ФИФI ФЫМЫГЪЭПУД, ФИ IЕЙ ФЫМЫГЪЭПЩКIУ

АДЫГЭ ПСАЛЪЭ

КъБР-м

 И ПАРЛАМЕНТЫМРЭ ПРАВИТЕЛЬСТВЭМРЭ

Я ГАЗЕТ

сайт газеты «Адыгэпсалъэ»

2006 гъэм мэлыжьыхьым (апрелым)и 4

газетыр 1924 гъэм и мэкъуауэгъуэ мазэм и 1 лъандэрэ къыдокI

ХЪЫБАРЫЩIЭХЭР

ТХЫДЭ

ХЪЫБАРЕГЪАЩIЭ

ТХЫГЪЭХЭР

АРХИВЫР

english

адыгэбзэ

русский

Налшык къалэм щыIэ ахъшэ джэгупIэхэр зэхуащIыжынущ

   КъБР-м и Президент Къа­нокъуэ Арсен республикэм и район псори зри­гъэ­лъэгъуа нэужь, Налшык и унафэщIхэмрэ къалэдэсхэмрэ яIущIащ.

   Къалэр зыIууэ гугъу­ехь­хэм щыгъуазэ зы­щIы­ным Къанокъуэ Арсен къы­щыщIидзащ “Предгорный” хьэ­блэм. А щIыпIэм и зэ­кIэ­лъымы­кIуэ­ны­гъэм куэд щIауэ тогузэвыхь налшыкдэсхэр, абыхэм я тхьэусыхафэхэр ягъэ­хьащ Президентым и сайтми. Арсен Башир и къуэм ухуэны­гъэмрэ псэу­пIэ-комму­наль­нэ хозяйст­вэм­кIэ министр Абрэдж Iэдиб, Налшык къалэм и администрацэм и Iэтащхьэ Берд Хьэзрэталий сымэ яхуи­гъэу­ващ хьэблэр ­зэ­Iу­зэпэщ щIы­ным и Iуэхур щIа­гъэ­хуэ­бжьэну, щхъуан­тIа­гъэхэр щыгъэтIысыным, коммерческэ псэупIэ щыу­хуэным щIадзэну. Мыбы щамурадщ школ, спорт зал, сабий сад, сату комплексхэр ухуэным илъэс къа­кIуэм щыщIадзэну. Пре­­зи­дентымрэ абы и гъусэхэмрэ адэкIэ яунэтIащ “Ги­д­ро­металлург” ОАО-м. Пред­п­риятэм и генеральнэ директор Синеглазов Сер­гей Президентыр щы­гъуа­зэ ищIащ я продукцэ лIэужьыгъуэ нэхъыщхьэу - вольфрамым и трехокису - къыщIагъэкIым зэрыхэ­хъуэ бжыгъэхэм. Къано­къуэ Арсен щIэупщIащ пред­приятэм и продукцэм щы­щу нэгъуэщI къэралхэм ира­гъашэр зыхуэдизым. Президентым къызэры­ж­ра­­­IамкIэ, абы и процент        60-м нэблагъэр къэрал 15-м ирагъашэ, и нэхъыбэр - Австрием.

   Президентыр щыIащ къалэ сымаджэщми. Мыбы щау­хуэ IэзапIэ корпусыщIэ иныр кърагъэжьауэ щытащ 1991 гъэм. Илъэси 10-м нэсыхукIэ лэжьыгъэ гуэри екIуэкIакъым. Ухуэныгъэр щIэгувэм и щхьэусыгъуэхэм тепсэлъыхьащ Абрэдж Iэдиб. Президентым къыхилъхьащ яу­хуэ унэм и щIыбри и кIуэ­цIри зыхуей хуэгъэзэныр, медицинэ оборудованэ щIэ­гъэу­вы­ныр 2007 гъэм и гъэма­хуэм ирихьэлIэу зэ­фIа­гъэкIыну, а унэр хьэзыр хъуауэ щеIэ­зэ щIыпIэу къызэIу­хыныр Къэ­­бэрдейр езым и фIэ­фIы­­­ны­гъэкIэ Урысейм зэ­ры­гухьэ­рэ илъэс 450-рэ щри­къум ирихьэлIэн хуэдэу.

   Президентыр гуапэу ехъуэ­хъуащ сымаджэщым и пщIан­тIэм къыщыIущIа ме­дик гупышхуэм икIи яж­ри­­Iащ: “Къэрал Советым Уры­­сейм и Президент Путин Владимир щыжиIащ ды­­зыхуэкIуэ илъэсым ме­ди­цинэм и лэжьакIуэхэм я лэжьапщIэм хагъэхъуэну. Си гугъэщ фи улахуэхэм хуэдитI нэхърэ мынэхъ мащIэкIэ зиIэтыну”.

