Егъэджэныгъэм зегъэужьыным топсэлъыхь
2019-04-23
- КъБР-м и Парламентым «Правительствэм хухах сыхьэтым» хыхьэу, депутатхэр тепсэлъыхьащ Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм егъэджэныгъэ Iуэхур зэрыщызэтеубламрэ абы зэрызрагъэужьыну Iэмалхэмрэ.
- КъБР-м ЦIыхухэр егъэджэнымкIэ, щIэныгъэмрэ щIалэгъуалэм я IуэхухэмкIэ и министр Къумыкъу Iэуес зэрыжиIамкIэ, республикэм курыт еджапIэу 265-рэ щолажьэ, абыхэм псори зэхэту цIыху 103571-рэ щоджэ. Курыт еджапIэ 237-м школ кIуэгъуэ ныбжьым нэмысахэр егъэджэн программэмкIэ сабий 53215-м щадолажьэ.
- 2018 гъэм Нарткъалэрэ Ташлы-Таларэ курыт еджапIэщIэхэр къыщызэIуахащ. Япэр — цIыху 825-м, етIуанэр 96-м ятещIыхьащ. 2019 гъэм къызэIуахыну я мурадщ Налшык къалэм и 6-нэ микрорайоным щаухуэ, сабий 1224-рэ зыщIэхуэну школыщIэр. Мы гъэм иджыри зы курыт еджапIэщIэм и ухуэныгъэм и ужь ихьэнущ — ар Шэджэм къалэм щащIынущ, цIыху 500 щIэхуэну.
- КъищынэмыщIауэ, Арщыдан, Белая Речкэ къуажэхэм сабий гъэсапIэхэр щаухуащ: япэм — сабии 160-рэ, етIуанэм — 140-рэ щIохуэ. Апхуэдэуи сабий гъэсапIэу лажьэхэм ящыщу 19-м къыпащIыхь, иджыри сабий 860-рэ абыхэм къащтэфын щхьэкIэ. Зи ныбжьыр илъэси 3 иримыкъуа сабийхэр гъэсапIэхэм къыIахынми республикэ унафэщIхэр 2019 гъэм елэжьынущ. Псалъэм папщIэ, школ кIуэгъуэ ныбжьым нэмысахэр зэкIуалIэ IуэхущIапIэхэм унэ, ухуэныгъэ 29-рэ къыгуащIыхьынущ. Къэбгъэлъагъуэмэ, ирагъэкIуэкI лэжьыгъэхэр зэфIагъэкIмэ, апхуэдэ IуэхущIапIэ 48-м сабий 2860-рэ къащтэфынущ.
- Министерствэр зэлэжь Iуэхухэм ящыщщ къуажэхэм дэт школхэм физическэ щэнхабзэмрэ спортымрэ зыщегъэужьыныр. 2018 гъэм зэрагъэпэщыжащ спорт пэш 24-рэ, къызэIуахащ спорт клуб 25-рэ. Мы гъэм иджыри спорт пэш 24-рэ зыхуей хуагъэзэну я мурадщ.
- Курыт школхэр транспорткIэ къызэрызэрагъэпэщым и гугъу щищIым, Къумыкъум жиIащ нэгъабэ автобус 30 къызэращэхуар. Мы зэманым курыт еджапIэм яшэу дерс нэужьхэм къашэжыр цIыху мини 8-м щIегъу.
- Курыт еджапIэхэм я библиотекэхэр тхылъкIэ къызэгъэпэщыным ехьэлIауэ министерствэм иригъэкIуэкIа лэжьыгъэм ипкъ иткIэ, еджакIуэхэм я процент 91,2-м тхылъхэр пщIэншэу ират хъуащ.
