ФИФI ФЫМЫГЪЭПУД, ФИ IЕЙ ФЫМЫГЪЭПЩКIУ

АДЫГЭ ПСАЛЪЭ
«
»

Олимп паркымрэ Къуэбыдэ аузымрэ я зэхуакум

2014-02-11

  • ХХII ЩIымахуэ Олимп Джэгухэр гуфIэгъуэкIэ мэрем кIуам къызэIуа­хащ. ЦIыху мелуанхэм я гур къи­лъэ­тыным хуэдэу кIэлъыплъу абы щыхьэт техъуэ мафIэр «Фыщт» стадионым щыпагъэнащ олимп, дунейпсо чемпиону зыбжанэрэ щытахэу фигуристкэ цIэрыIуэ Роднина Иринэрэ хоккей гъуащхьэтет гъуэ­зэджэ Третьяк Владиславрэ. ХьэщIэ лъапIэхэм яхэтащ ООН-м, МОК-м, къэрал зыбжанэм, Урысей Федерацэм я унафэщIхэр, цIыху цIэрыIуэхэр. А псори телевизоркIэ хуей дэтхэнэми и нэгу щIэкIа­гъэнщ. Олимпиадэ ху­жьым щыIэну зи насып къикIа «Адыгэ псалъэм» и корреспондентым зи гугъу ищIынур езыр зыхэтахэмрэ ар къызэрыщыхъуахэмрэщ.
  •  
  • Сочэ дыхуэзыша гъуэгуанэр
  •  ЦIыху 30 хъууэ Къэбэрдей-Балъкъэрым щыщ гуп «Прохладнэ» станцым мазаем и 7-м дыщызэхуэсащ. Дэтхэнэми гуимыхуж Iуэху­гъуэ къытпэплъэрт — ди нэ­кIэ зэдгъэлъагъуну ди насып къикIат иужькIэ я бынхэм, абыхэм я быныжхэм ири­пагэу хуаIуэтэж къэхъугъэ телъыджэ. Япэ дыдэу ди къэралым щыIэ дунейпсо мыхьэнэшхуэ зиIэ спорт зэхьэзэхуэм и курыкупсэм дыхэтыну, абы щекIуэкIхэр зэд­­гъэлъагъуну Iэмал ­къыт­хукъуэкIат.
  • ПсынщIэу нэIуасэ дызэ­хуэхъущ, ди дэрэжэгъуэхэмкIэ дызэхуэIуатэри, гъуэгу дытеуващ. Сочэ нэс дэлъ километр щихым нэблагъэр зэрыкIуар дымыщIэу зы жэ­щым къызэднэкIащ.
  • ЩIымахуэ Олимпиадэм и къалащхьэм дыщынэсам занщIэу зыхэтщIащ ар къы­зэрыгуэкI Iуэхугъуэу зэрыщымытыр. Дуней псом и щIыпIэ куэдым къикIа цIыхухэр дэнэкIи щыплъа­гъурт, зыр адрейм хуэгу­фIэрэ зэригуапэр къыхи­гъэщыну щIэхъуэпсу. Илъэс мин зыбжанэ и пэкIэ пасэрей алыджхэм къытхалъхьа олимп зэпеуэхэм я на­гъыщэ нэхъыщхьэри аращ — цIыхум цIыхур къи­лъытэу, ар игъэлъапIэу, къарумрэ зэфIэкIымрэ хуэфэщэн пщIэ хуищIу къекIуэ­кIы­нырщ.
  •  

    Къэбэрдей-Балъкъэрым и унэм джэгу щокIуэкI.

  • Олимп мафIэр маблэ. Сочэ, мазаем и 10.

  • Министр Фырэ Руслан.