   КъБР-м и Президентыр щыIащ продукцэ лIэужьы­гъуэу 40-м щIигъу къыщIэ­зы­гъэкI “ГъэшхэкIхэр” ООО-м. Предприятэм и ге­не­ральнэ директор Къуныжь Владимир зэры­жи­Iам­кIэ, зыIууэ гугъуехьхэм я нэхъыщхьэр сырьер республикэм къызэрыщыгъуэ­тыгъуейрщ. “ГъэшхэкIхэр” ООО-р хьэзырщ ахъшэр япэ щIыкIэ яриту фермерхэм ядэлэжьэну, апхуэдэу щытми, гъэшу зыхуейм и процент 97-м нэхърэ мынэхъ мащIэр Ставрополь крайм кърашын хуей мэхъу. Предприятэм и продукцэр зыхуэдэм еплъри, Президентым чэнджэщ яритащ предприятэм и къудамэхэр нэгъуэщI щIы­пIэ­хэми къыщы­зэIуа­хыну.

   “Къалэ щхъуантIагъэ хозяйствэ” трестым и ехъу­лIэ­ныгъэхэр къалэм щы­нэ­Iу­рытщ, зэрыжаIэщи, хэти и нэм къыфIэнэу. Президентым ирагъэлъэгъуащ къэ­кIыгъэ гъэтIысхьэнхэр щагъэкI теплицэхэр, Пионерхэм я дворецым и Iэгъуэ­благъэм деж щыIэ мэз паркыр реконструкцэ щIыным и проектыр. Къанокъуэ Арсен къыхилъ­хьащ “Къалэ щхъуантIагъэ хозяйствэр” “Къэбэрдей-Балъкъэр щхъуантIагъэ хозяйствэу” зэрахъуэкIыну икIи зэрыщыту республикэм щхъуантIагъэхэр щы­гъэ­тIысыным и дизайн-про­ектыр гъэзэщIэным иужь ихьэну.

   “Налшык” хьэлвэ заводым” и лэжьакIуэхэр Президентым къыIущIащ хьэлвэ IэнэкIэ икIи я директор Къудалы Мухьэмэд и фIыгъэкIэ абыхэм лэжьап­щIэ­фIи, лэжьапIэ IэнатIэ зэ­Iу­зэпэщи зэраIэм щхьэ­кIэ я фIыщIэ псалъэхэмкIэ. Президентым къызэхиплъыхьащ цеххэр, хьэлвэр зэращI, зэрызэкIуэ­цIалъ­хьэ оборудованэр. “Илич” нэ­мыцэ фирмэм и станокыр Урысейм и кIуэцIкIэ зи­Iэр Налшыкрэ Москва и “РотФронт” IэфIыкIэ фабрикэмрэщ.

   Нобэ заводым къыщIе­гъэкI сэхуран купщIэм къы­хэщIыкIа хьэлвэ, минеральнэ псы, газ зыхэт пхъэщхьэмыщхьэпс, пивэ. Илъэсым пивэу декалитр мин 800 игъэхьэзырыну Iэмал зиIэ “Налшык” хьэлвэ заводым” и лъэщагъыр процент 95-кIэ къегъэсэбэп.

   Къанокъуэ Арсен заводым и лэжьыгъэм арэзы техъуащ икIи абы и директорым инвестицэхэр къи­гъэ­сэбэпыну чэнджэщ ири­тащ заводым зригъэу­бгъун папщIэ . “Зэманым зехъуэж - нэхъапэм хьэры­чэ­тыщIэхэр лъэIуакIуэ инвесторхэм я деж кIуэрт. Иджы дэ езыхэм жыдоIэ: фызыхуейм хуэдизыр жы­фIэ, фэттынщ” - гушыIащ Ар­сен Башир и къуэр.

   Школ-лицей №2-м и директор Мэлбахъуэ Борис Президентым щепсэ­лъы­лIэм, зи унафэщI школым и ехъулIэныгъэхэр иригъэ­пщащ Налшык “Спартакым” и текIуэныгъэхэм. “Фэ ипэ­жыпIэкIэ лигэ нэ­хъы­щхьэм фыхэтщ!” - иритыжащ абы жэуап Къано­къуэм. Президентым зиумысыжащ мыбы щыIэ щы­тыкIэм хуэдэ нэгъуэщI щIыпIэ зэи зэрыщри­мы­хьэ­лIамкIэ. ИкIи мыбы ще­джэ сабийхэм зэрехъуа­псэ­м­кIэ: “Сэ фи Iуэхум сы­щогуфIыкI! Дэ ди зэманым мыпхуэдэ школ дыщIэхъуэ­псы­фынуи щытакъым!”.

   Налшык къызэхикIухьу къалэ администрацэм еб­лэгъа нэужь, Президентыр къалэ унафэщIхэм яIу­щIащ.

