|
|
ФИФI ФЫМЫГЪЭПУД, ФИ IЕЙ ФЫМЫГЪЭПЩКIУ |
|
|
|||||||||||||||||||||
АДЫГЭ ПСАЛЪЭ |
|
||||||||||||||||||||||||
КъБР-м И ПАРЛАМЕНТЫМРЭ ПРАВИТЕЛЬСТВЭМРЭ Я ГАЗЕТ |
|
||||||||||||||||||||||||
сайт газеты «Адыгэпсалъэ»
2006 гъэм мэлыжьыхьым (апрелым)и11 |
|||||||||||||||||||||||||
газетыр 1924 гъэм и мэкъуауэгъуэ мазэм и 1 лъандэрэ къыдокI |
|||||||||||||||||||||||||
ХЪЫБАРЫЩIЭХЭР
ТХЫДЭ
ХЪЫБАРЕГЪАЩIЭ
|
english |
адыгэбзэ |
|
||||||||||||||||||||||
Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Парламентым и ЩIыхь тхылъ етыным и IуэхукIэ Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Парламентым и Президиумым и Унафэ
Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Парламентым и Президиумым унафэ ещI: илъэс куэд хъуауэ иригъэкIуэкI лэжьыгъэфIым, и жылагъуэ IуэхущIафэхэм, Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и журналистикэм зегъэужьыным хуищIа хэлъхьэныгъэшхуэм папщIэ Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Парламентым и ЩIыхь тхылъыр етын ХьэфIыцIэ Мухьэмэд Мусэбий и къуэм – «Адыгэ псалъэ» газетым и редактор нэхъыщхьэм.
Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Парламентым и УнафэщI БЕЧЕЛОВ Ильяс
ХьэфIыцIэ Мухьэмэд ягъэлъапIэ
Ди газетым зэрытетащи, тхьэмахуэ кIуам Къэбэрдей-Балъкъэрым ЩэнхабзэмкIэ и фондым Iэтауэ щагъэлъэпIащ КъБР-м и Парламентымрэ Правительствэмрэ я «Адыгэ псалъэ» газетым и редактор нэхъыщхьэ, Къэбэрдей Адыгэ Хасэм и тхьэмадэ, «Адыгэ щIэнгъуазэ» институтым и директор-къызэгъэпэщакIуэ, ЩIДАА-м и академик, КъБР-м, КъШР-м, Адыгейм щIыхь зиIэ я журналист, тхакIуэ-публицист цIэрыIуэ ХьэфIыцIэ Мухьэмэд и ныбжьыр илъэс 60 зэрырикъуар. ГуфIэгъуэ пшыхьым щыIащ Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Президент Къанокъуэ Арсен, КъБР-м и Парламентым и УнафэщI Бечелов Ильяс, абы и къуэдзэ Бозий Натбий, депутатхэу Сэхъу Владимир, Абазэ Руслан, Джэш ФатIимэ, ДыщэкI Мадинэ, КъБР-м и Правительствэм и УнафэщIым и къуэдзэ Балъкъыз Михаил, КъБР-м и прокурор Чэт Юрэ, КъШР-м и ТхакIуэхэм я союзым и гуащэ Бэчыжь Лейла, «Россельхознадзор» Урысейпсо IуэхущIапIэм и Къэбэрдей-Балъкъэр къудамэм и унафэщI Сэхъурокъуэ Хьэутий, ЩIэныгъэхэмкIэ Дунейпсо Адыгэ Академием и тхьэмадэ Нэхущ Iэдэм, РАН-м и Къэбэрдей-Балъкъэр щIэныгъэ центрым и унафэщI Иуан Петр, абы и къуэдзэ Улаков Махъты, КъБР-м и Президентым и администрацэм и Iэтащхьэ Шондыр Олег, КъБР-м егъэджэныгъэмрэ щIэныгъэмкIэ и министр Щоджэн Ахьмэд, абы и къуэдзэ Джаппуевэ Тамарэ, Москва къалэм дэт «Интермедикэ» медицинэ институтым и унафэщI Абыдэ Мусэ сымэ, нэгъуэщI хьэщIэ лъапIэ куэди. - Сэ фIыуэ сыщыгъуазэт уэ, Мухьэмэд, республикэм и щэнхабзэм, жылагъуэ гъащIэм хэлъхьэныгъэшхуэ зэрыхуэпщIам, иджыри жыджэру абы узэрыхуэлажьэм, - жиIащ Къанокъуэ Арсен, ХьэфIыцIэ Мухьэмэд щехъуэхъум. – Ауэ куэд щIауэ пхуэфащэ КъБР-м и ЩIыхь тхылъыр узэримыIэр къыщысщIар иджыщ. Апхуэдэ щытыкIэр дгъэзэкIуэжу, пщIэуэ хуэтщIыр къридгъэлъагъуэу, узыншагъэ быдэ иIэу лъэпкъым куэдрэ хуэлэжьэну дехъуэхъуу дыхуейт Къэбэрдей-Балъкъэрым и тыгъэ нэхъ лъапIэ дыдэр – КъБР-м и ЩIыхь тхылъыр – ХьэфIыцIэ Мухьэмэд еттыну. Республикэм и Iэтащхьэм къыбгъэдэкI псалъэ гуапэхэр даIыгъыу ХьэфIыцIэ Мухьэмэд къехъуэхъуащ КъБР-м и Парламентым и УнафэщI Бечелов Ильяс, академик Бэчыжь Лейла, ЩIДАА-м и тхьэмадэ Нэхущ Iэдэм, УФ-м и Адыгэ лъэпкъ-щэнхабзэ автономием и тхьэмадэ Уэхъутэ Александр, Налшык Адыгэ Хасэм и тхьэмадэ Ефэнды Джылахъстэн сымэ, нэгъуэщIхэри. КъБР-м щэнхабзэмрэ хъыбарегъащIэ IэнатIэхэмкIэ и министерствэм, УФ-м и Театр лэжьакIуэхэм я союзым и Къэбэрдей-Балъкъэр щIыналъэ къудамэм, Къэбэрдей-Балъкъэр таможнэм, Урысейм и Журналистхэм я союзым, Аруан, Шэджэм районхэм я щIыпIэ самоуправленэхэм къабгъэдэкI щIыхь тхылъхэр ХьэфIыцIэ Мухьэмэд къратащ. Хъуэхъу псалъэ куэд юбилярым хужаIащ «Бум-Банк» коммерцэ банкым и унафэщI Ажахъуэ Къанщобий, КРУ-м и тхьэмадэ Сэбаншы Хьэзрэталий, КъБР-м и Адвокатхэм я палатэм и президент Жыгун Хьэту, Налшык къалэм и прокурор Тхьэгъэпсо Анатолэ сымэ, УФ-м щIыхь зиIэ и артистхэу Мысостышхуэ Пщызэбийрэ Юсупов Хьэмидрэ, ХьэфIыцIэ Мухьэмэд и лэжьэгъу-ныбжьэгъухэу «Черкес хэку», «Абазашта», «Адыгэ макъ», «Кабардино-Балкарская