  • Зы бадзи къамыщIэу блэлъэтынукъым 
  •  Олимп къуажэ нэхъыщ­хьэр здэщыIэри зэхьэзэхуэхэр нэхъыбэу щекIуэкI­ри Адлер и Iэгъуэблагъэращ. А къалэм и вокзалышхуэм дыкъыщикIам хабзэхъумэхэмрэ волонтёрхэмрэ куэду къытIущIащ. Япэхэм шынагъуэншагъэр къызэра­гъэпэщырти, сыт и лъэ­ныкъуэкIи дыщIапщы­тыкIащ, адрейхэр дыз­дэ­кIуэнумкIэ дызыщIэ­сы­нумкIэ щIэгъэкъуэн хъуну хьэзырхэт.
  • Зэхьэзэхуэхэр щекIуэ­кIыну Олимп паркымрэ Къуэ­быдэ аузымрэ дынэсыфын папщIэ аккредитацэм сыхьэт зыбжанэ ихьами, къыт­фIэмыIуэхущэу къытхуагъэува псори дагъуэншэу зэфIэдгъэкIри, дэнэкIи IункIыбзэIух щытхуэхъуну дызыщыгугъ ди сурэтхэр къызытещ пейджхэр ди пщэм итлъхьащ. АрщхьэкIэ ар япэ «кхъузанэу» арат.
  • Адлер дикIыу Олимп паркым дыкIуэн папщIэ псын­щIагъ ин зиIэ электропоездхэм дыхуэкIуащ. Ар мы зэхьэзэхуэхэм и пэ къихуэу яутIыпщауэ арат икIи а щIы­пIэм щыпсэухэми я щIэ­щыгъуэт. Билетхэр къэтщэхуну ди мураду кассэхэм ­дыщыбгъэдыхьэм, мазаем и 6-м щыщIэдзауэ Олимп Джэгухэр иухыхукIэ ахэр пщIэншэу зэрызекIуэм теухуа хъыбар гуапэр къыдэ­зыгъащIэ тхыгъэр мониторым къытридзащ.
  • ИтIысхьэпIэм дыхуэкIуэну дунэтIащ. турникетхэм упхры­кIын папщIэ, кхъухьлъатэхэм ущитIысхьэм дежи хуэдэу, джанэ пцIанэу зып­тIэ­щIын, гъущI­хэкI­хэмрэ псы­хэкIхэмрэ лъэны­къуэкIэ ебгъэзын хуейт. Сыт тщIэнт, хабзэр хабзэщ. Псом хуэ­мы­дэу шынагъуэншагъэм пыщIамэ, абы псалъэмакъ лей пылъкъым. Ари яфIэ­ма­щIэу, турникетым иужькIэ цIыху щхьэхуэ­хэм псори IэкIэ дыкъаIэбэ­рэбыхьы­жащ. Абы иужь­кIэщ «пцIащ­­хъуэ» зыфIаща электропоездхэм дитIыс­хьэну дыщаутIыпщар. Пасэу Iуэхум зэрегупсысам и фIы­гъэкIэ, къэпщытэныгъэ­хэм зэман куэд яхьакъым. Яхьи хъунутэкъым — цIыху минхэр зэхэвэзэхэжьэу зэхэзэры­хьыжынут.
  • Хьэлэмэтыращи, мыарэзыныгъэ къэзыгъэлъагъуэхэр закъуэтIакъуэххэт. Апхуэдэхэр псынщIэу лъэныкъуэ ирагъэзырти, щабэ дыдэу Iуэхур зытетыр къы­гура­гъаIуэрт икIи, лейуэ зэман зэрагъэкIуэдам фIэкIа фейдэ ямыIэу, адэкIэ я гъуэ­гуанэм прагъащэрт.
  •  
  • Нэрылъагъур фIэщщIы­гъуейт
  •  Адлер дыщитIысхьэри,  Олимп паркым дунэ­тIащ. Километри 130-м нэс хуабжьагъыу къэзыщтэ «пцIащхъуэм» абы напIэзы­пIэм дынигъэсащ. Хамэ къэрал зызыужьахэм зэрыщыхабзэм хуэдэу, электропоездым и теплъэр дахэт, тIы­сыпIэхэр щабэт, вагон кIуэцI къэс «щызежэ» ­хьэр­ф­­­­хэм къуагъащIэрт дунейм и хуабагъыр, зэма- ныр зэ­ры­хъуар, ­укъы­­-                   зэ­­­ры­рашэкIым и хуаб­жьагъыр.
  • Олимп къуажэм дыщыблэжым къэтлъэгъуащ ар, адрей щIыпIэхэми хуэдэу, къабзэу, екIуу зэрызэщIэ­къуар. Спортсменхэм зыри зэран къахуэмыхъуу зэхьэзэхуэхэм сыт и лъэныкъуэ­кIи зыхуагъэхьэзырыфын пап­щIэ, Iэмал псори къызэрыхузэрагъэпэщам шэч хэлътэкъым. Жылагъуэм и Iэтащ­хьэу ягъэува олимп, дунейпсо зэхьэзэхуэхэм мызэ-мытIэу хэта икIи щытекIуа Исинбаевэ Еленэ абыхэм и нэIэ фIы дыдэу зэрытетынум лейуэ ущIы­теп­сэ­лъы­хьыни щыIэ­къым.