   Къалащхьэр зыIууэ гугъуе­хьхэм, унафэ зыте­щIыхьыпхъэ Iуэху­гъуэ­хэм теухуауэ а зэIу­щIэм къыщыпсэлъащ къалэ администрацэм и Iэтащхьэ Берд Хьэзрэталий. Абы, къапщтэмэ, Президентым гу лъри­­гъэтащ щIалэ­гъуалэм я Iуэхум. Мэрым зэры­жи­Iам­кIэ, уна­гъуэ­щIэхэм я процент 70-р ди республикэм що­лъэ­лъэж. Илъэс къэс нэ­хъыбэ мэхъу юридическэ, экономическэ факультетхэр къэзыухауэ лэжьа­пIэн­шэу къэнахэм я бжы­гъэр, абы щыгъуэми, рабочэ IэщIагъэ зиIэ лэжьа­кIуэ­хэр яхури­къуркъым. Администрацэм и Iэтащхьэм къыхи­гъэщащ Налшык цIы­хуу щыпсэум и процент 80-р хуэмыщIауэ зэрыщытыр икIи я псэупIэ Iуэхур зэ­рахузэфIэмыгъэкIыр.

   А IуэхумкIэ Президентыр Берд Хьэзрэталий акъы­лэгъу дэхъуащ, псэу­пIэ унэ­­хэм я зы метр зэб­гъу­­зэ­натIэр Налшык доллар 400 - 500 зэрыщиуасэр къи­­гъэлъагъуэри. Ар ма­зэм хуэзэу лэжьапщIэу дол­лари 100 фIэкIа къэзымыхь цIыхухэм игъащIэкIэ яхузэ­фIэ­мыкIынщ. “Дэ илъэ­ситI хуэдиз дыхуейщ республикэм и экономикэм и щы­ты­кIэр зэрыувы­Iы­хьа щIы­пIэм зы мащIэкIэ идгъэ­кIын­ щхьэкIэ, - жиIащ Пре­зидентым. - Фэ, уна­фэщI­­хэр, фыкъэзгъэгугъэну сыхуейщ илъэситху гъу­нэ­­гъум къриубыдэу псэху­пIэ зэ­рывимыIэнумкIэ!”.

   Къызэхуэсахэр Къано­къуэ Арсен къигъэгугъащ ахъшэ джэгу бизнесыр къа­лэм щымыгъэIэжыным теухуауэ закон къэщтэ­ным­кIэ жэрдэм къыхилъ­хьэну: “Дэ ахъшэ джэ­гу­пIэ­хэр зыIыгъ хьэрычэты­щIэ­хэм Iэмал еттащ дызэрыт илъэсым и кIэ пщIодэ лэжьэну. ПцIы сыупсыну сы­хуейкъым, сэри а бизнес лIэужьыгъуэм ахъшэ хэслъхьащ, ауэ, пэжыр жыс­Iэн­щи, апхуэдэ бизнесым  бэлыхь къри­кIуэ­ну сщIа­къым. Сэ икъукIэ сыху­щIо­гъуэж ди фирмэр абы зэрыхэтам икIи ерыщу сыху­щIэ­къунущ ахъшэ джэгупIэ псори къалэ кIуэцIым щы­зэхуэ­щIы­жы­ным”, - жиIащ Къанокъуэм, къри­хьэ­лIа­хэм я Iэгуауэ иным щIэту.

Толасовэ Екатеринэ.

Афэрым, ди щIалэфIхэ!

   Дыгъуасэ “Налшык” кхъу­хьлъатэ  телъэ­ты­кIы­пIэм  гуапэу къыщрагъэб­лэ­гъэжащ Къэбэрдей-Балъ­къэрым и “Спартак” топ­джэгу командэр. Мы гъэм япэу премьер-лигэм щы­джэгу ди щIалэхэм хьэ­щIапIэ щыIэу къахьа я япэ текIуэныгъэр дагъэ­лъэ­пIэну абыхэм яIущIат фут­болыр фIыуэ зылъагъу цIыху щитIым нэблагъэ. Абыхэм яхэтащ УФ-м и Къэ­рал Думэм и депутат Нэ­­хущ Заурбий.

   Москва къикI кхъухьлъа­тэр­ иджыри уэгум итт “Спартакым” къыдэщIхэр зэрызехьэу абыхэм щапежьам. Къы­зэхуэсахэм я нэгум гу­фIэ­гъуэр къищырт. Дэтхэнэ зы­ми и гу лъащIэм щигъэфIа хъуэ­псапIэ гуэр къехъулIа хуэ­дэт. Ахэр тепыIэ­жыр­тэ­къым, я пIэ имызагъэу къи­кIукI-никIукIырт. Кхъухьлъатэр къызэрытIысу псори зэ­ре­хьэжьащ, ауэ, кхъу­хь­­­лъатэ те­лъэтыкIыпIэм намыгъэсу, ахэр къызэтрагъэувыIащ.  Топджэгухэм къадэщI гупыр зэрызехьэрт, фIэхъус пса­лъэ­хэмкIэ футболистхэм зыхуагъазэрт, укъызэщIэ­зы­Iэтэ къы­хуе­джэныгъэхэмкIэ щIагъанэрт.

