ФИФI ФЫМЫГЪЭПУД, ФИ IЕЙ ФЫМЫГЪЭПЩКIУ

 

 

АДЫГЭ ПСАЛЪЭ

 

КъБР-м

 И ПАРЛАМЕНТЫМРЭ ПРАВИТЕЛЬСТВЭМРЭ

Я ГАЗЕТ

 

сайт газеты «Адыгэпсалъэ»

 

2006 гъэм мэлыжьыхьым (апрелым)и6

газетыр 1924 гъэм и мэкъуауэгъуэ мазэм и 1 лъандэрэ къыдокI

Счетчик посещений Counter.CO.KZ - бесплатный счетчик на любой вкус!

 

 

ХЪЫБАРЫЩIЭХЭР

 

 

ТХЫДЭ

 

 

ХЪЫБАРЕГЪАЩIЭ

 

 

ТХЫГЪЭХЭР

 

 

 

АРХИВЫР

 

english

адыгэбзэ

русский

 

 

Адыгейм и къэкIуэнур зэлъытар хэт?

 

   Адыгейм и Парламентым иджыблагъэ ще­­кIуэкIа зэIущIэм депутатхэм я пащхьэ Щэумэн Хьэзрэт и къулыкъум зэрытекIымкIэ лъэIу тхылъ щрилъхьащ. Ауэ иужькIэ ар щыуагъэ гуэру ягъэхъыбарыжащ. Псалъэм­ папщIэ, «Коммерсант» газетым зэритхымкIэ, Щэумэн Хьэзрэт къыхилъхьа Iуэхугъуэм Адыгейм и цIыхухэм я мызакъуэу, Кремлым щIэсхэри игъэпIейтеящ, ауэ абыхэм я Iуэху еплъыкIэхэр зэтехуакъым. Адыгейм и УнафэщIым «гъатхэ техьэгъуэ» иIэу икIи ар и псалъэм тетыжу и къулыкъум текIын хуейуэ языныкъуэхэм къалъытащ. Мыдрейхэм (Кремлым щIэсхэм) къызэрыхагъэ­щым­кIэ, ар и къулыкъум иджыри зы пIа­лъэкIэ къытенэнущ. Уеблэмэ, апхуэдэ лъэIу­­кIэ Урысей Федерацэм и Президент Пу­т­ин зыхуигъазэ хъумэ, ар абы диIыгъынущ.

   Мэлыжьыхьым и 3-м республикэм и депутатхэм я етIуанэ зэхуэсу екIуэкIам псалъэмакъы­шхуэ зэрыщыIэнур хэзыщIыкIхэм жаIат. Сыту жыпIэмэ, абыхэм къапэщылът парламентым и комитет 12-м я унафэщIхэр хахыну. Ар тыншу зэрызэфIэмыкIынур гурыIуэгъуэт. Япэ зэIущIэм щыгъуэ щIыпIэ парламентым и спикеру Хьэжыбеикъуэ Руслан, абы и къуэдзэу Иванов Юрий сымэ хахат. Ахэр тIури «Зыуэ щыт Урысей» партым и щIыналъэ къудамэм хохьэ. Ар, дауи, оппозиционерхэм - промышленникхэм, коммунистхэм, аграриехэм - ягу ирихьа­къым. Абыхэм я депутат зыбжанэ, лей къатехьауэ къалъытэри, иджы екIуэкIа зэIущIэм Щэумэн Хьэзрэт пэшым къыщыщIыхьам къэтэджакъым. Сыту жыпIэмэ, ари «Зыуэ щыт Урысейм» хохьэ.

  Президент администрацэм зэригъэхъыба­рым­кIэ, Адыгейм и ЛIыщхьэм щIыпIэ депутатхэр ап­хуэдэу къызэрыхущытыр игу техуакъым. Щэу­мэн Хьэзрэт спикер Хьэжыбеикъуэ Руслан заяв­ленэ гуэр IэщIилъхьащ. Мыдрейр абы итым къе­­­джа­къым: «Япэ щIыкIэ «Зыуэ щыт Урысейм» и советым дыщыхэплъэн хуейщ»,- жиIэри. Адыгейм и Президентым иужькIэ псалъэ къищтащ.

   «ПарламентыщIэ хэтхащ, зэпсэлъэныгъэхэр йо­кIуэкI. Абы пэжыр къыщыдолъыхъуэ. Сэ му­рад сщIащ си къулыкъум сытекIыну. Москва сакъыщыгурыIуэркъым. Ауэ президенту дяпэкIэ сыщымытыжми, экономикэ, социальнэ IуэхугъуэхэмкIэ республикэм сыкъыдэIэпыкъу­нущ», - жиIащ Щэумэным.