  • ЗыплъыхьынкIэ зыд­мы­гъэн­щIауэ, Олимп паркым дыкъэсащ. Бгы зэхьэзэхуэхэм къищынэмыщIауэ, адрей зэпеуэхэри щекIуэкIыр мырат.
  •  2012 гъэм и щэкIуэгъуэ мазэм олимп ухуэныгъэхэр дагъэлъагъуну дыщыIат. Абы щыгъуэм ди нэгу щIэкIахэр иужькIэ ди газетым къытеддза «Сочэ и ­Къуэбыдэ аузым» тхыгъэшхуэм къыщытIуэтэжат. А зэман кIэщIым къриубыдэу зэфIагъэкIыжар телъы­джэт. Илъэсрэ ныкъуэрэ и пэкIэ автомашинэ хьэлъэхэр ерагъкIэ зыпры­кIы­фу щыта, ятIэмрэ фIейм­рэ щIигъэна ухуэныгъэм и лъэужь къудей плъагъужыртэкъым. Нэр игъэгуфIэу дэнэкIи зэлъы­Iухат. Лэжьы­гъэхэр зэры­зэфIэкIа къудейм и щыхьэтт лэчымэр иджыри къызэрыпщIихьэр, жыгыщIэ хасахэм я лъабжьэм щIэлъ ятIэр иджыри зэрызэрымыубыдар, нэ­гъуэщI­хэри.
  •  
  • Джэгум и макъыр зэхэдмыхам…
  •  Зым укъикIыу адрейм лъэсу уздэкIуэфыну «Фыщт» стадионыр, «Адлер-арена»-р, «Шайба»-р, «Айсберг»-р, «Ледяной куб»-р здэщыIэ щIыпIэми уихьэну тынштэкъым. Зэхьэзэхуэм укIэлъыплъыну Iэмал къозыт билетхэм ящIыгъун ­хуейт «болельщикым и паспорт» щхьэхуэр е аккредитацэр. Аргуэрыжьти, Олимп паркым ущихьэкIи абы иужькIэ стадионым ущы­кIуэкIи щIэрыщIэу укъащырт, уи билетымрэ паспортымрэ къапщытэрт.
  • А псоми иджыри зэ  дыпхыкIри, километр зыбжанэ зи кIыхьагъ икIи зи бгъуагъ Олимп паркым дыкъыщыхутащ. Зи билетхэр къытIэрыхьа цIыхухъу­хэм лъэрыжэкIэ я зэхьэзэхуэм дыхуэпIащIэу дыздэ­кIуэм, адыгэ джэгум и макъыр ди тхьэкIумэм къиIуащ. ДызэщIэдэIукIмэ, «Дэ адыгэм ди хабзэр аращ…» псалъэхэр Апэнэс Астемыр и макъ жьгъы­румкIэ зэрыIур зэхэтхащ. ЗанщIэу абыкIэ дунэтIащ.
  • ДынэсыхукIэ сценэм къихьащ Бэрэгъун Марианнэ. Абы и уэрэд дахэм къызэхуэсахэм Iэгуауэ ин хуа­Iэ­тырт, джэгу иращIэкIырт. Къэ­бэрдей-Балъкъэрым икIа цIыху щэщIыр зэуэ дащыхыхьэм, джэгум псэщIэ игъуэтыжащ. Мыбдежым дащы­хуэзащ КъБР-м щэн­хаб­зэмкIэ и министрым и къа­лэнхэр зыгъэзащIэ Фы­рэ Руслан, абы и къуэдзэ Карчаевэ Iэминат, «Кабардинка» къэфакIуэ гупым хэтхэм.
  • БлэкIри къыблэкIыжри къыхыхьэурэ адыгэ джэгум Олимп паркым и утыку нэхъыщхьэр зэщIищтащ. Хамэ къэрал, Урысей Федерацэм и адрей щIыпIэхэм къикIахэр яфIэтелъыджэу абы кIэлъыплъырт. Псоми къэфэну, я нэгу зрагъэу­жьыну гукъыдэжышхуэ яIэт. ГуфIэгъуэр сценэм къиIэп­хъукI­ри, абы еплъхэм къахыхьэпащ.
  • Гупыр хъуреишхуэу къеу­вэкIауэ джэгур йокIуэкI. Мис министр Фырэ Руслани къытехьащ. «Кабардинка» ансамблым щыщ бзылъхугъэ тхьэIухудыр абы екIуу, Iэдэбу къегъафэ. Ахэр яхъуэж ди гъусэхэм, джэгум кърихьэлIа адрейхэм.
  • — Махуэ зыбжанэкIэ хуабжьу дегугъуу дгъэхьэзыращ Олимпиадэм щыдгъэлъэ­гъуэну щэнхабзэ программэр, — къыджиIащ ар нэхъы­бэу зи пщэ къыдэхуа Карчаевэ Iэминат. — Гуапэщ псори фIы дыдэу къызэрыдэхъу­лIар.
  •  