   Къызэхуэсахэм ныбжьы­щIэ куэд яхэтт топджэгухэм ав­тографхэр къыIахыну щIэ­хъуэпсхэу, ауэ “Спартакыр” абыхэм хуагъэзакъым: занщIэу автобусым ирагъэ­тIыс­хьэ­ри Iуашыжащ. Дауи, ар псо­ми я жагъуэ хъуащ. Республикэм и командэ нэхъыщхьэр щIэджэгур и цIыхухэм щхьэкIэщ. Апхуэдэу щы­щыт­кIэ, командэм и унафэщIхэм ар къагурыIуэн хуейщ икIи дя­пэкIэ апхуэдэу пщIы зэрымыхъунум шэч хэлъкъым.

   Премьер-лигэм и япэ турхэм “Спартакым” зы очко за­къуи къыхуэмыхьынкIэ шэч зыщIахэр, сэри сахэту, ды­щы­уащ. Ди щIалэхэм дагъэ­лъэгъуащ, командэм мылъку­шхуэ бгъэдэмылъу щытми, цIэрэ щхьэрэ зиIэ сыт хуэдэ гупми зэрыпэщIэ­ты­фынур, абы къыщымынэу, зэ­ры­те­кIуэфынур.

   ЕфIакIуэ, хэгъахъуэ, ди “Спар­так”! Дэтхэнэ уи зы те­кIуэныгъэри бдэ­тIэ­ты­нущ, сыт хуэдэ щытыкIэ укъи­мы­ху­тами дыпкъуэтынущ.

Хьэщыкъуей Олег.

   “Спартакыр” зэрыджэ­гуам теухуа тхыгъэхэм  4-нэ напэм фыкъыще­джэ.

Ди къуэш республикэхэм

Муслъымэн щыгъынхэр

   Черкесск. Къэрэшей-Шэрджэсым и къалащхьэм дэт «Аминэ» тыкуэным цIыхубзхэм папщIэ мус­лъымэн щыгъынхэр  щащэу щIа­дзащ. Абы щыбгъуэтынущ щыгъын зэмылIэужьыгъуэу 25-м нэблагъэ.

   Тыкуэным и унафэщI Ерчэн Альмирэ зэрыжиIамкIэ, ахэр ящэн            щIы­­­­­­­­­­­­щIадзэр  щIэупщIэшхуэ яIэ зэрыхъуарщ. «Муслъымэн щыгъынхэм теплъэ дахэ яIэщ, цIыхухэм ягу ирохь, гуфIэжу зэбграх. Псом хуэмыдэу бзылъхугъэ цIыкIухэм. Иджы­п­стукIэ щыгъынхэр Москва къыщыдощэху, я уасэкIи пудщ» - къыхегъэщ Ерчэным.

Мурад фIейр къайхъулIакъым

   Къэрэшей-Шэрджэсым и МВД-м и пресс-секретарь Къардэн Фа­тIи­мэ къызэритамкIэ, Теберда кIуэ туристхэр зэрыса автобусым    щIэпхъаджащIэхэр автоматкIэ еуащ. Ар зылэжьахэм яхэтауэ шэч хуащIу щIалиплI яубыдащ.

   БзаджащIэхэм иужькIэ зэраIуэтэжамкIэ, абыхэм я мурадар Ставрополь дэт политехинститутым и студентхэр зэрыса автобусыр яхъун­щIэну арат. Ауэ къайхъулIакъым - шоферыр къахуэмыувыIэу милицэм нэс кIуащ икIи кIэщI дыдэу Iуэхур зы­­Iутыр яжриIащ.

Адыгейм и къэкIуэнум  йогупсыс

   Мейкъуапэ. Адыгэ Республикэм и Парламентым и депутат хэхыны­гъэ­хэр гъэтхэпэм и 12-м зэхэтащ. ЩIэуэ хаха депутатхэм я япэ зэIущIэ  тхьэмахуэ кIуам екIуэ­­­­кIащ.

   Республикэм и Президент Щэумэн Хьэзрэт парламентархэр къыхуриджащ зэгурыIуэу зэдэлэжьэну, Адыгейм и экономикэ, социальнэ гъа­щIэр ефIэкIуэным я лэжьыгъэр хуаунэтIыну.

Адыгэхэр зэкъуэувэмэ

   Республикэм и статусым ехьэлIауэ Адыгейм щекIуэкI псалъэма­къым зиубгъу зэпытщ. ЩытыкIэр нэ­хъы­бэу къызэщIэзыгъэплъар Адыгейр Краснодар крайм хэгъэ­хьэжын хуейуэ иджыблагъэ жызыIа «Славян зэгухьэныгъэрщ».

