ФИФI ФЫМЫГЪЭПУД, ФИ IЕЙ ФЫМЫГЪЭПЩКIУ

АДЫГЭ ПСАЛЪЭ

КъБР-м

 И ПАРЛАМЕНТЫМРЭ ПРАВИТЕЛЬСТВЭМРЭ

Я ГАЗЕТ

сайт газеты «Адыгэпсалъэ»

2006 гъэм гъатхэпэм и 8

газетыр 1924 гъэм и мэкъуауэгъуэ мазэм и 1 лъандэрэ къыдокI

ХЪЫБАРЫЩIЭХЭР

ТХЫДЭ

ХЪЫБАРЕГЪАЩIЭ

ТХЫГЪЭХЭР

АРХИВЫР

english

адыгэбзэ

русский

ЦIыхубзхэм я дунейпсо махуэм и щIыхькIэ Къэбэрдей-Балъкъэр

 Республикэм и Президентым цIыхубзхэм Зэрызахуигъазэр

Къэбэрдей-Балъкъэрым и цIыхубз лъапIэхэ!

   Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Парламентымрэ Правительствэмрэ сащIыгъуу ди цIыхубз лъапIэхэм си гуапэу сыны­во­хъуэхъу махуэшхуэмкIэ - ЦIыхубзхэм я дунейпсо махуэ гъат­хэ­пэм и 8-мкIэ!

   ЦIыхубзым сытым дежи ди гъащIэм увыпIэшхуэ щиубыду къе­кIуэкIащ, иджыри щеубыд. Псэуныгъэм ехьэлIа дэтхэнэ Iэна­тIэми фэ жыджэру фыхэмыту Къэбэрдей-Балъкъэрым и щыты­кIэ­нур уи нэгу къыпхущIэгъэхьэнукъым. Фэ фи Iэ щабэхэм яIэ­щIэлъщ фIыгъуэм я нэхъ иныр - ди лъэпкъым я узыншагъэр, щIэ­ныгъэр, гурыщIэхэр. Къыпхуэлъытэнукъым ди республикэм­ и зыужьыныгъэм ехьэлIа лъэхъэнэ нэхъ гугъухэм ди щIыналъэм мамырыгъэрэ зэгурыIуэныгъэрэ илъыным фэ хэфщIыхьар. Фи теплъэ нэхум, акъыл тэмэмым, гуапагъэм, хуабагъэм, лэжьыгъэ хьэлэлым папщIэ ди псэм къыбгъэдэкIыу фIыщIэ фхудощI.

   Республикэм и къэрал властым и органхэм къапэщыт къалэн нэхъыщхьэ дыдэхэм ящыщщ цIыхубзхэм я Iуэхур дэгъэкIыныр. Быдэу нывжыдоIэ фи гъащIэр махуэ къэс нэхъыфI икIи нэхъ дахэ хъун папщIэ лэжьыпхъэ псори зэрызэфIэдгъэкIыр, дяпэкIи зэрызэфIэдгъэкIынур.

   Нобэрей махуэшхуэм, Къэбэрдей-Балъкъэрым и цIыхубз лъа­пIэ­хэ, дынывохъуэхъу узыншагъэ быдэ, мамырыгъэ, ефIэкIуэ­ныгъэ фиIэну, фи плъапIэ нэхъ нэху дыдэхэр къывэхъулIэну.

   Лъагъуныгъэмрэ зэгурыIуэныгъэмрэ я нур мыужьыхыжым фи унэхэр илъэс IэджэкIэ кърегъэнэху!

   Фэри фи Iыхьлыхэми ехъулIэныгъэ, ефIэкIуэныгъэ, насып фиIэну!

Къанокъуэ Арсен,

Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Президент

Пшэрыхь хущанэ

ЦIыхубзхэр... Ахэр ди анэхэщ, дишыпхъухэщ, фи нэмыс нэхъ лъагэ ухъуи, дипхъухэщ. Ахэр димыIэу дэ дыпсэуфынукъым, сыту жыпIэмэ, ахэращ ди гъащIэр зыгъэдахэри зыгъэбжьыфIэри. ИкIи абы дыщегупсысын хуейр гуфIэ­гъуэр щыдгъахъэ нобэ и закъуэкъым. Дэ, цIыхухъухэр, сыт щыгъуи дыхущIэ­къун хуейщ абыхэм я псэукIэр нэхъ тынш, нэхъ дахэ щIыным.

   Псалъэ тэрэфарэхэм дакъыпыкIын­щи, къыхэдгъэщхьэхукIынщ адыгэхэм бзылъхугъэхэм сыт щыгъуи пщIэшхуэ хуащIу, нэмысышхуэ кIэлъызэрахьэу зэрыщытар. ЦIыхубзым и псалъэр, уеблэ­мэ, лъэпкъ Iуэхуми хилъхьэфт. Пса­лъэм­ и хьэтыркIэ, лIитI щIакIуэкIапэ зэдытеувамэ, бзылъхугъэм и IэлъэщIыр абы­хэм я кум дидзэмэ, зауэр ягъэувы­Iэрт. ЗэпэщIэувахэри фIэкIыпIэ имыIэу зэкIужын хуейт. Апхуэдэ дыдэу, зы цIыхубз и закъуэу гъуэгум тету илъэгъуа­мэ, сыт хуэдэ лъэныкъуэкIэ имыкIми, цIыхухъум и Iуэхур къигъанэу а цIыхубзыр зыдэкIуэнум нигъэсын хуейт. Нэ­гъуэщI зыи: ди лъэпкъым игъащIэ лъандэрэ къыдокIуэкI «ЦIыхубз пшэрыхь ху­ща­нэ» псалъэжь телъыджэр. Абы къо­кIыр цIыхубзыр псэукIэкIэ сыт и лъэны­къуэ­кIи зыхуей хуэгъэзэн хуейуэ.

   Тхыгъэ кIэщIым дэ зыубгъуауэ я гугъу щытхуэщIынкъым а псоми, ауэ къэдгъэ­лъэгъуэнщ дуней псом цIэрыIуэ дыдэ щыхъуа бзылъхугъэхэр зэрыдиIар. Пса­лъэм и хьэтыркIэ, пщышхуэ Идар Темрыкъуэ ипхъу Гуащэнэ (Марие) - урысей­ пащтыхь лъэрызехьэ дыдэ Иуан ЕплIа­нэм и щхьэгъусэу щытар. Тхыдэтххэм къы­зэраIуатэмкIэ, ар и акъылкIи и зэ­фIэкI­кIи езым и щхьэгъусэм зыкъомкIэ ефIэкIырт. Е къэтщтэнщ франджы литературэм и классик ХьэIишэт (Аиссе), езы Вольтер усэ зыхуитхар. Апхуэдэ щапхъэхэр гъунэжщ икIи фэ абыхэм ди газетым куэдрэ фыкъыщоджэ.

