Дамыгъэхэмрэ тхыпхъэхэмрэ зыхэухуэна фэилъхьэгъуэхэр
2021-10-16
- Зэпымыууэ щIэщыгъуэ лъыхъуэ, зыужьыныгъэм хущIэкъу, щIэхэм зезыпщыт, республикэм и цIэр щIыпIэ жыжьэхэм фIыкIэ щызыгъэIухэр ди мащIэкъым. Апхуэдэщ зи гугъу фхуэтщIыну дизайнер щIалэ БжьыхьэлI Заури.
- БжьыхьэлI зэкъуэшхэм — Зауррэ Замиррэ – 2012 гъэм къыхалъхьауэ щыта KAVKAZVISION SONG CONTEST уэрэджыIакIуэхэм я дунейпсо музыкэ проектыр республикэ 18-м я бюджетым хагъэхьащ. Зэпеуэ гъэщIэгъуэным я зэфIэкI щеплъыжащ Кавказ Ищхъэрэ федеральнэ щIыналъэм и хэгъэгухэм, Краснодар крайм, Адыгэ, Осетие Ипщэ, Абхъаз республикэхэм, Москва къалэм щыщ щIалэгъуалэр.
- Ижь-ижьыж лъандэрэ я фэилъхьэгъуэхэмкIэ лъэпкъхэр зэхацIыхукIыу къэгъуэгурыкIуэми, ди нэгу щIокI ди адыгэ фащэм и дахагъэм дуней псор зэритхьэкъуар, языныкъуэхэм ар къызэращтэпар. Пэжщ, тхыдэм уриплъэжмэ, щхьэусыгъуэ гуэрхэм къыхэкIыу лъэпкъым фащэр IэщIыб щищIаи къэхъуащ. Иджы гуапэщ абы и пщIэмрэ и щIыхьымрэ зэригъуэтыжыр, псом хуэмыдэу иужьрей илъэсхэм нэхъыжьхэми щIалэгъуалэми я гупэр фащэм зэрыхуагъэзэжам гу лъыботэ. Лъэпкъ фащэр адыгэм зетхьэжыныр щIыхь зыпылъ Iуэхуу зэрыщытыр зэрызыхащIыкIыр къэзыгъэлъагъуэщ, щIалэгъуалэм ар зэрызыщатIэгъэжамрэ абы и махуэр зэрагъэлъапIэмрэ. Нэхъыщхьэращи, ди лъэпкъ фащэм, анэдэлъхубзэм, ныпым я махуэхэр гъэ къэс догъэлъапIэ.
- Махуэ къэс ди фэилъхьэгъуэ хъуар яда хьэзыру ящэхэрщ. Илъэс зыбжанэкIэ Германием щыпсэуну, цIыхухэм я зыхуэпэкIэм кIэлъыплъыну къызыхуихуа Заур къелъытэ адыгэхэр нэгъуэщIхэм дыкъызэрыхацIыхукI зыхуэпэкIэ диIэн, абы папщIэ лъэпкъ фащэм и нэщэнэхэр зыдэплъагъу, хьэзырхэр къыщыгъэсэбэпа, ди тхыпхъэхэмрэ дамыгъэхэмкIэ гъэщIэрэщIа щыгъынхэм елэжьын хуейуэ.
- БжьыхьэлIым къалэн зыщищIыжащ и лъэпкъэгъухэм я зыхуэпэкIэм хэлъ дахагъэр ипэкIэ игъэкIуэтэну, абы нэхъри зригъэужьыну. Гу зылъитэ щыгъын хьэзырхэр игъэдахэ къудей мыхъуу, абыхэм псэщIэ яхелъхьэ, ди лъэпкъ тхыдэм ухигъэгъуазэу къегъэщIэрэщIэжри. Ар куэд и уасэщ, зи щIыкIэкIэ зэщхьэщыкI щыгъын щIэщыгъуэхэр иджыпсту зэрыгъуэтыгъуейр къэплъытэмэ.