   АдыгеЙм и лъэпкъ меджлисым хэт, военнэ эксперт Зыхьэ Iэмин къызэри­лъытэмкIэ, Адыгейм щыIэ «Славян зэгухьэныгъэмрэ» Урысей промышленникхэм я союзымрэ республикэм и статусыр зэрагъэкIуэдыным хущIэкъу зэпытщ.

   «Абыхэм я IупэфIэгъущ Краснодар, Ставрополь крайхэм я уна­фэ­щI­­хэр, Москва щыIэ националист зэгу­­­хьэныгъэхэр. Славян лъэпкъхэр ху­щIокъу Адыгейм и статусым теухуа референдум ирагъэкIуэкIыну. Ар абыхэм зра­гъэхъулIэну я гугъэщ гъат­хэпэм и 12-м щIыналъэм ще­­кIуэ­кIа парламент хэхыныгъэхэм я ужькIэ. ауэ а мурадхэр славянхэм къаймыхъулIэн щхьэкIэ япэувыну адыгэхэм загъэхьэзыр»,- жиIащ Зыхьэ Iэмин.

   Iуэхум хэкIыпIэ имыIэу щытмэ, Зыхьэ Iэмин зэрыжиIамкIэ, республикэм щыпсэу адыгэхэм къыхалъхьэ Адыгейр, Къэрэшей-Шэрджэсыр, Къэбэрдей-Балъкъэрыр зэгуэ­гъэ­­хьауэ Урысейм хэту рес­пуб­­ли­кэ­щIэ къызэрагъэпэщыну. «Национа­лист­хэр ху­щIокъу Адыгэ Республикэм къы­­­дэкIуэу адыгэхэр щыпсэу нэ­гъуэщI щIыналъэхэри хагъэ­кIуэ­­­дэжыну. Ар къэмыхъун щхьэкIэ адыгэхэр зэкъуэувэн хуейщ», - къыхигъэ­щащ Зыхьэ Iэмин.  

Егъэджэныгъэ IуэхукIэ

   Армавир дэт къэрал педагогикэ университетым иджыблагъэ щекIуэкIащ Краснодар краймрэ Адыгеймрэ я еджапIэ нэхъыщ­хьэ­хэм я ректорхэм я советым и зэIущIэ.

   Еджагъэшхуэхэр тепсэлъыхьащ 2005 гъэм ирагъэкIуэкIа лэжьыгъэхэм, къапэщылъ къалэнхэм, хэп­лъащ «Краснодар крайм и профе­с­cиональнэ егъэджэныгъэм зегъэу­жьын» проектым, нэгъуэщIхэми.

Парламент зэхъуэкIыныгъэхэр

   Сыхъум. Абхъазым и Парламентым и вице-спикеру иджыблагъэ хахащ Овсепян Альберт. ЩIыпIэ депутатхэм Iэ IэткIэ абы и пэкIэ  а къулыкъум тета Страничкин Алек­сандр трагъэкIащ.

   Овсепян Альберт 1938 гъэм Абхъазым и Гулрыпщ районым хыхьэ Парнаут жылагъуэм къыщалъхуащ, лъэпкъкIэ ермэлыщ, Сыхъум педагогикэ институтыр къиухащ, илъэс 20-м щIигъукIэ егъэджакIуэу ермэлыхэм я курыт школым щылэжьащ,  1993 гъэм директор хъуащ. ЩIыпIэ парламентым и депутату мызэ-мы­тIэу хахащ.

   Унагъуэщ, бынищ иIэщ.

ЛъэныкъуитIыр зэгуроIуэ

   Республикэм нэгъуэщI къэрал IуэхухэмкIэ и министр Шамбэ Сергейрэ Грузием и президентым и чэнджэщэгъу Аласание Ираклийрэ ­иджыблагъэ Сыхъум щызэIу­щIащ.

   ЛъэныкъуитIыр зэгурыIуащ  Абхъазымрэ Грузиемрэ я Зэзы­гъэу­I­у   ­советыр къызэрагъэпэщыжыну. Шамбэ Сергей зэрыжиIамкIэ, а советыр нэхъыбэу зэлэжьынур шынагъуэншагъэм, щтапIэ ихьэжахэм, экономикэм ехьэлIа Iуэхугъуэхэрщ.

ХЬЭЩЫКЪУЕЙ Олег

Иджыри упщ1э щы1э?!

   «Локомотив» (Москва) - «Спартак» (Налшык) - 2:3 (0:1). Москва. «Локомотив» стадион. Мэлыжьыхьым и       2-м. ЦIыху мини 5 еплъащ.

   Судьяхэр СУХИНЭ (Малаховкэ). Волнин (Владимир), Пантелеев (Тулэ).

   «Локомотив»: Якулович, Иванович (Старков, 63), Бикей, Пашинин, Евсеев, Измайлов (Сычев, 51), Кингстон, Гуренкэ, Лоськов, Траоре (Билялетдинов, 75), О’Коннор.

