ФИФI ФЫМЫГЪЭПУД, ФИ IЕЙ ФЫМЫГЪЭПЩКIУ

 

 

АДЫГЭ ПСАЛЪЭ

 

                        КъБР-м                      

 И ПАРЛАМЕНТЫМРЭ ПРАВИТЕЛЬСТВЭМРЭ

Я ГАЗЕТ

 

сайт газеты «Адыгэпсалъэ»

                                          

2007гъэм бадзэуэгъуэм (июлым) и19

(№138 - 139)

газетыр 1924 гъэм и мэкъуауэгъуэ мазэм и 1 лъандэрэ къыдокI

 Счетчик посещений Counter.CO.KZ - бесплатный счетчик на любой вкус!

 

 

ХЪЫБАРЫЩIЭХЭР

 

 

ТХЫДЭ

 

 

ХЪЫБАРЕГЪАЩIЭ

 

 

ТХЫГЪЭХЭР

 

 

 

АРХИВЫР

 

english

адыгэбзэ

русский

 

 

Правительственнэ телеграммэ

Къэзахъстан Республикэ, Акмолинскэ область, Аршалинскэ район,

Ижевскэ жылагъуэ «Ижевский» ПК-м и генеральнэ директор

Жангуразов И. Д. деж

ПщIэ зыхуэтщI Ибрэхьим Даут и къуэ!

   Уи гъащIэм и лъэхъэнэ гъуэзэджэмкIэ - укъызэралъхурэ илъэс 70 узэрырикъуамкIэ гуапэу сынохъуэхъу. Уэ къэпкIуа гъащIэ гъуэгуанэр Iуэхум фIыщIэ пылъу хуэлэжьэным и щапхъэщ. ЩIыхь зыпылъ уи юбилейм уэ урохьэлIэ гуапагъэ пхэлъу, уи къару илъыгъуэу, хозяйствэ лэжьакIуэ цIэрыIуэу ущыту. Къэбэрдей-Балъкъэрым щыщыгъуазэщ уи ехъулIэныгъэ инхэм, я хэкуэгъу цIэрыIуэм щрогушхуэ.

   Мы махуэм сынохъуэхъу, пщIэ зыхуэтщI Ибрэхьим Даут и къуэ, узыншагъэфI, зэIузэпэщыныгъэ уиIэну, уи Iуэхухэми, гъащIэми ехъулIэныгъэ ущиIэну.

ПщIэ къыпхуищIу,

Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Президент

Къанокъуэ Арсен

 

Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Парламентым деж щыIэ

ЩIалэгъуалэ палатэм хэтхэм ятеухуауэ

Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и

Парламентым и Унафэ

   Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Парламентым деж щыIэ ЩIалэгъуалэ палатэм теухуа Положенэм и 5.2 пунктым ипкъ иткIэ, Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Парламентым унафэ ещI:

   1. Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Парламентым деж щыIэ ЩIалэгъуалэ палатэм хэтхэр къэщтэн, гуэдзэным ипкъ иткIэ.

   2. Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм Щэн­хаб­зэмкIэ, спортымкIэ, туризмэмкIэ, цIыхубэ хъы­­барегъащIэ IэнатIэхэмкIэ и комитетым къызэригъэпэщын хуейщ Бахъсэн, Прохладнэ къалэ округхэм, Дзэлыкъуэ, Аруан, Iуащ­хьэ­ма­хуэ му­ниципальнэ районхэм къыхэкIыу Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Парламентым деж щыIэ ЩIалэгъуалэ палатэм аргуэру хагъэхьэнухэр къыхэхыныр.

   3. Мы Унафэм къару егъуэт ар къыщащта махуэм щыщIэдзауэ.

                Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и                          Парламентым и УнафэщI

                                                   Бечелов Ильяс

Налшык къалэ

2007 гъэм бадзэуэгъуэм и 10-м

№1201-П-П

 

«Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Парламентым деж щыIэ ЩIалэгъуалэ палатэм хэтхэм я IуэхукIэ» Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Парламентым 2007 гъэм бадзэуэгъуэм и 10-м къищта унафэ №1201-П-П-м и гуэдзэн

Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и

Парламентым деж щыIэ

ЩIалэгъуалэ палатэм хэтхэр

Республикэ жылагъуэ организацэхэм я лIыкIуэхэр

   1. Абшаев Алий Магомет и къуэр - Балъкъэр лъэпкъым и «Алан» Къэбэрдей-Балъкъэр республикэ жылагъуэ организацэ

   2. Iэпщэ Саидэ Аслъэнбэч и пхъур - Адыгэ лъэпкъым и «Адыгэ­ Хасэ» Къэбэрдей-Балъкъэр республикэ жылагъуэ организацэ

   3. Геккиев СулътIан Заур и къуэр - «ЩIалэгъуалэм я IуэхухэмкIэ институт» жылагъуэ организацэ

   4. Ковалевэ Алинэ Николай и пхъур - «Патриот» жылагъуэ организацэ

   5. Сапрунов Юрий Юрий и къуэр - «Тэрч-Малкэ къэзакъ округ» жылагъуэ организацэу Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и щIыналъэм щыIэ

   6. Шыпш Аслъэн Мухьэмэд и къуэр - «Перспективэ» Къэбэрдей-Балъкъэр жылагъуэ щIалэгъуалэ организацэ

ЩIыпIэ жылагъуэ организацэхэм я лIыкIуэхэр

   1. Алехинэ Маринэ Михаил и пхъур - «Налшык къалэ цIыхубзхэм я совет» жылагъуэ организацэ