правда», «Горянка», «Советская молодежь» газетхэм я редактор нэхъыщхьэхэу Тхьэгъэпсэу Увжыкъуэ, Къул Фирдаус (Черкесск къ.), ПIатIокъуэ Аслъэн (Мейкъуапэ къ.), Къудей Владимир, Сэбаншы Розэ, Къардэн Мухьэмэд (Налшык къ.) сымэ, «Налшык» НОТР-м и унафэщI, КъБР-м ЩэнхабзэмкIэ и фондым и тхьэмадэ Вэрокъуэ Владимир, КъБКъТРК-м и тхьэмадэ Жаным Руслан, 49-нэ каналым и унафэщI Санэ Иринэ, «Iуащхьэмахуэ», «Минги-Тау», «Нур», «Солнышко», «Литературная Кабардино-Балкария» журналхэм я редактор нэхъыщхьэхэу IутIыж Борис, Мокаев Магомед, Джэдгъэф Борис, Накуэ Еленэ, Тхьэзэплъ Хьэсэн, полиграфкомбинатым и унафэщI Шакъ Елбэрд, «Терек», «Голос Чегема» район газетхэм я редактор нэхъыщхьэхэу Беслъэней Владимиррэ Къуэныкъуей Борисрэ, «Полиграфсервис и Т», «Эльбрус» тхылъ тедзапIэхэм я унафэщIхэу Котляров Виктор, Ацкъан Руслан сымэ, жылагъуэ лэжьакIуэ Къун Николай (Мэздэгу Адыгэ Хасэ), хамэ къэралхэм щыщхэу МэшхуэфI Нэждэт, Сэбаншы Назми, Чурей Алий, Едыдж Нихьаи сымэ. Гуманитар къэхутэныгъэхэмкIэ Къэбэрдей-Балъкъэр щIэныгъэ институтым и лэжьакIуэхэу, щIэныгъэхэм я докторхэу БакIуу Хъанджэрий, Гъут Iэдэм, ЦIыпIынэ Аслъэн сымэ, КъБР-м и ТхакIуэхэм я союзым и тхьэмадэ Созаев Ахъмэт, абы и къуэдзэ КхъуэIуфэ Хьэчим, КъБКъУ-м и профессор, тхыдэ щIэныгъэхэм я доктор Унэж Кашиф сыми гуапэу ХьэфIыцIэ Мухьэмэд ехъуэхъуащ. Щэнхабзэ фондым и унэшхуэм хэт пэшиплIым щIэхуэ хьэщIэхэм я нэгу зрагъэужьащ, пшыхьыр ягъэдэхащ юбилярыр фIыуэ къэзылъагъу, пщIэ къыхуэзыщI, республикэм и щэнхабзэм и лэжьакIуэ цIэрыIуэхэм. Къызэхуэса псоми гунэс ящыхъуат КъБР-м и цIыхубэ артист Мэремыкъуэ Хъусен, композитор Щомахуэ Хьэсэнбий, КъБР-м, КъШР-м щIыхь зиIэ я артистхэу Сокъур Ольгэ, Ташло Алий, КъШР-м щIыхь зиIэ и артисткэ Тхьэгъэлэдж Светланэ, Ингуш Республикэм щIыхь зиIэ и артист Хьэцей Тимур, «Пщэдджыжь вагъуэ» Урысейпсо зэпеуэм и лауреат, уэрэджыIакIуэ ныбжьыщIэ Апэнэс Астемыр сымэ ята концертыр, Унэжокъуэ Заремэрэ (пшынэ) Чурей Дыжьынрэ (бжьамий, Iэпэпшынэ) ирагъэкIуэкIа джэгу дахэр. Ныбэжь Таисэ.
* * * Апхуэдэу ХьэфIыцIэ Мухьэмэд къыхуагъэхьащ КъШР-м и Правительствэм и УнафэщI Къардэн Алик, Адыгэ Республикэм щэнхабзэмрэ печатымкIэ и министр Жэмыфэ Гъэзий, УФ-м и Журналистхэм я союзым и тхьэмадэ Богданов Всеволод, КъШР-м гуманитар къэхутэныгъэхэмкIэ и институтым и унафэщI Хъупсырокъуэ Хъызыр, Ставрополь Адыгэ Хасэм, Къэбэрдей-Балъкъэрым, Къэрэшей-Шэрджэсым я район Адыгэ Хасэхэм, Кавказвебнет интернет порталым и унафэщIхэм, нэгъуэщI IуэхущIапIэ куэдми къабгъэдэкI хъуэхъу телеграммэхэр.
Уэращ зи фIыгъэр ПщIэ зыхуэсщI Мухьэмэд! Дунейпсо Адыгэ Хасэр къызэрызэрагъэпэщ лъандэрэ абы и лэжьакIуэ нэхъ лъэрызехьэ дыдэхэм уазэрыщыщыр псоми дощIэ. Зи гъащIэри зи гуащIэри лъэпкъым щхьэузыхь хуэзыщIыфыр абы фIыгъуэ къеуэлIэным зэпымыууэ хуэлажьэ цIыхурщ. Уи IуэхущIафэхэм, лъэпкъым хуэблэжьамрэ пхузэфIэкIамрэ куэд щIауэ дыщыгъуазэщи, дигурэ ди щхьэрэ зэтелъу жытIэфынущ уэ апхуэдэ цIыху щэджащэхэм уазэрыщыщыр. Илъэс плIыщIым щIигъуауэ зеубгъу уэ зи гъунэ иплъа лэжьыгъэ телъыджэм – адыгэхэм фIыгъуэ къахудэкIуэ зэпытщ уэ зэхэбубла Iуэху дахэм, уи тхыгъэхэм цIыхум деж нахьэс ди лъэпкъым и тхыдэм и пэжыпIэр, ар зыузэщIыныгъэмрэ гупсысэ жанхэмрэ къыщIэбгъэтэджэн папщIэ куэд блэжьащ уэ, нэхъыбэж зэрыпхузэфIэкIынури ди фIэщ мэхъу. Нобэрей щIэблэр уэ щыгъуазэ пщIащ адыгэ тхакIуэ, щIэныгъэлI, дзэпщ, гъуазджэм и лэжьакIуэ цIэрыIуэ куэдым я гъащIэмрэ я IуэхущIафэхэмрэ – уэращ ахэр хэIущIыIу зыщIыфар, я пщIэр япэ дыдэ ди деж щызылъытар. Сэ срогушхуэ си лъэпкъэгъухэм уэ пхуэдэ цIыху - зи гъащIэри зи гуащIэри ди лъэпкъым папщIэ щхьэузыхь зыщIыфын цIыху лъэрызехьэ - къызэрыхэкIам. Уи лэжьыгъэм ди лъэпкъым дежкIэ мыхьэнэ ин дыдэ зэриIэр уигу зэи иумыгъэхунырщ уэ укъэзыцIыху псори дызыхуейр - апхуэдэ къалэн уи пщэ дэлъщ уэ, абыкIэ къыпщогугъ ди щIэблэр. Уэ узиIэтащхьэ лъэпкъ газетым и пщIэр лъагэ дыдэщ нобэ, ар, псом япэрауэ, зи фIыгъэр уэращ – уи акъылымрэ уи щIэныгъэмрэщ, узыбгъэдэт IэнатIэм ди лъэпкъым дежкIэ мыхьэнэ ин дыдэ зэриIэр куууэ зэрызыхэпщIэрщ. Илъэс 60 ущрикъу махуэм гурэ псэкIэ дынохъуэхъу, уи ныбжьэгъухэми укъэзыцIыху псоми я гуапэщ, уи гуащIэмрэ уи лэжьыгъэмрэ нэхъри заукъуэдиймэ.
