ЦIыхухэмрэ Iуэхухэмрэ
2018-02-22
- Къэбэрдей-Балъкъэрым и мэкъумэш IэнатIэм къитащ щIыналъэм и хэхъуэ псоми я Iыхьэ щанэр
- КъБР-м Мэкъумэш хозяйствэмкIэ и министерствэм и коллегием и зэIущIэм щызэхалъхьэжащ блэкIа илъэсым зэфIагъэкIахэр икIи щаубзыхуащ 2018 гъэм къапэщытхэр.
- Республикэм и Правительствэм и УнафэщIым и япэ къуэдзэ — мэкъумэш хозяйствэмкIэ и министр Говоров Сергей зэрыжиIамкIэ, 2017 гъэм ди лъахэм псори зэхэту мэкъумэшхэкIыу, IэщхэкIыу къыщалэжьащ сом мелард 46-рэ мелуан 200-рэ я уасэ — нэгъабэ елъытауэ проценти 3-кIэ нэхъыбэ.
- — КъБР-м и дэтхэнэ цIыхуми хуэзэу IэнатIэм къыщалэжьащ сом мин 53-рэ 300-рэ, — къыхигъэщхьэхукIащ къэпсалъэм. — А бжыгъэр Кавказ Ищхъэрэ щIыналъэ округым зэрыщыхъур сом мин 37-рэщ, Урысей псом — сом мин 38-рэ 500-рэщ.
- Мыри дигу фIы къэзыщIщ: 2017 гъэм зы мэкъумэш щIапIэ гектарым ику иту сом мин 73-рэ 600-рэ я уасэ продукцэ къыщрахьэлIащ. Зэвгъапщэт: а бжыгъэр УФ-м сом мин 28-рэ 500-м, КИФЩI-м — сом мин 32-рэ 100-м щыщIигъуркъым.
- Мэкъумэш IэнатIэм Iуэхухэр зэрыщекIуэкIым и гугъу щищIым, къулыкъущIэм къыхигъэбелджылыкIащ иужь илъэситIым республикэм гъэ къэс гъавэ тонн мелуаным щIигъу къызэрыщрахьэлIэр. 2017 гъэм мылъкум и теплъэ псоми мэкъумэшхэкI зэмылIэужьыгъуэу тонн мелуанрэ мини 168-рэ къыщытрахащ. Абы щыгъуэми, Къэбэрдей-Балъкъэрым гъавэ щIапIэу иIэр зэрыхъур гектар мин 280-м щIигъуркъым.
- Министрым и псалъэхэм ятепщIыхьмэ, республикэм и дежкIэ нэхъ мыхьэнэшхуэ иIэщ пхъэщхьэмыщхьэмрэ хадэхэкIхэмрэ, апхуэдэу нартыху жылапхъэ къехьэлIэным.
- — Нэгъабэ Къэбэрдей-Балъкъэрым и жыгхэм къыпачащ пхъэщхьэмыщхьэ тонн мини 190-м щIигъу е ипэ ита илъэсым елъытауэ процент 40,8-кIэ нэхъыбэ, — къихьащ къэпсалъэм щапхъэхэр. — Мы IэнатIэм ди зэфIэкIхэм зэрызыщиIэтым ар IупщIу щыхьэт тохъуэ.
- — 2018 гъэм щIышылэм и 1-м ирихьэлIэу КъБР-м жыг хадэхэу гектар мин 17-рэ 950-рэ иIащ, абыхэм я зэхуэдитIыр псынщIэу бэвагъышхуэ къэзытхэщ, — пищащ министрым. — Нэгъабэ и закъуэ жыгхэр гектар 1700-м щагъэтIысащ, планкIэ къапэщыта гектар 1100-м и пIэкIэ. Мурадыр зыхуэгъэзар 2020 гъэм жыг хадэхэр псори зэхэту гектар мин 20-м нэгъэсынырщ. ИтIанэ зы илъэсым пхъэщхьэмыщхьэу къетхьэлIэр тонн мин 400-м щIедгъэгъуфынущ, абы и фIыгъэкIи къуажэ щIыпIэхэм лэжьапIэ IэнатIэхэу мини 10-м щIигъу къыщызэIутхыфынущ.
- Апхуэдэу къыхигъэщхьэхукIащ жыгхэр хэсэн и лъэныкъуэкIэ Къэбэрдей-Балъкъэрыр УФ-м и щIыналъэ псоми япэ зэритыр.
- КъБР-м езым зыкъызэригъэпэщыж хъуащ хадэхэкIхэмкIи. 2017 гъэм республикэм хадэхэкI зэмылIэужьыгъуэу тонн мин 510-м щIигъу къыщрахьэлIащ — и пэ ита илъэсым нэхърэ проценти 6,4-кIэ нэхъыбэ. Ику иту зы гектарым къытрахащ центнер 260,9-рэ. Ар 2016 гъэм елъытауэ центнер 49,2-кIэ нэхъыбэщ. 2017 гъэм хадэхэкIыу тонн мин 200-м нэблагъэм ди щIыналъэм и IуэхущIапIэхэм щелэжьащ.
- Къэбэрдей-Балъкъэрым блэкIа илъэсым жылапхъэ гъэкIын и лъэныкъуэкIи и Iуэху Iеякъым. Абы УФ-м и щIыналъэхэм, къэрал гъунэгъухэм апхуэдэ продукцэу тонн мин 13,5-рэ яхуиутIыпщащ.
- Iэщ гъэхъунымкIэ IэнатIэм 2017 гъэми зиужьащ. ЛымкIи гъэшымкIи езым зыкъызэрызэригъэпэщыжым къыдэкIуэу, абы ахэр яхурегъашэ Кавказ Ищхъэрэ федеральнэ округым къыдыхэтхэм.
- — А псори къыдэхъулIащ къэралым ди IэнатIэ зэмылIэужьыгъуэхэр быдэу къызэрыдиIыгъам и фIыгъэкIэ, — къыхигъэщхьэхукIащ Говоровым. — КъБР-м и Правительствэмрэ УФ-м Мэкъумэш хозяйствэмкIэ и министерствэмрэ зэращIылIа зэгурыIуэныгъэ 11-м япкъ иткIэ мэкъумэшыщIэхэмрэ Iэщыхъуэхэмрэ къахуэкIуащ псори зэхэту сом мелардрэ мелуан 980-рэ.
- ЗэIущIэм къыщыпсэлъащ IэщIагъэлIхэр, районым и лIыкIуэхэр, нэгъуэщIхэр. Ахэр я щхьэфэ иIэбащ зэфIагъэкIын хуейуэ къапэщыт Iуэхушхуэхэм.
- АПК-м и лэжьакIуэ гупышхуэм УФ-мрэ КъБР-мрэ мэкъумэш хозяйствэмкIэ я министерствэхэм я щIыхь тхылъхэр иратащ.
- Коллегием и зэIущIэм хэтащ республикэм и Iэтащхьэм и чэнджэщэгъу Уянаевэ Iэминат, КъБР-м и Парламентым Мэкъумэш политикэмкIэ, экологиемкIэ, щIыуэпсыр къэгъэсэбэпынымрэ щIы зэхущытыкIэхэмкIэ и комитетым и унафэщI Мокаев Кемал, КъБР-м Мэкъумэш хозяйствэмкIэ и министерствэм и Жылагъуэ советым и унафэщI Нэхущ Заурбий сымэ.
- Дыгъужьыкъуей Борис.