   2. Жанкишиев Вадим Жагъэфар и къуэр - «Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм хыхьэ Шэджэм районым и щIалэгъуалэм я союз» жылагъуэ организацэ

   3. Къудалы Ланэ Мухьэмэд и пхъур - «Джулат» Тэрч район жылагъуэ щIалэгъуалэ организацэ

   4. Лу Азэмэт Хьэсен и къуэр - «Налшык къалэм и щIа­лэ­гъуалэм я союз» жылагъуэ организацэ

   5. Моллаев Расул Сэлихь и къуэр - «Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм хыхьэ Шэрэдж районым и къуажэ щIалэгъуалэм я союз» жылагъуэ организацэ

   6. Молчанов Рустам Олег и къуэр - «Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм хыхьэ Бахъсэн районым и щIалэгъуалэм я союз» жылагъуэ организацэ

   7. Савельев Геннадий Валерий и къуэр - «Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм хыхьэ Май районым и щIалэгъуалэм я союз» жылагъуэ организацэ

   8. Сомгъур Анзор Щыхьырбий и къуэр - «ЩIалэгъуалэ зэ­къуэтыныгъэ» Лэскэн район жылагъуэ организацэ

   9. Халин Александр Александр и къуэр - «Къэбэрдей-Балъ­къэр Республикэм хыхьэ Прохладнэ районым и щIалэгъуалэм я союз» жылагъуэ организацэ

ЕджапIэхэм я студент органхэм я лIыкIуэхэр

   1. Битокъу Маринэ Владимир и пхъур - Бэрбэч Хь. М. и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым и еджа­гъэшхуэ ныбжьыщIэхэм я совет

   2. Бицу Алий Заудин и къуэр - Урысейм и МВД-м и Краснодар университетым и Налшык къудамэм и факультет хэхам (юридическэм) и студент совет

   3. Бозий Хьэсэнбий Къэралбий и къуэр - Къэбэрдей-Балъкъэр­ къэрал мэкъумэш академием и самоуправленэм и студент совет

   4. Жэмыхъуэ Анзор Амур и къуэр - Бэрбэч Хь. М. и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым и студент совет

   5. Консенциуш Борис Алексей и къуэр - потребкооперацэмкIэ Белгородскэ университетым и Налшык къудамэм и студент совет

   6. Мэрзей Азрэт СулътIан и къуэр - ГъуазджэхэмкIэ Кавказ Ищхъэрэ къэрал институтым и студент совет

   7. ХьэIупщы Алий Iэниуар и къуэр - Урысейм и МВД-м и Краснодар университетым и Налшык къудамэм и курсым и совет

Урысейпсо политикэ партхэм я щIыналъэ къудамэхэм я лIыкIуэхэр

   1. Азычэ Азэмэт Хьэднан и къуэр - «Захуагъэ здэщыIэ Урысей: Хэку/Пенсионерхэр/ГъащIэ» политикэ партым и щIыналъэ къудамэу Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм щыIэ

   2. Бештокъуэ Беслъэн Хьэмидбий и къуэр - «Зыуэ щыт Урысей» урысейпсо политикэ партым и Къэбэрдей-Балъкъэр щIыналъэ къудамэ

   3. Къалэ Ислъам Хьэсэн и къуэр - «Ижьрабгъу къарухэм я союз» политикэ партым и Къэбэрдей-Балъкъэр щIыналъэ къудамэ

   4. Къэшэж Тимур Анатолий и къуэр - «Урысейм и аграрнэ парт» политикэ партым и Къэбэрдей-Балъкъэр республикэ къудамэ

   5. Мирзоев Керим Шарапий и къуэр - «Социальнэ захуагъэм и парт» политикэ партым и Къэбэрдей-Балъкъэр щIыналъэ къудамэ

   6. Шыгъушэ Руслан Хьэлий и къуэр - «Урысей Федерацэм и коммунист парт» политикэ партым и Къэбэрдей-Балъкъэр республикэ къудамэ.

 

ФщIэуэ пIэрэ?

Ди республикэм техуа тхыгъэ куэд

   СССР-у щыта къэра­лы­гъуэшхуэм и зы республики бгъуэтынутэ­къым «Огонёк» журналыр щамыцIыху, уеблэмэ, унагъуэ гъэтIы­лъы­гъэхэм хэлъу абы къы­хабзыкIа тхыгъэ е къы­дэкIыгъуэ гуэр ща­мыхъумэ. Иджы дунейм къытехьащ а журналым и къыдэкIыгъуэ мин етхуанэр.

   «Огонёк»-м и япэ номерыр 1899 гъэм къыдэ­кIа­уэ щытащ икIи абы лъандэрэ хигъахъуэрэ зиужьу фIэкIа, и бжыгъэми и мыхьэнэми кIэригъэ­хуа­къым. ЛIэщIыгъуэм щIи­гъуауэ къыдэкI журналыр зытетхыхьахэм ури­п­лъэж­­мэ, къэралым и блэ­кIам зыщыбгъэгъуэзэну нэгъуэщI тхыдэ тхылъи архив дэфтэри ухуеиж­къым: псори къыпхуаIуэ­тэнущ «Огонёк»-м ит сурэтхэм, репортажхэм, интервьюхэм.

   Журналым и япэ «лъэбакъуэхэр щичар» Петербургщ (Санкт-Петербург), Садовэ/Невскэ уэ­рамхэм я зэпылъыпIэм тет унэрщ. Соми 3-рэ кIэ­пIейкIэ 50-рэ щIэптмэ, илъэсым хуэзэ къы­дэкIыгъуэ псори пощткIэ ныпхуахьынут.

