Завод цIыкIур зыгъэлажьэхэр
2020-08-20
- Иджыблагъэ дэ дыщыIащ Къущхьэхъум и Къуэштэн щIыпIэм щыIэ хэщIапIэмрэ абы къегъэщIылIа Iэбгъэ зыбжанэмрэ. Iэхэлъахэ телъыджэм дынэзышэсар республикэм и гъэмахуэ хъупIэхэм щыIэ штабхэм я унафэщI, КъБР-м ветеринар медицинэмкIэ и центрым и тхьэмадэм и къуэдзэ Иуан Аскэрбийщ. Абдежым дэ дащыIущIащ «ТаиК» ООО-м (Зеикъуэ къуажэ) и унафэщI Тенджыз Замиррэ абы къыдэлажьэхэмрэ.
- Жьыуэ зыкъэдужьу Налшык дыкъыдэкIами, мы щIыпIэм дыкъыщысар пщэдджыжьым сыхьэти 10-р арати, Iэщхэми, мэлхэми, абыхэм якIэлъыплъ цIыхухэми я зэрызехьэгъуэт. ДыздыIухьар «ТаиК»-м и пщыIэ нэхъыщхьэрати, дыкъызэрыщыувыIам гу зэрылъатэу, бысымхэр гуфIэжу къытпежьащ. ФIэхъус зэхыным къыдэкIуэу, дыщIэкIуар щажетIэм, Iэуэлъауэ гъэщIэгъуэн къыщIэIукIыу Iэхэлъахэм ит ухуэныгъэ нэхъ иным, «зыщыфплъыхьынумэ, фыкъеблагъэ!» жыхуаIэ щIыкIэу, дыщIашащ.
- КъызэрыщIэкIымкIэ, ар шэщIэху завод цIыкIущ. Гу ялъыдотэ абы щIэт Iэмэпсымэхэм я зэхуакум Iэ- псынщIэ-лъэпсынщIэу зыщызыгъазэ бзылъхугъэ нэжэгужитIым.
- — Мыр Къармэхьэблэ дэс Бетыгъуэнхэ ящыщщ, и цIэр Хьэлимэтщ, илъэси 7-м щIигъуауэ ди гъусэу мэлажьэ. Мыдрейр Щомахуэхэ Ларисэщ, нэгъабэ лъандэрэ тщIыгъущ, Зеикъуэ щыщщ, — дызрихьэлIахэр дегъэцIыху пщыIэм и пашэ Тенджыз Замир.
- — Къармэхьэблэ нэс дауэ укъикIрэ? — соупщI сэ Хьэлимэт, фIэхъус зэхыныр зэфIэдгъэкIа иужькIэ.
- — Ди щыIэгъуэм махуэ бжыгъэкIэ дытесщ, ехыжыгъуэм дыздрашэхыж, — и жэуапыр хьэзырт сызэупщIам.
- — Завод цIыкIум сыт и лэжьэкIэ? — зыхудогъазэ Замир.
- — ЖыпIэнур арамэ, и къалэныр махуэ къэс егъэзащIэ. Жэмхэм къащIэтшар мыбдежым щыщIыдохуж. Шатэ, кхъуей щыхыдох.
- Абдежым ди псалъэмакъым къыхохьэ а щIыпIэм дынэзышэса Иуан Аскэрбий.
- — Республикэм и гъэмахуэ хъупIэхэм, зэрыщыту къэтщтэнщи, шэ заводу итыжыр мы закъуэращ, — къыхегъэщ абы.
- — И лэжьыгъэм зэрыпащэжрэ куэд щIа?
- — Зэрырагъэжьэжрэ илъэсипщI хъуагъэнщи, а зэманым къриубыдэу зэи къэмыувыIауэ мэлажьэ, — къыпещэ и псалъэм Тенджызым.
- — Зэрыщыту къэтщтэнщи, Iэщым, абы щыщу жэм къашу фиIэм, я гугъу къытхуэщIыт, Замир.
- — Я бжыгъэр, псори зэхэту, 300-м щIегъу. Шэ къыдэзытхэр 75-м нызэрохьэс. ШкIащIэу 80-м нэблагъэ диIэщи, къащIэтшым и нэхъыбэр абыхэм ирыдогъэфыж. Къэнам мыбдежым кхъуей щыхыдох, шатэ щыщIыдоху. Жэм къашым я бжыгъэм зэпымыууэ зыдогъэхъуэж: гъужахэр хыдогъэкI, жэмыщIэхэр къахыдошэ.
- — Танэхэр дэнэ деж щыфIыгъыр?
- — Шэи емыфэжу, я жэжыгъуэми нэмысауэ 100-м нэблагъэ диIэщи, апхуэдэхэр Хьэкхъуафэ щыдиIэ Iэбгъэм щхьэхуэу щытIыгъщ. Зэман дэкIрэ нэхъ ин хъумэ, ахэр мыбыкIэ къэтхунурэ, мыдрей жэмхэм гъусэ яхуэтщIынущ, — къыддогуашэ дызэреупщIам и жэуапу Замир.
- — Мы дызэрыт бгы зэхуакумрэ абдежым щывиIэ Iэбгъэмрэ сыт я зэпэжыжьагъ? ЗэрызэлъэвгъэIэсри дапхуэдэу?
- — Километр 13 хуэдизын я зэхуакущи, машинэкIи дыщызэкIэлъокIуэ, шууи дызэлъоIэс. Абдежми цIыхуитI тесщ. Абыхэм нэмыщI, а щIыпIэм ди шыхъуэхэри щыIэщ, щIалитху хъууэ.
- — Хьэкхъуафэ Iэщрэ мэлу нэгъуэщIхэм ейхэри ит?
- — Прохладнэ районым хыхьэ Заречнэ къуажэм мэл гъэхъуным пыщIауэ щыIэ совхозым и Iэбгъэри, Былым, Жанхъуэтекъуэ къуажэхэм щыщ щIалэхэм я пщыIэхэри щыщыIэщ.
- — Замир, вгъэлажьэ псоми я гугъу дымыщIми, фи жэмышхэм улахуэу сыт къахьрэ?
- — Мазэм къриубыдэу мы щIыпIэм зэрыщыIэ махуэ 14-м хуэзэу сом мин 16-м нэблагъэ ядот. Абы къищынэмыщIауэ, пщIэншэу махуэм щэнейрэ догъашхэ. ЩехыжкIэ идошэхыж. Дэ езым къызэрыджыхьыр хэмыту, IуэхущIапIэм «Нива» автомашинэу тIу диIэщи, зыр Iэщым пэрытхэм яIыгъщ, адрейр шы зезыхуэхэм я IэмыщIэ илъщ.
- Къуэштэн дыщхьэщыхьэу, Хьэкхъуафащхьэ дынэсыну дызэрыхуейр ящетIуэкIым, дызэпсалъэхэм зыкъызэщIакъуэри, автомашинитIкIэ дыдашащ дызыхуэплъэ джабэ нэкIухэм адэкIэ щыIэ щIыпIэ нэхъ зэлъыIухам. Телъыджэу абдежым щытлъэгъуахэри, Тхьэм жиIэрэ дыхунэсмэ, иужькIэ ныфхуэтIуэтэжынщ.
- Тхыгъэри сурэтхэри
- КЪУМАХУЭ Аслъэнейщ.