   Депутатхэм лэжьыгъэ купщIафIэ ирагъэ­кIуэ­кIыну ехъуэхъури, и пIэкIэ къигъэнэну зыхуей щIалитIым я цIэр къриIуащ - Адыгейм узынша­гъэр хъумэнымкIэ и министр Жьанэ Iэдэмрэ Красногвардейск районым и тхьэмадэ Къудей Муратрэ. Абы иужькIэ зыри жимыIэу тэджри пэ­шым щIэкIыжащ. Депутат зыбжанэ кIэщI ды­­­дэу Президентым и хэщIапIэм кIуащ. Абы ири­­хьэлIэуи УФ-м и президент администрацэм къипсэлъыкIащ: Кремлым псори зэхикъутэжащ.

   ИтIанэщ щIыпIэ президент администрацэм и пресс-IуэхущIапIэм хъыбар щызэбгригъэхар Щэумэн Хьэзрэт и псалъэхэр журналистхэм къагурымыIуауэ, ар и къулыкъум щIытекIын щхьэусыгъуэ щымыIэу.

   «Парламентым къыщекIуэкI Iуэхугъуэхэр Президентым игу щIыхьащ. Пэшым щыщIыхьам щыгъуэ депутат зыбжанэ тэджакъым. Япэм лэжьа парламентри Щэумэным фIы дыдэу къыхущытакъым, и унафэхэм унафэ тращIыхьыжу щытащ. Иджырей парламентариехэм (нэхъыбэр «Зыуэ щыт Урысейм» хэтщ) куэдкIэ щыгугъырт. АрщхьэкIэ апхуэдэу ахэри къыхущытыну и гугъакъым. Мис абы къыщригъэтхъащ», - жиIащ Адыгейм и Президентым и пресс-секретарь КIыкI Абрэдж.

   ЩIыпIэ парламентым и депутатхэм я нэхъыбэм а махуэм лъэIукIэ Путин Владимир зыхуа­гъэзащ Щэумэн Хьэзрэт Республикэм и Президенту иджыри зы пIалъэкIэ щытыну и дзыхь къригъэзыну.

   НтIэ, Щэумэн Хьэзрэт и къулыкъум текIыну лъэIу тхылъ щIитхам ипэжыпIэкIэ сыт щхьэусыгъуэ хуэхъуар? Урысей Федерацэм и Президентым и лIыкIуэу Урысей Ипщэм щыIэ Козак Дмитрий иджыблагъэ Адыгейм и Президентым техъу­щIыхьащ Республикэм и экономикэ, социальнэ гъащIэм зиужь зэпыт хуэдэу Путин Владимир зэрыжриIам щхьэкIэ. КъэпщытакIуэхэм Iуэхур апхуэдэу щымыту къыщIагъэщащ. Арауэ пIэрэ?

   Кремлым хуэшэчыркъым Адыгейр Краснодар крайм хыхьэжыну зэримыдэр. Абыхэм япэ­щIэтщ Щэумэн Хьэзрэт. Аращ ар «Зыуэ щыт Уры­сей» парт спискэм и пашэу иджы екIуэкIа щIы­пIэ хэхыныгъэхэм кIуэн щIимыдар. Адыгейм и къэкIуэнум ехьэлIауэ кърахьэжьа рефе­рендумым кърикIуэнур ещIэ Республикэм и унафэщIым. Адыгэхэм мызэ-мытIэу жаIащ Адыгейр зэрагъэкIуэдыжу Москва Кавказ зауэ зэры­ращIылIэнур. Абыхэм къагуроIуэ Щэумэн Хьэзрэт и къулыкъум зэрытекIыу Адыгейр Краснодар крайм зэрыхагъэхьэжынур.

   Кремлым и унафэщIхэр иджыпсту хоплъэ Адыгейм и президентыщIэу ягъэувынум и кандидатхэм. Апхуэдэ хъыбэр федерал журналистхэм зэрэ-тIэурэ къатащ. Абыхэм зытращIыхьыр зи цIэр къизымыIуа къулыкъузехьэшхуэ гуэрым и псалъэхэрщ: Щэумэн Хьэзрэт и къулыкъум щытекIын хуей пIалъэр зэраубзыхурэ куэд щIащ, абы зэран хуэхъур езы Щэумэнырщ. Ауэ нэгъуэщI хъыбархэри щыIэщ. Абы теп­щIы­хьу щытмэ, Урысей Федерацэм и Президентыр Адыгейм и УнафэщIым фIыуэ къыхущытщ, да­гъуэ гуэри къыхуищIыркъым. Уеблэмэ, етIуанэ пIалъэ къытринэну елъэIу хъуми, къыдиIыгъы­нущ.