   «Огонёк»-р ди дежкIэ щIэ­лъапIэ щхьэусыгъуэхэм ящыщщ абы и къыдэкIыгъуэ зыбжанэм ди республикэм теу­хуа тхыгъэ куэд дыди зэрытетар. Псом хуэмыдэу Къэбэрдей-Балъ­къэрым гулъытэшхуэ иIащ со­циа­лист ухуэ­ны­­гъэм и гуа­щIэ­гъуэ 30 гъэ-хэм.

   1938 гъэм и мэкъуауэгъуэ мазэм къыдэкIа номерыр зэрыщыту зытеу­хуар Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-т.

   КъыдэкIыгъуэм и Iуп­лъапIэм тетащ Петрусов Георгий триха «Кабардинка» сурэтыр. Ди щIэ­джыкIакIуэхэм къа­хэ­кIыну дыщогугъ абы къытещ адыгэ бзы­лъху­гъэр къэзы­цIы­ху­жын. Ар, шэч хэмылъу, зыгуэ­рым и Iыхь­лыщ, и шыпхъущ, и анэщ, е и къуажэгъуу, и цIыхугъэу щытагъэнущ. Абы теухуа хъы­бар газетым къы­хуэф­тхамэ, ди гуапэу къытеддзэнут.

Ныбэжь Таисэ.

 

Къэрал къулыкъущIапIэхэм

КъБР-м и Президентымрэ УФ-м и Правительствэм

 и япэ вице-премьер Иванов Сергейрэ я зэIущIэ

   Бадзэуэгъуэм и 17-м Москва къалэм КъБР-м и Президент Къанокъуэ Арсен щыIущIащ Урысей Федерацэм и Прави­тель­ст­вэм и япэ вице-премьер Иванов Сергей.

   Ахэр тепсэлъыхьащ республикэм и заводхэу нэхъапэм къэралым и зыхъумэжыны­гъэ комплексым хуэлажьэу щытахэр зэ­фIэ­гъэувэжыным пыщIа Iуэхугъуэхэм. Иванов Сергей жиIащ а зэIущIэм къыщаIэта Iуэхугъуэ псори къызэрыгурыIуэр икIи и псэлъэгъур къигъэгугъащ а предприятэхэр зэфIэгъэувэжын и лъэныкъуэкIэ дэIэпыкъуэгъу хъуну. Къапщтэмэ, зэгурыIуахэщ «Телемеханикэ» ОАО-р «Навигацэ системэ зыубгъуа» федеральнэ программэ хэхам хэгъэхьэн и лъэныкъуэкIэ. А программэм ипкъ иткIэ, 2007 - 2011 гъэхэм транспортым трагъэувэ навигацэ системэхэм ира­хьэлIэ пкъыгъуэхэр къыщIэгъэкIыным хэтынущ «Телемеханикэ» ОАО-р. НэгъуэщI Iуэхугъуэхэми тепсэлъыхьахэщ республикэм и промышленностым зегъэужьыным пыщIауэ. Зэ­IущIэр екIуэкIащ зэныбжьэгъугъэрэ гуапагъэ­рэ хэлъу.

   Щымыгъуазэхэм ящIэн щхьэкIэ: «Телемеханикэ» ОАО-р хохьэ радиоэлектроннэ пр­о­мыш­ленностымкIэ управленэм, промышленностымкIэ федеральнэ агентствэм и управленэм я IуэхущIапIэхэм. А предприятэхэр къызэ­щIеу­быдэ «Компьютер технологиехэм я концерн» ОАО-м икIи къэралым и Iыхьэ зыхэ­лъым. 1960 гъэ лъандэрэ предприятэм къыщIигъэкI продукцэм тхуэнейрэ зихъуэжащ, радиоэлектроннэ техникэр зэхэлъхьэнымрэ къыщIэгъэкIы­ным­кIэ зэфIэкIышхуэ иIэ хъуащ. «Телемеханикэ» ОАО-м хъума щыхъуащ зэтраухуауэ щыта  лъэщагъхэр, технологиехэр, апхуэдэуи нэ­гъуэщIхэм япеуэфын продукцэ къыщIэгъэкIыным пэлъэщыну IэщIа­гъэлI­хэр. Предприятэм и лэжьыгъэм пещэ, Урысей Федерацэм зыхъумэжыныгъэмкIэ и министерствэм и заказкIэ продукцэ хэха, апхуэдэуи промышленностым и нэгъуэщI IэнатIэхэм къыщагъэсэбэп хъун продукци щызэхалъхьэ, къыщIагъэкIыуи зрагъасэ. Предприятэр ха­гъэхьащ «2007 - 2010 гъэхэм, адэкIи 2015 гъэм нэсыху лъэхъэнэм тещIыхьауэ Урысей Федерацэм и зыхъумэжыныгъэ-промышленнэ комплексым зе­гъэужьын» федеральнэ программэ хэхам икIи къэралыр зыхуэныкъуэ федеральнэ ухуэны­гъэхэмрэ объектхэмрэ я спискэм, 2007 гъэм щыщIэдзауэ къэрал капитальнэ хэлъхьэны­гъэхэм я хьэкъкIэ ахъшэ зыхуау­тIып­щынухэм. «Телемеханикэм» щамурадщ радиоэлектроннэ продукцэ зыгъэхьэзыр Iэна­тIэр щIэрыщIэу зэщIаузэдэжыну, абы Iэмал къаритынущ технологие лъагэм тету нэгъуэщIхэм япеуэфын продукцэ къыщIэгъэкIыныр зэтрау­блэ­жы­нымкIэ.