   АрщхьэкIэ ди бзылъхугъэхэм я зэфIэ­кIыр блэкIам и закъуэ епхьэлIэнкIэ Iэмал иIэкъым. ЛъэхъэнэщIэми дэ ди мащIэ­къым ди лъэпкъым и цIэр жыжьэ зыгъэ­Iуа­­хэр. Псалъэм и хьэтыркIэ, Псыгуэнсу щыщ Мысостышхуэ Былэ, Ленин орденыр япэу ди бзылъхугъэхэм ящыщу зратар. 1960 гъэм Социалист Лэжьыгъэм и ЛIыхъужь цIэ лъапIэр къыфIащащ Бахъ­­сэн районым Сталиным и цIэкIэ щыIа колхозым и жэмыш пашэ Пащты Салимэ, зы илъэсым жэм къэс шэ килограмм 5600-м щIигъу къыщIэзышам - Iуащхьэмахуэ метр бжыгъэкIэ и лъагагъыр зэрыхъум хуэдиз! Абы и щап­хъэм дэплъеящ балъкъэр цIыхубз Уммаевэ Фазикэ, а цIэ дыдэр илъэс зыбжанэ дэкIа иужь зыхуагъэфэщар.

   Ди цIыхубзхэр сыт щыгъуи гъащIэм и гуащIэгъуэм хэтащ, абыхэм IэнатIэ зэмы­лIэужьыгъуэ дыдэхэм ехъулIэныгъэ ин­хэр­ къыщахьащ. Мы зэманми дэ диIэщ ди лъэпкъыр зэрыгушхуэ цIыхубз еджа­гъэ­шхуэхэр, артисткэхэр, хьэрычэ­тыщI лэ­жьакIуэхэр.

   Дунейпсо цIыхубз махуэр Социнтерным 1910 гъэм Копенгаген къыщищта унафэм ипкъ иткIэ ягъэуващ. А зэманым дуней псом щыщIэбэнырт цIыхубзхэм я хуитыныгъэхэм. Псом япэ ирагъэщырт Iэ яIэтынымкIэ хуитыныгъэ яIэныр. Япэ дыдэ 1911 гъэм Австрием, Германием, Да­нием, Швейцарием щекIуэкIа пэкIу­хэм апхуэдэ къыхуеджэныгъэм щIэту хэтащ цIыхухъу, цIыхубз мелуанхэр. Урысейм и цIыхубзхэм я деж мы махуэр гъэ­лъэпIэныр къыщысар 1913 гъэрщ.

   1975 гъэм ООН-м и унафэкIэ мы махуэшхуэр дунейпсо махуэу ягъэуващ. А гъэр щытащ цIыхубзым и дунейпсо илъэ­суи. Ауэ абы ипэжкIи СССР-м Iэтауэ ща­гъэлъапIэу щытащ бзылъхугъэ­хэм я гуфIэгъуэр.

  Ди псалъэм и кIэухыу жытIэнщ цIыхуб­з­хэм дяпэкIи гъащIэм ехъулIэныгъэ ин­хэр­ къыщахьыну дызэригуапэр. Псом хуэ­мыдэу ди лъахэм щыщхэм!

Шал Мухьэмэд.

Iуэху щищIэну, и Iыхьлыхэри зригъэлъэгъуну

Ди республикэм къэкIуа сурэтыщI Шемякин (Къардэн) Михаил дыгъуасэ Лъэпкъ музейм дыщыхуэзащ и выставкэр зыгъэхьэзырхэм яхэту.

   Телевиденэм, радиом, «Адыгэ псалъэ» газетым щылажьэ журналистхэм я упщIэхэм Михаил и гуапэу жэуап къритащ. ГурыIуэгъуэщ сурэтыщIыр мыбы зэрыщыIэну махуэхэм прессэм и лэжьакIуэхэмрэ абырэ иджыри зэрызэхуэзэнур. ЗэкIэ фхудоIуэтэж япэ зэIущIэр зыхуэдэр.

   ЩIалэгъуалэр гъэсэным теухуауэ щэнхабзэмрэ гъуаз­джэмрэ яхузэфIэкIыну къилъытэм и жэуапу абы жиIащ ныбжьыщIэхэмрэ сабийхэмрэ ехьэлIа Iуэхугъуэхэм куэдыр зэригъэгузавэр, абы и лъэныкъуэкIэ Америкэм щыIэ щыты­кIэ­ри зэрыхэплъэгъуэр.

   - Псалъэм папщIэ, - жиIащ Михаил, - еджапIэ псоми ща­гъэ­у­ващ гъущIхэкI къызэралъыхъуэ Iэмэпсымэхэр. Щхьэусыгъуэр, курыт еджапIэ дэнэ къэна, сабий садым кIуэ щIалэ цIыкIум и ныбжьэгъу щиукIыжа къызэрыхъуарщ, и адэм и Iэщэр къищтэу. Акъылым къимытIасэщ ар, ауэ ялъагъур аращи, и жагъуэ къэзыщIар иукIын хуейуэ къе­лъытэ.

   Шемякиным зэрыжиIэмкIэ, хьэщхьэрыIуагъэ, залымы­гъэ къэзыгъэлъагъуэ фильмхэр тепхыным текIуадэр нэхъ мащIэщи, ар мылъку хэкIыпIэ зыщIахэм ахъшэшхуэ кърыралэжь. «Апхуэдэ фильмхэр Урысейм къэсащи, американхэм ди щIэблэр тфIагъэкIуэд», - жызыIэр куэдщ. Абы пэж хэлъми, «кIэрыхубжьэрыхукIэ» узэджэ хъуну фильмхэр къэзыщэхуу къэзыгъэлъагъуэхэм жэуаплыныгъэ гуэр зыха­щIэ­ныр къэралым иубзыху Iуэхугъуэу щытын хуейт. Арщ­хьэ­кIэ къэралхэм я правительствэхэр нэхъыбэу зыгъэгузавэр езыхэм я зэIузэпэщырщ е зауэ Iуэхугъуэхэрщ. Фэри зэрыфщIэщи, зауэр зым дежкIэ хьэдагъэми, нэгъуэщIым дежкIэ хэхъуэшхуэщ», - жиIащ Михаил. Абы къилъытащ коммунистхэм яухуа системэм щапхъэ хъун куэд хэлъауэ щIалэгъуалэр гъэсэным, щIэныгъэмрэ гъуазджэмрэ я лэжьакIуэхэм гулъытэ хэха ягъуэтыным теухуауэ.