НЭХУЩ Заурбий, Урысей Федерацэм и Къэрал думэм и депутат, Дунейпсо Адыгэ Хасэм и тхьэмадэ.
Щыхьэт тохъуэ КъуэшыфI Мухьэмэд! Адыгэ Республикэм и Къэрал Советым – Хасэм и депутатхэм я цIэкIэ сынохъуэхъу илъэс 60 ущрикъу махуэм. Кавказ Ищхъэрэми адыгэ хэкухэми ущыцIэрыIуэщ уэ – тхакIуэ, щIэныгъэлI, публицист, жылагъуэ лэжьакIуэ щэджащэр. Уи цIэр жыжьэ щыIуащ уэ, уи пщIэр лъагэщ, ар мыхьэнэшхуэ зиIэ уи гуащIэдэкIым къыпэкIуащ. Адыгэ лъэпкъхэм я щэнхабзэ, тхыдэ хъугъуэфIыгъуэхэр хъумэн, абыхэм нэхъри заужьын папщIэ, куэд дыдэ блэжьащ, абы щыхьэт тохъуэ къэралым гу къызэрыплъита тыгъэ лъапIэхэр. Уи къаруилъыгъуэщ, ди лъэпкъым папщIэ дяпэкIи нэхъыбэж зэрыпхузэфIэкIынур ди фIэщ мэхъу. Уэри уи Iыхьлыхэми насып куэд къывэуэлIэну, узыншагъэ быдэ фиIэну, гукъыдэжрэ дэрэжэгъуэрэ зэи фыщымыщIэну си гуапэщ. ПщIэ къыпхуэзыщI ХЬЭЖЫБЕИКЪУЭ Руслан, Адыгэ Республикэм и Къэрал Советым – Хасэм и тхьэмадэ.
Ди къуэш республикэхэм
Къемызэгъыу
Черкесск. Къэрэшей-Шэрджэсым щыIэ Учкекен къуажэм бизнес-инкубатор щаухуэн папщIэ федерал бюджетым къиутIыпща ахъшэмкIэ нэгъуэщI IуэхущIапIэ къызэIуахауэ Урысей Федерацэм и Къэзыбж палатэм къыщIигъэщащ. ЩыIэ хабзэр къызэпауду нэгъуэщI Iуэхугъуэхэм папщIэ къагъэсэбэпа ахъшэр сом мелуанипщIым щIегъу. Иджы УФ-м и Къэзыбж палатэм дэфтэрхэр игъэхьынущ УФ-м ФинансхэмкIэ и министерствэм, Къэрал Думэм, УФ-м ФедерацэмкIэ и Советым.
Бэгъэпщ Сергей и лIыкIуэ
Сыхъум. “Апсны-пресс” агентствэм къызэритамкIэ, Абхъазым и Гал районым зэIущIэ щригъэкIуэкIащ Республикэм и Президент Бэгъэпщ Сергей. Абы хэтащ щIыналъэм шынагъуэншагъэмкIэ и службэм и унафэщI Ашубэ Юрий, МВД-м и тхьэмадэ Хецие Отар, архив управленэм и унафэщI Гвиджие Роман сымэ, нэгъуэщIхэри. Бэгъэпщ Сергей къызэхуэсахэм яжриIащ Абхъазым и Президентым и лIыкIуэу Гал районым Кишмарие Руслан зэригъакIуэр. Абы и къалэн нэхъыщхьэу щытынур президентым и Iуэхухэр куейм щыпхигъэкIынырщ, псом нэхъыбэу - политикэ Iуэхухэр.
Хьэщыкъуей Олег.