   ЗэрыгурыIуэгъуэщи, Адыгейм и Президентым ехьэлIауэ иджыпсту ирахьэжьа псалъэмакъыр къыщежьэр Москващ. Кремлым щыIэ «группировкэхэм» хэт нэхъ текIуэми, абы и мурадхэр пхигъэкIынущ. Щэумэн Хьэзрэт и къэкIуэнури, апхуэдэу щыхъукIи, Адыгей псом и къэкIуэнури зэлъытар Путин Владимирщ. Хэт и лъэныкъуэра абы къыхихынур?

Интернетым ит хъыбархэм япкъ иткIэ зыгъэхьэзырар Хьэщыкъуей Олегщ.

 

УнафэщIхэр топсэлъыхь

 

   Мэлыжьыхьым и 5-м КъБР-м Ухуэныгъэмрэ псэупIэ коммунальнэ хозяйствэкIэ и министерствэм зэIущIэ щекIуэкIащ республикэм и министерствэ, ведомствэ щхьэхуэхэм я лIыкIуэхэр, къуажэ, къалэ администрацэхэм я Iэтащхьэхэм я къуэдзэхэр, нэгъуэщIхэри зыхэтар.

   Ар иригъэкIуэкIащ КъБР-м и Правительствэм и Уна­фэ­щIым и къуэдзэ Чеченов Iэниуар. Къалэ ухуэныгъэм зегъэубгъу­ным теухуауэ къэув къалэнхэм зэпкърыхауэ тепсэлъыхьащ КъБР-м ухуэныгъэмрэ псэупIэ-коммунальнэ хозяйствэмкIэ и министр къалэнхэр зыгъэзащIэ Абрэдж Iэдиб.

   Зытепсэлъыхьа Iуэхугъуэм теухуауэ къэпсэлъахэщ Щоджэн Олег, Коротких Олег, Макаров Владимир, Смертюк Богдан сымэ, нэгъуэщIхэри. ЗэIущIэм хэтахэм щэбэт щIыхьэхур егъэ­кIуэ­кIыным, жылагъуэхэр гъэкъэбзэным, зэIузэпэщ щIыным, щхъуантIагъэр хэсэным я лъэныкъуэкIэ зэфIагъэ­кIып­хъэхэм тепсэлъыхьащ КъБР-м дыкъэзыухъуреихь дунейр хъумэнымкIэ и министр Маслов Николай.

КIэрэф Хьэсэнбий.

 

УзэгурыIуэм хуэдэ щыIэкъым

 

   Дыгъуасэ КъБР-м къэрал кIуэцI IуэхухэмкIэ и министр Томчак Юрий яхуэзащ республикэм и дин IуэхущIапIэхэм я унафэщIхэм.

   ЗэIущIэм хэтащ КъБР-м и муслъымэнхэм я IуэхущIапIэм и уна­фэщI ПщыхьэщIэ Iэнас, республикэм и православнэ члисэхэм я протоирей Бобылев Валентин, КъБР-м, Налшык къалэ я раввин Шабаев Леви, хабзэхъу­мэ органхэм я ветеранхэм я республикэ советым и уна­фэщI, отставкэм щыIэ полковник Думай Борис.

   Республикэ милицэм и уна­фэщIым зэIущIэр къызэIуихри, къызэхуэсахэм псалъэ гуапэ­хэмкIэ захуигъэзащ. «Респуб­ли­кэм и дин конфессие нэхъы­щ­хьэхэм я унафэщIхэм сахуэ­зэ­ныр си къалэну къэслъытэри, фыкъезгъэблэгъащ, арэзы фытехъуэу фыкъызэрыкIуам­кIэ фIыщIэ фхузощI», - жиIэри, абы япэу псалъэ иритащ Пщы­хьэщIэм.