   Телевиденэм и зэранышхуэ хэлъу къалъытэ щIалэгъуалэр залым зэрыхъум, афияным зэрыдихьэхым. «Ар депутатхэми, правительствэм хэтхэми, н.къ. къащыгурыIуэкIэ, къыхигъэщащ Шемякиным, - гъуазджэм, литературэм и фIыпIэр къэзыгъэщIыфхэм щхьэ зыщIамыгъакъуэрэ, ­гъуэгу ирамытрэ?».

   ХьэщIэм деупщIащ Къэбэрдей-Балъкъэрым епха и гурыщIэхэмкIэ, мыбы щищIэну и мурадхэмкIэ.

   И гуапэ дыдэу къызэрыкIуэр, Къардэнхэ я лъэпкъышхуэм щыщу къызэрыщIэкIам зэригъэгушхуэр жиIащ Михаил. Iуэхухэм я гугъу щищIым, абы къыхигъэщащ Президент КIуэкIуэ Валерий щыхуэзам психологиемрэ творче­ст­­вэм­кIэ институтым и филиал Налшык къыщызэIухыным тепсэлъыхьауэ зэрыщытар. Шемякиныр щогугъ иджы нэхъ унафэ пыухыкIа абы игъуэтыну. ФщIэну дыхуейт а инс­титутым и филиалхэр Санкт-Петербургрэ Парижрэ зэрыщыIэр. Псалъэм папщIэ, Црым Русланрэ КIыщ Мухьэ­динрэ я лэжьыгъэхэр щагъэлъэгъуар Санкт-Петербург дэт филиалырщ. Ар дунейпсо утыкум узэрихьэфын лъагъуэу къелъытэ Шемякиным.

   Санкт-Петербургрэ Налшыкрэ зэзыпхыфын цIыху щэ­джащэхэр, Темыркъан Юрэ, адыгэлъ зэрыхэтыр иджыблагъэ къэзыщIэжа Сокъур Александр, ди гъунэгъухэм ящыщ Гергиев Валерий жыпIэми, зэрыщыIэр къагъэсэбэпу, гъуазджэм епха Iуэхугъуэ гуэрхэр я нэIэм щIагъэ­ты­­ныр къызэрыщыхъум и жэуапыр фIым ущызыгъэгугъщ: «Си щхьэкIэ шэч къытесхьэркъым сыт хуэдэ Iуэху къет­хьэжьэми ахэр къызэрыхыхьэнум», - жиIащ абы.

   Шемякиным ищIа фэеплъ, скульптурэ теплъэгъуэ зыдэт къалэ цIэрыIуэхэм (Венецие, Париж, нэгъуэщIхэми) Налшыки ящыщ зы хъуну дызэрихъуэпсапIэр щыжетIэм, Михаил къыхигъэщащ сыт хуэдэ лэжьыгъэми и гуапэу яужь зэрихьэнур, абы текIуэдэну мылъкур ди республикэм и унафэщIхэм я пщэ далъхьэжыфынумэ.

Ширдий Маринэ.

ФIым дыкъыхуводжэ

  Бгырыс цIыхубзхэ! Ди анэ­хэ, ди шыпхъухэ, ди щхьэ­гъу­сэхэ! Гурэ псэкIэ дынывохъуэхъу ЦIыхубзхэм я дунейпсо ма­­хуэ­ш­хуэмкIэ. Но­бэ тыгъэ фху­­дощI псалъэ гуа­пэхэр, удз гъэгъахэр, уэрэд дахэхэр. Ауэ дощIэ: дапщэщи фыдигъусэщ, фи нурыр къытхуэблэу, дывгъэбжьы­фIэу, дывгъэгушхуэу, фIым ды­хуевджэу, ди гъащIэм фри­наб­дзэу.

   ДощIэ: ижь-ижьыж лъан­дэрэ цIыхубзхэр фы­пащI я нэхъ лIы хахуэхэм, нартхэ я лIакъуэхэм, ва­гъуэ пIащэхэм хуэдэу, щIэ­б­лэм и гъуазэ IупщIхэм. Хуей щыхъум, Iэщэ къафщтэри, цIыхухъухэм фра­гъусэу, бий бзаджэхэм фапэуващ икIи фатекIуащ. Хуей щы­хъум, жырышхэм фытесу фыващ, фысащ, гъавэ бэви къефхьэлIащ. Щапхъэ гъуэ­зэджэхэр щы­в­­гъэ­лъэгъуащ гъащIэм и дэтхэнэ IэнатIэми - щIэ­ны­гъэ зэгъэ­гъуэ­тынми, узын­ша­гъэр хъу­мэнми, щэнха­бзэми, гъуаз­джэми, нэ­гъуэщI Iэджэми.

   ДощIэ: нобэ тыншыгъуэ фыхуэныкъуэщ, гугъуехь куэдхэр фошэч. Ауэ нэщэнэ мымащIэхэм гугъапIэ къыдат дунейм фIы и лъэны­къуэ­кIэ зихъуэжынкIэ, ди гъа­щIэр ефIэкIуэ­жынкIэ, фэри, зэрыжаIэщи, фIуэтэ­жын­кIэ.

   Фи мурад дахэхэр Тхьэм къывигъэхъулIэ!

   ФыщремыщIэ зэи узын­ша­гъэ, гуфIэгъуэ, нэмыс, насып!

   Куэдрэ псоми къытхуреблэ фи нур гуапэр!

Дунейпсо Адыгэ Хасэм и президент Нэхущ Заурбий.

Къэбэрдей Адыгэ Хасэм и тхьэмадэ

ХьэфIыцIэ Мухьэмэд.

ЩIэблэм дыхуолажьэ

бзылъхугъэр дгъафIэмэ, гуныкъуэгъуэ имыIэу дгъэ­псэумэ. Си гугъэщ ар хэт и дежкIи гурыIуэгъуэу.

   Бзылъхугъэ щыжы­тIэ­кIэ, ар ди анэщ, ди щхьэ­гъусэщ, ди шыпхъущ, ди­пхъущ, кIэщIу жыпIэнумэ, ди нэIэ зытедгъэтын, насы­пы­фIэу дгъэпсэун хуей за­щIэщ. Ахэр гуныкъуэ­гъуэн­шэмэ, узыншэмэ, щIэ­блэ дахи дгъуэтынущи, цIыху­хъухэм зыщыдгъэгъу­пщэн хуейкъым абыхэм я пащхьэм щытхь жэуапыр.