  • Къэбэрдей-Балъкъэрым и унэм.

  • Къэбэрдей-Балъкъэрым и плIанэпэ
  •  Мис иджы хъункъэ  жаIэху­кIэ, адыгэ джэгум утыкур иутIыпщакъым. Абы иужь­кIэ Къэбэрдей-Балъкъэрым Олимпиадэм щиIэ плIанэпэ щхьэхуэм драгъэблэгъащ. Хуабжьу ди гуапэу абыкIэ дунэ­тIащ. Ар Урысей Федерацэм и лъэпкъхэм я гъэлъэгъуэныгъэм и зы Iыхьэт.
  • — Кавказ Ищхъэрэ федеральнэ округым хыхьэ щIыналъэхэр дызэгуры­Iуэри, экспозицэр зэгъусэу къызэдгъэпэщащ, абы щы­гъуэми дэтхэнэ лъэпкъми и щэнхабзэ хъугъуэ­фIы­гъуэхэр, дызыхуэIэзэхэр щыдгъэлъагъуэ плIанэпэ щхьэхуэ хэтхыжащ, — ­къы­д­­жеIэ Iуэхум дыхигъэ­гъуазэурэ дыкъезышэкI Фырэ Руслан. Иужьрей махуэхэм етIысэх зэрамыIам хуаб­жьу зэрыригъэшар хэплъагъуэ пэтми, абы и нэгум гуфIэ­гъуэр кърех. — Феп­лъыт мы макетым. Къэбэрдей-Балъкъэрым и щIыпIэ цIэрыIуэ нэхъыщхьэхэр абы наIуэу щыболъагъу: Iуащ­хьэ­махуэ, Шэджэм псыкъелъэхэр, Гуэл ЩхъуантIэр, Налшык къалэ. Псы хущ­хъуэхэр къыщыщIэж щIы­пIэ­хэр… АдэкIэ Осетие Ищ­хъэрэ-Аланиер, Къэрэшей-Шэрджэсыр, Шэшэныр, Ингушыр, Дагъыстэныр. ­Хуейуэ къэтлъытэмэ, Къэбэрдей-Балъкъэрым теу­хуар щхьэхуэ тщIыжынурэ здэтшэжынущ е, дызэгу­рыIуэнурэ, Кавказ Ищхъэрэр щыдгъэлъагъуэкIэ зэрыщыту сыт щыгъуи ­утыку къитхьэнущ.
  • Сочэ щыIэ Олимпиадэм теухуауэ адыгэ газетхэм зэгъусэу къыдэдгъэкIа номер зэгуэтыр дэри гъэ­лъэгъуэныгъэм хэтлъхьащ. На­пIэзыпIэм ахэр зэбграхащ. Гуапэт плъагъуну ди Iэда­къэщIэкIыр яфIэ­хьэлэмэту куэдым зэры­зэIэпахыр.
  • Къэбэрдей-Балъкъэрым и плIанэпэм арджэныр щызэ­Iуищэрт а IэщIагъэм хуэIэзэ Мэзло Руслан. ЦIыхухэр къыбгъэдыхьэурэ щIэуп­щIэрт Iуэхугъуэ телъыджэм и щэхухэм, ар зи сэбэпым. Руслани гупсэхуу абы яхутепсэлъыхьырт. Къыбгъэдыхьэхэм гуапэ лей къащыхъурт адыгэ теплъэ зиIэ саугъэтхэр къазэрыхуигуэшыр. Хамэ къэралхэм, Урысей Федерацэм и адрей щIыпIэхэм кIуэжмэ, адыгэхэм ятеухуа хъыбарым и къежьапIэ ахэр зэрыхъунур нэрылъагъущ.
  • Дыдейхэм къабгъэдэтщ Къэрэшей-Шэрджэсымрэ Осетие Ищхъэрэ-Аланиемрэ я плIанэпэхэр. Лъапэгъу Эммэрэ Хамеашвили Аимидэрэ шэрджэсхэмрэ къэрэшейхэмрэ я IэпщIэ­лъап­щIагъэхэр ягъэлъагъуэ.
  • — ДыщэидыкIыр, пыIэ щIыныр, арджэн зэIущэныр, нэгъуэщI Iэзагъ куэди ди адэжьхэм къытхуагъэнащ, — жеIэ Лъапэгъум. — Ахэр къытщIэхъуэ щIэблэми яхэтпщэжын, хамэм къедгъэ­щIэн хуейуэ ди къалэну къыдолъытэ.
  • — Адыгэхэмрэ дэрэ сыт щыгъуи зэгъунэгъуфIу, дыкъызыщхьэщыжу, зым и фIымкIэ адрейм дэгуашэу дыкъызэдогъуэ­гуры­кIуэ, — къыдгурегъаIуэ фащэ дынымкIэ IэпщIэлъапщIэ осетин пщащэ Гогичаевэ Тамарэ. — Уеблэмэ дэ мыбы къэтшахэм яхэтщ адыгэ фащэр. Ар фи лъэпкъыр дуней псом зэрыхуэупса хъу­гъуэ­фIыгъуэхэм ящыщ зыщ.
  • ЗытплъыхьыхукIэ Ащхъуэт Ритэрэ Аттаев Азноррэ аргуэру щэнхабзэ программэр зэхаублащ. Лъэпкъ макъамэм цIыхур нэхъри къызэхуишэсащ. «Кабардинка» ансамблым, Бэрэгъун Марианнэ, Теппеев Алим, Апэнэс Астемыр сымэ псоми жыджэрагъ халъхьэжащ. Iэгуауэ иныр хуаIэтурэ ахэр утыкум кърашэжырт.
  • ИужькIэ абыхэм дащепсалъэм къыхагъэщащ Олимпиадэм зыкъыщагъэлъэгъуэну Iэмал къызэрыратар щIыхь ину къызэралъытэр икIи дэрэжэгъуэшхуэ зэрагъуэтыр.
  • Адыгейм и плIанэпэри узыIэ­пызышэт. Ди лъэпкъым и къе­кIуэкIыкIамрэ нобэмрэ абы IупщIу къыхэщырт.
  • Дигу пымыкIыу, адэкIи дахэтыну тфIэфIу дахуеплъэкIыу дакъыхэкIыжащ. Олимпиадэм дызэрыщыIэну махуэ зыбжанэм нэгъуэщI къалэнышхуэхэри къытпэщылът.