Мэзкуу и ужькIэ Къэзан
«Спартак» (Налшык) – «Рубин» (Къэзан) – 3:1 (1:1). Налшык. «Спартак» стадион. Мэлыжьыхьым и 9-м. ЦIыху мин 15 еплъащ. Судьяхэр Баскаков, Енютин (тIури Мэзкуу щыщщ), Кулалаев (Волжский). «Спартак»: Чихрадзе, Битокъу, Джудович, Мостовой, Скворцов, Ланько (Заруцкий, 80), Концедалов, Илонгэ (Къудей, 60), Пилипчук, Сердюков (Порошин, 43), Корчагин. «Рубин»: Колинько, Салуквадзе, Скотти, Синев, Байану (Базаев, 83), Гацкан, Васильев, Широков (Бухаров, 58), Калисто, Ашветие, Байрамов (Уваров, 68). Топхэр дагъэкIащ: Илонгэ, 17 (1:0). Васильев, 38 (1:1). Корчагин, 57 (2:1), Порошин, 84 (3:1). Дагъуэ хуащIащ Синев, Илонгэ, Пилипчук сымэ. «Локомотивыр» тхьэмахуэ и пэкIэ Мэзкуу щыхэзыгъащIэу къэзыгъэзэжа Налшык и «Спартакыр» Къэбэрдей-Балъкъэрым футболым щыдихьэххэм яIэтынут. Зэман кIэщI дыдэм къриубыдэу абыхэм яхузэфIэкIат ди республикэм и цIэр дэнэкIи фIыкIэ щыжрагъэIэну. Топджэгур фIыуэ зылъагъухэр я фIэщ мыхъуж пщIыхьэпIэм къыпищэну пэплъэрт икIи Мэзкуу и ужькIэ Къэзани хигъэщIэну «Спартакым» щыгугъырт. Ар зэбгъэхъулIэну тынштэкъым. Япэрауэ, Тэтэрстаным и командэр къэралым щынэхъыфIхэм ящыщ зыщ икIи, нэгъабэрей зэхьэзэхуэм еплIанэ увыпIэр къызэрыщихьам къыхэкIыу, мы гъэм УЕФА-м и кубокым щIэбэнынухэм яхэтщ. ЕтIуанэрауэ, налшыкдэсхэр иджыри къэс къизымыдза IэщIагъэлIхэм ялъэгъуащ Къэбэрдей-Балъкъэрым и «Спартакыр» узыщышынэн хуей гуп зэкъуэту зэрыщытыр икIи абы зэрыдэджэгунум псоми ерыщу зыхуагъэхьэзыр. АрщхьэкIэ, премьер-лигэм къыщихьа япэ текIуэныгъэр къэралым и къалащхьэм щызыIэрызыгъэхьа ди щIалэхэми я Iэзагъыр стадионым къэкIуа цIыху мин 15-м я нэгу щIагъэкIыну я нэ къикIырт. ХьэщIэхэм джэгур жыджэру ирагъэжьащ икIи абыхэм я гъуащхьауэ Ашветие Михаил бжыгъэр къызэIуихыным зымащIэщ иIэжар. Ди насыпти, ар зэуа топыр гъуэм блэцIэфтащ. Абы и ужькIэ лъэныкъуитIри ебгъэрыкIуэу хуежьащ. Апхуэдэхэм и деж япэу топ дэзыгъэкIыфым и кIэныр адэкIи къыщокI. ИкIи зэIущIэм и епщыкIубгъуанэ дакъикъэм, Битокъур ижьырабгъумкIэ кIуэцIрыкIыу топыр къыхидза и ужькIэ, Сердюков лъэщу зэуа топыр хьэщIэхэм я гъуащхьэтет Калинько ерагъкIэ угловойм игъэкIуащ. Ар налшыкдэсхэм Iэзэу ягъэзэщIащ икIи Конгэм и командэ къыхэхам къыхаша ди гъуащхьауэ Илонгэ и япэ топыр премьер-лигэм щыдигъэкIащ. ауэ дакъикъипщI нэхъыбэ дэмыкIыу, «Рубиным» бжыгъэр зэхуэдэ ищIыжащ. Джэгум и етIуанэ Iыхьэр налшыкдэсхэм нэхъ къайхъулIащ. ХьэщIэхэм я гъуащхьэтет, Латвием и командэ къыхэхам хэт Калинько Александр зыбжанэрэ и Iэзагъэр зэрылъагэр къигъэлъэгъуэн хуей хъуащ, и гъуэр ихъумэн папщIэ. АрщхьэкIэ абыи зыри хуещIакъым Корчагин Эрик штрафнойкIэ зэуа топым. Ар апхуэдизу псынщIэу кIуэрти, Калинько абы лъэIэса пэтми, къыхуегъэгъэзакъым. Шэч хэлъкъым а топыр премьер-лигэм и етхуанэ джэгугъуэм и нэхъ дахэхэм ящыщ зы зэрыхъунум. Налшык и «Спартакыр» япэ ища пэтми, футболым дихьэххэр пIейтейрт. Сыту жыпIэмэ, мыгъэрей зэпеуэм ирагъэкIуэкIа зэIущIиплIми и кIэух дакъикъэхэм ди щIалэхэм топ къызэрыхудагъэкIар ящыгъупщатэкъым. Ауэ налшыкдэсхэм я тренер нэхъыщхьэ Красножан Юрэ абы дерс къыхихауэ къыщIэкIащ икIи «Спартакым» топ къыхудагъэкIын дэнэ къэна, езым бжыгъэр игъэбэгъуащ. КъыхэжаныкIар Порошин Андрейщ. Иджы гурыIуэгъуэт ди щIалэхэм я япэ текIуэныгъэр я стадионым къызэрыщахьынур. 3:1-уэ Налшык и «Спартакым» Къэзан и «Рубиныр» зэрыхигъэщIар иджы IэщIагъэлIхэм къалъытакъым зыпэмыплъа Iуэхугъуэу. Абыхэм зыхащIащ Къэбэрдей-Балъкъэрым командэ лъэщ иIэ зэрыхъуар. АдэкIэ щыгъуазэ фыхуэтщIынщ Урысей Федерацэм футболымкIэ и премьер-лигэм хэт адрей командэхэр зэрызэдэджэгуам: «Спартак» (Мэзкуу) - «Локомотив» (Мэзкуу) - 2:1, ЦСКА (Мэзкуу) – «Томь» (Томск) – 2:0, «Сатурн» (Мэзкуу область) – «Шинник» (Ярославль) - 3:0, «Ростов» (Дон Iус Ростов) – «Торпедо» (Мэзкуу) – 1:1, «Амкар» (Пермь) – «Динамо» (Мэзкуу) – 3:2, «Москва» (Мэзкуу) – «Луч-Энергия» (Владивосток) – 2:1, «Крылья Советов» (Самарэ) – «Зенит» (Санкт-Петербург) - 3:2. Зи чэзу зэIущIэр ди «Спартакым» мэлыжьыхьым и 16-м къэралым и къалащхьэм щригъэкIуэкIынущ. А махуэм налшыкдэсхэр IущIэнущ «Москва» футбол клубым. Жыласэ Заур.
Урысей Федерацэм футболымк1э и примьер-лигэм и турнир таблицэ
Гъуащхьауэхэм я зэпеуэ: Жо (ЦСКА) – 6, Пилипчук («Спартак» Н) – 3, Кириченкэ («Москва») – 3.