   Республикэм и муслъымэнхэм я IуэхущIапIэм и унафэщIыр Томчак Юрий и лэжьыгъэкIи и щхьэкIи ехъулIэныгъэхэр иIэну ехъуэхъуащ. Апхуэдэу къыхигъэщащ диныр зи фIэщ хъухэм теухуауэ хабзэхъумэхэм яIэщIэкIа щыуагъэ мащIэр игъэ­зэкIуэжыну зэрыщыгугъыр. Республикэ милицэм и пщэ къалэнышхуэхэр къызэрыдэхуэр икIи республикэм хабзэрэ зэпIэзэрытыныгъэрэ щыIэн пап­щIэ зыр адрейм и щIэгъэ­къуэ­ну щытын зэрыхуейр.

   Абы и псалъэхэр даIыгъащ отец Валентинрэ раввин Шабаев Левирэ. Отец Валентин къи­гъэ­лъэгъуащ щIэблэр гъэсэным гу­лъытэ хэха хуэщIын зэры­хуейр. ЕджакIуэхэм, студентхэм яIу­щIэу­рэ псалъэмакъ щхьэпэхэр зэрыдрагъэкIуэкIыр, хабзэхъумэхэм пыщIэныгъэ зэры­хуаIэр.

   Думай Борис кIэщIу къытеу­выIащ щIалэгъуалэм патриот гъэ­сэныгъэ ядегъэкIуэкIын зэрыхуейм, телевиденэм залымыгъэ фIэкIа, щIэблэр фIым хуэ­зыу­щиин къызэримытым, псори зэ­гъусэу щытыкIэм зе­гъэхъуэжы­ным, щIэблэм гъэсэныгъэ тэмэм ябгъэдэлъхьэным зэрелэжьыпхъэм.

   - Фызэрыщыгъуазэщи, Урысейм и президент Путин Владимир щIалэгъуалэм патриот гъэсэныгъэ ябгъэдэлъыным гу­лъытэ хэха хуещI, абы тещIыхьа федерал программи щы­Iэщ. Апхуэдэ программэ Урысей МВД-ми зэхигъэуващ. Къэбэрдей-Балъкъэр МВД-ми апхуэдэ документ щыIэщ. Дин лэжьа­кIуэхэм къызэрыхагъэщащи, щIалэгъуалэр къэзыухъуреихь, ар зыхэпсэукI жылагъуэм щапхъэ щахуэхъухэм куэд елъытащ. Ди лэжьакIуэхэри а жылагъуэрщ зыщыщыр. УакIэ­лъы­плъамэ гъэсэныгъэ яхэлърэ зэпIэзэрыту апхуэдэщ, ауэ ди жагъуэ зэрыхъунщи, я лэжьы­гъэр къагъэсэбэпу езым я щхьэ хуэфIын хуэдэу хабзэр къызэпызыудхэри къахокI. Нобэрей ди зэIущIэр адэкIэ дызэрызэдэлэжьэнум и щIэдзапIэу къызолъытэ. ФIыщIэ фхузощI къыс­хужыфIа псалъэ гуапэхэм папщIэ, -жиIащ министрым.

   БлэкIа суткэм цIыхухэр зы­гъэ­пIейтеям, республикэм щыIэ щытыкIэм теухуауэ ирата уп­щIэм и жэуапу Томчак Юрий жи­Iащ щытыкIэр зэрызэпIэзэрытыр, шынагъуэ зэрыщымы­Iэр.

  - Языныкъуэхэм я сабийхэр еджа­пIэхэм зэрамыгъэкIуам теухуа хъыбар къытIэрыхьащ. УщIэпIейтеин щытыкIэ республикэм щыIэкъым. Терроризмэм­рэ экстремизмэмрэ теухуа лэ­жьыгъэ, адрей хабзэхъумэ Iэна­тIэ­хэм ящIыгъуу, МВД-м ирегъэ­кIуэкI. Иджыри къыхэзгъэщынщи, нэгъабэ жэпуэгъуэм къэхъуа гузэвэгъуэм къытри­мы­гъэзэжын папщIэ псори ялэжь. Мы махуи­тIым республикэм и гъунапкъэхэм къалэнхэр ще­зыхьэкI гупхэр зэра­хъуэкI. Ар планым тещIыхьа лэжьыгъэщ, ущIэпIейтеин Iуэхуи пылъкъым, - къигъэлъэгъуащ абы.

   Апхуэдэу жиIащ прессэм щабзыщIын я лэжьыгъэм, следствэ Iуэхум къищынэмыщIа, зэрыхэмылъыр, я упщIэ псоми жэуап иритыну зэрыхьэзырыр икIи мыгувэу абы теухуа зэIущIэ зэрыригъэкIуэкIынур.

УЭРДОКЪУЭ Женя.