   ХэкумкIэ щыIэ ди бзылъхугъэ псоми сыныво­хъуэхъу фигу хэзыгъэ­щIыр мащIэу, фи хъуэпса­пIэм фылъэIэсыфу, быным я гуфIэгъуэрэ ехъулIэны­гъэ­­рэ флъагъуу фыпсэуну.

амщыкъуэ Хьэшым,

Амман къалэ.

Дигу къегъэкIыж

   Сабийм япэу къыжьэдэкIыр «мамэ» псалъэрщ. Апхуэдэу щыщыткIэ, дэтхэнэ зым и дежкIи а цIыхум нэхърэ нэхъ лъапIэ щыIэкъым.

   Мыдрейуэ, дыкъэзыухъу­реихь бзылъхугъэ псоми ди гъащIэм мыхьэнэшхуэ зиIэ къалэн ща­гъэзащIэ. Дунейм зы лъэпкъи тету къыщIэкIын­къым зи цIыхубзхэр зымыгъэ­лъапIэ. Хуабжьу гуапэ сщы­хъуу къэ­з­гъэлъэгъуэну сыхуейщ адыгэ­хэми бзылъхугъэхэм нэмысышхуэ зэрыкIэлъызэрахьэр, пщIэ хэха зэрыхуа­щIыр. А ха­бзэр лIэщIыгъуэ­кIэ­рэ къе­кIуэкIащ икIи быдэу си фIэщ мэхъу зэрымыкIуэдыжынур. ИкъукIэ Iуэху дахэщ цIыхуб­з­­­хэм я дунейпсо махуэр­ зэра­гъэ­увар. ЛIэщIыгъуэ хъуауэ ар щагъэлъапIэ гъатхэпэм и        8-м дигу къегъэкIыж а махуэм­ и мызакъуэу, анэхэм, ди шы­пхъухэм, ди щхьэгъусэхэм, ди­пхъухэм сыт щы­гъуи ди нэIэ ятедгъэтын зэрыхуейр.

   Гъатхэпэм и 8 махуэ лъа­пIэмкIэ ди республикэм и цIыхуб­зхэм сехъуэхъуну сыхуейщ я мурадхэр къехъулIэ­ну, гъащIэ дахэ, узыншагъэ быдэ, унагъуэ насып яIэну.

Абазэ Руслан,

КъБР-м и Парламентым и депутат.

Къудей Владимир къратащ ФедерацэмкIэ Советым и саугъэтыр

   Гъатхэпэм и 2 - 3-хэм УФ-м и Федеральнэ Зэхуэсым ФедерацэмкIэ и Советым и Iэтащхьэхэр щIыналъэхэм къыщыдэкI газетхэм я редактор нэ­хъыщхьэхэм, хъыбарегъащIэ IэнатIэхэм я унафэщIхэм яIущIащ. Республикэм икIауэ абы щыIащ «Кабардино-Балкарская правда» газетым и редактор нэ­хъыщхьэ Къудей Владимиррэ «Газета Юга» газетым и собкорр Усен Олегрэ.

   Газетхэм, хъыбарегъащIэ агентствэхэм, телерадиокомпаниехэм я Iэтащхьэхэм къепсэлъащ ФедерацэмкIэ Советым и УнафэщI Миронов Сергей, абы и къуэдзэхэу Мезенцев Дмитрий, Орловэ Светланэ, къэралым и нэгъуэщI унафэщI лэжьакIуэхэр. ЗэIущIэм нэхъ ткIийуэ къыщаIэта Iуэхухэм ящыщщ «Урысейм и пощт» IуэхущIапIэм и тарифхэр, газетхэр зыщэхэм я лэжьэкIэр, нэгъуэщIхэри.

   ФедерацэмкIэ Советым и УнафэщI Миронов Сергей журналистхэр зы­щIэупщIахэм жэуап иритащ икIи 2005 гъэм ФедерацэмкIэ Советым и лэжьы­гъэр къэгъэлъэгъуэным теухуауэ екIуэ­кIа конкурсым щытекIуахэм сау­гъэт­хэр яритащ. ФедерацэмкIэ Советым и конкурсым щытекIуахэм ящыщу къалъытэри, дипломрэ саугъэтрэ къыхуагъэфэщащ «Кабардино-Балкарская правда» газетым и редактор нэхъыщхьэ Къудей Владимири. Ар къыпэкIуащ КъБР-м и Парламентым и УнафэщIым и къуэ­дзэ Федченкэ Людмилэ теухуауэ журналистым игъэхьэзыра очеркым. Къудей Владимир апхуэдэу къратащ Суздаль къалэм зы махуэкIэ и нэгу зэрызыщригъэужьын турист путевкэрэ УФ-м и Федеральнэ Зэхуэсым ФедерацэмкIэ и Советым и УнафэщIым къыбгъэдэкI сыхьэтрэ.

Атлантидэм и гуащэ, хьэрычэтыр зи гуащ1э

   Уи Iуэху зэтебгъэувэныр зэ­рымытыншыр гуры­Iуэ­гъуэщ, ар зыхузэфIэкIауэ къэплъытэ хъунухэм ящыщщ Шыдакъ ФатIимэ - «Атлантида» тыкуэн-салоныр зейр.

   Дуней псом цIыхубзу тетым я махуэу зэрыщытым къи­нэмыщIауэ, гъатхэпэм и 8-р ФатIимэ къыщалъхуа махуэщ.

   Аращи, ФатIимэ тIуащIэу дохъуэхъу дахагъэу цIыхум ябгъэдилъхьэр узыншагъэрэ гъащIэу, фIыгъуэрэ хъеру игъуэ­тыжыну. Ди гуапэу фэри щыгъуазэ фыхудощI ФатIимэ ди упщIэхэм къарита жэ­уапхэм.

   - ФатIимэ, фи Iуэхум къе­жьапIэ хуэхъуар сыт?