   Предприятэм и генеральнэ директор Къер Аслъэнбэч зэрыжиIэмкIэ, «Навигацэ системэ зыуб­гъуа» федеральнэ программэ хэхам хыхьэным зэрыщыту республикэм и промышленностми езы предприятэми я зыужьыныгъэр щIи­гъэпсынщIэнущ: «Зи кадр, техникэ къарур зыхъума “Телемеханикэр”, псом япэрауэ, Къэбэрдей-Балъкъэрым и мылъкущ. А программэм дыхыхьэкIэрэ, дэ къэдгъэIурыщIэн хуей хъунущ иджырей технологиещIэхэр, абы къи­гъэувынущ щIэныгъэ нэхъыщхьэ, курыт техникэ щIэныгъэ зиIэ IэщIагъэлIхэр - инженерхэр - ди еджапIэхэр къэзыухахэу нобэкIэ зи щIэ­ны­гъэр къыщагъэсэбэпын IэнатIэ зымыгъуэтхэр - ди лэжьыгъэм къыхэтшэныр. Абы къи­щы­нэмыщIауи предприятэм и хэхъуэ къабзэр хэпщIыкIыу нэхъыбэ хъунущ, а программэм ухэтыным налогым и лъэныкъуэкIэ льготэ къует­ри».

КъБР-м и Президентымрэ Правительствэмрэ я пресс-IуэхущIапIэ.

 

ДИ КЪУЭШ РЕСПУБЛИКЭХЭМ

Тенджыз зэпыщIэныгъэхэр

   Абхъаз. Республикэмрэ Тыркумрэ я тенджыз зэпыщIэныгъэхэм теухуа зэпсэлъэныгъэхэр иджыблагъэ Сыхъум щекIуэкIащ. Ауэ унафэ пыу­хыкIа зэкIэ къащтакъым.

   Абхъазым нэгъуэщI къэрал IуэхухэмкIэ и министр Шамбэ Сергей къы­зэрыхигъэщамкIэ, Тыркум зэрыпыщIауэ щыта тен­джыз гъуэгум республикэм дежкIэ мыхьэнэшхуэ иIэщ экономикэм зиужьы­ным­кIи, а щIыналъэм щыпсэу я лъэпкъэгъухэм якIэ­лъы­кIуэфын папщIи.

   Куржы унафэщIхэм Абхъазым къыхуагъэувауэ щытащ Тыркум къикI кхъухьхэр Поти, Батуми къалэхэм я кхъухь тедза­пIэхэм япэ щIыкIэ къы­щыу­выIэн хуейуэ, абдежым ахэр къыщаплъы­хьын щхьэкIэ. Ауэ республикэм ар куржыхэм хуадакъым - Аб­хъазым къа­кIуэ кхъухьхэр къэзыпщытэнур урысей мамыр­щIэкъухэмрэ ООН-м и кIэ­лъыплъакIуэхэмрэщ. Абыхэм нэгъуэщI ирагъэ­кIуэ­лIэнукъым.

   Iуэхум теухуауэ иджыблагъэ зэпсэлъащ республикэм и президент Бэ­гъэпщ Сергейрэ Тыркум щыпсэу бизнесмен, лъэпкъ­кIэ аб­хъаз Возбэ Эролрэ.

КърахьэлIар хъумэн

   Адыгей. Республикэм мэкъумэш хозяйст­вэм­кIэ и министрым и къуэ­дзэ ХьэпащIэ Аслъэн ­иджыблагъэ журналистхэм зэражриIамкIэ, гъавэ къехьэлIэжыныр и­ кIэм нэблэгъащ. Пса-лъэм папщIэ, бжьыхьэсэр гектар мин 83,7-м къытрахыжащ. Ар нэ­гъа­бэрейм нэхърэ гектар мин 11-кIэ нэхъыбэщ, гектар 57,6-р яIуащ.

   Республикэм и мэкъу­мэш IуэхущIапIэхэм гъавэу тонн 244880-рэ кърахьэлIащ. Зы гектарым гуэдз центнер 42-рэ, хьэуэ - центнер 41,2-рэ къы­­т­рахащ. Республикэм и мэкъумэшыщIэхэм рапс­ри мыIейуэ къайхъулIащ. Гектар мин 63,4-м ар трасати, иджыпстукIэ гектар мини 6,2-р Iуахыжащ.

   ХьэпащIэ Аслъэн къы­зэрыхигъэщамкIэ, иджыпсту нэхъыбэу ахэр зэгу­гъур кърахьэлIа гъавэр хъума зэрыхъунырщ. Абы­­кIи гугъуехь гуэрхэр щы­Iэн хуейкъым - элеваторхэр зэпымыууэ мэлажьэ.

   Республикэм и губгъуэхэм комбайн 347-рэ итщ.

Хьэщыкъуей Олег.

 

Мы махуэхэм

Бадзэуэгъуэм и 19, махуэку

¨ Мухьэмэд бегъымбарым и адэ-анэр щызэрышар мус­лъымэнхэм ягъэлъапIэ ба­дзэуэгъуэм и 19 - 20-хэрщ.

¨ Къамылъыта Нагорно-Карабах Республикэм зи чэзу президент хэхыныгъэхэр ще­кIуэкIынущ.

¨ Бадзэуэгъуэм и 19 - 29-хэм Таиландым щекIуэкIынущ Бангкок дунейпсо кинофестивалыр.

¨ Бадзэуэгъуэм и 19 - шыщ­хьэIум и 19-хэм Москва ще­кIуэкIынущ дунейпсо тхылъ выставкэ.