 

ЩIэпхъаджагъэ

  КъБР-м щэнхабзэмрэ хъыбарегъащIэ IэнатIэхэмкIэ и министр

 Тут Заур къызэрытеуам къыхэкIыу Урысей кинорежиссер Сокъур Александр жиIар

   Къэхъуар - щIэпхъаджагъэщ!

   Си дежкIэ нэрылъагъущ Урысей Федерацэм щыпсэу лъэпкъ­хэм я нэхъ ину щыт урысхэм я пщэм къыдэхуэ жэуаплыны­гъэр нэсу къазэрыгурымыIуэр. Урысхэм хэхауэ жэуап яхь. Къэхъу Iуэхугъуэ мыхъумыщIэхэм я щхьэусыгъуэр - цIыху куэд дыдэр, псом хуэмыдэу славян лъэпкъхэм щыщ ныб­жьыщIэхэр, щэнхабзэ, социальнэ я лъэныкъуэкIэ нэхъыкIэ зэрыхъурщ, ауэ залымыгъэр, ерууагъыр нэхъ игущIыIу къэ­хъуу щыхуожьэ щэнхабзэм ехьэлIа лэжьыгъэр щыу­жьых­ щIыпIэм.

   Сэ си фIэщ мэхъу ди къэралым и щыIэныгъэм и мураду, ар къызыхуигъэщIа Iуэхугъуэ нэхъыщхьэу щытын хуейр щэнхабзэм лъэныкъуэ псомкIи зегъэужьыныр зэрыарар! Абы иджыблагъэ дытепсэлъыхьащ КъБР-м и Президент Къанокъуэ Арсен Башир и къуэмрэ сэрэ.

   Сыт тщIэн хуейр?

   Ерыщу хущIэкъун хуейщ щIэпхъаджащIэхэм тезыр ятелъхьэным! КъикIуэтын хуейкъым!

   Дауи, адэкIи къару нэхъыбэ тегъэкIуэдэн хуейщ лъэпкъ щэнхабзэр гъэбыдэным. Дахэу, къарууфIэу щытын, губзы­гъагъэ зыхэлъ зыужьыныгъэм хущIэкъун хуейщ. Кавказыр щытын хуейщ мамырыгъэр фIыуэ лъагъуным, щэнха­бзэм, щIэныгъэм я щапхъэу! Абы папщIэ зыхуей псори щыIэщ.

   Заури, лей зытехьа адрей псори гу къабзэкIэ, къуэшыгъэ­кIэ дызоIыгъ.

Фи Сокъур Александр.

 

 

Пщащэ дахэрэ сабий угъурлыфэрэ

 

   Мэлыжьыхьым и 11-м Къэрал концерт гъэ­лъэгъуапIэм щызэхэтынущ “Горянка” га­зетым илъэс къэс ири­гъэкIуэкI “Мисс “Горянка”, “Маленькое чу­до” зэхьэзэхуэм теу­­хуа зэIущIэ. Абы къыщыхахынущ нэгъа­бэ­­ къыдэкIа “Горянка” газетхэм тет пщащэ­хэм я нэхъ дахэмрэ сабийхэм я нэхъ угъур­л­ы­фэмрэ.

   ЩIэджыкIакIуэхэр фызэрыщыгъуазэщи, гъэм и кIыхьагъкIэ “Горянкэм” къытехуащ бзылъ­хугъэ дахэ дыдэхэм, сабий гъэщIэгъуэн­хэм я сурэт пщIы бжыгъэхэр. Абыхэм я нэхъ дахэр къыхэхыныр зи пщэ къыдэхуа жюрим нэмыщIкIи а Iуэхум жыджэру хэтащ щIэджыкIа­кIуэ­хэри.

   Мы зэхьэзэхуэр пщащэ нэхъ дахэр къыхэ­хынымкIэ ди республикэм щрагъэкIуэкI Iуэху­гъуэхэм къыщхьэщокI. Абы ехьэлIауэ “Горянка” газетым и лэжьакIуэ Чаниевэ Тамарэ къыджиIар мыращ: “Дэ зыгуэрхэм дагъэкъуэн­шэ­фынкIэ мэхъу мардэхэм тIэкIу дыкъызэры­те­кIым щхьэкIэ. Ауэ цIыхухэр зэщхькъым, икIи ди щIыналъэм щыпсэу пщащэхэм ящыщ куэд щIагъщIэлъ нэхъ ящымыгъыу утыку къихьэфынукъым. Сэ къызэрысщыхъумкIэ, мис апхуэдэ хъыджэбз дахэхэм я дежкIэ ди зэхьэзэхуэр­ уасэ зимыIэщ”.

