ХэкулI нэс КIэрэф Мурадин
2021-05-19
- Къуажэ къэс иIэжщ езыр зэрыгушхуэ, куэдым щапхъэ яхуэхъу цIыхухэр. И щIэныгъэкIэ, цIыхугъэкIэ, IуэхущIафэкIэ КIэрэф Мурадин ямыцIыхуу Тэрч щIыналъэм цIыху куэд ущрихьэлIэнукъым. Ар псори зэлъэзыгъэIэсыф, зыхыхьэ гупыр зыгъэбжьыфIэ адыгэлI щэджащэщ.
- КIэрэфыр Тэрч щIыналъэм хыхьэ Астемырей къуажэм 1951 гъэм накъыгъэм и 6-м къыщалъхуащ. И адэ-анэхэу Ахьмэтхъанрэ Гулыхурэ зэгурыIуэрэ зэдэIуэжу, адыгэ хабзэм тету псэуащ, къуажэдэсхэм пщIэ лей къыхуащIым и мызакъуэу, чэнджэщэгъуу яIэри ахэрат. Абы и щыхьэтщ я бынихым (щIалиплIрэ хъыджэбзитIрэ) ирата гъэсэныгъэр, IэщIагъэ зырыз зэрырагъэгъуэтар, унагъуэ щхьэхуэу зэрагъэтIысыжар. Дэтхэнэ зыри Iэдэбщ, цIыхум пщIэ хуэщIыныр сытым дежи япэ ирагъэщ, лэжьыгъэм зыщамыдзейуэ я къалэным гурэ псэкIэ бгъэдэтщ.
- Мурадин школым щыщIэс зэманым щыщIэдзауэ зыхэтым фIыкIэ къахэщырт. ФIы дыдэу зэреджэм къыхэкIыу ар «Артек» зыгъэпсэхуакIуэ ягъэкIуауэ щытащ. Абы жылагъуэ лэжьыгъэми жыджэру зрипщытырт, еджапIэр къиухыху комсомол организацэм и секретару щытащ, и жыджэрагъым къыпэкIуэу ВЛКСМ-м и обкомым и щIыхь тхылъ къыхуагъэфэщат.
- Школ нэужьым Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым щIэныгъэ щызригъэгъуэтри, къыщалъхуа къуажэм егъэджакIуэу игъэзэжащ. ЕгъэджакIуэ ныбжьыщIэм сабийхэм пщIэшхуэ къыхуащIырт, фIы дыдэу къалъагъурт. ЕджакIуэ цIыкIухэм я гур зыкIэрыпщIа егъэджакIуэм теухуауэ псалъэ гуапэхэр ятхырт: «Мурадин унафэщIым хэлъын хуей хьэл-щэн нэхъыфI дыдэхэр иIэщ — абы цIыхухэр лъэкIыныгъэрэ къулеягъкIэ зэхигъэжыркъым».
- Егъэджэныгъэм Мурадин хуиIэ Iэзагъыр, сабийхэр къыдихьэхыфрэ къигъэдэIуэфу зэрыщытыр къалъытэри, ар гъэсэныгъэмкIэ еджапIэм и унафэщIым и къуэдзэу, абы къыдэкIуэуи, еджапIэм и парт организацэм и секретару лэжьэну къыхуагъэфэщащ. Езэш имыщIэу а IэнатIэр зэрырихьэкIым къыдэкIуэу Мурадин пщIэшхуэ яхуищIырт къыдэлажьэхэми, еджакIуэхэми, абыхэм я адэ-анэхэми. «ЦIыху гуапэщ, лэжьыгъэм псэ хьэлэлкIэ бгъэдэтщ, дэтхэнэми сэбэп зэрыхуэхъуным хущIокъу», — мы псалъэхэр Мурадин куэдрэ хужаIэу зэхэпхынут.
- Лэжьыгъэр гурэ псэкIэ езыхьэкI КIэрэф Мурадин Курп Ищхъэрэ (Къаншыуей), Заводской, Астемырей къуажэ еджапIэхэм я унафэщIу лэжьащ.
