Пшынауэ Дарэ
2021-02-27
- Къэхъуа
- Хэку зауэшхуэр екIуэкIырт. Дарэ щыпсэу къуажэр нэмыцэхэм яубыдат. ЗэуапIэм къикIуэсыкIыжу мэзым зыщызыгъэпщкIуа бандэхэм хэтахэр къыщIэкIыжат. Абыхэм ящыщ зыкъомым я мурадт фашистхэм яхуэлэжьэну, гужьгъэжь зыхуаIэхэм я губампIэр тракъутэну. Апхуэдэ мурад иIэт пшынауэ дахащэ Дарэ и ужь ихьа щIалэ ерыщ Муриди. Ауэ ар Дарэ тригъэкIуэтащ. «Уэрэ сэрэ гурыщIэ гуэр зэи дяку илъакъым, сэ нэгъуэщIым псалъэ естащ сыхуэпэжыну, — жиIащ хъыджэбзым. — Ар хэтми уэ фIыуэ уощIэ, фызэныбжьэгъуу щытащ…» «СощIэ, сощIэ! — губжьауэ кIият Мурид. — Ауэ ар дэнэ щыIэ иджыпсту? Зауэм щаукIами гъэр хъуами сыткIэ пщIэрэ?!» «СощIэ… Дауэ мыхъуами, сэ Хьэрун сыпэплъэнущ.
- СощIэ ар къызэрыкIуэжынур». «Ара узытемыкIынур? Гупсысэрт фIыуэ. Абы къигъэзэж хъунукъым. Дэ нэмыцэм диубыдащ, къыттекIуащ. Иджы дызэгупсысын хуейр ди щхьэ Iуэхущ…» «Хьэуэ, Мурид, сэ уэ щхьэгъусэ сыпхуэхъункIэ Iэмал зимыIэщ. Аращи, къашэ нэгъуэщI…» «ЛIо, къыздэкIуэн щымыIэу жыпIэу ара? Уэ пхуэдэр щэрэ минрэщ, хъыджэбзыжь цIыкIу!»
- А псалъэмакъым иужь-кIэ куэд мыщIэу гъунэгъу къуажэм щыщ хъыджэбз къишащ. ХьэгъуэлIыгъуэр щекIуэкIыну махуэм Мурид Дарэ елъэIуащ и пшынэр иIыгъыу абыхэ я деж кIуэуэ и хьэгъуэлIыгъуэр хуигъэдэхэну. Пшынауэр арэзы хъуащ.
- Джэгур ехьэжьауэ екIуэкIырт. Абы Мурид къригъэблэгъат я къуажэ старостэри, езым и лэжьэгъу полицайхэри. Ауэ псом хуэмыдэу ар щIэгуфIэр цIыхугъэ къыхуэхъуа нэмыцэ офицеритIи и хьэгъуэлIыгъуэм къызэрырихьэлIарт. Ахэр шэнтхэм тесу, старостэр ящхьэщыту, адыгэ джэгум еплъырт. Дауи, иджыт апхуэдэ япэу щалъагъур.
- Дарэ гукъыдэж лъэпкъ имыIэ пэтми, и пшынэм еуэрт, зы къафэм зы къафэр кIэлъыкIуэу. Мурид лъэныкъуэкIэ къыщыту едаIуэрт а къафэхэм. Ар пэплъэрт Дарэ езым зэхилъхьа «Хьэрун и къафэм» еуэным. АрщхьэкIэ пшынауэм ар игу къэмыкIыж хуэдэт. Мурид гурыщхъуэ ищIащ Дарэ фIыуэ илъагъу, иджыпсту зауэм щыIэ, псэуми лIами имыщIэ Хьэрун и къафэм еуэну хуэмейуэ. Абы и шыпхъур къриджащ: «КIуэи Дарэ жеIэ «Хьэрун и къафэм» еуэну». И шыпхъур Дарэ ехъуцацэри къыIукIыжащ: «Идэркъым. Мы дунейм фIыгъуэ теткъым сэ абы сызэреуэн, езы Хьэрун къэмыкIуэжауэ», — жиIащ.
- Мурид занщIэу IэлфIыцIэу къызэкIуэкIащ, зричри Дарэ бгъэдыхьащ. «Еуэ «Хьэрун и къафэм» бжесIакъэ?!» — мыину, ауэ хэкъузауэ жриIащ абы Дарэ. «Сеуэнукъм!» — жиIэри хъыджэбзым и щхьэр ирихьэкIащ. Мурид и кIэрахъуэр кърипхъуэтри, пшынауэм и гущхьэм триунэщIащ…
- Апхуэдэу дунейм ехыжауэ щытащ пшынауэ Дарэ. ИужькIэ абы уэрэд хуаусыжащ.
- Къагъырмэс Борис.