   Тамарэ дызэрыщигъэгъуэзамкIэ, газетым иIэ “Завидный жених” рубрикэм къытехуа уэрэджыIакIуэхэу, Хьэжырокъуэ СулътIан, Мамаев Роман, Газаев Алим, Хьэцей Тимур, Арэмысэ Азрэт сымэ зыхэт концертымкIэ зэIущIэр ягъэдэхэнущ. Апхуэдэуи уэрэд жаIэнущ Зеущэ Iэуес, Теппеев Алим сымэ, нэгъуэщIхэми.

ИСТЕПАН Залинэ.

 

Гукъеуэншэу дыпсэуну дыхуеймэ...

 

   Нэгъабэ дыгъэгъазэм и 6-м «Адыгэ псалъэм» тетащ абы и редактор нэхъыщхьэ, Къэбэрдей Адыгэ Хасэм и тхьэмадэ ХьэфIыцIэ Мухьэ­мэд и тхыгъэшхуэ, «Гъуэгу цIэнтхъуэрыгъуэ» зыфIи­щар. Ар теухуат жэпуэгъуэм и 13 - 14 махуэхэм Налшык щызэрахьа щIэпхъаджагъэ­шхуэм и щхьэусыгъуэхэм, абы кърикIуахэм.

   Сэ гурэ псэкIэ зыхызо­щIэ ХьэфIыцIэр зыгъэпIейтей­хэр зэрыIуэхушхуэр, ди лъэпкъыр хъума зэрыхъуным быдэу зэрыпыщIар, дызэгупсысыпхъэу, дерс тэмэмхэр къызыхэтхыпхъэу зэрыщытыр. КъызэрысфIэщIымкIэ, Мухьэмэд и тхыгъэр, и чэнджэщхэр къэплъытэ хъунущ дызэкъуэтын, дызэхуэсакъыжын, ди щIалэгъуалэр тэмэму гъэсэным зэи хуэмыдэжу дызэдегугъун зэрыхуейм теухуа къыхуеджэныгъэ щхьэпэу.

   ДызоIыгъ ХьэфIыцIэм “гузэвэгъуэм и тхьэгъушым дыкъи­гъэушыпхъэщ дэтхэнэ зы балигъри” зэрыжиIар, щIалэ­гъуа­лэр гъэсэнымкIэ адэ-анэм жэуаплыныгъэ инхэр зы­пылъ къалэнхэр я пщэ дэ­лъу, ди тхыдэр, лъэпкъ хаб­зэфI­хэр еджапIэхэм щаджын хуейуэ къызэрилъытэр.

   СызэрыщыгъуазэмкIэ, ап­хуэ­дэ IуэхуфIхэм хуэунэтIауэ лъэбакъуэ хъарзынэ ичащ Адыгейм и президент Щэумэн Хьэзрэт. Абы и жэрдэмкIэ адыгэ­ хабзэр еджапIэхэм щаджу щIадзащ.

   ЗэрыгурыIуэгъуэщи, гулъытэшхуэ зыхуэщIыпхъэщ жылагъуэхэм я экономикэ, соци­а­льнэ гъащIэр егъэфIэкIуэ­ныр. Дэтхэнэ зы балигъми елъагъу «пенсэм, улахуэхэм хыдогъахъуэ» жыхуаIэм фэрыщIагъ ин зэрыхэлъыр. Сыт щхьэкIэ? Зы тIэкIукIэ улахуэхэр е пенсэхэр къызэраIэту, еры­с­­къыхэкIхэм, хьэпшыпхэм, коммунальнэ Iуэхутхьэбзэхэм я уасэхэр ину драхуейри! Апхуэдэу ящI нэхърэ, пенсэхэри улахуэхэри а зэрыщытым хуэдэу мащIэу къагъэнэжамэ мынэхъыфIу пIэрэт, жыдоIэ. Зы хъери щIэлъкъым нобэ къэрал унафэщIхэм дагъэ­лъагъу «политикэм».

   КъимыдэкIэ, псэукIэ зэIумы­бзым, «рынок» мылъхуэсым цIыхухэр къулейсыз ящIащ. Куэд хъуащ лэжьапIэншэхэр, фадафэхэр, нэмысыншэхэр, дыгъуэгъуакIуэхэр, уеблэмэ залымзехьэхэр. А псори щыхупIэм дыхуэзышэ мыгъуа­гъэшхуэщ, ХьэфIыцIэми зэритхащи, гъуэгу цIэнтхъуэрыгъуэщ. Сыт хуэдэ щIыкIэкIэ зыщытхъумэфыну абы?

