Адыгэ утыкум и вагъуэ
2021-05-19
- ЩоджэнцIыкIу Алий и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей къэрал драмэ театрым мэлыжьыхьым и 30-м щагъэлъэпIащ УФ-мрэ КъБР-мрэ щIыхь зиIэ я артисткэ, республикэм и цIыхубэ артисткэ, лъэпкъ театрым и зыужьыныгъэм хэлъхьэныгъэфI хуэзыщIа, абы и утыкур зыгъэбжьыфIэ ЖьакIэмыхъу КIунэ Хьэжбарэ и пхъур илъэс бжыгъэ дахэ зэрырикъур.
- Пшыхьыр ирагъэкIуэкIащ телевиденэм и лэжьакIуэ, уэрэджыIакIуэ Аттаев Азноррэ КъБР-м щIыхь зиIэ и артисткэ КIэхумахуэ ФатIимэрэ.
- КъБР-м и Правительствэм и УнафэщIым и къуэдзэ Хъубий Марат зи юбилейр зыгъэлъапIэ ЖьакIэмыхъу КIунэ гуапэу ехъуэхъуащ икIи кърихьэлIахэм къахуеджащ республикэм и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек и хъуэхъу тхыгъэм. Абы къыщыхьат артисткэм лъэпкъ театр гъуазджэм щиIэ ехъулIэныгъэхэмрэ хуищIа хэлъхьэныгъэфIхэмрэ зыхуэдэр. Апхуэдэу къыщыхигъэщхьэхукIащ КIунэ лэжьэн зэрыщIидзэрэ ЩоджэнцIыкIу Алий и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей къэрал драмэ театрым и утыкур имыхъуэжу нобэр къыздэсым зэригъэбжьыфIэр, лъэпкъ театрыр зэфIэзыгъэува япэ артистхэм я пщIэм хуэдэ къызэрилэжьар, республикэм и щэнхабзэ хъугъуэфIыгъуэм увыпIэфI зэрыщиубыдар икIи и цIэр дыщэ хьэрфхэмкIэ абы хуэфащэу зэрыхатхар.
- — Къэбэрдей-Балъкъэрым и лъэпкъ щэнхабзэр зэрыгушхуэ и цIыхухэм уащыщщ, зэфIэкI ин, хьэл-щэн дахэхэр къыбдалъагъу. Къыбдалъхуа Iэзагъэр нэхъри ебгъэфIакIуэурэ театр гъуазджэм къызэрымыкIуэ лъагапIэ щызыIэрыбгъэхьащ, театрыр фIыуэ зылъагъу щIэблэ куэдым я лъагъуныгъэмрэ пщIэмрэ къэблэжьащ. Роль гукъинэж пщIы бжыгъэхэр къохъулIащ. Театр гъуазджэм и зыужьыныгъэм хуэпщIа хэлъхьэныгъэхэм папщIэ цIэ, дамыгъэ лъапIэхэр, КъБР-м и щIыхь тхылъыр, республикэм и къэрал саугъэтыр къыпхуагъэфэщащ. Ауэ а псом я дамыгъэ нэхъ лъапIэр – цIыхубэм я лъагъуныгъэрщ. Уи махуэм зыпхузогъазэ узыншагъэ быдэ, насып, ехъулIэныгъэ, творческэ зэфIэкIхэр дяпэкIи уиIэну, — итщ тхыгъэм.