   - «Анэм и гъуапэр пхъум и джанэщ» жыхуаIэращи, сэ дэн IэщIагъэм сыкъыщIэтэ­джыкIащ. Си анэ Щамырзэ Рае дэрбзэр Iэзэт, жэщ, махуэ имыIэу зэрыдэ машинэм бгъэдэст, абыкIэ къилэжьым дыхипIыкIырт. Си адэ Щамырзэ Зубанили IэщIагъэлIт. Абы гъущIымрэ пхъэмрэ къыхимыщIыкIыф щыIэтэ­къым. Ауэ, уи IэкIэ пщIэж псори зэрыжаIэрагъэнщ, си ади, си ани хуеякъым сэ дэрбзэр сыхъуну. Си анэм ар апхуэдизкIэ фIэлэжьыгъэ гугъути, дэрбзэр IэщIагъэм сыдримыгъэхьэхын щхьэкIэ и лэжьыгъэм сыкIэлъигъэп­лъыртэкъым, уеблэмэ и бзы­пхъи и бзыхьэхуи къысщи­гъэ­­­­п­­щкIурт. Си адэми “къалэмрэ тхылъымпIэрэ нэхъ хьэ­лъэ­ къыумыщтэу уи щхьэр зэру­пIыжын щIэныгъэ сэ къоз­гъэ­хьынщ” жиIэри, Владикавказ сишэри, финансисту сригъэджащ. Пэжщ, къуажэ школыр сэ фIы дыдэу къэзу­хат, сыхуеджэнуи модельер-дизайнер IэщIагъэр къыхэсхауэ Ленинград дэт текстиль институтым сыкIуэну си мурадт, ауэ «Урысейм ухэдутIы­п­щхьэфынукъым» жаIэри къысхуадатэкъым.

   АрщхьэкIэ, дапхуэдизу си анэр хуэмеями, сэ ебланэ классым сыщыкIуэм IэщIа­гъэр къэсщтакIэт, хэбгъэ­зыхь­мэ, пщIэкIэ куэдым са­гъа­дэ хъуат.

   ИужькIэ сэ финансист IэщIа­гъэм илъэситIкIэ срилэжьащ, ауэ унагъуэ сихьэу, лэжьыгъэм сыкъыпыкIын хуей щыхъум, си IэщIагъэр зан­щIэу къэсщтэжащ. Иджы­­псту дызэлэжь Iуп­хъуэ­хэми дызэрыхуэкIуам хъыбар гъэщIэгъуэн иIэщ, ауэ кIэщIу жысIэнщи, дэ мы къалэм унэ щытщIу ар зэ­лъы­Iухыжыным дыщыхуежьэм, бжэ, щхьэгъубжэ Iупхъуэхэр сэ къэзгупсысыжри, каталогхэм итхэм къы­кIэ­­рымыхуу сщIауэ щытащ. «ЦIыкIуу къемыжьэ ин хъур­къым», - жи псалъэжьым. А щIы­кIэм тету сыцIыкIуу гу зыхуэсщIа IэщIагъэр къысщхьэпэжащ. Сэ къэгупсысыным, гъэдэхэным, щIэщы­гъуэ гуэрхэр Iуэхум хэлъхьэным сыт щыгъуи сыди­хьэ­хырти, абыкIэ жэрдэмщIэгъу си щхьэгъусэри къысхуэхъури, сыдэу щIэздзащ. Абы мы унэр иригъэщIщ, «Атлантида» цIэри фIищыжри, тыкуэн-салон къызэIусхыну хуит сищIащ.

   - Сыт, ФатIимэ «Атлантида» фIэщыгъэцIэм Валерэ къыщIытеувыIар?

  - Валерэ тхылъ куэд йоджэ.­ Абы зэрыжиIэмкIэ, ар адыгэ­хэм я тхыдэм епхащ.

   - Иджы сыхуейт къыд­же­пIэну фи гугъуехьхэр сытым епхами, фи ехъу­лIэныгъэхэр сытым къы­хэкIми.

   - ЩхьэгъубжэIупхъуэхэр дын щыщIэздзам щэкIыщ­хьэ­хэр къэгъуэтыгъуейт, псом хуэмыдэу и щIыIум къытелъу тщIыхэр. Ар къызыхэ­кIыр апхуэдэ щэкI ди къэралым зэримыщIырт. Ар хамэ къэралым къизышхэм «фейдэ къытхуищIыр мащIэщ» жаIэурэ къыддэлэжьэн ядэртэкъым. А псом къинэмыщIа­уэ, дэ къэралым зыкIи зы­къы­т­­щIигъакъуэртэкъым. Уеблэмэ гукъыдэжу, жэрдэму диIэр налогкIэ къызэпаудыну хэтми ярейт. Ауэ, дауэ мыхъуами, мурад тщIар зы­­Iэрыдгъэхьащ. Тыкуэным къы­щIыхьэр фIагъкIи, даха­гъ­­­­- кIи, зыхэдэнкIи, фасонкIи (каталог нэхъыфI дыдэхэм къызэрыщыгъэлъэгъуам хуэ­дэу) арэзы тщIынрат ди къалэнри, пIалъэ кIэщIым къриубыдэу къыдэхъулIащ. Дэр нэмыщIи мы Iуэхум елэжьу ди къалэм щыIэхэм далъэ­щIы­хьэри, зыгуэрхэмкIи да­фIэ­кIыжащ. ЦIыхум зы­хуейр къыдгуригъэIуэфмэ, ар фIагъ ин хэлъу зэрыт­щIын Iэмэпсымэ диIэщ, абы ирилажьэ ди хъыджэбзхэри зэфIэкI зыбгъэдэлъщ.

   - ФатIимэ, фи лэжьы­гъэр дуней псом щынэ­хъыфIхэм зэрыпеуэфынум шэч хэлъкъым. Апхуэ­дэ фIагъыр дауэ къывэ­хъу­лIэрэ?

   - Дэ къэдгъэсэбэп щэкIхэр зы­щIыр къэрал цIэрыIуэхэ­ращ, Италие, Испание, Фран­джы, Тырку жыпIэми. Зы илъэсым къриубыдэу зы­тIущрэ дэ драгъэблагъэ ду­нейпсо гъэлъэгъуэныгъэхэм. Мы ди салоным щыфлъагъу щэкIы­щхьэхэри, ахэр зэрыб­гъэдэхэжынухэри гъэлъэ­гъуэ­ныгъэхэм зэгу­рыIуэны­гъэ щы­зэт­щIы­лIэурэ фIым я фIыжу зы­Iэрыдгъэ­хьа за­щIэщ.

   Аращ дэ гъащIэм дыкъы­кIэ­рызымыгъэхур. «ФIыуэ ябза фIыуэ ядыжкъым», - жыхуиIэм хуэдэ дымыхъун щхьэкIэ, дизайнер бгъэды­хьэкIэ тэмэм зэрыхуэтщIы­ным яужь дитщ.