   СызэригугъэмкIэ, куэд яху­зэ­фIэкIынут цIыхубэ информацэм и лэжьакIуэхэм. Ауэ сыт абыхэм дызыщIагъэ­дэIур? ГущIэгъуншагъэрщ, къэхьпа­гъэрщ, узэрыдыгъуэнум, цIыху­хэр къызэрыбгъэпцIэнум я Iэ­малхэрщ. Зи гугъу сщIыр те­ле­виденэмкIэ къатхэрщ. Хэт къэзытыр? ТпэIэщIэ телеканалхэрщ, «жьыр къыщепщэр» зы­мы­щIэ, зыхуейр зыгъуэт къу­лыкъузехьэхэрщ.

   ЗэрыжаIэмкIэ, Налшык щра­гъэкIуэкI псалъэмакъ узыншэхэр. Ауэ ахэр ди деж къэсыр­къым. Лэскэн аузым дэт къуажитхум дэсхэр илъэс 30-м нэ­блэгъауэ щIыпIэ журналистхэм ягъэхьэзыр нэтынхэм де­плъыфыркъым! Дызыхуэмей, «гын» зыхэлъ, ди щIэблэр зы­гъэсэхъу, хамэхэм къызэра­гъэпэщ псалъэмакъ мыхъу­мы­щIэхэмкIэ «дагъашхэ».

   Апхуэдэ мыхъумыщIагъэхэр, ди жагъуэ зэрыхъунщи, ди ­куэдщ. Ахэр, дауи, дэ зыкIи сэбэп къытхуэхъунукъым. Абы къыхэкIыу, зэрытхузэфIэкIкIэ дызэдэIэпыкъуу, ди лъэпкъ хабзэфIхэр ди щIэгъэкъуэну, гъэсэныгъэм дызэдевгъэгугъу. Сыт и лъэныкъуэкIи дызэхуэвгъэсакъыж, мамыру, гукъеуэншэу дыпсэуну дыхуеймэ.

 

АфIэунэ Хьэжысмел.

Лэскэн ЕтIуанэ къуажэ.

 

Адыгэбзэм къыхыхьа хьэрып псалъэхэр

 

   Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Правительствэмрэ Урысейм щIэныгъэхэмкIэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щIэныгъэ центрымрэ гуманитар къэхутэныгъэхэмкIэ я институтым къыдигъэкIащ тхылъ щхьэпэ, «Адыгэбзэм къыхыхьа хьэрып псалъэхэр» и фIэщыгъэу.

   Тхылъыр я IэдакъэщIэкIщ щIэныгъэлI, тхакIуэ ТIымыжь Хьэмыщэрэ диным и лэжьакIуэ ПщыхьэщIэ ЛатIифрэ. Абы хи­у­быдащ диным, егъэджэны­гъэм, жылагъуэ Iуэхухэм пы­щIа псалъэхэу щиплI хуэдиз.

   Гу зылъытапхъэщ мы лэжьы­гъэр щIэныгъэм и хабзэхэм тету, купщIафIэу, бзэ шэрыуэ­кIэ гъэпсауэ дунейм къызэрытехьар. Шэч хэлъкъым мы пса­лъалъэр бзэщIэныгъэм и лэ­жьа­­кIуэхэм, динырылажьэхэм, тхыдэтххэм, этнографхэм, тха­кIуэхэм, усакIуэхэм, тхылъыр зыгъэхьэзырахэми зэрыжа­Iэ­щи, “адыгэбзэм и IэфIыр, и гуа­­щIэр, абы и хабзэхэр зыхэзыщIэну хуей дэтхэнэ ди лъэпкъэгъуми” къазэрыхуэщхьэпэнум.

   Зы закъуэщ зэкIэ арэзы узыте­мыхъуэр - тхылъым и бжы­гъэр зэрымащIэIуэрщ . Ауэ ТIы­мыжьымрэ ПщыхьэщIэмрэ зэрыжаIэмкIэ, абыхэм мы лэжьыгъэ хьэлэмэтым дяпэкIи къыпащэнущ.

Шэджэмокъуэ Мурадин.