  •  
  • ЛъэрыжэкIэ къызэдэжэным къыкIэлъыкIуэу лыжэкIэ
  • къэзылъэтыхьхэм дахуокIуэ
  •  Адыгэ пшынэм дыкъи­мыу­тIыпщурэ спорт зэхьэзэхуэхэм дыкъыкIэрыхуами, ахэри зэдмыгъэлъагъуу дыкIуэжыфы­нутэкъым. «Адлер-арена»-мкIэ дунэтIащ. ЦIыхухъухэр абы лъэрыжэкIэ къыщызэдэжэрт. Нобэ зэхьэзэхуэт метр 5000 къызэнэкIынымкIэ.
  • Стадионым изу цIыхур ист. Дауи, щхьэж зыщыщ къэралыгъуэм и спортсменхэр трагъэгушхуэрт. БжыгъэкIэ адрейхэм ебэкI дэри Урысей Федерацэм и щIыхьыр зыхъумэхэм я лъэр нэхъ жан тщIыну дыхущIэкъурт. КъыдэхъулIауи къытщыхъужат. АрщхьэкIэ зэпеуэм и кIэухым Голландием и псынщIэрыжэхэм зыкъызэкъуахащ икIи япэ увыпIищми езыхэм къищынэ­мы­щIа зыри бгъэдагъэхьакъым.
  • Абы щыгъуэми XXII ЩIымахуэ Олимп Джэгухэм я япэ дыщэ медалыр Америкэм и Штат Зэ­гуэтхэм яхьащ. СноубордымкIэ зэпеуэм псоми щефIэкIащ Коценбург Сейдж. Норвегиемрэ Канадэмрэ я лIыкIуэхэм етIуанэ, ещанэ увыпIэхэр яубыдащ.
  • Голландием тепщэныгъэр щиубыда лъэрыжэкIэ къызэдэжэм дыкъыхэкIри, Къуэбыдэ аузым дунэтIащ. Километр плIыщIым нэс зыдэлъ гъуэгуанэр «пцIащ­хъуэм» дакъикъэ зыбжанэм къызэринэкIащ. Элетропоездым зы сыхьэтым километри 130-м нэс хуабжьагъыр къыщищтэ къэ­хъурт, арщхьэкIэ абы и кIуэцIым ар зыкIи щызыхэпщIэр­тэкъым — псым уесу фIэкIа пщIэр­тэкъым.
  • Къуэбыдэ аузым дыкъыщикI­ри, «лыжник лъатэхэр» щызэхьэ­зэхуэну щIыпIэмкIэ дунэтIащ. Абы папщIэ Iуащхьэм дэкIын ­хуейт. ЦIыху хырых зэрыхуэ кабинэхэр зыкIэрыщIа кIапсэ гъуэ­гур зэпэубыдати, автобусыр нэхъ псынщIэгъуэу къэтлъытащ. Абыхэм цIыху щэщI-щэщI ирагъэтIысхьэурэ зрачырт. Из хъуа иужькIэ бжэхэр зэкIэра­гъэпщIэжырти, «исхэр къэтпщытащ» зытетха мыхъурыр тра­гъэуэжырт. Автобусыр гъуэгум къыщыувыIэнуи зыгуэрхэр хагъэтIысхьэнуи хуиттэкъым. Апхуэдэу щыт пэтми, щIыпIэм дынэса иужькIэ дыкъыщра­гъэкIар лагъымлъыхъуэхэмкIэ дызэрысари дэри щIэрыщIэу дыкъапщытэжа иужькIэщ. Абы десэжати, псалъэмакъ лей зыми къыхэдгъэкIакъым.
  • Зы километр хуэдиз гъуэгуанэр иджыри лъэсу дэкIуеи­пIэ­хэмкIэ къызэднэкIыжри, трамплиным къелъэхэм я зэхьэзэхуэр щекIуэкI щIыпIэм дынэсащ. Лыжникхэр къызэлъэнум метр 95-рэ и лъагагът. Уи нэкIэ щы­п­лъагъукIэ къыбгуроIуэ а спорт лIэужьыгъуэр къыхэзыхахэр гушхуэ зиIэ спортсмену зэрыщытыр: зы мэскъалкIэ ущыуамэ…
  • АрщхьэкIэ «лыжник лъатэхэр» абы есэжа хуэдэт. Зыр адрейм кIэлъыкIуэу ахэр дблъэцIэфтыр­ти, метр 85 — 97-хэм и деж къы­ще­­тIы­сэхыжырт. Дыкъыщыгу­зэ­вэпар илъэс пщыкIух фIэкIа ныбжь зимыIэ румын щIалэ цIыкIур къелъэну къыщытеуварщ. Абыи лIыгъэ хэлъу къы­щIэкIащ икIи метр 86-р къызэ­ри­нэкIащ.
  • Трамплиным укъелъэныр зэрымыIуэху джэгур иджыри зэ наIуэ къытщищIащ жьы мащIэ къыщыкъуэуам. Абы кIэ­лъы­плъ­хэм напIэзыпIэм зэхьэзэхуэр къы­зэтрагъэувыIащ. Шынагъуэ щыIэт лыжникхэр жьым ири­хьэкIыну.
  • Сытми Урысей Федерацэм и спортсмениплIри квалификацэм кIуэцIрыдгъэкIри, къыкIэлъы­кIуэ махуэм абыхэм зэхьэзэхуэм пащэну Iэмал зэрагъуэтар ди гурыфIыгъуэу дыкъежьэжащ.
  • Iуащхьэм кIапсэ гъуэгум кIэры­щIа кабинэхэм дису дыкъехыжащ. Абы Iэмал къуитырт адэ-мыдэкIэ уэздыгъэхэр щызэщIэ­на Къуэбыдэ аузыр зэбгъэлъа­гъуну. Сыпэмылъэщу IупщIу си нэгу къыщIыхьащ мы щIыпIэм илъэси 150-рэ и пэкIэ дэса ­адыгэ къуажэр. Къытенауэ пIэрэ абыхэм я щIэблэм щыщ гуэр мы дунейм? Армырамэ, ахърэт нэхур Алыхьым къарит!
  •  