- Хъуэхъу псалъэ гуапэхэр къыбгъэдэкIащ КъБР-м и Парламентым и УнафэщI Егоровэ Татьяни:
- — Юбилейр IэмалыфIщ сыт щыгъуи тыншу щымыта уи гъуэгуанэр зыхуэдам уриплъэжынымкIэ, зэбгъэхъулIахэр къэплъытэнымкIэ. Ауэ, абыи емылъытауэ, уригушхуэ хъунущ уи лэжьыгъэм узэрыхуэпэжым, уи творчествэм ехъулIэныгъэ лъагэхэр зэрыщызыIэрыбгъэхьам. Пхуэфащэу цIыхубэм я лъагъуныгъэмрэ пщIэмрэ къэблэжьащ, зыми емыщхь джэгукIэ, утыку итыкIэ уиIэу, роль, жанр зэмылIэужьыгъуэхэр къызэхъулIэ, зэфIэкI зиIэ артисткэу зыкъэбгъэлъагъуэурэ. Сценэм ущиткIэ, уи лэжьыгъэхэм дихьэх театреплъхэм дыздэщыIэр щытщыгъупщэж къохъу, уджэгу къудей мыхъуу, апхуэдизкIэ пэжу уи ролхэр уогъэзащIэри. Театрым и актрисэ нэсым къыдалъхуа тыгъэщ ар. Техникэм фIыуэ зыщиужьа ди нобэрей зэманым дэтхэнэ зы фильмри, нэтынри узэрыхуейм хуэдэу зэбгъэхъулIэфынущ, ауэ театреплъыр къыпхуэгъэпцIэнукъым. Аращ цIыхубэр емышу ЖьакIэмыхъу КIунэ щыджэгу спектаклхэм зэпымыууэ щIэкIуэм и щхьэусыгъуэр.
- Егоровэм и псалъэм къыхигъэщащ ЩоджэнцIыкIу Алий и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей къэрал драмэ театрым лэжьыгъэ гъэщIэгъуэнхэр, художественнэ проект щхьэпэхэр зэрыщагъэзащIэр. Апхуэдэу щIигъужащ ЖьакIэмыхъу КIунэ республикэм и радиомрэ телевиденэмрэ мыхьэнэшхуэ зиIэ лэжьыгъэхэр зэрыщищIар, щэнхабзэ, жылагъуэ гъащIэм жыджэру зэрыхэтыр. Къэбэрдей-Балъкъэрым и мызакъуэу, къэралым и гъуазджэм хуищIа хэлъхьэныгъэфIхэмрэ зыужьыныгъэмрэ папщIэ лъэпкъ театрым и гуащэм фIыщIэ, щытхъу ин зэрыхуэфащэр жриIащ икIи КъБР-м и Парламентым и щIыхь тхылъыр иритащ, илъэс зыбжанэ хъуауэ и къару емыблэжу творческэ лэжьыгъэм зэрыпэрытым, республикэм и театр гъуазджэм хэлъхьэныгъэфIхэр зэрыхуищIам папщIэ.
- КъБР-м щэнхабзэмкIэ и министр Къумахуэ Мухьэдин пшыхьым кърихьэлIахэм ядэгуэшащ и гукъэкIыжхэмкIэ:
- — Илъэс зыбжанэкIэ узэIэбэкIыжмэ, КIунэрэ сэрэ зы утыку дыщыджэгуну къытхуихуащ, сэ сыурыс щIалэ цIыкIуу, ар си анэнэпIэсу. Спектаклыр апхуэдизкIэ кIыхьти, артистхэр иригъэзэшат, ауэ театреплъхэм ямыужэгъуу абы щIэупщIэрт, КIунэ зэрыщыджэгум папщIэ. АпхуэдизкIэ абы и ролыр фIыуэ къехъулIэрти, спектаклым димыхьэхауэ пэшым зыри щIэкIыжыртэкъым. Лэжьыгъэ нэужьым, зэрыгъар нэрылъагъуу, зы уэрэджыIакIуэ къыщIыхьэри къыдэхъуэхъуащ. Пщэдджыжьым аргуэру къэпсалъэри жиIащ: «Жэщ псом си напIэ зэтеслъхьакъым — нэпс щIэзгъэкIащ. Пщэдджыжьым сыкъыщытэджам дамэ сиIам сылъэтэнут, спектаклым си псэр апхуэдизкIэ игъэкъэбзати». Дауи, ар зи фIыгъэр КIунэт.