 

Нэхъапэм топитI зыхудигъэкIыфар “Химким” и закъуэт

 

   Псоми зэрытщIэщи, мэлыжьыхьым и 2-м Налшык и «Спартакым» премьер-лигэм и япэ текIуэныгъэр къыщихьащ. Абы хэлъхьэныгъэшхуэ хуи­щIащ Москва и «Локомотивым» а ма­хуэм топитI худэзыгъэкIа, налшыкдэсхэм я гъуащхьэхъумэныкъуэ Пилипчук Сергей. Ар ещанэ джэгу­гъуэм и футболист нэхъыфIу, дигъэ­кIа топыр псом нэхърэ нэхъ дахэу IэщIа­­гъэлIхэмрэ футболым дихьэххэмрэ къалъытащ.

   - СыбзыщIынкъым, зэIущIэр зэриухар сызыпэмыплъащ, - жеIэ зэуэ цIэрыIуэ хъуа футболистым. - ЦСКА-мрэ Москва и «Спартакымрэ» топхэр яужь дакъикъэхэм къытхуда­гъэкIащ. Абы къыхэкIкIэ ди тренерым унафэ къытхуищIат Iуэхур Iэпэ­дэгъэлэл дымыщIыжу и кIэм нэс ды­джэгуну.

   - Уэ уи закъуэ мыгъэрей зэхьэзэ­хуэм топищ зэрыщыдэбгъэкIыфар пфIэгъэщIэгъуэнкъэ?

   - Апхуэдэ си пщIыхьэпIэм къыхэ­хуэн­тэкъым, сыт щхьэкIэ жыпIэмэ, топ дэгъэкIынкIэ нэхъапэм зэи сы­къы­хэжаныкIакъым. Пэжу, топитI зы зэIущIэм щыдэгъэкIыныр си дежкIэ япэкъым - нэгъаби «Химким» дыщыдэджэгум ардыдэр къызэхъулIауэ щытащ.

   - ЗэIущIэм и сыт хуэдэ Iыхьэра фытекIуэфыну къыщыплъытар?

   - Бысымхэм я гъуэм пенальти дыщеуара къыщIэкIынщ.

   - Абы и ужькIэ тIэкIу дэкIри, судьям фи лъэныкъуэмкIэ пенальти еуэн хуейуэ къилъытащ. АбыкIэ командэр арэзытэкъым. Сыт щхьэкIэ?

   - А пенальтир шэч къызытепхьэ хъуну къытщыхъуащ.

   - «Локомотивым» щIагъуэу зимыхъумэжыфауэ къыпщохъур. Абы тыншыIуэу зимытауэ пIэрэ?

   - Хьэуэ. Сэ къызэрысщыхъумкIэ, ахэр фIыуэ джэгуащ, языныкъуэхэм деж - гуащIэу икIи къытщымысхьу. Ауэ ди хьэрхуэрэгъухэм я Iуэхур щызэхуэмыхъур дэ нэхъ Iэзэу къэдгъэсэбэпащ.

Пилипчук Сергей и Iэзагъыр мызэ-мытIэу игъэлъэгъуащ.

Москва и «Спартакым» щыдэджэгуми (сурэтым) абы зы цIыхутэкъым къегъэбыдылIар.

 

 

«Локомотивыр» япэу и унэ щыхигъэщIащ лигэ нэхъыщхьэм хыхьагъащIэм

 

   Москва и «Черкизовэ» стадионым «Локомотивымрэ» Налшык и «Спартакымрэ» щрагъэ­кIуэкIа зэIущIэм тхыдэм къыхэнэн Iуэхугъуэ къыщыхъуащ: москвадэсхэр япэу пэщIэтыфа­къым командэ нэхъыфIхэм хыхьагъащIэм.

   Мыбы и пэкIэ апхуэдэ командэщIэу 15-м IущIат «Локомотиври», 12-р хигъэ­щIащ, зэрытемыгъэ­кIуа­уэ джэгугъуищ иухауэ аращ. Москва кIуауэ «Локомотивым» пэ­щIэ­тыфар «КамАЗ» (1993 гъэм), «Рубин» (2003), «Амкар» (2004) командэхэрщ. Къищынэмы­щIауэ, апхуэдэ зэIущIэхэм зы топ нэхърэ нэхъыбэ «Локомотивым» щы­ху­­­дагъэкIы­фар иджыщ. ЕгъэфIакIуэ, ди «Спартак»!

 

Жыласэ Замир.

 

 

ссылки

газетым и лэжьак1уэхэр

къыдэкIыгъуэхэр

 

 

KAVKAZWEB

 

Kavkaz Banner Network

 

 

 

 

KavkazWeb

Copyright © 2005 Buch e-mail: [email protected]