¨ Совет усакIуэ Маяковский Владимир (1893 - 1930) къыщалъхуа махуэщ.

¨ Илъэс 15 и пэкIэ Сицилием и къалащхьэ Палермэ мафием щиукIащ зэ­щIэ­гъэуIуауэ щIэпхъаджагъэ­хэр зылэжьхэм лъэщу япэ­щIэта хабзэхъумэ Борселлинэ Паолэ. Ар ипэIуэкIэ мафием иукIа (1922 гъэм накъыгъэм и 23-м) Фальконе Джовани и ныбжьэгъут икIи и лэжьэгъут. А тIум я цIэр зэрехьэ Палермэ дунейпсо аэропортым.

¨ Дыгъэр къыщIэкIащ сы­хьэти 5-рэ дакъикъэ 42-м, къухьэжынущ сыхьэт 20-рэ дакъикъэ 45-м.

¨ Махуэм и кIыхьагъщ сыхьэт 15-рэ дакъикъи 3-рэ.

Бадзэуэгъуэм и 20, мэрем

¨ Колумбие Республикэм и лъэпкъ гуфIэгъуэщ - къэ-  ралыр хамэ унафэ къы­щы­­щIэ­кIа махуэщ (1810).

¨ Германием щагъэлъапIэ нацизмэм текIуэдахэм я фэеплъыр.

   А махуэм полковник граф Штауффенберг фон Клаус зи пашэ гупыр хэтащ Гитлер и «Вольфшанце» («Ды­гъу­жьыгъуэ») хэщIапIэм щаукIыну. А щIыкIэм тету Германиер зауэм къыхашыжыну я мурадащ, ауэ къайхъу­лIа­къым, езыхэри щхьэпылъэ ящIащ.

¨ Бадзэуэгъуэм и 20 - 22-хэм Къэзан дунейпсо авто-ретро фестиваль щекIуэ­кIы­нущ.

¨ 1938 гъэм къалъхуащ философие щIэныгъэхэм я доктор, УФ-м и транспорт Iэ­натIэм щIыхь зиIэ и лэ­жьакIуэ Хъурей Феликс.

¨ 1938 гъэм къалъхуащ усакIуэ АфIэунэ Лиуан.

¨ 1947 гъэм къалъхуащ адыгэ еджагъэшхуэ-экономист, Кубанымрэ Адыгеймрэ щIэ­ныгъэхэмкIэ щIыхь зиIэ я лэжьакIуэ, ЩIДАА-м, РАЕН-м ЩIэныгъэхэмкIэ Нью-Йорк академием хэт ТIрахъуэ Энвер.

¨ Дыгъэр къыщIэкIынущ сыхьэти 5-рэ дакъикъэ 42-м, къухьэжынущ сыхьэт 20-рэ дакъикъэ 44-м.

¨ Махуэм и кIыхьагъщ   сыхьэт 15-рэ дакъикъи                 2-рэ.

 

Тыркумэн

   Тыркумэным и президент Бердымухаммедов Гурбангулы и ныбжьыр иджыблагъэ илъэс 50 ирикъуащ. Ар къуажэ школым щеджащ. Ашхабад дэт мединститутыр къиухри, дзэ дохутыр “къызэрыгуэкI” хъуащ. ПсынщIэ дыдэу и къулыкъукIэ  зиIэтащ: япэ щIыкIэ стоматологие центрым и унафэщIу ягъэуващ, заул дэкIри, къылъагъэсащ министр шэнтжьейр. Мы зэманым къэралыгъуэ псом и Iэтащхьэщ.

“Эхо планеты” журналым къитхыжащ.

 

Ди сурэт гъэтIылъыгъэхэр

1975 гъэм «Советская Россия» тхылъ тедзапIэм къыдигъэкIащ «Къэбэрдей-Балъкъэр» альбомыр. Нобэ фи пащхьэ идолъхьэ абы ита сурэт зыбжанэ

Тэрч щаухуауэ щыта псыщIэгъэлъадэм куейм сэбэпынагъыу къыхуихьам  и хъыбар куэд къиIуэтэжыфынут мы дадэ жьыщхьэ махуэм. А псыщIэлъадэм и фIыгъэкIэ мэкъумэшыщIэхэм гъавэ бэв къагъэкIыф хъуащ икIи Неурожайнэ къуажэм и цIэр УрожайнэкIэ зэрахъукIауи щытащ.

1967 гъэм Iуащхьэмахуэ дэкIауэ щытащ зэуэ цIыху 2200-м щIигъу. Ахэр нэхъыбэу Къэбэрдей-Балъкъэрым и жылагъуэхэм щыщ спортсменхэт.

 

КъБР-м и радио

Блыщхьэ, бадзэуэгъуэм и 23

«ХъыбарыщIэхэр» (адыгэбзэкIэ, балъкъэрыбзэкIэ,

урысыбзэкIэ): 7.10, 10.00, 13.10, 16.10, 18.10

7.25 «Уи пщэдджыжь фIыуэ, Къэбэрдей-Балъ­къэр!» (адыгэбзэкIэ).

7.45 «Уи пщэдджыжь фIыуэ, Къэбэрдей-Балъ­къэр!» (балъкъэрыбзэкIэ).

10.15 - 10.30 КIыщокъуэ Алим и усэхэр (адыгэбзэкIэ).

13.25 - 14.00 «ЩIэнгъасэ» (адыгэбзэкIэ).

16.25 «Пульс».

16.45 - 17.00  «Ауаз» (балъкъэрыбзэкIэ).