    Олимпиадэм и хьэщIэщ ДАХ-м и тхьэмадэ Сэхъурокъуэ Хьэутий (яку дэтщ)

     

  • Олимпиадэм кIуащ КъБР-м щыщ щIалэгъуалэ гуп.

  • Хуабэр пщыкIутIым къыщыщIэдзауэ щIыIэр тхум нэсыху
  •  Олимпиадэр щекIуэкIа япэ      махуэм гъэмахуэми щIы­ма­хуэми дыкъыщыхутащ. Дызэрыт зэманыр мазае мазэм и пэ­щIэдзэу, шылэу, зэрыщытыр тщIэ­жырти, абы хуэфэщэну ды­хуэ­пауэ Олимп паркым дыкIуащ. ПсынщIэ дыдэу къэтщIэжащ илъэсым къриубыдэу махуэ ­300-м щIи­гъум Сочэ и Iэгъуэблагъэм ды­­гъэр къызэрыщепсыр. Щы­гъын хуабэхэр къыдэхьэлъэкIыу ма­хуэ псор дгъэкIуащ, пщэдей зы­къэттIэщIыну быдэу ди мураду.
  • Сыхьэт 20-рэ дакъикъэ 30-м щIэзыдзэ трамплиным къелъэ­ным­кIэ лыжникхэм я зэхьэзэ­хуэр здэщыIа Iуащхьэм дыщы­дэкIуеям щIыIэр тхум нэсат икIи жьыугъуэджэт. Зэпеуэм дыщы­кIэлъыплъри и тIысыпIэхэр зэ­щIэщтхьа щIыб стадионырт. Ды­щыгуфIыкIыжащ хуабэу дызэ­ры­хуэпам. Мыгувэу шей, кофе пщ­тыр къэтлъыхъуэу дежьэжащ.
  •  Япэ махуэм Урысейр медалыншэу къэнащ
  •  Сочэ щекIуэкI Олимпиадэм и    япэ махуэм Урысейр медалыншэу къэнащ. Комлектитхум щыщу (псори медаль 15 мэхъу) ди къэралым зыри къылъыса­къым. Дыщэр яIэрыхьащ       ­США-м, Норвегием (тIу), Голландием, Канадэм.
  • Абы щхьэкIэ къэмынэу тлъэ­­гъуа къомыр ди щхьэм зэгъэзэхуэн иджыри имыухарэ ди лъа­къуэхэр зэблэтхыжыф къудей­уэ,­ хьэщIэщым ди псэр къэтхьэсыжащ. Жэщыр сыхьэт пщыкIу­тIым фIэкIами, пщафIэхэр мы­гъуэлъыжауэ къытпэплъэрт, хуа­бжьу елIалIэу тхуагъэхьэзыра ерыскъы зэмылIэжьыгъуэхэр тIуагъэхуэну хуейуэ.
  •  

    Хамэ къэрал къикIа хьэщIэхэр «Адыгэ псалъэ», «Черкес хэку» газетхэм йоджэ.

  • «Кабардинка» ансамблыр Сочэ къыщофэ.

