Фэеплъыр яхъумэ
2017-10-14
- 2005 гъэм жэпуэгъуэм и 13-м щIэпхъаджащIэхэр Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и хабзэхъумэ IуэхущIапIэхэм щытеуам абы хэкIуэдахэм я фэеплъыр ноби яхъумэ икIи а махуэм хэхауэ ахэр ягу къагъэкIыж. А Iуэхум теухуауэ траха «Долгая дорога к миру» фильмыр дыгъуасэ утыку къыщрахьащ Налшык къалэм дэт Къэрал киноконцерт гъэлъэгъуапIэм. Фильмыр мы гъэм ягъэхьэзыращ Террорым пэщIэтынымкIэ комиссэм и жэрдэмкIэ.
- Экстремизмэм пэщIэтынымкIэ гъэзэщIакIуэ властым и лэжьыгъэр зэзыгъэуIу IуэхухэмкIэ КъБР-м и министр Къуэшырокъуэ Залым фильмыр щIидзэн и пэ жиIащ: «Лэжьыгъэм къыщыIуэтэжащ республикэм террор щIэпхъаджагъэр къызэрырахьауэ щыта щIыкIэр, а Iуэхум хабзэм и хъумакIуэхэр лIыгъэ яхэ-лъу зэрыпэщIэтар. Дэ щIалэгъуалэм дахуэзэхукIэ, куэдрэ зэхыдох къэхъуауэ щытам апхуэдизрэ утепсэлъыхьыжыныр къемызэгъыу къызэралъытэр жаIэу. Ар тэмэмкъым. ЩIыналъэм къыщыхъуа сыт хуэдэ Iуэхугъуэри дэ тщIэжын, абы мамырыгъэ щыIэн щхьэкIэ зи гъащIэ зыта дэтхэнэ лIыхъужьми и фэеплъыр тхъумэн хуейщ. Псалъэм папщIэ, Хэку зауэшхуэр зэрекIуэкIам епха Iуэхухэр ди зэманым нэгъуэщIу къагъэлъэгъуэну иужь щихьэ щыIэщ. Мы фильмым и къалэн нэхъыщхьэу сэ къэслъытэр илъэс 12 и пэкIэ зи къалэным пэрыту зи псэ зытахэм я фэеплъыр ихъумэнырщ, дяпэкIэ апхуэдэ гузэвэгъуэ дымылъагъунырщ».
- Фильмыр къыщIедзэ Налшык къалэм нэгъуэщIхэр «мамыр щIыналъэ дахэкIейкIэ» къеджэ щIэхъуар абы и щIыуэпсым и къулеягъымрэ абы щыпсэухэр зэгурыIуэ-зэдэIуэ-жу къызэрызэдекIуэкIымрэ теухуауэ зэрыщытам-кIэ. Ауэ иужькIэ абы гузэвэгъуэхэр къызэрыщыхъур къызэпхыIукIыу хуежьат. Лэжьыгъэм щыжыIащ ислъам диныр къагъэсэбэпу щIэпхъаджагъэ зехьэным и тхыдэр республи-кэм илъэс тIощI-щэщI хуэдэ и пэ зэрыщрагъэжьар. Ар зэманкIэ 1990 гъэхэм и пэхэм тохуэ, Сауд Хьэрыпым, Тыркум, Иорданием щыщхэм ди щIалэгъуалэр пщIэншэу ислъамыр кърагъэщтэну куууэ иужь щихьам. Совет Союзыр щылъэлъэжа зэман-ти, экономикэ щытыкIэр къэралым щыщIагъуэтэ-къым, абы и щIыIужкIэ гъащIэм тегъэщIапIэ щыщIыпхъэ зы гупсысэ цIыхубэм яIэтэкъыми, Iуэху мыхъумыщIэ зигу илъхэм а псори къагъэсэбэпат.
- А лъэхъэнэм щегъэжьауэ республикэм къыщыхъуа террор щIэпхъаджагъэхэр зэкIэлъыкIуэу фильмым къыщыхьащ. Абы я гукъэкIыж хьэлъэхэр щыжаIэ я къалэныр ягъэзащIэу зи бын хэкIуэдахэм.
- 2005 гъэм жэпуэгъуэм и 13-м Налшык къалэм дэт хабзэхъумэ IуэхущIапIэ-хэм террор щIэпхъаджащIэ 200-м щIигъу къытеуат, абы щыщу 92-р яу-кIащ. Псоми ящIэж цIыху 12 блэкIрэ пэт зэрыхэкIуэдари, куэдым уIэгъэ зэрагъуэтари. А махуэм хабзэм и хъумакIуэ 35-рэ яукIат.
- УФ-м и Президент Путин Владимир абы щыгъуэм жиIа псалъэхэр къыщо-кIуэ адэкIэ фильмым. «ЩIыналъэм и хабзэхъумэ IуэхущIапIэхэр а Iуэхум псынщIэу икIи зэгъэпэщауэ пэщIэувэфащ. ЩIэпхъаджащIэхэм дызэрагъэшынэну хэт Iэмалхэм апхуэдэ бгъэдыхьэкIэ фIэкIа хууиIэ хъунукъым».
- «Нобэ дыпсэу-дымыпсэум хуэдэу дунейм дытету аращ», «Иджыри ди щхьэм щокIэрахъуэ: «Апхуэдэ дауэ къэхъурэт? Сыт щхьэкIэ?», «ЦIыху укIыныр зигу къэкIхэм «зыкъэфщIэж» вжыдоIэ!» — апхуэдэ псалъэхэр фильмым щыжаIэ зи бын зыфIэкIуэда адэ-анэхэм.
- Лэжьыгъэм еплъащ республикэм и унафэщIхэр, жылагъуэ лэжьакIуэхэр, террор-щIэпхъаджагъэхэм хэкIуэдахэм я благъэ-Iыхьлыхэр, курсантхэр.
- БАГЪЭТЫР Луизэ.