- ЖьакIэмыхъу КIунэ артисткэ къудейкъым, атIэ икIи егъэджакIуэ Iэзэщ. Абы щIалэгъуалэр художественнэ псалъэмрэ актёр Iэзагъэмрэ хуегъасэ, пэжыгъэм, зым и псалъэм адрейр едэIуэну, зэхихыну къыхуриджэу. Телевиденэм и адыгэ, урыс къудамэхэм я диктор лэжьыгъэр мызэ-мытIэу къыхуагъэлъэгъуами, ар къызыхуигъэщIауэ къилъытэр илъэс куэд хъуауэ зыхуэпэж артист IэщIагъэрщ, театр утыкурщ.
- Къэбэрдей-Балъкъэрым и министерствэ, ведомствэ зэмылIэужьыгъуэхэм къикIахэр ЖьакIэмыхъу КIунэ гукъинэжу ехъуэхъуащ, кърихьэлIахэм я Iэгуауэм щIэту. Апхуэдэхэщ КъБР-м лэжьыгъэмрэ социальнэ зыхъумэжыныгъэмкIэ и министр Асанов Алим, КъБР-м щIы, мылъку зэхущытыкIэхэмкIэ и министрым и къуэдзэ Егоровэ Екатеринэ, КъБР-м егъэджэныгъэмкIэ, щIэныгъэмрэ щIалэгъуалэм я IуэхухэмкIэ министрым и къуэдзэ Мокаев Ачемез, КъБР-м спортымкIэ и министрым и къуэдзэ Анаев Аслъэн, КъБР-м узыншагъэр хъумэнымкIэ и министерствэм и лIыкIуэ Къущхьэ Еленэ, КъБР-м и Театр лэжьакIуэхэм я зэгухьэныгъэм и унафэщI Фырэ Майе, Шэшэн къэрал драмэ театрым и художественнэ пашэ Ахмадовэ Хавэ, Грознэ къалэм и Урыс къэрал драмэ театрым и Iэтащхьэ Осмаевэ Заретэ, КъБР-м и Музыкэ къэрал театрым и унафэщI Бэрэгъун Руслъан, ЩоджэнцIыкIу Алий и цIэр зезыхьэ псапащIэ фондым и тхьэмадэ ЩоджэнцIыкIу Леонид, Балъкъэр къэрал драмэ театрым и унафэщI Жангуразов Мэжит, ЖьакIэмыхъу лъэпкъым щыщхэр. КъищынэмыщIауэ, Аттаев Азноррэ КIэхумахуэ ФатIимэрэ къеджащ УФ-м и Федеральнэ Зэхуэсым и къэрал Думэм щыIэ «Урысей зэкъуэт» фракцэм и унафэщIым и япэ къуэдзэ Щхьэгуэш Адэлбий, Ставрополь крайм, Ингуш республикэм щэнхабзэмкIэ я министрхэу Лихачёвэ Татьянэрэ Дзейтов Тамерланрэ, Абхъаз республикэм щэнхабзэмкIэ и министрым и къуэдзэ Смыр Динарэ, Адыгэ, Дагъыстэн республикэхэм я театр лэжьакIуэхэм я унафэщIхэу ЗыхьэЗауррэ Айгумов Айгумрэ къагъэхьа хъуэхъу телеграммэхэм.
- Пщыхьэщхьэ псор екIуэкIащ гуапагъэрэ хуабагъэрэ ебэкIыу. Юбилейм и программэм хыхьэу ЖьакIэмыхъу КIунэ и творчествэр фIыуэ зылъагъухэм Iэмал яIащ ар щыджэгуа, театреплъхэм фIыуэ ялъэгъуа спектаклхэм щигъэзэщIа ролхэм ящыщ зыбжанэ ягу къагъэкIыжыну. Апхуэдэхэщ пшыхьым щагъэлъэгъуа «Анэм и гур», «Тыргъэтауэ», «Эдип», «Медея», «Пащтыхьымрэ пащтыхь гуащэмрэ», «Черкесская Жизель» спектаклхэм ящыщ пычыгъуэхэр.