   «Спартак»: Чихрадзе, Битокъу, Джудович, Мостовой, Скворцов, Ланько (Евсиков, 83), Къудей (Джефтон, 90+1), Гогуа, Пилипчук (Мэшыкъуэ, 79), Сердюков, Корчагин.

   Топхэр дагъэкIащ: Пилипчук, 10 (0:1). Корчагин, 68 - пенальтикIэ (0:2). Лоськов, 73 - пенальтикIэ (1:2). Пилипчук, 76 (1:3). О’Коннор, 90 (2:3).

  Джэгум хахуащ  Гогуарэ Ев­сеевымрэ.

  Дагъуэ хуащIащ Траоре, Мо­стовой, Корчагиным, Сычевым, Чихрадзе.

   Нэгъабэрей зэхьэзэхуэм щытекIуа Москва и ЦСКА-мрэ дыжьын медалыр зыIэ­рызыгъэхьа «Спартакымрэ» налшыкдэсхэр хуэфэщэну, уеблэмэ, хьэщIэхэр ягъэгузавэу зэрадэджэгуар IэщIагъэлI куэдым хуахьащ Налшык стадионым и губгъуэр уэлбанэм Iисраф ищIауэ зэрырихьэ­лIамрэ къекIуэлIа цIыху куэдым хэгъэрейхэр зэрытра­гъэгушхуамрэ. Абы къыхэ­кIыу, къэралым и мызакъуэу Европэм зи джэгупIэ губ­гъуэр нэхъыфI дыдэхэм хабжэ «Локомотивым» къызэрыщыхутэу, Къэбэрдей-Балъ­къэрым и командэр бжыгъэшхуэкIэ хагъэщIэну ерыщу ягъэхъыбарт. А псом ищIыIужкIэ зыщагъэгъупщэртэкъым нобэрей ди хьэрхуэрэгъухэм бэджэнду къыдата Канцедаловыр, Порошиныр, Илонгэ, Гаврюк, Криворучкэ сымэ, пасэу зэрызэ­гурыIуам тету, хэгъэрейхэм япэщIэувэжыну зэрыхуимытыр. «Локомотивым» и уна­фэщIхэм ди республикэм щыщ щIалэхэр зэрахэтри къа­щIэжащ икIи шэч лъэпкъ къыт­рамыхьэу IэщIагъэлIхэм траухуащ москвадэсхэр ип­щэкIэ къикIахэм 3:0-у те­кIуэну.

   Пэж дыдэу, Налшык и «Спартакыр» щытыкIэ гу­гъум къихутат. Зи гугъу ящIа псоми къыдэкIуэу Урысей Футбол Зэгухьэныгъэм ди командэм фIэгъэнапIэхэр къыхуилъыхъуэу зэрыщIидзам фIым ущигъэгугъыртэкъым. Iуэхур зытетыр «Спартак» стадионым къуэдыуэ сом мин 15 зэрытралъхьам и закъуэтэкъым, атIэ зэIущIэхэр адэ­кIэ абы щрамыгъэкIуэкIынкIэ шынагъуэ къызэрыкъуэкIарт. Шэч хэлъкъым къэралым и командэ нэхъыфIхэм ерыщу япэщIэува ди щIалэхэм я гур Iэмал зэмылIэужьыгъуэхэм­кIэ ираудыну яужь зэрихьам. А псоми я жьэр зэтридэнут Москва щыджэгуу «Локомотивыр» хамыгъэщIэфми, зытрамыгъэкIуамэ.

   Налшыкдэсхэр тегушхуэ­гъуа­фIэ ящIыну зэрамурадыр хэгъэрейхэм псынщIэ дыдэу къагъэлъэгъуащ. Кингстон кърита топым О’Коннор и къару къызэрихькIэ еуащ. Ди гъуащхьэтет Чихрадзе и зэ­фIэкI псори къигъэлъагъуэри, абы къригъэгъэзащ.

   «Спартакым» и япэ ебгъэ­ры­кIуэныгъэр къыщызэри­гъэпэщар епщIанэ дакъи­къэрщ. ИжьырабгъумкIэ «Локомотивым» и гъуащхьэтетхэм щаIэщIэкIыу Гогуа къита топыр Корчагиным щхьэкIэ Пилипчук Iэригъэхьащ икIи щеуэм, иужьрейм апхуэдиз къару хилъхьати, хэгъэрейхэм я гъуащхьэтетым къри­гъэгъэзэфакъым.

   1:0-у Налшык и «Спартакыр» япэ ищащ. Ауэ ди щIа­лэхэм бжыгъэр къызэIуаха къудейтэкъым, атIэ джэгуми бжьыпэр щаубыдат. Пэжщ, зэман дэкIри О’Коннор топ къытхудигъэкI пэтащ, ар­щхьэкIэ Чихрадзе абы зы­пэ­щIидзэри шынагъуэр тщхьэщихащ.

