Мэкъумэшым щIэныгъэ лъабжьэ къыхузэзыгъэпэщхэр
2021-10-19
- Къэбэрдей-Балъкъэрым и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек хэтащ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал мэкъумэш университетыр къызэрызэрагъэпэщрэ илъэс 40 щрикъум ирихьэлIэу екIуэкIа махуэщIым. КIуэкIуэ Валерэ и цIэр зезыхьэ университетым и щIэныгъэлIхэм я пэшыш-хуэм щызэхэтащ егъэджакIуэхэм, щIэныгъэлIхэм, еджакIуэхэм я зэIущIэ.
- КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек Мэкъумэш университетым и лэжьакIуэхэмрэ еджакIуэхэмрэ зэрызахуигъазэ псалъэм мыпхуэдэу къыхигъэщащ: «Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал мэкъумэш университетыр къызэрыунэхурэ илъэс плIыщI ирокъу жы-тIэми, дэ дыщыгъуазэщ абы и къежьапIэр блэкIа лIэщIыгъуэм и 30 гъэхэм зэрекIуэлIэжым. А лъэхъэнэм Налшык къалэ къыщызэрагъэпэщат союзпсо мыхьэнэ щIэхыу зыгъуэта Коммунист мэкъумэш еджапIэ нэхъыщхьэ. Абы щызэфIэува щIэныгъэ-егъэджэныгъэ къарурщ иджы-рей мэкъумэш университетым лъабжьэ хуэхъуар. Илъэс пщIы бжыгъэкIэ зиубгъуу, хэхъуэу, ефIакIуэу къекIуэкIа университетым хэлъхьэныгъэшхуэ хуищIащ ди щIыналъэм мыхьэнэшхуэ щызиIэ мэкъумэш IэнатIэм, игъэхьэзыращ IэщIагъэлI нэсхэр. Егъэджэныгъэм и закъуэкъым, университетым и щIэныгъэ зэфIэкIыр жыжьэ зэрынэсыр ди къэралми хамэ щIыналъэхэми фIыуэ къыщащIэ. Абы и щыхьэтщ дунейпсо мыхьэнэ зиIэ щIэныгъэ зэхуэсхэр, «Iэнэ хъурейхэр», еджэныгъэхэр университетым къызэрыщызэрагъэпэщыр, щIэх-щIэхыурэ зэрыщекIуэкIыр».
- КъБР-м и Iэтащхьэм фIэщхъуныгъэ быдэ хэлъу къыхигъэщащ университетым иригъэкIуэкI къэхутэныгъэхэм я фIыгъэкIэ щIыналъэм и мэкъумэш IэнатIэр иужьрей илъэсхэм хэпщIы-кIыу зэрефIэкIуар. «Узыпэрыт IэнатIэм зыпхуегъэужьынукъым, абы гурэ псэкIэ уемытамэ. Апхуэдиз ехъулIэныгъэри, щIэныгъэри, зэфIэкIри къызыпэкIуэр зыхуэвгъэувыжа къалэным ерыщу фызэрыбгъэдэтырщ, абыкIэ жэуап зэрыфхьыр нэгъэсауэ зэрызыхэфщIэрщ. Къэбэрдей-Балъкъэрым и экономикэр зэтезыIыгъэхэм ящыщщ мэкъумэшымрэ Iэщ гъэхъунымрэ епха IэнатIэр. Нобэ дунейм лъапIэныгъэу щалъытэу къыщекIуэкI Iуэхугъуэ зэхэмыбз куэдым уеплъмэ, и IэщIагъэм фIыуэ хэзыщIыкI IэщIагъэлI бгъэхьэзырыныр къызэрымыкIуэу лIыгъэщ», — жиIащ КIуэкIуэм.
- КIуэкIуэ Казбек егъэджэныгъэ мардэщIэхэми я гугъу ищIащ. «Иджы хуэдэу зэманым зыщихъуэж, махуэ къэс щIэ гуэрхэр къыщежьэ зэи къэхъуакъым. Егъэджэныгъэ IэнатIэри а зэхъуэкIыныгъэхэм япэмыджэжуи хъуркъым. Дыщыпсэур технологиемрэ щIэныгъэмрэ я лъэхъэнэщ. Абы гуэх имыIэу епхащ дэ дызыхуеймрэ дызыхущIэкъумрэ. Университетым и лэжьыгъэм лъабжьэ хуищIын хуейщ щIэныгъэ гуэдзэр, къэхутэныгъэщIэхэр зи лъабжьэ унэтIыныгъэхэр. Иджырей технологием хьэрхуэрышхуэ хэлъщ, къыщIагъэкI хьэпшыпхэмрэ ерыскъыпхъэхэмрэ цIыхум деж зэрынахьэс Iэмалхэм зрагъэужь икIи ирагъэфIакIуэ. Абы щыщIэныгъэ къыхэмыгъэхуэныр, мэкъумэшым епха IэнатIэ псоми а Iэмалхэр хэпщэныр узыфIэкI мыхъун Iуэхущи, кIуапIэу щыIэм я гъуазэу щытын хуейр фэ-ращ. Пщэрылъыр тыншкъым, абы елъытащ фызыбгъэдэт IэнатIэм и зыужьыныгъэри цIыхубэм и зэIузэпэщыныгъэри. ГукIэм псэкIи си гуапэу сынывохъуэхъу Iуэхуу къыхэфлъхьэм щIэгъэкъуэнрэ гъуэгурэ ягъуэту, къалэн зыщыфщIыжхэр зэрызэфIэф-хын узыншагъэрэ гукъыдэжрэ фиIэну».
- Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал мэкъумэш университетым и ректор, техникэ щIэныгъэхэм я доктор, профессор Апажэ Аслъэн Мэкъумэш университетым щылажьэхэм къабгъэдэкIыу фIыщIэ хуищIащ КъБР-м и Iэтащхьэм: «Уи гулъытэ дыщыщIэркъым, уи нэIэ къыттетщ. ТщIэну дызыщIэхъуэпс Iуэхугъуэ псори къыддыбоIыгъ, едгъэкIуэкI щIэныгъэ зэхуэсхэм утыку ибот, ар дэркIэ зимыуа-сэ щыIэкъым. Нобэрей махуэщIым укъызэрытхэтым ди лэжьакIуэхэмкIи ди еджакIуэхэмкIи мыхьэнэшхуэ иIэщ», — жиIащ Апажэм.
- Мэкъумэш университетым и махуэщIым кърихьэлIащ КъБР-м и Парламентым и УнафэщI Егоровэ Татьянэ, КъБР-м и Правительствэм и УнафэщI Мусуков Алий, КъБР-м и Правительствэмрэ Парламентымрэ хэтхэр, щIэныгъэ лэжьакIуэхэр, жылагъуэ зэгухьэныгъэхэм я лIыкIуэхэр, Мэзкуу, Санкт-Петербург къикIа хьэщIэхэр, Кавказ Ищхъэрэмрэ Ип-щэ федеральнэ щIыналъэмрэ ит университетхэм я ректорхэр, нэгъуэщIхэри.
- КIуэкIуэ Валерэ и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал мэкъумэш университетыр къызэрыунэхурэ илъэс 40 щрикъум ирихьэлIэу зи лэжьыгъэрэ гуащIэдэкIкIэ къыхэща егъэджакIуэхэм, щIэныгъэлIхэм КъБР-м и Правительствэмрэ Парламентымрэ къабгъэдэкI щIыхь тхылъхэр иратащ, къэрал къулыкъущIапIэхэмрэ IуэхущIапIэхэмрэ я фIыщIэ, хъуэхъу тхылъхэр къагъэхьащ.
- Щхьэхуэу къыхэгъэщыпхъэщ Къэрэшей-Шэрджэсым и Iэтащхьэ Темрезов Рашид къигъэхьа телеграм-мэр. «Лъэпкъыбэу зэхэт Къэрэшей-Шэрджэсым и цIэкIи сэри къызбгъэдэкIыу сыхуейт гуапэу сехъуэхъуну КIуэкIуэ Валерэ и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей-Балъкъэр къэ-рал мэкъумэш университетыр къызэрыунэхурэ илъэс 40 щрикъу махуэ лъапIэмкIэ. ЕджапIэм гъуэгуанэшхуэ къызэпичауэщ узэреплъын хуейр, сыту жыпIэмэ абы игъэхьэзыра IэщIагъэлIхэм я фIагъыр зэкIыр Къэбэрдей-Балъкъэрым и закъуэкъым, абыхэм я щIэныгъэм и жьауэр тредзэ гъунэгъу щIыналъэхэми, хамэ къэралхэми. ЩIэныгъэ гуащIэдэкIыр жыжьэ Iуныр, къалъытэныр, пщIэ хуащIыныр ехъулIэныгъэшхуэщи, абы теухуауэ илъэс 40 гъуэгуанэр мащIэкъым. ЕгъэджакIуэхэм фи гуащIэм хэхъуэу, фи зэфIэкIым нэхъри зиIэту узыншэу фылэжьэну сынывохъуэхъу», — щыжыIащ телеграммэм.
- МахуэщIым хэтахэм гуапэ къащыхъуащ Урысейм ЩIэныгъэхэмкIэ и академием и академик, профессор Лачугэ Юрий и хъуэхъумрэ тыгъэ лъапIэмрэ. Урысейм ЩIэныгъэхэм- кIэ и академием и дыщэ медалыр хуагъэфэщащ ди къэралым и мызакъуэу, хамэ къэрал куэдым къыщащIэ, мэкъумэш IэнатIэм халъхьэ электроIэмалхэм зезыгъэубгъуа, унэтIыныгъэщIэхэр къызэIузыха, академием и член-корреспондент, профессор Щоджэн Юрэ. И гъащIэр мэкъумэш щIэныгъэм езыта щIэныгъэлIым а дамыгъэ лъапIэр хуэфащэ дыдэу къалъытащ псоми.
- ГуфIэгъуэ зэхьыхьэм и кIэухыу хьэщIэхэр хэтащ мэкъумэш IэщIа-гъэм теухуа гъэлъэгъуэныгъэм, ирагъэплъащ «Бжьыхьэ дыщэ» зыфIаща фильмым, ирагъэблэгъащ лъэпкъ эстрадэм и уэрэджыIакIуэхэмрэ къэфакIуэхэмрэ зыхэт концертым.
- ШУРДЫМ Динэ.