ФИФI ФЫМЫГЪЭПУД, ФИ IЕЙ ФЫМЫГЪЭПЩКIУ

АДЫГЭ ПСАЛЪЭ

2013-01-11

  • «КъБР-м щIы реформэ къыщызэгъэпэщыным, ар гъэхьэзырыным икIи егъэкIуэкIыным граждан обществэр зэрыхэтыну щIыкIэмрэ хабзэхэмрэ я IуэхукIэ» Къэбэрдей-Балъкъэр республикэм и Iэтащхьэм деж щыIэ Жылагъуэ советым и
  • Унафэ
  • Финанс-экономикэ кризис хьэлъэри, жылагъуэ, экономикэ шынагъуэнша­гъэм пыщIа Iуэхугъуэхэр КъБР-м иджыри нэгъэсауэ зэрыщызэфIэмыхьари хэтыжу, сыт хуэдэ гугъуехьхэмрэ лъэ­пощ­хьэпохэмрэ щыIами, иужьрей ­илъэс зэ­кIэлъыкIуэхэм зэрыщыту экономикэми, валовэ щIыналъэ продуктми (ВРП) республикэм зэпIэзэрыту щыхэхъуащ, ноби абы тетщ. Мыбдеж къыхэгъэщыпхъэщ мэкъумэш IэнатIэм нэрылъагъуу зэ­рызиужьыр. Ар и фIыгъэщ бэджэнд зэ­хущытыкIэхэр я лъабжьэу, щIым и зехьэкIэм хабзэ зэрыхалъхьам, мэкъумэш щIэкIэр езыгъэфIакIуэ сыт хуэдэ Iэмалми зэрытрагъэгушхуэм.
  • Абы къыдэкIуэу, рынокым и инсти­тут­хэмрэ Iуэху зехьэкIэщIэхэмрэ нэгъэ­сауэ республикэм щызэтеублакъым, псом япэу щIыр къызэрыгъэсэбэпыпхъэм ехьэлIахэр. Апхуэдэ щытыкIэм зи къару илъыгъуэу лэжьэфынухэм я жэрдэмхэр къызэпеуд, иджырей хьэрхуэ­ры­гъэм и IэмалхэмкIэ КъБР-м и экономикэм дяпэкIи зэрызрагъэужьыфыну щIыкIэр зэтреIыгъэ. Гъавэ щIапIэхэм я фIагъыр хъумэным, зэфIэгъэувэжыным, я къэуатым хэгъэхъуэным пыщIа мыхьэнэшхуэ зиIэ Iуэхугъуэхэри зэ­фIэ­ха хъуакъым. Къуажэдэсым (мэ­къу­мэ­шы­­щIэм) щIымкIэ иIэ хуитыныгъэм теу­хуауэ урысей законодательствэм къи­гъэу­выр иджыри къыздэсым зэра­мы­гъэ­защIэр социальнэ захуагъэм и хаб­зэ­хэм къезэгъыркъым, апхуэдэу хьэ­ры­чэ­тыщIэ мащIэмрэ курытымрэ КъБР-м зэ­рызыщаужьым зэран хуохъу. А псом къы­хэкIыу, фIэкIыпIэ зимыIэу икIи эко­но­микэ, социально-щэнхабзэ я лъэ­ны­къуэ­кIэ республикэм адэкIи зэрызиу­зэ­­­щIынум и хэкIыпIэхэм ящыщ зыуэ зэманым къегъэув хабзэ гъэбелджылахэм тету, щIы зэхущытыкIэхэм мыпхуэ­дэ реформэ щегъэкIуэкIыпхъэу:
  • — цIыхухэм мылъкум теухуа я хуиты­ны­гъэхэр къызэрагъэпэщкIэрэ, фейдэ пылъу нэгъэсауэ щIыр унейуэ республикэм щызезыхьэфынухэр убзыхун;
  • — зэрызэкIэлъагъакIуэ Iэмалым тету, щIы гъэтIылъыгъэхэр рынокым хэгъэхьэн икIи рынок зэхущытыкIэхэмрэ социально-экономикэ зыужьыныгъэмрэ зэ­раунэтI Iэмалым ахэр хуэгъэкIуэн;
  • — ар и лъабжьэу экономикэм и мэкъу­мэш IэнатIэм технологие пэрытхэр къы­зэ­рыщагъэсэбэп щIыкIэр егъэфIэкIуэн, хъеру къитым хэгъэхъуэн, цIыхухэр Iуэ­хум хэшэн, абыхэми я псэукIэр къэ­Iэ­тын;
  • — КъБР-м щыпсэу лъэпкъхэм, хабзэ хъуауэ, къадекIуэкI щIы зехьэкIэр нэгъэ­сауэ къэлъытэн.
