Махуэшхуэ тыгъэ
2018-03-08
- ЦIыхухэм насыпыр зыхалъагъуэр зэрызэхуэмыдэм ещхьщ ЦIыхубзхэм я дунейпсо махуэм ирихьэлIэу бзылъхугъэхэр зыпэплъэри зэрызэтемыхуэр. КъызэрыгуэкI цIуугъэнэм къыщыщIэдзауэ уи щхьэм къыпхуимыгъэтIэсэну уасэшхуэ зиIэм щыщIэкIыжынкIэ хъунущ тыгъэу ятыр.
- Тыгъэу щыIэм я дахэр мы махуэ- хэм Iэрыхьащ куэдым фIыуэ яцIыху Къармэ Iэсият — и тхылъыщIэ къыдэкIащ. Хъыбар зэрывэдгъэщIащи, абы «АдрыщI ныджэ» зыфIища усэ тхылъым дунейр илъэгъуащ, ар зи жэрдэмми фыщыгъуазэщ. Усэ щхьэтепхъуэр зыIэта лIитIым — ХьэфIыцIэ Мухьэмэдрэ Котляров Викторрэ — техьэпщIэ хьэкъ къызытранакъым.
- «АдрыщI ныджэ» тхылъыр и бгъэм щIикъузэу дыщылажьэ пэшым къыщIолъадэри, къыдгурымыIуэнкIэ шынэми ярейуэ, хэкъузауэ, гъэхуауэ, быдэу: «Къэбэрдей Адыгэ Хасэм хэт хуищIыгъауэ пIэрэт мыпхуэдэ гъатхэ- пэ тыгъэ?! Сэращ ар… Мы си шыр цIыкIухэрщ! КъывгурыIуэрэ?!» — жиIэурэ щIожыж. Ар зэкъым, атIэ зыбжанэрэ жиIащ гупсысэ гъэфIа абы зэрыхилъагъуэм и нэщэнэу, дэ куууэ къытпкъригъэхьэмэ зэрыфIэфIри зыхэпщIэу.
- НэгъуэщIхэми ящIэ, сэ фIы дыдэу сыщыгъуазэщ а тхылъым и «тхыдэм», усэ-усэурэ зэхэувэу зы лэжьыгъэшхуэ ирикъуа IэрыкIым хуэзмышэчари укIуэдыж. Iэсият къысхуигъэгъунщ ар утыку къызэрисхьэр, ауэ бзылъхугъэ усакIуэм и IэдакъэщIэкIхэр щызэфIитхъыжа зэманми усэхэр си компьютерым изгъэфIыхьырт. КъызэлъэIуат тезгъэкIыжыну, игъащIэкIи абыхэм я гугъу сымыщIыжыну, арщхьэкIэ дунейм теттэкъым сазэреIусэн. ГъащIэ зэраIэр хьэкъыу зэрыспхыкIа гупсысэри щэхуу схъумэрт…
- Нэпс, гуныкъуэгъуэ, гугъуехь, иужькIэ гухэхъуэгъуэ, гузэгъэгъуэ, нэгъуэщI дапщэ хэлъ абы?! ПхужыIэнукъым. КъызэрыгуэкI щIэджыкIакIуэхэм я дежкIэ ар нэхъыщхьэкъым, нэхъыщхьэр тхылъращи, Тхьэм и шыкуркIэ, ди пащхьэм илъщ.
- Къармэ Iэсият адыгэ бзылъхугъэ дыдэщ. И теплъэкIи зэкIужщ, и зыIыгъыкIэкIи щапхъэщ, и дуней тетыкIэри чэщейщыкъущ. Иужьрей и хьэл «мыгъуэм» псоми хащIыкI: къабзэу тхьэщIамэ, щIыкъыкъыу жьыщIамэ нэгъуэщI зыри зэрыхуэмейми Iэджэ щыгъуазэщ. И гъурри, и цIынэри зыщIэ сэ абыкIэ къыпхуикIуэтынухэм сащыщкъыми, тIэкIуи зыпэщIызосэ. Егъэлеяуэ и хьэлым хэлъхэр сэркIэ зыхегъэна зэрымыхъунур сщIэми, зыри жызмыIэу сыблэкIыфыркъым си ныбжьэгъум и Iуэху зехьэкIэм, и дуней тетыкIэм.
- УзыщигъэукIытэжу цIыху Iущщ Iэсият. Куэд дыдэ зэреджэри, дапхъэ-дапхъэкIэ щызэхэдзауэ а зэджахэр и щхьэм зэрилъри зыхэпщIэнущ зы мащIэрэ фIэкIа удэмыуэршэру. Еджэ къудейкъым, абы куэдрэ йогупсыс, ар зэпкърех, фIыуэ хэлъымрэ Iейуэ къишэмрэ зэхегъэщхьэхукIри, зыхуэкIуа гупсысэр адыгэбзэ къабзэкIэ къыпхуеIуэтэж. Абы щыгъуэми иджырей техникэ жыхуэпIэхэр илъагъу хъуркъым, телефон ехьэжьати, компьютер Iэмалти жыхуэпIэхэм нэхърэ нэхъ егъэнэхъапэ щхьэр гъэлэжьэныр. Зи гугъу тщIы Iэмалхэр акъылыр зыгъэутхъуэуи къелъытэ.
- Щысабийм илъэгъуахэмрэ зэхихахэмрэ зэтещыпыкIауэ зэрищIэжым, илъэс куэд ипэ жесIауэ щыта гуэрхэр нобэми и гум зэрилъым, уеблэмэ зэджа тхылъхэм щыщ пычыгъуэхэр зэрыт напэкIуэцIхэр щыуагъэншэу къызэрыбжиIэфынум, нэгъуэщIхэми къагъэлъагъуэ Iэсият егъэлеяуэ зэрыгурыхуэр.
- Къармэхэ я пхъум дэслъэгъуа мащIэхэмкIэ сывдэгуэшащ. Иджыри Iэджэ схужыIэнущ, ауэ куэдщ ар махуэшхуэм ирихьэлIэу. Сигуми си псэми къабгъэдэкIыу Iэсият сохъуэхъу ехъулIэныгъэ щымыщIэну, зыщыгуфIыкIа и тхылъыр щэм и щIагъ хъуну, бзылъхугъэ насыпыр и Iэпэгъуу псэуну!
- ИСТЭПАН Залинэ.