ХьэIупэм и сонатэр Урысейм и композиторхэм я союзым и IХ зэхуэсым щагъэзэщIащ Шостакович Дмитрий илъэси 100 зэрырикъуам теухуа зэIущIэм щагъэзэщIащ скрипкэмрэ фортепианэмрэ щхьэкIэ ХьэIупэ ДжэбрэIил итха сонатэ №3-р. Ар ягъэзэщIащ Урысейм щIыхь зиIэ и артисткэ Дмитерко Элеонорэрэ (скрипкэ) Урысейм и цIыхубэ артисткэ Рубинэ Татьянэрэ (фортепианэ). - Концерт нэужьым, - жеIэ ДжэбрэIил, - Элеонорэ къызбгъэдыхьэри къызжиIащ дяпэкIи си IэдакъэщIэкIхэм щыщ игъэзэщIэну зэрыхуейр. Сэ си макъамэр гугъущ, ауэ уэрэдхэм къинэмыщIауи, макъамэ нэсыр цIыхухэм фIыуэ егъэлъагъуным дытелэжьапхъэу къызолъытэ. Сэ игъащIэми зи Iуэху зесхуэр Урысей утыкум щыбгъэзащIэ хъун макъамэ адыгэхэми диIэнырщ. Композиторхэм я зэхуэсым къыщапсэлъам къызэрыхэщащи, мы зэманым нэхъ жыджэру лажьэ урысей композитор 70-м язщ ХьэIупэ ДжэбрэIил. Интернетым ит хъыбархэм къыхэзыхар ИСХЬЭКЪ Лианэщ. Сыт хуэдэ зэманми
Щэбэт кIуам “Нарт” хьэщIэщым и пэшышхуэм щекIуэкIащ Абхъазым и щхьэхуитыныгъэр зыхъума адыгэ щIалэхэм я Союзым хэтхэм я зэхуэс. Абы кърихьэлIат ди къуэш абхъазхэм я лIыкIуэхэр, щIыпIэ зэмылIэужьыгъуэхэм къикIа хьэщIэхэр, грузин-абхъаз зауэм зи бын- хэр хэкIуэда адэ-анэхэр, Адыгэ Хасэ жылагъуэ зэгухьэныгъэм и къызэгъэпэщакIуэ нэхъыжьыфIхэр. КЪЫЗЭХУЭСАХЭР, къызэщIэтаджэри, дакъикъэкIэ яхуэщыгъуащ зауэм хэкIуэдахэм, абхъаз лъэпкъым и насыпым папщIэ зи гъащIэр зытахэм. Абы иужькIэ Союзым и лэжьыгъэм, къехъулIэ-къемыхъулIэхэм, дяпэкIэ нэхъ зэгугъупхъэхэм зыубгъуауэ тепсэлъыхьащ мы жылагъуэ организацэм илъэс зыбжанэ хъуауэ и унафэщI Хьэгъэжей Беслъэн. Абы и псалъэм къыхигъэщащ адыгэ лъэпкъхэм я зэпыщIэныгъэхэр гъэбыдэным, зауэм хэкIуэда ди щIалэхэм я фэеплъхэр гъэлъэпIэным, ди щIэблэр щапхъэфIхэм щIэпIыкIыным зэрыхузэфIэкIкIэ Союзыр зэрыхэлIыфIыхьыр. Къэбгъэлъагъуэмэ, зэман-зэманкIэ Абхъазым макIуэ ди щIыпIэм щыщхэр, езыхэри къытхуоблагъэ. Абхъаз университетым, милицэм и школым ди щIалэхэу гупышхуэ щоджэ. Гу зылъытапхъэщ мы школым и унафэщIым и къуэдзэхэу, ди лъэпкъэгъухэу Тэркъан Теймураз, Псэун Арсен сымэ щапхъэ дахэ зэрагъэлъагъуэр. Союзым хузэфIэкIащ зи адэхэр зауэм хэкIуэдахэм ящыщ зыбжанэ ди университетым щIигъэтIысхьэнри. Хьэгъэжейр и гуапэу тепсэлъыхьащ зауэм хэкIуэда лIыхъужьхэм я фэеплъу спорт зэхьэзэхуэ зэмылIэужьыгъуэхэр щIыпIэ-щIыпIэкIэ зэрыщрагъэкIуэкIам. ИрагъэкIуэкI зэхуэсхэр, сурэтгъэлъагъуэхэр, зэпеуэхэр. Абхъазым щыIахэу, зауэм лIыгъэ къыщызыгъэлъэгъуахэу цIыхуищэм тыгъэ, дамыгъэ лъапIэхэр иратащ. Зи бынхэр зауэм хэкIуэда адэ-анэхэр автобускIэ Абхъазым яшэри, ирагъэлъэгъуащ а щIыпIэм и дахагъыр, зыхрагъэщIащ абы щыпсэухэр дызэриIыхьлыр, фIыуэ къызэрытхущытыр. Беслъэн ибзыщIакъым Союзым и лэжьыгъэр мылъкуншагъэм зыкъомкIэ къызэрилъахъэр, я цIэ къриIуащ сэбэп къыхуэхъу цIыху псэ хьэлэл зыкъомым. Абыхэм ящыщщ, къэбгъэлъагъуэмэ, транспорт инспекцэм и унафэщI Ахъуэхъу Аслъэнбэч, щIэныгъэлI ЦIыпIынэ Аслъэн, зауэм хэта Хьэмыкъуэ Башир, Шорэ Анзор, Мырзэкъан Умар, интернат еджапIэм и унафэщI Энеевэ Лидие, Дунейпсо Артий Комитетым и тхьэмадэ Бейтыгъуэн Iэуес, сурэтыщI Црым Руслан, нэгъуэщIхэри. Союзым и лэжьыгъэр къазэрыщыхъур къыжаIэу, ныкъусаныгъэ щхьэхуэхэм я гугъу ящIу, къалэныщIэхэр яубзыхуу зэхуэсым къыщыпсэлъахэщ Егъэн Ибрэхьим, Щэрдан Ильяс, Дзэгуей Амырхъан, Щэныбэ Юрэ, ГъукIэлI Исуф, нэгъуэщIхэри. Ди къуэш Абхъазым щыщыIэ щытыкIэм, ди зэпыщIэныгъэхэр сыт хуэдэ зэманми быдэу щытын папщIэ къэгъэсэбэпыпхъэ Iэмалхэм зыубгъуауэ я гугъу ящIащ Абхъазым и президентым и лIыкIуэ Ардзинбэ Заур, жылагъуэ лэжьакIуэ цIэрыIуэ Аламие Геннадий сымэ. Зэхуэсым щыхахащ Союзым и унафэщIыр. Жэуаплыныгъэ зыпылъ а къалэн мытыншыр хуэфащэу къалъытэри, къызэхуэсахэм зэдэарэзыуэ Iэ хуаIэтащ Бэчыщокъуэ Алексей, куэд щIауэ жылагъуэ лэжьыгъэхэм жыджэру хэтыр, Аруан районым щыщыр. ШЭДЖЭМОКЪУЭ Мурадин
Урысейм Кавказыр фIэкIуэдыну?