- И щхьэгъусэ, УФ-м щIыхь зиIэ и артист, Абхъаз республикэм и цIыхубэ артист, актёр, усакIуэ, режиссёр Мысостышхуэ Пщызэбий и гъусэу КIунэ илъэс 40-м нэблагъэкIэ утыкум щыджэгуащ икIи унагъуэ, творческэ зэхущытыкIэхэм я щапхъэгъэлъагъуэу къекIуэкIащ. КIунэ ипхъу Маринэ ЩоджэнцIыкIу Алий и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей къэрал драмэ театрым и артисткэ пажэщ икIи КъБР-м щIыхь зиIэ и журналистщ. И къуэ Аслъэнбэч Горький Максим и цIэр зезыхьэ Урыс къэрал драмэ театрым и артистщ. И пхъурылъху Айдэмыр Кавказ Ищхъэрэм гъуазджэхэмкIэ и институтым щэнхабзэмрэ гъуазджэмкIэ и колледжым къафэмкIэ щиIэ къудамэм и студентщ. ФIыуэ илъагъу и анэшхуэм ар пшыхьым къафэкIэ щегуэпэкIащ.
- Апхуэдэу артисткэм уэрэдрэ къафэрэ тыгъэ хуащIащ гъуазджэмрэ щэнхабзэмрэ я лэжьакIуэхэм, артистхэм. Ахэр «Кабардинка» къэрал академическэ къэфакIуэ ансамблым хэтхэрщ, уэрэджыIакIуэхэу Батыр Мухьэдин, ЦокIыл Азэмэт, Текуев Амур, ДыщэкI Артур, Уэзрокъуэ Чэрим, Къул Ланэ, Гергокаевэ Хьэлимэт, Бэчхэ Азэмэтрэ Ренатэрэ сымэщ.
- ГуIэфIтещIэжу КIунэ хъуэхъукIэ зыкъыхуагъэзащ жэщ-махуэ жимыIэу зы унагъуэшхуэм хуэдэу зыхэт и лэжьэгъу гупымрэ я режиссёр нэхъыщхьэ, УФ-м щIыхь зиIэ и артист Шыбзыхъуэ Басиррэ.
- Зэхыхьэр удж дахэкIэ зэхуащIыжа нэужь, ЖьакIэмыхъу КIунэ фIыщIэ яхуищIащ и махуэшхуэр къыдэзыгъэлъэпIа, дамэ къытезыгъэкIа хъуэхъу псалъэ гуапэ мыухыжхэр къызыбгъэдэкIа дэтхэнэми:
- — Си щхьэр фхузогъэщхъ! Дэтхэнэ зы унагъуэри гуапагъэ, ехъулIэныгъэ, лъагъуныгъэ, гуфIэгъуэ, насып фыщымыщIэну! ГъащIэм гукъеуэ фыщимыIэну, узыншагъэ быдэ фиIэну!
- Зэхыхьэм зыкърагъэхьэлIащ къэрал властымрэ щIыпIэ самоуправленэмрэ я органхэм я унафэщIхэм, гъунэгъу республикэхэм я лIыкIуэхэм, жылагъуэ зэгухьэныгъэхэм щыщхэм, театр гъуазджэмрэ щэнхабзэмрэ я лэжьакIуэхэм, артисткэм и благъэхэмрэ Iыхьлыхэмрэ, и лэ- жьэгъухэмрэ ныбжьэгъухэмрэ, юбилярым и творчествэм дихьэххэм.
- ТЕКIУЖЬ Заретэ.
- Сурэтхэр КЪАРЕЙ Элинэ трихащ.