18.25 «ЦIы­­хугъэм и пщалъэ».

18.45 - 19.00 «Зэманыр, къэхъукъащIэхэр, Iуэ­ху еплъы­кIэхэр».

Гъубж, бадзэуэгъуэм и 24

«ХъыбарыщIэхэр» (адыгэбзэкIэ,балкъэрыбзэкIэ,

урысыбзэкIэ): 7.10, 10.00, 13.10, 16.10, 18.10

7.25  «Уи пщэдджыжь фIыуэ, Къэбэрдей-Балъ­къэр!» (адыгэбзэкIэ).

7.45 -  8.00 «Уи пщэдджыжь фIыуэ, Къэбэрдей-Балъ­къэр!» (балъкъэрыбзэкIэ).

10.15 - 10.30 КъардэнгъущI Зырамыку игъэзащIэ адыгэ уэрэдыжьхэр (адыгэбзэкIэ).

13.25 ХъыбарIуатэм и деж (балъкъэрыбзэкIэ).

13.40 - 14.00 «Поэзием и дакъикъэхэр» (балъкъэ­рыбзэкIэ).

16.25 «ГъащIэ   Iуэху».

16.45  - 17.00 «КъэщIэрэщIэжыныгъэм и нэщэнэхэр» (балъкъэрыбзэкIэ).

18.25  - 19.00 «Зыгъэпсэхугъуэ зэманыр нэгузыужьу йокIуэкI» (адыгэбзэкIэ).

Бэрэжьей, бадзэуэгъуэм и 25

«ХъыбарыщIэхэр» (адыгэбзэкIэ, балъкъэрыбзэкIэ, урысыбзэкIэ): 7.10,10.00, 13.00, 18.10

7.25 «Уи пщэдджыжь фIыуэ, Къэбэрдей-Балъ­къэр!» (адыгэбзэкIэ).

7.45 -  8.00 «Уи пщэдджыжь фIыуэ, Къэбэрдей-Балъкъэр!» (балъкъэрыбзэкIэ).

10.15 - 10.30 Лъэпкъ IэмэпсымэхэмкIэ ягъэзащIэ макъамэхэр.

13.25 - 14.00 «Микрофоныр щIэгъэнащ».

16.25 «ТхылъыщIэхэр».

16.45 - 17.00  «Уи  гъунэгъур  фIыуэ лъагъуф»  (балъ­­къэ­­­рыбзэкIэ).

18.25 « Мыхьэнэшхуэ зиIэ Iуэху».

18.45 - 19.00 «Лъэпкъ проектхэм гъуэгу етын» (адыгэбзэкIэ).

21.30 - 22.00  «Хэку» (адыгэбзэкIэ).

Махуэку, бадзэуэгъуэм и 26

«ХъыбарыщIэхэр» (адыгэбзэкIэ, балъкъэрыбзэкIэ,

урысыбзэкIэ): 7.10, 10.00, 13.10, 16.10, 18.I0

7.25 « Уи пщэдджыжь  фIыуэ, Къэбэрдей-Балъ­къэр!» (адыгэбзэкIэ).

7.45 -  8.00 «Уи пщэдджыжь фIыуэ, Къэбэрдей-Балъ­къэр!» (балъкъэрыбзэкIэ).

10.15 - 10.30 «Хабзэм и щIыналъэ: 02».

13.25 - 14.00 «КъежьапIэ» (адыгэбзэкIэ).

16.25 «Хамэри щIыхьэну хуитщ».

16.45 - 17.00 «Зэныбжьэгъугъэ» (балъкъэрыбзэкIэ).

18.25 «ГъащIэмрэ динымрэ» (адыгэбзэкIэ).

18.40 - 19.00 «Псэм и макъ». УсакIуэ Бицу Анатолэ (адыгэбзэкIэ).

21.30 - 22.00 «Хэкум и макъ» (балъкъэрыбзэкIэ).

Мэрем, бадзэуэгъуэм и 27

 «ХъыбарыщIэхэр» (адыгэбзэкIэ, балъкъэрыбзэкIэ, урысыбзэкIэ): 7.10,10.00,13.10, 16.10, 18.10

7.25 «уи пщэдджыжь  фIыуэ, Къэбэрдей-Балъ­къэр!» (адыгэбзэкIэ).

7.45 - 8.00 «уи пщэдджыжь  фIыуэ, Къэбэрдей-Балъкъэр!» (балъкъэрыбзэкIэ).

10.15 - 10.30 Концерт (адыгэбзэкIэ).

13.25 «Теппеев Рашид. Сатыр пIаскIуэхэр» (балъкъэ­рыбзэкIэ).

13.40 - 14.00 «Нартхэм я теухуа уэрэдхэмрэ хъыбархэмрэ» . Япэ къэтыгъуэ. Радиом и фондым щыщщ (балъкъэрыбзэкIэ).

16.25 «ЩIыпIэ музей». Лермонтов Михаил и фэ­еплъ махуэм ирихьэл1эу.

16.45 – 17.00 «Гуапагъэмрэ уахътыншагъэмрэ» (балъкъэрыбзэк1э).

18-25 – 19.00 «Псоми папщ1э эфир» (адыгэбзэк1э).

Щэбэт, бадзэуэгъуэм и 28

12.10 «КъБР: махуэм махуэр кIэлъыкIуэу».

12.25 - 13.00 «Т-Студио». Шыдакъ Татьянэ ирегъэкIуэкI.

14.10 «КъБР: махуэм махуэр кIэлъыкIуэу» (балъ­къэ­рыбзэкIэ).