  • Къыхалъхьам ипкъ иткIэ, советым унафэ ещI:
  • 1. Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм щIы зэхущытыкIэхэр реформэ зэ­ры­ща­щIы­нум и концепцэм и проектым арэзы техъуэн (адэкIэ-Концепцэ) икIи, Советым и зэIущIэм щыжаIахэр къа­лъытэу зэгъэзэхуэжыныгъэхэр халъхьа нэужь, 2012-2016 гъэхэм Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм щIы реформэм зыщыхуэгъэхьэзырыным икIи ар ще­гъэкIуэкIыным теухуа Iуэхугъуэ нэ­хъыщ­хьэхэм я программэмрэ я календарь графикымрэ лъабжьэу къэщтэн.
  • 2. Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм щIы реформэ зэрыщрагъэкIуэкIынум и календарь графикыр гъэбелджылыныр Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Iэтащхьэм деж щыIэ Жылагъуэ советым и ЗэзыгъэуIу комитетымрэ щIы зэху­щы­­тыкIэхэм я реформэм зыхуэгъэ­хьэ­зы­рынымкIэ икIи ар егъэкIуэкIынымкIэ КъБР-м и Правительствэм и лэжьа­кIуэ гупымрэ я пщэ илъхьэн.
  • 2. Чэнджэщ етын:
  • КъБР-м и Правительствэм
  • 1. Зэрагъэувам тету, пщалъэ актхэр къэщтэн:
  • — цIыхухэм щIы Iыхьэхэр зэрыхупач щIы­­кIэмрэ хабзэхэмрэ я IуэхукIэ; щIы Iы­­­хьэхэр унейуэ зэратхым и IуэхукIэ;
  • — зыбгъэдэлъым елъытауэ, щIыхэр зэ­­­ры­­зэхагъэщхьэхукIым и IуэхукIэ.
  • 2. Граждан обществэм и институтхэр ящIыгъуу щIы реформэхэр къызэрызэрагъэпэщ, цIыхухэм щIы IыхьэхэмкIэ я хуи­тыныгъэхэр зэратх щIыкIэм теухуауэ мы къыкIэлъыкIуэ Iуэхугъуэхэр зы­гъэув методикэ чэнджэщхэр гъэхьэзырын икIи къэщтэн:
  • — щIы Iыхьэхэр зыхупычыпхъэ цIы­ху­хэм я спискэр зэрагъэбелджылы щIы­кIэр;
  • — щIы гъэтIылъыгъэу ябгъэдэлъым, абы­хэм я фIагъыр зыхуэдэм тещIы­хьауэ, районхэмрэ къуажэхэмрэ щы­зэщ­хьэщахынухэм ящыщу ягуэшыну щIы Iыхьэхэр зыхуэдизыр;
  • — пыухыкIауэ зыхуэзэ щIыпIэм тещIы­хьауэ, мэкъумэш щIапIэхэм къыхагъэкIыну щIы Iыхьэхэр я инагъ-цIыкIуагъ­кIэ нэхъыбэ дыдэу зэрыхъун хуейр;
  • — КъБР-м и районхэм пыухыкIауэ щIы гъэ­­тIылъыгъэу къагъэнэну зыхуэдизыр.
  • 3. Гъавэ щIапIэхэр приватизацэ ящIа нэужь, щытыкIэщIэм тету гъэмахуэ хъупIэхэр къызэрагъэсэбэпыну щIыкIэм теухуа Iуэхугъуэхэм хэплъэн.