   - Зи гугъу пщIа гъэлъэ­гъуэныгъэхэм Урысейр е абы къыгуэту щыта, иджы къэрал щхьэхуэ хъуахэр хэт?

   - Ди жагъуэ зэрыхъущи, Уры­сейм абы мыхьэнэшхуэ зиIэ хьэпшып щигъэлъэ­гъуэфыркъым, чэсыргей, чэ­сей­фэху хуэдэ фIэкIа. Ауэ, Ук­раинэм ейуэ тепIэнщIэ­лъын къызыхащIыкI чэсей дэгъуэхэр ящэ, ауэ я уасэр иныIуэщ.

  - Фи мурадхэм, фи гугъэ­хэм теухуауэ сыт къы­дже­пIэнт, ФатIимэ?

   - «Гугъэр адэжь щIэинщ», - жи­Iащ адыгэм, а гугъэращ дызыгъэпсэури дызыгъэлажьэри.

   Мастэ-IуданэкIэ цIыху арэзы пщIыныр мыбдеж щыткъым. Ауэ дэ Iуэхутхьэбзэ зыхуэтщIэр «къыгурыIуэр­къым» жытIэу къытхуэгъэп­цIэну­къым. Уасэм щахукIэ­рыд­мыгъэху къэхъуркъым.

   Сэ мурад Iэджи сиIэщ. Пса­лъэм папщIэ, сыхуейт Iэна­тIэу нэхъыбэ къызэIусхыну, сыхуейт цIыхум унэр зэ­лъы­Iуихын щхьэкIэ унэлъащIэу зыхуеину псори щIэту сату щIы­пIэ къыпызгъэхъуэну; сыхуейт си лэжьакIуэхэр псэу­пIэ унэкIэ къызэзгъэпэщыну. АбыкIэ къэралым е зыщIэзгъэкъуэнт, е зыкъыс­щIи­гъакъуэми здэнт. Си деж щылажьэ хъыджэбз цIыкIу­хэр къуажэхэм къокI, ахэр гугъу йохь, ар си гум къоуэ. Сыхуейщ «Атлантидэр» цIыхум жэнэт къащызыгъэ­хъун нэгъуэщI дахагъэ Iэджи зыIэрыдгъэхьэну. Догугъэ ди мурадхэм щыщ къыдэ­хъу­лIэну. НобэкIэ дэ къэралым дыщыгугъакъым, къытщыгугъ мыхъумэ.

   - «Атлантидэм» укъыщIы­хьэмэ, уи гур хохъуэ, дахагъэу мыбы щыплъагъум плъэмыкIыу гъуазджэм ехьэлIа гупсысэхэм ухуешэ. Уэ Щамырзэ Людмилэ (Людмилэ Черинэ), франджы балеринэ цIэрыIуэм, зыгуэркIэ упымыщIауэ пIэ­рэ?

   - Сэ а балеринэм и Iуэхум куэд хэсщIыкIыркъым, ауэ сощIэ си адэшхуэм и къуэшхэу истамбылакIуэм и зэманым хэкум икIыжахэм къалъхуауэ зэрыщытыр. Ар анэкIэ франджыщ. Париж дэт «Гранд Операм» и къэфакIуэ цIэрыIуэ дыдэу щытащ. Абы и мызакъуэу, нэгъуэщI ди унэ­къуэщ куэди щикъухьащ ха­мэ­щIым.

   - Иджы, ФатIимэ, уи уна­гъуэм тIэкIу утхутепсэлъыхьамэ ди гуапэ хъунт.

   - Дэ ди унагъуэр зи жьа­уэм щIэтыр си гуащэ Шыдакъ Зоещ. Ар цIыху муслъымэнщ, мы гъэр блэнейрэ хьэ­жыщI щыIащ. Си щхьэгъусэ Валерэ хьэрычэтыщIэщ, и IэщIагъэкIэ ухуакIуэщ. Зы ­къуэрэ пхъуитIрэ, нысэ си­Iэщ. Си къуэ Ислъамрэ си ны­сэ Маринэрэ иджыри КъБКъУ-м щоджэхэр. Си хъыджэбзи­тIым яз Рузани ди университетым щIэсщ. НэхъыщIэр епщIанэ классым щоджэ.

  - Ди псалъэмакъым и кIэ­у­­хыу сыхуейт уи лэжьа­кIуэ хъыджэбз дахэ цIыкIу­­хэми я цIэ къипIуэну.

   - Сэ лэжьыгъэм ехъулIэны­гъэ гуэр щызиIэмэ, ар, шэч хэ­мылъу, я фIыщIэщ IэщIа­гъэ­рэ гумызагъагъэрэ къа­гъэ­лъагъуэу, си жыIэ тIу ямы­щIу, си жэрдэмхэр къыз­даIыгъыу къыздэлажьэ­хэу Багъ Оксанэ, Къэшэж Мадинэ, Къэгъэзэж Марьянэ, Унэжокъуэ Ланэ, Шэрхъ Аминэ сымэ. ИкIи сыхуейщ насыпыр я Iэпэгъуу, узыншагъэ яIэу, я адэ-анэхэр, къыдалъхуахэр ягъэгуфIэрэ я лэжьы­гъэм хъер иIэу псэунхэу. Апхуэдэуи си лъэпкъэгъу псоми сохъуэхъу мамырыгъэ, зэгу­рыIуэ, насып яIэну. «Адыгэ псалъэм» и щIэджыкIакIуэ псоми я мурадыфIхэр къе­хъу­­лIэну си гуапэщ.

Епсэлъар ЩЭУЕЙ Мидэщ.

Ди Мадинэ

Насып иIэкъэ зи бзэр дахэм, зи бзэр бейм, къызэ­ры­гуэкI псалъэхэр зэрызэпищIамкIэ «мыр сыт телъы­джэ» жезыгъэIэфым. Дауи, Тхьэр куэдкIэ къыхуэупсащ зи бзэр псынащхьэм хуэдэу къабзэрэ, цIыхум и гу­фIэ­гъуэри и гузэвэгъуэри дэ­зыIэтыфу дунейм тетым.