14.25 «Зы уэрэдым и хъыбар» (балъкъэрыбзэкIэ).

14.40 - 15.00 «МакъыщIэхэр». Концерт (ады­гэбз­э­кIэ). еплъ махуэм ирихьэлIэу.

Тхьэмахуэ, бадзэуэгъуэм и 29

12.10 «КъБР: махуэм махуэр кIэлъыкIуэу».

12.25 - 13.00 «Дыщэ бжьамий». Табаксоев Мухътар теухуауэ (балъкъэрыбзэкIэ) .

14.10 «ЕгъэджакIуэ нэхъыщхьэ». филологие щIэныгъэхэм я доктор, профессор Урыс Хьэталий и фэеплъу (адыгэбзэкIэ).

14.30 - 15.00 «УгушыIэнумэ, къеблагъэ!» (адыгэбзэкIэ).

21.30 - 22.00  «Хэку» (адыгэбзэкIэ).

16.45 - 17.00 «Гуапагъэмрэ уахътыншагъэмрэ». Диныр зи фIэщ хъухэм папщIэ (балъкъэ­рыб­зэкIэ).

18.25 - 19.00 «Псоми папщIэ эфир» (адыгэбзэкIэ).

 

«Налшык» НОТР (НТВ)

Гъубж, бадзэуэгъуэм  и 24

15.30 «Дубль-2». Балъкъэр усакIуэ Отаров Керим  теухуауэ.

18.30 «Дубль-2». Фэр папщIэ дыIуощIэ.  Билан  Димэ  Налшык къалэ щыIэщ.

Бэрэжьей, бадзэуэгъуэм  и  25

15.30 «ЩIэныгъэм и дунейм». «Фысакъ, сабийхэр!» ГИБДД-м и урысейпсо акцэ.

18.30 «ЩIэныгъэм и дунейм». «Тхыдэм и шэрхъ». Налшык къалэм дэт курыт школ № 4-м и еджакIуэхэм ягъэзащIэ композицэ.

Махуэку, бадзэуэгъуэм  и  26

15.30 «ЩIалэгъуалэ проспект». «Тхыдэр зы­хъу­­мэхэр». КъБР-м и архив службэм и махуэ.

18.30 «ЩIалэгъуалэ проспект». «Ди ныбжьэгъу псэущхьэхэр». Хьэ щагъасэ клубым къратыкI репортаж.

Мэрем, бадзэуэгъуэм  и  27

15.30 «Ракурс». Урысей университетхэм я рек­торхэм я зэIущIэ щокIуэкI Бэрбэч ХьэтIутIэ и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым.

18.30 «Ракурс». МЧС-м и лэжьакIуэ, су­рэ­тыщI Угъурлы Хьэсэн теухуа телеочерк.

Щэбэт, бадзэуэгъуэм  и  28

13.20 «Нэгум фиплъэмэ». Шэджэм дэт район сымаджэщыр илъэс 80 мэхъу.

16.25 «Нэгум фиплъэмэ». Волгоград щыпсэу ди хэкуэгъухэр.

Тхьэмахуэ, бадзэуэгъуэм  и  29

11.55 «Ди къалэм». Социальнэ IэнатIэм и лэжьакIуэхэм ятеухуауэ.

16.25 «Ди къалэм». Къалэм юбилейм зыхуе­гъэхьэзыр.

КъБР-м и телевиденэ

Блыщхьэ, бадзэуэгъуэм  и  23

6.15, 6.45, 11.25, 14.20, 16.40, 20.45  КъБР-м щыхъыбархэр.

0.05 Хъыбархэр +.

Гъубж, бадзэуэгъуэм  и  24

6.15, 6.45, 11.25, 14.20, 16.40, 20.45  КъБР-м щыхъыбархэр.

8.00 «Таурыхъым и деж хьэщIапIэ» (адыгэбзэкIэ).

8.15 «Куэдым теухуа псалъэмакъ». УФ-м щIыхь зиIэ и артист, композитор Даур Аслъэн къызэралъхурэ илъэс 65-рэ щрикъум ирихьэлIэу (адыгэбзэкIэ).

8.35 «Кавказыр фIыуэ солъагъу!» Урыс усакIуэшхуэ Лермонтов Михаил и фэеплъу (балъкъэрыбзэкIэ).

0.05 Хъыбархэр +.

Бэрэжьей, бадзэуэгъуэм  и  25

6.15, 6.45, 11.25, 14.20, 16.40, 20.45  КъБР-м щыхъыбархэр.

8.00 «Таурыхъым и деж хьэщIапIэ» (балъкъэрыбзэкIэ).

8.25 «Хьэршым щыщ Iыхьэ цIыкIу» (адыгэбзэкIэ).

8.35 «УсакIуэм и тетрадь». Телепостановкэ (адыгэбзэкIэ).

0.55 Хъыбархэр +.

Махуэку, бадзэуэгъуэм  и  26

6.15, 6.45, 11.25, 14.20, 16.40, 20.45 КъБР-м щыхъыбархэр.

0.55  Хъыбархэр+.

Мэрем, бадзэуэгъуэм  и  27

6.15, 6.45, 11.25, 14.20, 16.40, 20.45 КъБР-м щыхъыбархэр.

17.20  ЩIыпIэ зэман. Кавказ Ищхъэрэм щыхъыбархэр.

Щэбэт, бадзэуэгъуэм  и  28

6.15, 6.45, 11.25, 14.20, 16.40, 20.45 КъБР-м щыхъыбархэр.