   Нэрылъагъут Къэбэрдей-Балъ­къэрым икIахэм загъэ­хьэщIэну мурад зэрамыIэр. Ар псоми наIуэ ящыхъуащ Джудович гъуэм лъэщу щхьэ­кIэ еуа иужькIэ. «Локомотивым» насып иIэти, ар гъуэм и пкъом техуащ.

   «Спартакыр» зыгуэркIэ къы­зэтегъэувыIэн хуейт. А къалэныр и пщэ ирилъхьэжауэ къыщIэкIынущ зэIущIэм и судья Сухинэ. Загъэпсэхуу къызэрихьэжу абы зы мы­хьэнэншэ дыдэ щхьэкIэ Гогуа джэгум къыхихуащ икIи налшыкдэсхэр нэхъ мащIэу къи­гъэнащ. Ар хуабжьу гъэунэ­хупIэшхуэт. Ауэ абыи ди щIа­лэхэр пэлъэщащ. «Спартакым» и тренер нэхъыщхьэ Красножан Юрэ футболистхэм я джэгукIэм зэхъуэкIы­ныгъэ мащIэ дыдэ хилъхьэри, ахэр зэрынэхъ мащIэр зыхыумыщIэ хъуащ. Ахэр нэхъапэми хуэдэу ебгъэры­кIуэрт икIи апхуэдэурэ тайм ныкъуэ блэкIауэ командэхэр зэхуэдиз хъужащ: Пилипчук зэуа топыр гъуэм димыгъэ­кIын папщIэ москвадэсхэм я гъуащхьэхъумэ Евсеевым абы IэкIэ къригъэгъэзащ. Судьям зыри къыхуэнэжыртэкъым ар джэгум къыхихуу ди щIалэхэр пенальти ири­гъэуэн фIэкIа. Ар Iэзэу Корчагиным игъэзэщIащ.

   Зэман кIыхькIэ сымэджа Сычеври, зэIущIэ блэкIам къыхэжаныкIа Старковри, футболист Iэзэ дыдэ Билялетдиноври джэгум къызэрыхагъэхьар «Локомотивым» сэбэп къызэрыхуэхъуа щыIэ­къым. Абы и капитан Лоськовым пенальтикIэ бжыгъэр 2:1 ищIри, дакъикъищ нэхъ дэмыкIыу Битокъум къыхита топым щхьэкIэ еуэри, Корчагиным яхудигъэкIащ. Абы ипэжкIэ Тимур топ къытху­дагъэкIыным дыкъригъэлащ, ар гъуэ нэ­щIым димыгъэхьэу къыдихужри.

   Джэгум хухаха зэманыр и кIэм нэблэгъэпауэ О’Коннор кIэух бжыгъэр 3:2-м хуи­гъэкIуащ. Ауэ абы зыри и мыхьэнэжтэкъым, сыту жы­пIэмэ зэи къэмыхъуауэ Къэбэрдей-Балъкъэрым и командэр къэралым и лигэ нэхъыщхьэм щытекIуат! Тхьэм фIы куэд къытхуди­гъакIуэ! Иджы ди командэр турнир таблицэм и еханэ увыпIэм дэкIуэтеящ, «Спартакым» и футболист Пилипчук Сергей премьер-лигэм и гъуащхьауэ нэхъыфIхэм яхыхьащ.

   Иджы фыщыдгъэгъуэзэнщ адрей командэхэр зэрызэдэджэгуам: «Спартак» (Москва) - ЦСКА (Москва) - 1:1, «Шинник» (Ярославль) - «Томь» (Томск) - 0:1, «Динамо» (Москва) - «Сатурн» (Москва область) - 1:1, «Торпедо» (Москва) - «Амкар» (Пермь) - 0:0, «Рубин» (Къэзан) - «Луч-Энергия» (Владивосток) - 1:0, «Москва» (Москва) - «Крылья Советов» (Самарэ) - 1:0.

   Премьер-лигэм щекIуэкI зэ­­хьэзэхуэм хыхьэ зи чэзу зэIущIэр ди «Спартакым» мэлыжьыхьым и 9-м Налшык щригъэкIуэкIынущ. А махуэм ди щIалэхэм кърагъэблэгъэнущ Къэзан и «Рубиныр».

Жыласэ Заур.

Урысей Федерацэм футболымкIэ и премьер-лигэм и турнир таблицэ

   Гъуащхьауэхэм я зэпеуэ: Жо (ЦСКА) - 4, Пилипчук («Спартак» Н) - 3, Домингес («Рубин»), Кириченкэ («Москва»), Осинов («Ростов), Ширл («Зенит») - 2.

Театрым и махуэр ягъэлъапIэ

   Хабзэ зэрыхъуам тету иджыблагъэ ягъэлъэпIащ Театрым и дунейпсо махуэр. Абы ирихьэлIэу ЩоджэнцIыкIу Алий и цIэр зезыхьэ театрым зэIущIэ гъэщIэгъуэн щекIуэкIащ.