Шэрджэс конгрессым и пашэ Бэрзэдж Мурат къелъытэ Адыгейр Краснодар крайм хэгъэхьэжыным зауэшхуэ къикIынкIэ хъуну. И Iуэху еплъыкIэр абы къехьэкI-нехьэкI хэмылъу къыжриIащ «Власть» журналым и лэжьакIуэм. - Сыт уэ Адыгейр Краснодар крайм хэгъэхьэжыныр щIыпфIэмыкъабылыр? ЩIыналъэ иным икIи къулейм хэтыныр республикэ цIыкIум и дежкIэ нэхъыфIкъэ? - Пэжыр дапщэщи жыIэн хуейщ. Зи Iуэху зэрахуэр республикэ цIыкIур зэрагъэкIуэдыжынырщ, ахъумэ ар нэгъуэщI щIыналъэм зэрыгуагъэхьэныркъым. Абы адыгэхэр, дауи, арэзы техъуэркъым. Адыгэхэр ижь-ижьыж лъандэрэ щопсэу тенджыз ФIыцIэм и Iуфэхэм, щIыналъэш-хуэ зэгуэрым яIэщIэлъуи щытащ. Ауэрэ екIуэкIыурэ, Урыс-Кавказ зауэр къэхъейри, адыгэхэм я процент 90-р залымыгъэкIэ я щIыналъэм ирахуащ е зэтраукIащ. Къызэтена республикэ цIыкIури зэхэзехуэн ящI, ар щхьэхуиту, зыми IэщIэмылъу зэрыщытыр ягу темыхуэу. Краснодар крайм щыIэщ шапсыгъ (ари адыгэ лIакъуэхэм ящыщщ - «Власть») къуажэу 12. КъищынэмыщIауэ, Армавир и Iэгъуэблагъэуи щопсэу къуажищ. Ауэ крайм и уставым зэрыжиIэмкIэ, мы щIыналъэм куэд щIауэ исхэр урысхэмрэ къэзакъхэмрэщ. Дэ дыщымыIэжыххэу дыкъалъытэ! Къафщтэт краснодар сабийхэр тхыдэмкIэ зэрырагъаджэ тхылъхэр. Абыхэм зы псалъи ущрихьэлIэнукъым адыгэхэм ятеухуауэ. Алыджхэр, тэтэрхэр щыпсэуащ, нэгъуэщI Iэджэм я гугъу ящI, ауэ адыгэхэр щыIаи-щымыIаи - хъыбарыншэу кIуэдам ярейщ. Илъэс минипщIкIэ мы щIыпIэхэм исащ адыгэхэр. Сочи, Туапсе, Мацестэ - адыгэ жылагъуэхэм я фIэщыгъэхэщ. Темрюк къалэм зэрихьэри адыгэпщым и цIэрщ. Сэ сыкъызыхэкIа лъэп-къыр зэрысу щытар Сочи къалэр здэщыIэ щIыпIэхэрщ. Си лъэпкъэгъухэр - убыххэр - къанэ щымыIэу зэтраукIащ е хамэщIым яхуащ. Зы убыхи щыбгъуэтыжынукъым мы щIыпIэм. «Убых» псалъэм ущрихьэлIэркъым тхыдэм теухуа тхылъхэми. Урыс-Кавказ зауэм и зэманым инэрал языныкъуэхэм адыгэхэр ямылейуэ гущIэгъуншэу зэтраукIащ. Абыхэм я фэеплъхэр Краснодар крайм адэ-мыдэкIэ щыдолъагъу. Генерал Засс цIэрыIуэ хъуат яукIа адыгэхэм я щхьэхэр къапиупщIурэ и бжыхьым хэт бжэгъухэм фIилъхьэу зэрыщытамкIэ. Нобэ абы и фэеплъ дэтщ Армавир къалэм. Адмирал Лазарев и кхъухьхэм, мафIэ щIадзэурэ, зэтрагъэсхьащ тенджыз Iуфэм Iута адыгэ жылагъуэхэр. А лIыукIым и фэеплъи дэтщ, и цIэри зэрехьэ крайм и жылагъуэхэм ящыщ зым. Аракъэ геноцид жыхуаIэр? Ар къыщыдгъэлъэгъуащ ОБСЕ-м хуедгъэхьа дэфтэрым. Мыгувэу апхуэдэ тхылъ Iэрыдгъэхьэну ди мурадщ Европэм и Советми. - Геноцидым къикIыр цIыхухэр зэтеукIэнырщ. ЩIыналъэхэр зэгухьэжми, адыгэхэр псэунущ, адрейхэм хуэдэу. Апхуэдэу щыщыткIэ, сыт псалъэмакъ мыщхьэпэхэр къыщIэфIэтыр? Псалъэм папщIэ, Къэрэшей-Шэрджэсым хъарзынэу щопсэу шэрджэсхэр, Къэбэрдей-Балъкъэрым - къэбэрдейхэр. - Къэралыгъуэ диIэн хуейщ, ди щIыналъэр мыинми. Иджыпсту ди анэдэлъхубзэр къэралыбзэщи, адыгеибзэмкIэ тхылъхэр къыдыдогъэкI, ар еджапIэхэм щадж, абыкIэ ди тхыдэм пыщIа Iуэхухэр къыдоугъуеиж. Генерал Засс и фэеплъыр щагъэлъапIэ щIыпIэр сыткIэ къыхуэщхьэпэну ди щIэблэм? Адыгейр Краснодар крайм залымыгъэкIэ хагъэхьэмэ, шэч хэмылъу, абы зауэ къикIынущ. - Къэрал хабзэхэм тету, тэмакъкIыхьу мы Iуэхухэр пхузэфIэмыхыну пIэрэ? - Сыт «тэмакъкIыхь» псалъэм къибгъэкIыр? Генерал Засс и фэеплъым сыIуплъэу сыпсэун хуейуэ ара? - Засс и фэеплъыр пкъутэжми хъуну къыщIэкIынщ. - Фашист идеологиер дауэ зэрыбгъэкIуэдынур? Шапсыгъхэм я хьэтыр къалъагъури, Лазаревым и фэеплъыр Iуахыжат. Къуажэм и цIэр яхъуэжыну къызэрагъэувар къыхуадакъым. ИтIанэ фэеплъри ягъэувыжри, шапсыгъхэм мыпхуэдэу къыжраIащ: «Абы фэращ зэтриукIар, ар дэркIэ лIыхъужьщ». Апхуэдэ Iуэху еплъыкIэкIэ мэпсэу ди къэралыр. Сыт Коноваловэм референдум егъэкIуэкIыпхъэу къыщIигъэувыр? Адыгэхэр мащIэ хъуащи аращ. ИтIани си фIэщ пщIыну ухэтщ къэралыр захуагъэ хэлъу ди лъэпкъым къыхущытыну. Референдум нэужьым ди лъэпкъыр мы щIыпIэм дыкърахупэнкIи хъунущ. Аращ «зауэ» псалъэр къэзгъэсэбэпын хуей щIэхъуари. - Уи псалъэхэр къыбгурыIуэ хъунущ властыр