- Къыхуагъэфэща IэнатIэр ефIакIуэу зезыхьэ щIалэр щIыпIэ администрацэм и тхьэмадэм и къуэдзэу, абы дэщIыгъуу егъэджэныгъэмкIэ управленэм и унафэщIу лэжьащ. УнафэщIхэри, егъэджакIуэхэри, къызэрыгуэкI цIыхухэри къыхуэарэзыуэ и къалэныр ирихьэкIащ.
- ИужькIэ Мурадин Тэрч муниципальнэ щIынальэм и администрацэм и Iэтащхьэм социальнэ политикэмкIэ и къуэдзэу илъэс пщыкIублкIэ лэжьащ. Социальнэ лэжьыгъэр, псоми зэрытщIэщи, нэхъ гугъущ. Ауэ мыбдежи КIэрэфым цIыхухэр арэзы хуэщIырт. Зыкъыхуэзыгъэзауэ зыри гулъытэншэу къигъанакъым, дэтхэнэми сэбэп зэрыхуэхъуным хущIэкъурт.
- КъинэмыщIауэ, а цIыху щыпкъэр комиссэ куэдым я унафэщIу щытащ: щIалэгъуалэр армэм дэгъэкIыным, зи Iуэху хуэмыщIа унагъуэхэм ядэIэпыкъунымкIэ и гуащIэ хилъхьащ. Ар кIэлъыплъырт щIыналъэм и жылагъуэ IуэхущIапIэ куэдым: Хэку зауэшхуэм, Афган зауэм хэтахэм, Чернобыль щыIахэм, цIыху ныкъуэдыкъуэхэм я зэгухьэныгъэхэм.
- Къэбэрдей-Балъкъэрым и Правительствэм и унафэкIэ Ростовскэ, Мартыновскэ щIыналъэм ягъэкIуа гупым и къызэгъэпэщакIуэу щытащ. Адыгэбзэ дахэ, хабзэ ин зыхэлъ КIэрэф Мурадин Сирием, Тыркум, Иорданием къикIа хьэщIэхэр къригъэблагъэурэ игъэхьэщIэну куэдрэ къыхуагъэфэщащ.
- АдыгэлIыр зыгъэбжьыфIэ хьэл куэд бгъэдэлъщ Мурадин. «НэхъыжьыфI зиIэм, нэхъыщIэфIи иIэнущ», — жеIэ адыгэ псалъэжьым.
- 2016 гъэм щыщIэдзауэ Тэрч щIыналъэм ЩэнхабзэмкIэ и унэм и унафэщIщ, Хэку зауэшхуэм, лэжьыгъэм я ветеранхэм я советым хэтщ, Тэрч щIыналъэм и Жылагъуэ палатэм и унафэщIщ, Джылахъстэней Адыгэ Хасэм и тхьэмадэщ. ЦIыху гуапэщ, и унэр хьэщIэ кIуапIэщ, къэзыгъэпэж ныбжьэгъуфI куэд къыкъуэтщ.
- Мурадинрэ и щхьэгъусэмрэ щIалитI зэдапIащ, тIуми IэщIагъэ нэхъыщхьэ яIэщ. Азэмэтрэ Аслъэнрэ гъэсэныгъэкIи, лэжьыгъэкIи щапхъэ зытрахым хуэдэщ. Мурадин пщIэ хуэзымыщI, и унагъуэр щапхъэу къэзымылъытэ къуажэми щIыналъэми щыбгъуэтэнукъым, ар сэбэп зыхуэхъуари зыхуэхъури куэд мэхъу.
- Лэжьыгъэм къыщигъэлъэгъуа зэфIэкI лъагэхэр къалъытэри, абы къыхуагъэфэщащ «Къэбэрдей-Балъкъэрым цIыхубэм социальнэу къащхьэщыжынымкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ», «Урысей Федерацэм щIэныгъэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ» цIэ лъапIэхэр. Апхуэдэуи Дунейпсо Арт- комитетым и дыщэ медалыр къратащ.
- Зыпэрыт сыт хуэдэ IэнатIэри езыгъэфIакIуэ, зезыгъэузэщI адыгэлI, хэкулI нэс КIэрэф Мурадин и ныбжьыр илъэс 70 зэрырикъумкIэ дохъуэхъу. И къарур мыкIуэщIу, узыншагъэр и бэу, и мурад дахэхэр къехъулIэу иджыри илъэс куэдкIэ лъэпкъым тхуэпсэуну ди гуапэщ.
- КIэфо Заретэ.