ФИФI ФЫМЫГЪЭПУД, ФИ IЕЙ ФЫМЫГЪЭПЩКIУ

АДЫГЭ ПСАЛЪЭ

Декабрь, 2021

ЦIыхубэ  уэрэдыжьхэм  я пшыхь

2021-12-11

  • ЩоджэнцIыкIу Алий и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей къэрал драмэ театрым дыгъэгъазэм и 9-м щекIуэкIащ адыгэ уэрэдыжьхэм хуэIэкIуэлъакIуэу щыта, IуэрыIуатэдж, КъБР-м и цIыхубэ артист, Адыгэ Республикэм щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ КъардэнгъущI Зырамыку и фэеплъу къызэрагъэпэща цIыхубэ уэрэдхэм я фестиваль-зэпеуэм и кIэух пшыхьыр. Зэхыхьэр къызэригъэпэщащ КъБР-м ЩэнхабзэмкIэ и министерствэм, УФ-м ЩэнхабзэмкIэ и министерствэр и дэIэпыкъуэгъуу.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Щэнхабзэ

Къандэхъу Леонид: Ди мурадхэр къыдэхъулIэмэ,  нэрылъагъуу зыдужьынущ

2021-12-11

  • Илъэс щитIым нэблэгъауэ зэманым декIуу зиужьу, цIыхубэм ялэжьым хъер къыпэкIуэу, я гуащIэ и шхыгъуэ ихуэрэ зэгурыIуэу къогъуэгурыкIуэ Къэхъун къуажэр. Езым и тхыдэ, хабзэ, лэжьыгъэ, зэхэтыкIэ зиIэж жылэ дахэу Аруан куейм итщ ар.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Хэха

Процент 22-м щIигъум

2021-12-11

  • ООН-м и Ассамблее Нэхъыщхьэм 2003 гъэм иригъэкIуэкIа и 57-нэ зэхуэсым дыгъэгъазэм и 11-р Бгыхэм я дунейпсо махуэу къыщащтащ. Ауэ, а жэрдэмыр нэхъ пасэу, 1992 гъэм зи гугъу тщIы зэгухьэныгъэм зэхиша зэхуэсышхуэу дыкъэзыухъуреихь дунейр хъумэнымрэ зегъэужьынымрэ траухуауэ щытам, къыщыхалъхьат.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Хэха

Я щхьэр лъагэу ярегъэлъагъуж

2021-12-11

  • Мы махуэхэм и ныбжьыр илъэс 50 ирикъуащ Тыркум къыщалъхуа адыгэ бзылъхугъэ, тхакIуэ цIэрыIуэ Къущхьэ Севим. Щыпсэу щIыналъэм и цIэр фIыкIэ зэригъэIум къыщымынэу, Севим хамэ къэралым щыпсэу адыгэхэм я щхьэр лъагэу зэрыригъэлъагъужыр къыпхуэмылъытэным хуэдизщ. ТыркубзэкIэ роман итхми, адыгэбзэкIэ псалъэ, зыхэсхэм ятетхыхьми, къызыхэкIар зыщымыгъупщэ бзылъхугъэ зэчиифIэм роман куэд и Iэдакъэ къыщIэкIащ. Абыхэм яхэтщ адыгэхэм ятеухуахэри.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Щикъухьащ адыгэр дунеижьым

Ди тхыдэм и хъумапIэ

2021-12-11

  • Хамэ къэралхэм ис адыгэхэм я бзэр, хабзэр, щэнхабзэр, тхыдэр яхъумэжын папщIэ Iэмал нэхъыщхьэу къалъытэу япэу зиужь ихьар Адыгэ хасэхэр къызэгъэпэщынырщ. Абы къыкIэлъыкIуэу, я зэхэщIыкIрэ лъэпкъ хъугъуэфIыгъуэмрэ яхъумэн папщIэ, адэжь щIэинхэр зэхуахьэсу, яхъумэу хуежьащ. ЦIыху куэдым езыхэм я музей, библиотекэ яIэжщ. Абы и щхьэпагъыр пасэу къыгурыIуэри, Тыркум щыпсэу ди нэхъыжьыфI Агъашэ Мухьиддин къызэригъэпэщащ зы библиотекэ.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Щикъухьащ адыгэр дунеижьым

Къуалэжь и къуэ Зезэрыхьэ

2021-12-11

  • Адыгэ хабзэмкIэ адэцIибл (адэм, адэшхуэм, абы и адэжым…) пщIэныр фIэкIыпIэ зимыIэ Iуэхугъуэхэм ящыщу щытащ. АдэцIиблкIэ дэмыбжеифыр щыхьэт ящIыртэкъым, щхьэгъэрыту ягъэувыртэкъым, джакIуэ кIэлъа-гъакIуэртэкъым, зекIуэ здрашажьэртэкъым. Адэжьхэм я IуэхущIафэхэр зи щахъэм укъигъэпэжыну, утыкум укъримынэну я фIэщ хъурт. Iыхьлым и хьэкъыр зыхъумэм пщIэ хуащIырт, Iулыдж иратырт. Къэбэрдеишхуэм адэцIибл зэпихьэ жаIэрти, илъэси 10-12 ныбжьым итхэм я зэхуаку зэныкъуэкъухэр щрагъэкIуэкIырт. КIахэ лъэныкъуэм апхуэдэ зэхьэзэхуэхэри щыIэт, ауэ гъэсэпэтхыдэ папщIэу хьэщIэщхэм хъыбарышхуэхэр къыщрагъэкIуэкI бэрэ къыхэхуэрт.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Хэха

Зыгъэпсэхугъуэ махуэм

2021-12-11

  • ЩIымахуэм сыхозэрыхь…
  • Хьэуам къыщыфэ уэс налъэхэр нэбжьыцкIэ къызоубыд. ЩIымахуэм сыхозэрыхь. Къыхыхьи, къыIукIэ псэуэ. Уэс къафэм макъамэ хуэхъу. Армыхъумэ, сохъу щIыIэрыс… Уи плъэкIэр уэсым къытощри, си нитIыр щоункIыфIыкI. Уэ сытхъуу укъыспощэщ. Хьэуам хэз уохъуж аргуэру. Уафэр куууэ мэбауэри, вагъуэхэм я щхъыщхъ макъыр щIылъэм къос. Уэсым къысхуихь гукъэкIыжыр уафэм из мэхъури, мэпщIыпщI. Уэсу къощэщэхыж…

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Малъхъэдис

Футболым и дунейпсо махуэ

2021-12-11

  • Лъэпкъ Зэгуэтхэм я Зэгухьэныгъэм (ООН) и унафэкIэ дыгъэгъазэм и 10-р Футболым и дунейпсо махуэу ягъэуващ. Апхуэдэ мыхьэнэшхуэ абы щIратам щхьэусыгъуэ иIэщ: куэд щIащ футболыр хьэфэ топыр къехуэкIын Iуэхугъуэм зэрыфIэкIрэ. Ар иджыпсту цIыху мелуанхэм я гукъыдэжыр къэзыIэт (е езыудых), социальнэ, политикэ, экономикэ мыхьэнэшхуэ зиIэщ.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Футбол