   Адыгэ, Урыс, Балъкъэр драмэ театрхэм я лэжьакIуэхэм я зэхуэсым кърихьэлIат КъБР-м щэнхабзэмрэ хъыбарегъащIэ IэнатIэхэмкIэ и министр Тут Заур, Президентым и чэнджэщэгъу Уянаевэ Аминэ, ди республикэм курортхэмрэ туризмэмкIэ и министр Фырэ Руслан, нэгъуэщI хьэщIэхэри.

   КъБР-м и театр лэжьакIуэхэм я зэгухьэныгъэм (СТД) и тхьэмадэ Къумахуэ Мухьэдин къеджащ УФ-м и СТД-м и унафэщI Калягин Александр ди артистхэм зэрехъуэхъум икIи Москва къикI дипломхэр яритыжащ.

   СТД-м и къэпщытакIуэ гупым илъэсым и спектакль нэхъыфIу къилъытащ Фырэ Руслан игъэува “Гулъытэншэ хъуахэр”. Режиссер лэжьыгъэмкIэ къыхэжаныкIар Адыгэ театрым и режиссер нэхъы­щхьэ Дэбагъуэ Романщ (“ТIатIу­шэ­рэ СатIурэ”). Сабийхэм папщIэ ягъэ­ува спектаклхэм хухаха сау­гъэ­­т­ыр Гуащэ театрым и режиссер Бесчокъуэ Нинэ иратащ. “Гулъытэншэ хъуахэр” спектаклым Къэжэр Борис къыхуихьащ цIыхухъу роль нэхъыщхьэм и саугъэтыр. ЦIыхубзхэм я деж апхуэдэ зэпеуэм щытекIуар Балъкъэр театрым и артисткэ Будаевэ Ольгэщ (“Жена по контракту”). Нэхъыщхьэу щымыт цIыхубз роль гъэзэщIэныр нэхъы­фIу къызэхъулIауэ къалъытар Щэр­­мэт Людэщ. Абы и лэжьыгъитI къыхагъэщащ. ЦIыхухъухэм я апхуэдэ зэпеуэм щытекIуащ Музыкэ театрым и лэжьакIуэ КIумыхъу Мухьэдинрэ Расторгуев Маркрэ.

   “Гу къабзэхэр” щIалэгъуалэ зэгухьэныгъэм игъэува “Зэчий зыдэтлъэгъуа” саугъэтыр мы гъэм япэу ятащ. Ар хуагъэфэщащ Толстова Евгениерэ (Урыс театр) Къардэн Радикрэ (Музыкэ театр).

   Хуабжьу гуапэщ театрыр зэфIэ­зы­гъэува артист нэхъыжьхэри зэ­ра­гъэлъэпIар. “ЩIыхьрэ пщIэрэ” саугъэтыр иратащ РСФСР-м и цIыхубэ артист Кучуков Магометрэ Шортэн Даниткэрэ. Саугъэтыр зыгъэувар Налшык къалэ администрацэрщ. “Театрыр - си гъащIэщ” саугъэтыр хуагъэфэщащ Теувэж СулътIан, Кулиев Борис, Шумахуэ Владимир, Теувэж Уэсмэн сымэ.

САРАКУЕВЭ Iэсият.

Сурэтхэр тезыхар

Мамаев Алийщ.

Дахэу икIи гуапэу

   Налшык дэт «Эльбрус» тхылъ тедзапIэм къыщыдэ­кIащ уса­кIуэ Щоджэн Леонид и тхылъы­щIэ, «Мэдэ цIыкIу» зыфIищар. Абы щызэхуэхьэсащ Щоджэным пэщIэдзэ классхэм щеджэ цIыкIухэм иужьрей илъэсхэм яхуитха усыгъэхэр. Ахэр зэмылIэужьыгъуэщ, купщIафIэщ, адыгэбзэ дахэкIэ гъэпсащ.

   Щоджэн Леонид фIыуэ зы­хы­­­де­гъащIэ ди лъахэм и даха­гъэр, нэ­хъы­жьыфIхэм, адэ-анэхэм я гуапа­гъэр, псэущхьэ зэмылIэужьы­гъуэ­хэм я шыфэлIы­фэхэр, щIы­уэпс къэхъу­гъэхэм я гъэщIэгъуэ­на­гъыр. Тхылъыр су­рэт хьэлэмэтхэмкIэ екIуу игъэ­­щIэрэщIащ Алий Юрэ.

   «Мэдэ цIыкIур» тхылъ щапIэ­хэм къыщIалъхьащ.

Шэджэмокъуэ Мурадин.

ссылки

газетым и лэжьак1уэхэр

къыдэкIыгъуэхэр

KAVKAZWEB

Kavkaz Banner Network

Copyright © 2005 Buch e-mail: [email protected]