бгъэшынэну ухэту. - Зыри щIэбгъэшынэн щыIэкъым япэкIэ уплъэу узыхуэкIуэр къэплъагъун щхьэкIэ. Дэ къызэрытхущытым къызэригъэлъагъуэмкIэ, Урысей къэралыгъуэм и властым и идеологиер зыхуэкIуэжыр фашизмэрщ. Дэ догузавэ, хабзэхэр щIыдоджыкI, къуаншагъэ зыбгъэдэлъхэр сэтей къыдощI. Ауэ мысэхэр, фашистхэр, хэхыныгъэхэм хагъэхьэ икIи щытокIуэ. Сыт апхуэдэ нэмыукIытагъэм жэуапу епт хъунур? Абы фIы къишэнукъым. Къишэнур хьэлэбэлыкъщ, лъыгъажэ зауэщ. Ар къэхъеймэ, Урысейм Кавказыр фIэкIуэдыпэнкIи хъунущ. Къэралым пэувынущ Къэбэрдейр, Адыгейр, шэрджэсхэр, нэгъуэщIхэри. - Фэ тхьэусыхафэ хуевгъэхьащ ОБСЕ-м. Ар сыткIэ къывдэIэпыкъуфыну? - Дэ ОБСЕ-м зыхедгъэщIэну дыхэтщ федеральнэ властыр къызэрыдэкъуэншэкIыр, къайгъэхэм, хьэлэбэлыкъхэм зэрыхуэпабгъэр. Дэ тегъэщIапIэ дощI дунейпсо хабзэхэр, зи экономикэр тIасхъэ республикэр зэхэпкъутэж зэрымыхъунур. Сэ сайпсэлъылIащ ОБСЕ-м и лIыкIуэхэм. Абыхэм жаIэ: «Дэ ди къалэныр зэрыхьзэрийм къэралхэр щытхъумэнырщ. Урысейми жетIащ лъэпкъ Iуэхухэр тэмэму зэрызэримыхьэр, абы зауэ къикIынкIэ зэрыхъунур. Федеральнэ властым и Iэужьхэм правовой оценкэ езытын фыхуеймэ, Европэм и Советым зыхуэвгъазэ». Мы дунейм и щIыпIэ куэдым - къэрал плIыщIым - щикъухьащ адыгэхэр. Абыхэм ящыщ куэдыр щIохъуэпс я адэжь лъахэм къагъэзэжыну. Ауэ Урысейр абы хуейкъым. Хэт ищIэн, адыгэхэм къытщышынэу ара? Арамэ, икъукIэ щоуэ. Адыгэхэр Урысейм и бийкъым, зыхущIэкъур мамыру я лъахэм исыжынырщ. Куэд щIауэ долъаIуэ: Урысейм зиумысыжын хуейщ 1864 гъэм геноцидр къызэрыдищIэкIамкIэ. АбыкIэ дызыхуейр зыщ - ди лъэпкъэгъухэр я адэжь щIыналъэм къихьэжыныр лъэпощхьэпоуншэу къызэгъэпэщынырщ. - Абы щыгъуэм Урысейм зиумысыжын хуей хъунущ Кавказ псор залымыгъэкIэ къызэризэуамкIэ. Сыт абы кърикIуэнур? Кавказыр иутIыпщын хуей хъунущ. Ар, уэри къыбгурыIуэу къыщIэкIынщ, зэи къэмыхъун Iуэхущ. КъимыдэкIэ, Адыгейр экономикэ кризисым зэщIиубыдащ. Абы езым и закъуэу пэлъэщын уи гугъэ? - Пэлъэщынущ, федеральнэ властыр зэран къыхуэмыхъумэ. - Федеральнэ властым и гугъу щIэпщIын щыIэкъым. Адыгейм и властыр зэрыпсэур Iулъхьэщ. - Iулъхьэ тынымрэ къеIыхынымрэ къыщежьэр Москващ. Хабзэхъумэхэм я министр Адыгейм щыбгъэувын папщIэ, къэбгъэлъагъуэмэ, Iулъхьэу Москва дэс къулыкъущIэхэм яIэщIэплъхьэн хуейщ доллар минищэрэ плIыщIрэ. Мазэ къэсыхункIи а къулыкъущIэхэм тыгъэ гуэрхэр яхуумыщIу ядэнукъым. Абы сэ фIыуэ сыщыгъуазэщ. Аращ ди хабзэхъумэ унафэщIхэр зыми фIэмылIыкIыу я тахътэхэм щIытесри. Зи гугъу сщIа Коноваловэр мэкIий, Адыгейм и унафэщI псори адыгэу жиIэурэ. Абы зыщегъэгъупщэ республикэм и прокурорри, ФСБ-м и унафэщIри, къэрал кIуэцI IуэхухэмкIэ министрри зэрыурысыр. Ар дымыдэу аракъым. Щхьэ пцIы бупсын хуей? Финансхэмрэ экономикэмкIэ министрхэри урысщ. Мейкъуапэ къалэм и лэжьакIуэхэм я процент 95-м хуэдизри урысщ. Къалэ Советым щыщу адыгэр зы закъуэщ. - Уэ жыбоIэ къулыкъухэр къащэхуу. ПцIыр сыткIэ щхьэпэ, ар хабзэ щыхъуащ Кавказым. Сыт-тIэ фи республикэм инвестицэр къыщIэмыкIуэр, бизнесыр щIикIыжыр? Хэт абыкIэ къуаншэр? Федеральнэ властра хьэмэрэ фи президентра? - Инвестицэ къыпхуэкIуэн щхьэкIэ ахъшэ гуэрхэр щхьэщыптыкIын хуейщ. Щэумэн Хьэзрэт ар ибзыщIыркъым, цIыхубэм щаIущIэм деж. Щапхъэу къэпхъ хъунущ Дыгъэмыс хуэкIуэ гъуэгур ухуэныр кIыхьлIыхь зэрыхъуар. Сыт щIэхъуар? А гъуэгур ухуэныр Путинми фIэкъабылщ, губернатор Ткачеви фIэфIщ. Щэумэнри зыкъом щIауэ йолIалIэ лэжьыгъэхэр къызэгъэпэщыным. И мылъкум къыхихыу мы Iуэхум ахъшэ хилъхьэнуи хьэзырщ. Ар къулейщ, доллар мелард хуэдиз иIэщ. Ауэ Москва щыщ къулыкъущIэхэр зыхуейр узыхэIэбэ мыхъун ахъшэкъым. Аращ ягу иримыхьыр, Адыгейм и зыужьыныгъэм Москва зэран къыщIыхуэхъур. ЖыпIэнуракъэ, федеральнэ центрым нэхъ къещтэ Адыгейр мылъкуншэмэ, къулейсызмэ. - Абы центрыр сыткIэ хуей? - ЩIыхуейри? «Дахэ-дахэу фи Iуэхухэр екIуэкIыркъым, крайм фыхыхьэ», - жиIэн щхьэкIэ. Абы щыхьэт тохъуэ Адыгейм къращIылIа экономикэ блокадэр.