  • КъБР-м и Парламентым
  • «КъБР-м мэкъумэш щIапIэхэр къызэрыщагъэсэбэпым и IуэхукIэ» Законым мып­хуэдэ зэхъуэкIыныгъэхэмрэ дэщIы­гъу­жыныгъэхэмрэ халъхьэну:
  • — республикэм и муниципальнэ щIы­налъэ псоми щыпсэухэм щIы пакIэхэр яхупычыным теухуа Iуэхугъуэхэр зэ­фIа­хыхункIэ, илъэс 49-кIэ щIыр приватизацэ ящIыну хуит зыщI морато­риер пIа­лъэ-пIалъэкIэ зэщхьэщыхауэ зыкъу­тэжыр;
  • — къуажэдэсхэм я нэхъыбэм щIы Iы­хьэ­хэр зэрыхухах, ахэр унейуэ зэры­хуатх щIыкIэр зыгъэувхэр;
  • -республикэм щIыр щы­зы­Iэ­щIау­быдэу, ар зэрыхуейуэ къыщагъэсэбэпыну хуит зымыщIыр;
  • — щIыр зыбгъэдэлъ дэтхэнэми ар къи­гъэ­сэбэпын, зэрихьэн папщIэ, зэхуэдэ Iэмал къыхузэзыгъэпэщыр.
  • Муниципальнэ властым и къудамэхэм
  • — ди республикэм щыпсэу лъэпкъхэм хабзэ хъуауэ къадекIуэкI щIы зехьэкIэр нэ­гъэсауэ къалъытэкIэрэ, щIыр зыIэ­щIэлъ дэтхэнэми хьэрхуэрыгъэр зи лъаб­жьэ зэхуэдэ щытыкIэ тэмэм я щIы­налъэхэм къащыхузэрагъэпэщыну (мыбдежым зи гугъу щищIыр къуажэ хъу­пIэхэр, мэз кусэхэр, щIыпIэ гъуэгухэр зэхуэдэу къэгъэсэбэпынырщ, жы­ла­гъуэхэм я зыужьыныгъэм щхьэхуэу щIы хухэхынырщ, н.къ.);
  • — КъБР-м и Правительствэм муниципальнэ щIыналъэ къэс яхуигъэува пIалъэм къитIасэу, щIы пакIэхэр яхупычыныр, щIы Iыхьэхэр унейуэ яхуэтхыныр зэфIигъэкIыну.
  • КъБР-м и Правительствэмрэ республикэм и властым и муниципальнэ IуэхущIапIэхэмрэ я къалэнщ:
  • — республикэм щIы зэхущытыкIэхэм я реформэр щыщрагъэкIуэкI лъэхъэнэм дэтхэнэ муниципальнэ щIыналъэми и экономикэм и мэкъумэш IэнатIэм и инфраструк­ту­рэмрэ технологиемрэ зезыгъэужь Iуэ­ху­гъуэ­хэр къызэрагъэпэщыну;
  • -щIыр къызэрагъэсэбэпынум теухуа лэжьыгъэ псори наIуэу зэфIахыну, республикэм щIы зэхущытыкIэхэм я реформэр зэIухауэ щрагъэкIуэкIыну.
  • Къэбэрдей-Балъкъэрым и политикэ партхэм, граждан жылагъуэм
  • и къудамэхэм:
  • Республикэм уней мылъку зыбгъэдэлъхэм я бжыгъэм щыхэгъэхъуэным, жылагъуэхэм социальнэ ткIиягъэр къыщыгъэщэбэным, КъБР-м социальнэ, инвестицэ щытыкIэр щегъэфIэ­кIуэ­ным, унагъуэхэм я бизнес гъэпсы­кIэ­хэри хэту, хьэрычэтыщIэ IэнатIэ цIыкIухэм зегъэужьыным IэмалыщIэ ды­дэхэр къыхузэгъэпэщыным хуэунэ­тIауэ мы Iуэхум социально-политикэ мыхьэнэшхуэ зэриIэр къалъытэу, къуа­жэдэсхэм щIы Iыхьэхэр яхупычыным теухуа лэжьыгъэр наIуэу икIи нахуэу егъэкIуэкIыным жыджэру хэтыну.
  • ЦIыхубэ хъыбарегъащIэ IэнатIэхэм:
  • — мы унафэр, апхуэдэу КъБР-м щIы ре­формэхэм зэрызыщыхуагъэхьэзырынум икIи ар зэрыщрагъэкIуэкIынум теухуа концепцэмрэ календарь графикымрэ къытедзэн:
  • — щIы реформэр зэрагъэхьэзырымрэ ар зэрекIуэкIыну щIыкIэмрэ наIуэу къэ­гъэ­лъэгъуэн, пэжу икIи зыубгъуауэ хэIущIыIу щIын.
  • Советым и УнафэщI
  • Къанокъуэ Арсен.