16.00 «Урысейм и тхыдэм Черкасскэхэр къызэрыхэщыр». Япэ Iыхьэ. «Гуа­щэнэ - Марие».

16.45 СССР-м и цIыхубэ артист, дирижер Темыркъан Юрэ. Япэ Iыхьэ.

17.25 Мамырыгъэ. зэгурыIуэныгъэ. зэкъуэтыныгъэ. «Жьэгу пащхьэм и хуабагъэр».

Тхьэмахуэ, бадзэуэгъуэм  и  29

11.10 ЩIыпIэ зэман. Тхьэмахуэ зэхуаку хъыбархэр (адыгэ­бзэкIэ).

 

«Къэбэрдей-Балъкъэр» ВТК

«Мир» канал

Гъубж, бадзэуэгъуэм  и  24

9.30 «Парус». Лермонтов Михаил и поэзием теухуауэ (балъкъэрыбзэкIэ).

10.00  «ЩIэблэм хуэсакъыу» (адыгэбзэкIэ).

19.00 «Саулукъ». Шэджэм Ищхъэрэ къуажэр (балъкъэрыбзэкIэ).

19.25 КъБР-м и цIыхубэ усакIуэ КIыщокъуэ Алим.

20.15 «Тайм-аут». Спорт программэ.

Бэрэжьей, бадзэуэгъуэм  и  25

10.30 «Фахму». Малкаров Мурат (балъкъэрыбзэкIэ).

10.50 «ДэкIуеипIэ». Къаныкъуэ Заур (адыгэбзэкIэ).

11.15 «Тайм-аут». Спорт программэ.

19.00 Мультфильм.

19.15 «Абитуриент-2007» (балъкъэрыбзэкIэ).

19.35 «Тхыдэм и хъумакIуэхэр» (адыгэбзэкIэ).

20.05 Къэбэрдей-Балъкъэрыр Урысейм зэрыгухьэрэ илъэс 450-рэ щы­хъум ирихьэлIэу.  «Ди щIыпIэм и щIалэгъуалэр-2007».

20.15 «Зи чэзу псалъэмакъ».

Махуэку, бадзэуэгъуэм  и 26

10.30 «Лъэужь». КъБР-м и цIыхубэ усакIуэ КIыщокъуэ Алим и творчествэм теухуауэ (адыгэбзэкIэ).

11.00 «Биринчи». Социалист Лэжьыгъэм и лIыхъужь Келеметов Ш. теухуауэ (балъкъэрыбзэкIэ).

11.20 «Зи чэзу псалъэмакъ».

19.00 «Жашау базманы». ТхакIуэ Шаваевэ Миналдан  (балъкъэрыбзэкIэ).

19.25 «Ди пелуанхэр». Тхьэзэплъ зэкъуэшхэр (адыгэбзэкIэ).

19.40 «Дуней» (адыгэбзэкIэ).

20.05 «КъБР-м и Парламентым».

Мэрем , бадзэуэгъуэм и  27

10.30 Мультфильм.

10.35 «Фахмуну ёзеклери». КъБР-м и цIыхубэ усакIуэ Макитов Сэфар (балъкъэрыбзэкIэ).

11.05 «ГъащIэ гъуэмылэ». «Адыгэхэм къадекIуэкI щэнхабзэ» (адыгэбзэкIэ).

19.00 Мультфильм.

19.10 «Теппеев Алим. «Бийнёгер». Кулиев Къайсын и цIэр зезыхьэ балъкъэр къэрал драмэ театрым и спектакль. Япэ Iыхьэ (балъ­къэрыбзэкIэ).

20.05 «Къуажэм». Арщыдан къуажэ (адыгэбзэкIэ).

20.25 «Ди губзыгъэ цIыкIухэр».

20.45 «Зи чэзу псалъэмакъ».

Щэбэт, бадзэуэгъуэм  и  28

10.30 «Инсан». Хаджиев Данил  теухуауэ.

10.50 «Сценэр си гъащIэщ». УФ-м щIыхь зиIэ и артист Мысостышхуэ Пщызэбий.

11.15 «Зи чэзу псалъэмакъ».

19.10 Мультфильм.

19.15 «Ата журтха кертичи». Хочуев М. (балъкъэрыбзэкIэ).

19.45 «ГъащIэ гъуэгуанэ». Литературнэ критик, журналист КIурашын БетIал и фэеплъу (адыгэбзэкIэ).

20.15 «УэрэдкIэ йохъуэхъу».

Тхьэмахуэ, бадзэуэгъуэм  и  29

10.30 «Къырым тет удз гъэгъа». КъБР-м и цIыхубэ усакIуэ Зумакуловэ Танзиля (балъкъэрыбзэкIэ).

10.55 «Пщалъэм и мардэ».

19.15 Мультфильм.

19.25 «Баппахан». Сабийхэм папщIэ тележурнал (балъкъэрыбзэкIэ).

19.45 «Ди Алий» (адыгэбзэкIэ).

20.10 «Ди хэкуэгъухэр». Башкирием и къэрал щIалэгъуалэ театрым и режиссер нэхъыщхьэ Кульбаев Мусалим.

20.35 «Дахагъэм и дунейм».

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

«Адыгэ псалъэ» газетым и редактор нэхъыщхьэ ХЬЭФIЫЦIЭ Мухьэмэд.

 

 

 

 

ссылки

газетым и лэжьакIуэхэр

къыдэкIыгъуэхэр

 

 

KAVKAZWEB

Kavkaz Banner Network

 

 

 

 

 

 

KavkazWeb

Copyright © 2005 Buch e-mail: [email protected]