   Чэрты Мадинэщ мыпхуэ­дэ зэгъэпщэныгъэхэр си гум къэзыгъэкIар. Ар сытым щыгъуи гупсэхуу и лэжьыгъэм пэрыт, нобэрей гъащIэ мытыншым дэбэ­къуэф, хабзэ, нэмыс зыхэлъ, уи дзыхь зэбгъэз хъун цIыхущ. Щеджэми псэр зыгъэгуфIэ хъыджэбз жа­ну щытащ Мадинэ. Дыщэ медалкIэ еджапIэр къиухщ, университетми диплом плъыжь къыщихьри, езы­гъа­джэу щытахэм къыдбгъурыувэжауэ математикэр класс нэхъыжьхэм щре­­гъэдж. Сэ а предметым сыпэIэщIэщи, Мадинэ ири­гъаджэхэм щIэныгъэу яб­гъэ­дилъхьэр зыхуэдизым сытепсэлъыхьыну къез­гъэ­­кIущэркъым, ауэ и адыга­гъэм, и адыгэпсэм и гугъу сымыщIу слъэкIынукъым.

   Мадинэ цIыхугъэшхуэ, гуа­пагъэ хэлъ къудейкъым, абы акъыл жан иIэщ. И насыпкъэ зи гъащIэр жумар­та­гъэкIэ, гу щабагъэкIэ гъэн­щIауэ псэу цIыхум. Ап­хуэдэ насыпкIэ Тхьэр къетащ Чэрты Мадинэ. А псори къалъытэщ, и IэщIагъэм зэрыхуэIэкIуэлъакIуэри абы халъхьэжри, Мадинэ завуч лэжьыгъэр пщэрылъ щащIащ. А IэнатIэр абы ире­хьэкI гумызагъэу, ­псэху имыIэу, псом хуэмыдэу лэжьыгъэшхуэ дрегъэкIуэкI лэжьэн щIэзыдзагъащIэ егъэ­джакIуэхэм. Ахэр тэмэму унэтIыным, я IэщIа­гъэр фIыуэ ялъагъуным и нэIэ тригъэт зэпытщ. Чэнджэщ ярит къудей мыхъуу, лэжьыгъэм трегъэгушхуэ, я ехъулIэныгъэхэм щогу­фIыкI.

   Нобэрей зэман гугъум тэ­макъкIэщI ищIа, зи ула­хуэ­кIи гуныкъуэгъуэхэм ха­мыгъэкI лэжьакIуэ гуп зэ­гурыбгъэIуэныр, ахэр къы­пхуэарэзыуэ уадэлэжьэныр, дауи, Iуэху къызэ­рыгуэкIкъым. Ауэ Мадинэ ящыщщ апхуэдэ Iуэху гу­гъур зэзыгъэхъулIэфIхэм. Абы нэхъыжьхэм зэрепсалъэ бзэри ещIэри, нэ­хъы­щIэм зэрепсэлъэнури нэхъ дахэжу егъэшэрыуэ. Зэи къэхъуакъым Мадинэ и макъым зригъэIэту, сэ пхуэсщI уи унафэщ жиIэу мыхъун гуэр иукъуэдийуэ. А псом кърокIуэ дэтхэнэ зы егъэджакIуэри и лэжьы­гъэм хьэлэлу зэрыбгъэдэтыр.

   Апхуэдизыр зыхузэфIэкI ди Мадинэ зэи и щхьэр лъагэу­ иIэтыркъым. И лэ­жьы­­гъэм щиIэ ехъулIэ­ны­гъэри, цIыхум къыхуащI пщIэ­ри къызэрилэжьыр акъыл гъэтIыса зэриIэмрэ адыгэ цIыхубз нэсым хэ­лъын хуей нэмысыр зэры­хэ­лъымрэщ. Дауи, а псори и фIыщIэщ Мадинэ къэзылъхуахэм тэмэму зэра­пIам, дуней тетыкIэм, цIыху хэтыкIэм зэрыхуагъэсам. Аращ ар гукIи псэкIи жумар­ту егъэджакIуэхэми еджа­кIуэ­хэми щIахэтыфыр.

   Мадинэ завуч къалэныр жыджэру зэрырихьэкIым, езым и предметыр фIы дыдэу зэрыригъэджым нэ­мыщI­кIи, ар икIи жэрдэм­щIакIуэ емызэшщ. Абы и деж щIэх-щIэхыурэ що­кIуэкI семинар зэмылIэу­жьы­гъуэхэр, егъэджакIуэ ныб­жьы­щIэхэм я Iэзагъэм щыха­гъахъуэ дерсхэр. Абы нэмы­щIыжкIэ, Мадинэ фIэ­фIщ нэ­гъуэщI егъэджакIуэхэм я урок­хэм щIэсыну, и чэн­джэщхэри сытым щыгъуи щхьэпэщ.

  ГъэщIэгъуэныращи, Ма­ди­нэ адыгэбзэми хуэIэкIуэ­лъа­кIуэщ, езым зэрыригъа­джэ математикэм нэхърэ мы­нэхъыкIэу. Ар зэгуэр хуэзгъэщIэгъуати, зыкъысхуигъэгусауэ щытащ, «Сыт сэ си анэдэлъхубзэр щIэз­мыщIэжын хуейр, ар си анэр япэ дыдэу къызэрызэпсэлъа бзэщ, дуней псом сыпызыщIэ къуэпсщ, ар щхьэ бгъэщIэгъуагъэххэ?» - жиIэри.

   ЦIыхубзхэм я махуэм деж тIэкIу нэхъ хэIэтыкIауэ упсалъэми емыкIу пылъу къыщIэкIынукъыми, си тхыгъэ кIэщIыр мыпхуэдэу сыухыну сыхуейт: ууардэщ Мадинэ, удахэщ, уи хъуреягъэм нэщхъыфIагъэ щыбгуэшу дахэу укъытхэтщи, уи узыншагъэр быдэ, уи гукъыдэжыр ин, уи гъа­щIэр кIыхь Тхьэм ищI! Сэ си щхьэкIэ насыпу къызолъытэр уэ укъызэрытхэтыр.

Апэнэс Къэрэжан,

Дыгулыбгъуей дэт 8-нэ курыт еджапIэм адыгэбзэр щезыгъэдж, лэжьы­гъэм и ветеран.

Хъуэхъу

Налшык дэт 30-нэ курыт еджапIэм и унафэщI

Темыр Ларисэ

 зэрыцIыхубз дахэм, зэры­гуа­кIуэм хуэдэ дыдэу гъэсэны­­гъэ дахи хэлъщ.

   Ар зи бзэр фIыуэ зылъа­гъуж, зи адыгэ хабзэмрэ ады­гэ­ нэмысымрэ зыIыгъыж цIыху гуащIафIэщ, акъыл жанщ, бзэ куэди ещIэ. Уты­­­кум ибгъэхьэмэ, и псэлъэкIэм удехьэх, цIыхум яхыхьэмэ, ядокIу, и цIыху щIыкIэм гур пIэ­­пех. ЦIыкIури инри къэ­­зы­тхьэкъу, пщIэ зыхуащI ущ­­­и­­я­­кIуэ Iэзэу егъэджакIуэхэми еджакIуэхэми яхэтщ.

