм и редактор нэхъыщхьэ, КъБР-м щIыхь зиIэ и журналист Тэтрокъуэ Астемыр и ныбжьыр илъэс 64-рэ ирокъу.
- «Черкес хэку» газетым жэуап зыхь и секретарь, КъШР-м щIыхь зиIэ и журналист Абидокъуэ Люсанэ къыщалъхуа махуэщ.
- Дунейм и щытыкIэнур
- «pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, Налшык пшэр техьэ-текIыу щыщытынущ, пIалъэ-пIалъэкIэрэ уэшх къыщешхынущ. Хуабэр махуэм градус 19 — 20, жэщым градус 14 — 15 щыхъунущ.