Зауэм и бын, нобэ — анэ, анэшхуэ
2016-06-03
- Зи сабиигъуэр хэку зауэшхуэм и зэманым хиубыда, комсомолым хэта, лэжьыгъэм и ветеран Ботэщ Соня и гъащIэм гуауи гуфIэгъуи щигъэунэхуащ. Тэрч щIыналъэм хиубыдэ Болэтей къуажэм къыщалъхуа, къыщыхъуа Соня иджы Налшык дэсщ. И щхьэгъусэ Индэрбийрэ езымрэ илъэс 50-м щIигъуауэ зэдопсэу. Я хъыджэбзищми щIэныгъэ нэхъыщхьэ ирагъэгъуэтащ: Светэ МВД-м и майорщ, ФатIимэ дохутырщ, Айшэт ГАИ-м хэтщ. Я пхъурылъхухэри къыдэкIуэтеящ.
- Соня ирогушхуэ «Лэжьыгъэм и вете-ран» цIэр зэриIэм.
- — Илъэс 32-кIэ СКЭП-м IэнатIэ зэмылIэужьыгъуэхэм сыпэрыту сыщылэжьащ. Илъэси 10-р узыншагъэмкIэ зэран цехым щысхьащ. СфIэфIу сылажьэрт. КлассипщI къэзуха нэужь, комсомол путёвкэкIэ сагъэкIуауэ арат абы. Гугъу дехь-ми, ди гуащIэм гу къызэрылъатэным иужь дитт. НэхъыфIу лажьэхэр зэрыт блын газетым си сурэтыр зэи кърахакъым, — пещэ Соня.
- Езым и щIалэгъуэр зыхиубыдамрэ нобэрей зэманымрэ зэрегъапщэри, абы щыгъуэ щыIа псэукIэм зэрыхуэзэшри жеIэ:
- — Нэхъапэм егъэлеяуэ гугъу дехьырт, ауэ дыпэлъэщырт сытым зетпщытми. Иджы упсэуну тыншми, цIыхухэм лэжьыгъэ IэнатIэ ягъуэтыркъым, сомми къыщIэкIыж щыIэкъым.
- Илъэс зыбжанэ хъуауэ аращ Ботэщ Соня усэ тхын зэрыщIидзэрэ. ЗыгъэгуфIэр, зыгъэнэщхъейр, и гум къыдыхьэр тхылъымпIэ кIапэм нехьэсри, и унагъуэм къахуоджэ.
- — Сигу къыхэзыгъэщтыкIи сызыгъэгуфIи щызиIэщ гъащIэм. Хэку зауэшхуэм и гуауэми, ди анэдэлъхубзэми, щIыуэпсым и телъыджагъми, сыщалъхуа къуажэми, нобэрей гъащIэми, бынымрэ щхьэгъусэмрэ я IэфIми сахуэусащ, — щыгъуазэ дещI абы.
- 1942 гъэм, зауэм и гуащIэгъуэу, къалъ- хуа Соня игъэунэхуащ мэжэщIалIагъэри, щIыунэ щIыIэри, илъэгъуащ фызабэхэм я нэпси.
- — А псори къызэзнэкIа нэужь, бын гуфIэгъуэ куэдрэ згъэунэхужащ. Ди хъыджэбзхэм гъусэ яхуэхъуахэр цIыху тэмэмщ, дэтхэнэми зэрыпсэун IэщIагъэ иIэщ. Сэ щIэныгъэ зэзгъэгъуэтыну Iэмал симыIами, абыхэм къахузэпищащи, согуфIэ, — жеIэ Соня.
- Гъуэт Синэ.
- Адыгагъэ
- «Сэ сыадыгэщ» жыпIэу,
- Уемыуэ уи бгъэм куэдрэ IэкIэ.
- ПщIэ-нэмыс зыхэлъхьи япэ,
- ПхузэфIэкI гъэлъагъуэ IуэхукIэ.
- Зыгуэр плъэкIмэ, умыпагэ,
- ДэIэпыкъу, хуэщIэф нэгъуэщIым.
- КъолъэIуIамэ, игу гъэзагъэ,
- «ХуэсщIащ» жыпIэу жумыIэж.
- Адыгагъэм урипагэм,
- IуэхукIэ ар гъэлъагъуэ.
- Хабзэ дахэм и къабзагъэр
- Гурэ-псэкIэ зехьэн
- Адыгагъэр уи лъым хэтмэ,
- ЖьыкIэфэкIэм пщIэ хуэпщIынщ.
- Адыгагъэм гъуэгу игъуэтмэ,
- Ди дунейр нэхъ гуапэ хъунщ.
- Зауэм и бын
- Зэман бзаджэм уэ ухалъхуати,
- Уэ сабиигъуэу уиIар кIэщIт.
- Шхын IэфIи хуабэу уагъэшхакъым,
- Быдзышэ щыпIухуари мащIэщ.
- Зауэ нэужьым губгъуэм уздахьти,
- КIэнауэ бэкъурт уиIэр гущэу.
- Жьауэр здекIуэкIымкIэ урахьэкIыу,
- Колхоз губгъуэми уэ ущапIырт.
- Уигъэшхын щимыгъуэткIэ уи анэм,
- ГъэпщкIуауэ ари куэдрэ гъащ.
- ХьэлIамэ плIанэ къылъысамэ,
- Ар, гуфIэу, уэ къыпхуишиящ.
- Зауэ мафIэм ухипIыкIащ,
- ЩIыунэ щIыIэм, гузавэм, уихьу.
- ЩIыIэм уфIисмэ, и куэщIым уи анэм
- Уигъэхуэбэну урикъузащ.
- Уэ къыхэпхакъым езым уи гъащIэр,
- Зэманыр щыбзаджэм ухалъхуат.
- Ущихъумащ мафIэ лыгъэм уи анэм,
- Уэ къызэроджэри «зауэм и бынщ»
- Ботэщ Соня.