  • Адыгэ пшынэм
  • аргуэру дрегъэблагъэ
  •  Псори зэщIэдгъэхьэну дыху­щIэкъуу мащIэу зытедгъэ­хьэлъа Олимпиадэм и япэ ма­хуэм къыкIэлъыкIуэ пщэдджыжьым щIэх зэрызыдмыужьыфынур гурыIуэгъуэт. АрщхьэкIэ сыхьэт пщыкIутIым щIэзыдзэну хок­кеймкIэ цIыхубзхэм я зэхьэзэ­хуэм деплъыну ди нэ къикIырт. ЦIыхухъухэм я зэпеуэм ар, дауи, пэхъунукъым. Апхуэдэу щыт пэтми, уIэбэмэ уалъэIэсыну къыпщыхъуу, пщащэхэм я зэрыгъэ­кIий макъыр IупщIу зэхэпхыу абыхэм уахэплъэну уасэ иIэ­къым. Псом хуэмыдэу зэпэщIэу­вахэр викингхэм я щIэблэ шведхэмрэ самурайхэр зи къежьапIэ японхэмрэ арамэ.
  • Олимп паркым дызэрихьэу адыгэ пшынэр зэрыбзэрабзэм гукъыдэж тIуащIэ къыдитащ. Дыгъуасэ лъандэрэ «Кабардинка» ансамблыр утыкум имыкIа хуэдэт. ХьэтиякIуэм гъуэрыгъуэурэ къэфэнухэр утыкум къришэрт икIи блэкIри къыблэкIыжри къызэтеувыIэурэ адыгэ къафэм я нэ щызу кIэлъыплъырт. Дыдейхэм дахэмыхьэжу, дэри, дауи, дыблэкIакъым. ДжэгункIэ зыд­гъэнщIа иужькIэ «Шайба» ста­дионымкIэ депIэщIэкIащ. Абы цIыхур изу екIуэлIакIэт.
  • Iэпкълъэпкъ пIащэ зиIэ швед цIыхубзхэр я цIыхухъухэм къазэрыщхьэщыкI щымыIэу къыпщыхъурт. Япон пщащэхэр нэхъ IэмащIэлъэмащIэт. Арати, лъэщагъымрэ псынщIагъымрэ зэпэщIэуващ. Зыри къикIуэтыну хуейтэкъым икIи дэтхэнэри ерыщу текIуэныгъэм хущIэкъурт. Шайбэр зэIэпыхынымкIи, зэжьэ­хэуэныгъэхэмкIи лъэныкъуитIри Iэзэт. Ауэ гъуэм дэгъэкIыным Iуэхур щынэсым и деж нэхъ хуэ­мыхухэт. Зи насып къикIар мыпхуэдэ зэхьэзэхуэхэм нэхъыбэрэ хэта икIи щытекIуа скандинавхэрщ.
  •  Япэ медалыр ди къэралым къехь 
  • ХоккеймкIэ зэIущIэр зэриухыу дыгъуасэ дыздэщыIа «Адлер-арена»-мкIэ дунэтIащ. Абы цIыхубзхэр метр 3000-кIэ къыщызэдэжэнут. Быдэу ди мурадт Урысей Федерацэм медаль зы­гуэр къимыхьауэ абы дыкъы­щIэмыкIыну.
  • Япэ дыдэу къэжа Шиховэ Екатеринэ и хьэрхуэрэгъу япон цIыхубзым ефIэкIащ, арщхьэкIэ къигъэлъэгъуа зэманым гугъэшхуэ уигъэщIыртэкъым. Ар псын­щIэ дыдэу наIуэ хъуащ.
  • Граф Аннэ нэхъ иужьыIуэкIэ къэжахэм ящыщащ икIи, езыри пэмыплъауэ, зэманыфI дыдэ къигъэлъэгъуащ. Абы бжьыпэр зэриубыдам псоми дэрэжэгъуэ къыдитат. Езы Анни гуфIэгъуэм зэщIищтауэ стадионым и хъуреягъыр къижыхьырт, олимп чемпион хъуа фIэкIа умыщIэну.
  • АрщхьэкIэ абы и хьэрхуэрэгъу нэхъыщхьэхэр иджыри утыку къихьатэкъым. Мис Чехием и лIыкIуэм зегъэхьэзыр. Ванкувер иужьу щекIуэкIа Олимпиадэм ар и чемпионщ. Голландием и спортсменитIми къэжэн хуейуэ къапэщылъщ.
  • Чехием къикIам и Iэзагъыр зэрылъагэр щIигъэбыдэжащ. Абы Граф къригъэкIуэтэхащ. Доплъри, Аннэ пIейтейуэ етIысэхащ. Иджы гурыIуэгъуэщ Олимп чемпион зэрымыхъунур.
  • Голландием и лIыкIуэр чех спортсменкэм ефIэкIыжащ. Абы къокI Граф Аннэ дыжьынри къызэрылъымысынур. Ар апхуэдиз­кIэ мэгузавэри, тетIысхьэпIэм тегъуэлъхьауэ тхьэ йолъэIу. Жэзыр нэхъ мыхъуми…
  • Иужьрей къызэдэжэм куэд елъы­тат. Абы хэтт Голландием нэгъуэщI и зы лIыкIуи. КIэра­хъуэр ягъауэу зэрызэрачу стадионым исхэм я макъ лъэщхэмкIэ зыжьэу «Аннэ, Аннэ…» жаIэ, секундхэр къыпабжыкIыурэ. Абы голландкэр игъэдзыхащ икIи бжьыпэр зыIыгъхэм яхигъэхьа­къым. НапIэзыпIэм Граф Аннэ къыщылъэтащ. Абы и ныб­жьэгъухэм, тренерхэм зыкъра­дзауэ IэплIэ къыхуащI — иIэщ Урысей Федерацэм ХХII Олимп Джэгу­хэм я медаль!
  • АдэкIэ дыжьынри, уеблэмэ дыщэри къыкIэлъыкIуащ. Боб­слеймкIэ зэхьэзэхуэм Демченкэ Альберт етIуанэ щыхъуащ. Фигуристкэ ныбжьыщIэ Липницкая Юлие Олимп чемпион хъуащ.
  •  Адыгэ унэм и хьэщIэщым
  • Спорт зэхьэзэхуэхэмкIэ зыд­гъэнщIауэ, «Адыгэ унэм» ду­нэтIащ. Адрейхэм хуэдэу, федеральнэ округ зыщыщым химыубыдэу ар щхьэхуэу щытщ икIи жьантIэр зылъысахэм ящыщщ. Гуапэщ, мы Олимпиадэр ще­кIуэкI щIыналъэр адыгэхэм я лъапсэжьу зэрыщытыр ящымыгъупщэу апхуэдэ пщIэ къы­зэгъэпэщакIуэхэм ди лъэп­къым зэрылъагъэсар. «Адыгэ унэм» хэтщ, хабзэжьхэм Iэмал имыIэу къызэрагъэуву, хьэщIэщ, адэкIэ нобэрей махуэм къапеубыд музей къызэдгъэпэщыну, зэпсэлъэ­ныгъэхэм папщIэ пэш щхьэхуэ хухахыну. Адыгэ ныпыр зыIыгъ щIалэгъуалэр, лъэпкъ фащэр къызыщылыдыкI щIалэ къуданхэр абы и пщIан­тIэм дэтщ.