Епсэлъар Алленовэ Ольгэщ. Сурэтым: Бэрзэдж Мурат. Тхыгъэр «Власть» журналым къитхыжащ.
Химие щIэныгъэхэм я гуащэ Адыгэхэм ящыщу химие щIэныгъэхэм я кандидат япэу хъуа, неорганикэ, физикэ химиемкIэ КъБКъУ-м и кафедрэм и доцент Апажэ Равидэ къыщалъхуар Азербайджаным щыIэ Кировабад къалэрщ. Равидэ и адэ Къазий Елдар Плановскэм щыщт, ауэ а лъэхъэнэм хэкур зрагъэбгына ди лъэпкъэгъухэм яхэхуэри хамэ щIыпIэ къыщыхутат... Зи щхьэгъусэр зыфIэкIуэда Тэнащ Аннэ и хъыджэбзитIымрэ и Iыхьлыхэмрэ и гъусэу хамэ щIыпIэм щыпсэун хуей хъуащ. 1950 гъэхэм Аннэ и хэкужьым къигъэзэжыну мурад быдэ ищIри, Къэбэрдейм нэхъ гъунэгъу зыкъыхуищIу къалэ куэдым къыщыувыIащ, 1954 гъэм унагъуэр Налшык къыдэтIысхьэжащ. А гъэ дыдэм Аннэ ипхъу Равидэ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал пединститутым щIотIысхьэри, 1959 гъэм къеух икIи “Искож” комбинатым лэжьэн щыщIедзэ. Мыгувэу ар промышленность псынщIэмрэ текстилымкIэ Москва дэт Союзпсо институтым еджакIуэ ягъакIуэ. Ар фIы дыдэу къиуха нэужь, Равидэ щылэжьа комбинатым къигъэзэжащ. Сыт хуэдэ лэжьыгъэми гурэ псэкIэ еувалIэ Равидэ зэрыцIыкIурэ зыщIэхъуэпсыр егъэджакIуэ IэщIагъэрти, апхуэдэ Iэмал къыщыкъуэкIым, еджапIэ-интернат №1-м, итIанэ 2-нэ курыт школым химиемрэ биологиемкIэ щригъэджащ. Лажьэурэ кандидат лэжьыгъэм зэрызыхуагъэхьэзыр экзаменхэр ехъулIэныгъэкIэ ита нэужькIэ, Равидэ КъБКъУ-м и аспирантурэм щIэтIысхьащ. КъБКъУ-м химиемрэ биологиемкIэ и факультетым, Налшык дэт курортхэм я лабораторэхэм, Къыргъыз ССР-м ЩIэныгъэхэмкIэ и академием неорганикэ, физикэ химиемкIэ и институтым и диссертацэр щигъэхьэзыращ. Кандидат лэжьыгъэр Фрунзе къалэм щыпхигъэкIри, 1969 гъэм КъБКъУ-м неорганикэ, аналитикэ химиемкIэ и кафедрэм ассистенту лэжьэн щыщIидзащ. Япэ щIыкIэ егъэджакIуэ нэхъыжьу лэжьащ, иджы неорганикэ, физикэ химиемкIэ кафедрэм и доцентщ. Абы и дерсхэм унэтIыныгъэ куэд къызэщIрегъэубыдэф, дэтхэнэми щIэныгъэр, теориер, методикэр и лъабжьэу къызэрегъэпэщыф. Равидэ сыт щыгъуи егъэджэныгъэ лэжьыгъэр щIэныгъэ-къэхутэныгъэ Iуэхугъуэхэм Iэзэу гуеухуанэ. ЩIэныгъэ, методикэ лэжьыгъэу 40-м щIигъу и Iэдакъэ къыщIэкIащ Апажэм. Равидэ гулъытэ щхьэхуэ зыхуищIхэм ящыщщ студентхэм гъэсэныгъэ лэжьыгъэ ядегъэкIуэкIынри. Химие щIэныгъэм хэлъхьэныгъэ куэд хуэзыщIа бзылъхугъэр сыт хуэдэ Iуэхуми и зэфIэхыкIэр тыншу къэзыгъуэтыф, пщэрылъ къыхуащIыр и чэзум зыгъэзащIэ цIыху Iущщ. Арагъэнщ абы къыдэгъуэгурыкIуэ и лэжьэгъухэми иригъаджэхэми пщIэ лей къыщIыхуащIыр. ФIыуэ илъагъу IэнатIэр зэран къыхуэхъуакъым Равидэ щхьэгъусэ гумащIэу, анэ Iущабэу, унэгуащэ Iэдэбу щытынымкIэ. Унагъуэм, быным, къуэрылъху-пхъурылъхухэм я къалэныр нэхъыбэу зи пщэ къыдэхуэр бзылъхугъэрщ. А псоми тыншу хунос Равидэ икIи дэтхэнэри арэзы ещIыф. И щхьэгъусэ щIэныгъэлI-филолог цIэрыIуэ, филологие щIэныгъэхэм я доктор, профессор, урыс, лъэпкъ филологиемкIэ КъБКъУ-м и кафедрэм и унафэщI, ЩIДАА-м и академик Апажэ Мухьэмэди пщIэ зыхуащI цIыху щыпкъэщ. А тIум илъэс 44-рэ гъуэгуанэ къызэдакIуащ. Ди лэжьэгъу Апажэ Равидэ и махуэ лъапIэм дыхуохъуахъуэ и унагъуэ дахэм ис псоми узыншагъэ быдэ яIэу насыпыфIэу псэуну, мамырыгъэрэ зэгурыIуэныгъэрэ я жьэгум дэлъыну! Неорганикэ, физикэ химиемкIэ КъБКъУ-м и кафедрэм и лэжьакIуэхэр
Ди сурэт гъэтIылъыгъэхэр
Адыгэпщ Къылышбий Аслъэнбэч. (1867-1922гъгъ.) |
|
||||||||||||||||||||||||
ссылки |
къыдэкIыгъуэхэр |
|
|||||||||||||||||||||||
|
KAVKAZWEB
Kavkaz Banner Network
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
Copyright © 2005 Buch e-mail: [email protected] |
|
|
|||||||||||||||||||||
|