- Фэилъхьэгъуэхэр игъэдахэ къудей мыхъуу, Заур ди тхыдэм пыщIа Iуэхугъуэхэр къыгуэхыпIэ имыIэу хигъэзэгъащ и IэдакъэщIэкIхэм. Апхуэдэщ ди щхьэм кърикIуа лъэпкъ гъэкIуэдым теухуауэ игъэхьэзыра щыгъынхэр, щыгъуэ-щIэж махуэм ирихьэлIэу зэлэжьхэр. Апхуэдэ фэилъхьэгъуэхэм лъабжьэ яхуищIащ адыгэхэм ди вагъуэ пщыкIутIыр, шабзэхэр, 1864 гъэ, накъыгъэм и 21 бжыгъэхэр, адыгэ фащэ зыщыгъ, Iэщэхэр зыпщIэхэлъ дзэзешэ цIэрыIуэхэм, лIыхъужьхэм я сурэтхэр е а зауэр уигу къэзыгъэкIыж Iуэхугъуэ гуэрхэм ятеухуа тхыгъэхэр. «Гуащэ», «шы къарэ», нэгъуэщI шэрджэс псалъэхэр е псалъэуха хъу тхыгъэхэр урысыбзэкIи инджылызыбзэкIи дыщэ IуданэкIэ щыгъынхэм тритхэурэ хедыкI, хьэрфхэр зэхэщIыкIыгъуэу икIи къеджэгъуафIэу. КIэщIу жыпIэмэ, и лэжьыгъэхэм шэрджэсхэм ятеухуа куэд хеухуанэ. Къищы- нэмыщIауэ, игъэхьэзыращ «Кабардинка» къэрал академическэ ансамблыр утыку зэритыну фэилъхьэгъуэхэр, бзылъхугъэхэм я сумкэ телъыджэхэр. И Iэдакъэ къыщIэкIа щыгъынхэмрэ хьэпшыпхэмрэ хуигъэув уасэр зэлъытар щэкIым и фIагъырщ.
- — Зым и дежкIи щэхукъым иджырей ди фэилъхьэгъуэхэм дызэрыадыгэм и нэщэнэ гуэри зэрахомылъагъуэр. Жыжьэу узэIэбыкIыжмэ, адыгэхэм къахуэгупсысырт ахэр Iэпкълъэпкъым дахэу екIуу икIи зехьэгъуафIэу. Иджыри апхуэдэ зэфIэкI дызэриIэр си фIэщ мэхъу. Пасэрей фащэ дыдэхэр мыхъуми, абыхэм я кIапэлъапэхэр зыхэлъ, махуэ къэс щыптIагъэ хъун хуэдэу иджырей щыгъынхэр согъэхьэзыр, ди лъэпкъ дамыгъэхэмрэ тхыпхъэхэмкIэ согъэдахэ. Къыхэзгъэщыну сыхуейт си лэжьэгъу Балъкъэр Аслъэн си жэрдэмхэр къызэрыздиIыгъыр, дызэчэнджэщурэ ди Iуэхухэр зэрыдгъэкIуатэр. Гукъыдэж къызэзытыр абыхэм щIэупщIэ зэраIэрщ, цIыхухэм къызэращтэщ, си IэщIагъэр зэращхьэпэрщ, — жеIэ Заур.
- БжьыхьэлIым и лъэпкъым хуиIэ лъагъуныгъэм и мызакъуэу, и гум и хуабагъэм, и псэм и къабзагъэм щыщ и лэжьыгъэхэм хелъхьэ. Аращ ахэр къыщIехъулIэм и щэхури. И псэм фIэфIу зи ужь ихьа мы лэжьыгъэм ар хуабжьу дихьэхауэ йолэжь. ГъэщIэгъуэныр, адыгэхэм къадэкIуэу, нэгъуэщI лъэпкъхэм ящыщи абыхэм къызэрыщIэупщIэрщ. КъехъулIэмэ, и Iэдакъэ къыщIэкIа щыгъынхэр зыщIэлъ тыкуэнхэр щIыналъэ зэмылIэужьыгъуэхэм къыщызэIуихыну Заур и мурадщ.
- Зыщыщ лъэпкъым и нэщэнэ гуэр зыхэлъ фэилъхьэгъуэхэр зезыхьэхэм ящIэ абы гупсэхугъуэрэ дэрэжэгъуэу къаритыр къызэрыIуэтэгъуейр. Аращ БжьыхьэлI Заур и лэжьыгъэхэр куэдым ягу щIыдыхьэри.
- ТЕКIУЖЬ Заретэ.