  • И чэзу дыдэу дыкърихьэлIауэ къыщIэкIащ. Хамэ къэрал щыпсэу ди лъэпкъэгъухэр къыщIы­хьауэ адыгэм я къекIуэкIыкIам пасэрей хьэпшыпхэр ягъэлъа­гъуэурэ яхутепсэлъыхьырт «Адыгэ тхьэIухуд-2013» япэ дунейпсо зэпеуэм щытекIуа Кукъан Бэллэрэ урысыбзэр къызыгурыIуэхэм я тэрмэш Краснодар дэт лъэпкъ музейм и лэжьакIуэ Девгие Еленэрэ.
  • Псалъэмакъыр мащIэу зэрызэпыуар къэзгъэсэбэпри, яжесIащ Къэбэрдей-Балъкъэрым сыкъы­зэрикIар икIи адыгэ газетхэм я номер зэгуэтхэр тыгъэу стIо­­лыщхьэм яхутеслъхьащ. Ахэр напIэзыпIэм зэбрахащ. Шапсыгъым хыхьэ КIыщмей Иным щыщ лIыжьыр гуапэу къызэплъри, «СыкIуэжмэ, гупсэхуу се­джэнщ» жиIэурэ газетыр и жыпым ирилъхьащ. «Адыгэ пса­лъэр» къызэдащтащ Германием, Сирием, Иорданием, Тыркум, уеблэмэ, Эмират Зэгуэтхэм къикIа ди лъэпкъэгъухэм. Краснодар дэт музейми экземпляр зыбжанэ щIалъхьэну занщIэу хахащ. Адыгей, къэбэрдей, шэрджэс къэпсэ­лъыкIэхэр абы зэрытеддзам псоми Iэмал къаритащ езыхэм нэхъ япэгъунэгъу диалектымкIэ ттхахэм ди лъэпкъэгъухэр еджэну, я благъэхэм, Iыхьлыхэм ар ира­гъэлъагъуну.
  • Краснодар крайм и администрацэм щIыпIэ IуэхухэмкIэ и департаментым и унафэщIым и къуэдзэ КIэрмыт Мухьдин щы­гъуазэ дыхуищIащ «Адыгэ унэр» Олимп паркым къызэрыщызэ­рагъэ­пэща щIыкIэм. Къызэрыт­щIам­кIэ, ар зи жэрдэмри тра­гъэкIуэда мылъкур хэзыхари крайм и унафэщIхэрщ.
  • «Адыгэ унэм» дащыхуэзащ Ду­не­йпсо Адыгэ Хасэм и лIыкIуэ­хэми.
  • — Мы щIыналъэм иджыпсту щекIуэкI гуфIэгъуэр спортым теу­хуа щхьэкIэ, зэхъуэкIыныгъэ куэд къытхэзыльхьэ Iуэхугъуэщ, — къыджиIащ ДАХ-м и тхьэмадэ Сэхъурокъуэ Хьэутий. — Гуапэ тщохъу Олимпиадэр къызэзы­гъэ­пэщахэм я унафэщIхэм ящыщ зы, ухуэныгъэхэр зи нэIэ щIэта Козак Дмитрий, Краснодар крайм и губернатор Ткачёв Александр сымэ, адрейхэми хамэ щIыпIэ щыпсэу ди лъэпкъэгъухэр щхьэхуэу къызэрырагъэблэгъар. Къэралым и Iэтащхьэми езыхэми къабгъэдэкIыу абыхэм жаIащ Олимпиадэ хужьыр нобэ щекIуэкI щIыналъэр ижь-ижьыж лъандэрэ адыгэхэм яйуэ зэрыщытыр икIи пщIэ хэха зэрыхуа­щIыр. Фэри фощIэ Олимп паркым «Адыгэ унэм» къыпэхъун куэд зэрыдэмытыр — ар дуней псоми ялъагъу. Къищынэмы­щIауэ, мы щIыпIэм къинэжа шапсыгъхэм мы ухуэныгъэшхуэ­хэм яфI екIащ: я гъуэгухэр, псэуалъэхэр, IуэхутхьэбзэщIапIэхэр ефIэкIуащ. Ар гуапэ дыдэ ящохъу хамэ къэрал къикIыжу къытхуеблэгъэжа ди къуэш­хэмрэ­ ди шыпхъухэмрэ. Адыгэр зэи мыкIуэдыжыну, адыгэ ма­къыр сыт щыгъуи адэжь щIы­налъэм щыIуну псоми сехъуэ­хъуну сы­хуейт. Нобэ екIуэкI мы Iуэхур адыгэр зыгъэкIуэтэн, абы и цIэр фIыкIэ жезыгъэIэн Тхьэм ищI!
  •  Дунейпсо мардэм къотIасэ
  •  Сочэ и Iэгъуэблагъэм мы ма­хуэ­хэм щекIуэкI Олимпиадэр дунейпсо мардэм къызэритIасэм шэч хэлъкъым. Абы и щIы­налъэм узэрихьэу ар зыхыбощIэ. Ухуэныгъэ екIухэр, Iуэхутхьэбзэ узэщIахэр, транспорт, связь зэпыщIэныгъэхэр. Узыщымы­гъуазэ щыIэмэ, сыт щыгъуи къыбдэIэпыкъунущ ди къэралми дунейм и адрей щIыпIэхэми къраша волонтёр ныбжьыщIэхэр. Абыхэм я нэхъыбэр пщIэншэу лажьэми, я гуапагъэмрэ жыджэрагъымрэ узыIэпашэ.
  • Апхуэдэ щытыкIэ ди къэралым зэгуэр щыщыIэну фIэщщIы­гъуейт. АрщхьэкIэ Олимпиадэм къытхузэIуиха зэIущIэ, зэхьэзэхуэ инхэм Iэмал къыдат дуней­псо мардэхэм дыхущIэкъуну, ахэр ди гъащIэм хэтпщэну. Пэжщ, улахуэм и гугъу умыщIмэ, уасэхэри абы кIэлъеIащ. Къапщтэмэ, дызыкIэлъыплъа спорт зэхьэзэхуэхэр щекIуэкI стадионхэм дихьэн папщIэ сом минитIым щыщIэдзауэ еттащ, мини 6-м щIигъуи нэхъ лъапIэжи яхэтащ. Ауэ псори зэуэ зэIубз пхуэщIын?! Ныкъусаныгъэхэр гъэзэкIуэ­жын­ми зэман хуейщ.
  •  Олимп парк — Къуэбыдэ ауз.