   Сабийхэр гъэ­сэ­­­ным, егъэ­джэным псэемыблэжу телажьэ Ларисэ цIыхубзхэм я махуэ лъапIэмкIэ сохъуэхъу. Узыншагъэр и куэ­­д­у, и Iуэху­щIафэр сыт щы­гъуи дахэу, абы и хъерым дэрэжэгъуэ къриту дунейм тетыну си гуа­пэщ. И анэ Темыр Рози куэд­­рэ Тхьэм къы­щ­хьэщигъэт.

Мэсей Зое.

Налшык къалэ.

Зэбгъэпщэн гъуэтыгъуейт

Адыгэ бзылъхугъэхэр дуней тхыдэм куууэ хыхьащ. Ижь-ижьыж лъандэрэ къокIуэкI къэрал Iэджэм щыщ къэхутакIуэхэр, еджа­­гъэшхуэхэр ягъэщIагъуэу адыгэ бзылъхугъэм и дахагъэм, и акъыл жаным, ар нэхъри гуакIуэ зыщI и щэныфIагъым тетхыхьу.

   X лIэщIыгъуэм Адыгэ Хэкум щыIа хьэрып географ-къэхутакIуэ Абдул-Хьэсэн Али аль Масуди мыпхуэдэу итхыгъащ: «Хэ­гъуэгуу дыздэщыIахэм, къеттхэкIа лъэпкъхэм зыри яхэткъым адыгэхэм хуэдэу зи щIыфэ хужьрэ зи цIы­­ху­бз­хэр дахэрэ. Зы лъэпкъи иIэ­къым апхуэдэ уардагъэ, Iэпкъ­лъэпкъ зэкIуж. Адыгэ бзылъхугъэр я хьэл-щэн да­хэмкIэ адрей псоми къахощ».

   Масуди Адыгэ Хэкум щыIа иужь, илъэс 800-м нэс дэкIауэщ нэмыцэ философ-этнограф Гердер Ио­ган адыгэхэм щытетхыхьар. Абы зэритхымкIэ, адыгэ бзылъхугъэхэр нэхъри дахэ, нэхъри гуакIуэ хъуащ.

   Мис абы итхам щыщ пычыгъуэхэр: «Мыр Адыгэ Хэкущ, дахагъэм и хэщIапIэщ. Адыгэ бзылъхугъэм и дахагъэр дуней псом щыцIэ­рыIуэщ. Ахэм я набдзэ шылэ фIыцIэ псыгъуэ къурашэм, хъуаскIэр къызыщIих нэ фIыцIэхэм, натIэ хужь джафэм, нэкIу хъурей дыхьэрэным, Iупэ пIащIэм удимы­хьэхынкIэ Iэмал иIэкъым. Ду­ней хъурейм Iэпкълъэпкъ дахэу тет цIыхухэр мыбдеж тхьэм щызэхуишэсам хуэдэщ. Дэ, Европэм, ди насыпти, мы лъэпкъ дахащэм дыпэмыжыжьэу Тхьэм дыкъи­гъэщIащ».

   Адыгэ бзылъхугъэр, и дахагъэм и мызакъуэу, сыт и лъэныкъуэкIи узригъэ­хъуа­п­сэу цIэрыIуэщ. Ар дэнэ къыщыхутами адыгэ лъэпкъ къызэрыхэкIар зэи игъэ­гъуащэркъым.

   Еджагъэшхуэ-къэху­та­кIуэхэм адыгэ бзылъхугъэхэм я дахагъэр, я акъылы­фIагъэр къызыхэкIыр куэдым хуахь. Псалъэм папщIэ, зыгуэрхэм абы и къежьа­пIэу къалъытэ адыгэхэр ижь-ижьыж лъандэрэ здис щIыпIэ телъыджэм и дуней щытыкIэм (климатым). Нэ­гъуэщIхэми абы и щхьэусы­­гъуэу къагъэув адыгэхэм я ду­­­­­ней тетыкIэр. А псоми пэж хэлъу къыщIэ­кIынщ, ауэ адыгэ бзылъху­гъэм и дахагъэм, и бжьы­фIагъэм и къежьапIэ нэ­хъыщхьэу щытыр, ар адыгэ хабзэм зэры­­­­­щIа­пIыкIырщ, нэмыс, укIы­­тэ Iулыдж хэлъу къызэ­­ры­­тэ­­­джырщ.

   ТеплъэкIэ дахэр зыми ищIыскъым, абы Iэдэбрэ, хьэл-щэн дахэрэ имыгъусэжмэ. Адыгэр дэнэ къыщымыхутэми, адыгэу къэнэжынущ и хабзэ дахэр зэрихьэжмэ.

   Псоми зэрытщIэщи, нобэрей щIалэгъуалэм хуэхъущIэ нэхъыжьхэр мащIэкъым. Ауэ, апхуэдэу щытми, ди гуапэ зэрыхъущи, ноби ди куэдыкIейщ гъэсэныгъэ дахэ зыхэлъ, сыт хуэдэ IэнатIэми акъыл жан къыщызыгъэ­лъа­гъуэ щIалэхэмрэ хъыджэбзхэмрэ. Абыхэм ящыщ зыщ Къэбэрдей-Балъкъэр мэкъумэш академием и сту­дент нэхъыфI дыдэхэм хабжэ Джэрыджэ Алинэ. Абы ­щытхъу иIэу къиухащ Налшык дэт етIуанэ лицейри. Къалэ школым щеджами, и адыгэбзэр удихьэхыу шэрыуэщ. Къэфэну техьэмэ-щэ! Налшык щыщ ныбжьыщIэ ансамблхэм я къэфакIуэ пажэу адыгэ къафэм и дахагъэр абы щигъэ­лъэгъуащ Франджыми, Польшэми, Иракми, Иорданиеми, нэгъуэщI къэралхэми. Алинэ сыт щыгъуи жыджэру хэтщ академием къыщрахьэжьэ Iуэхугъуэхэми.

ЛЪЭПКЪ МАХУАГЪЭПС→

ссылки

ГАЗЕТЫМ И ЛЭЖЬАКIУЭХАР

къыдэкIыгъуэхэр

Copyright © 2005 Buch e-mail: [email protected]