- Мыхьэнэшхуэ зиIэ лэжьыгъэхэм ящыщу министрым къигъэлъэгъуащ сабий ныкъуэдыкъуэхэмрэ зи узыншагъэм сэкъат иIэхэмрэ псоми зэхуэдэу щIэныгъэ зэрыратыпхъэр. Псалъэм папщIэ, «Доступная среда» къэрал программэм министерствэр зэрыхэтым и фIыгъэкIэ, курыт еджапIэ 70-м къыщызэрагъэпэщыфащ сабий ныкъуэдыкъуэхэр ирагъэджэн папщIэ зыхуей псори. Къумыкъум жиIащ сабий ныкъуэдыкъуэхэмрэ зи узыншагъэм сэкъат иIэхэмрэ хэту ирагъэкIуэкI «Абилимпикс» зэхьэзэхуэм цIыху 60 я зэфIэкI зэрыщеплъыжар.
- КъБР-м ЦIыхухэр егъэджэным-кIэ, щIэныгъэмрэ щIалэгъуалэм я IуэхухэмкIэ и министерствэм зэхигъэуващ адыгэ, балъкъэр бзэхэм-рэ абыхэм я литературэхэмрэ курыт школым зэрыщаджыну программэхэр. Мы зэманым йолэжь «КъБР-м лъэпкъ егъэджэныгъэм зыщегъэужьын» программэм и гуэдзэм. Министрым жиIащ анэдэлъхубзэр тхьэмахуэм сыхьэтищ нэхърэ мынэхъ мащIэу, Iэмал имыIэу яджын хуей предметхэм зэрыхэтыр.
- — Къэбэрдей-Балъкъэрым иджыри гугъуехьхэр щыIэщ сабий зеиншэхэмрэ зи адэ-анэ зыщхьэщымытыжхэмрэ унэкIэ къызэгъэпэщыным ехьэлIауэ. 2019 гъэм и пэм ирихьэлIэу, апхуэдэу ятхащ цIыху 1466-рэ. Абыхэм ящыщу ныбжьыщIэ 1121-м унэ къратын хуейщ, ахэр илъэс 18 зэрырикъуам къыхэкIыу. 309-м ехьэлIауэ суд унафэ щыIэщ, зыщыпсэун унэ икIэщIыпIэкIэ иратын хуейуэ иту, — жиIащ Къумыкъум.
- Министрым дыщIигъуащ республикэм щаухуэ унэщIэхэм ящыщу сабий зеиншэхэмрэ зи адэ-анэ зыщхьэщымытыжхэмрэ папщIэ 2018 гъэм фэтэр 93-рэ къызэращэхуар. Мы гъэми а Iуэхум сом мелуан 43-рэ трагъэкIуэдэну я мурадщ.
- КъБР-м и Парламентым и УнафэщIым и къуэдзэ АфэщIагъуэ Михаил щIэупщIащ еджакIуэхэр зэблэкIыгъуитIу зэреджэм и Iуэхур мы зэманым зыIутым. Къумыкъу Iэуес жиIащ сабий мини 9-м щIигъур зэрышэджагъуакIуэр. Ахэр нэхъыбэу Налшык, Шэджэм, Прохладнэ къалэхэм я школхэм щоджэ. Къэбгъэлъагъуэмэ, илъэси 3 и пэкIэ щыIа бжыгъэр мини 6-кIэ нэхъ мащIэ хъуащ.
- — ШколыщIэхэр ухуэн духмэ, шэджагъуакIуэхэм я бжыгъэр, шэч хэмылъу, нэхъ мащIэ хъунущ икIи 2024 гъэм ирихьэлIэу апхуэдэ гугъуехь диIэжыну къыщIэкIынукъым, — жиIащ Къумыкъум.
- КъБР-м и Парламентым и УнафэщI Егоровэ Татьянэ щIэупщIащ министрым зи гугъу ищIа «КъБР-м лъэпкъ егъэджэныгъэм зыщегъэужьын» программэ гуэдзэм щхьэ-хуэу къызэщIиубыдэм. Къумыкъу Iэуес жиIащ псом япэу адыгэбзэм-рэ балъкъэрыбзэмкIэ учебникыщIэхэр зэрызэхалъхьэнур, иджырейхэр жьы хъуауэ къалъытэри.
- Егоровэм министрым жриIащ анэдэлъхубзэхэм цIыхухэр дегъэхьэхыжыным гулъытэ хэха хуа-щIын, егъэджакIуэхэм я щIэны-гъэм храгъэгъэхъуэным я нэIэ трагъэтын зэрыхуейр.
- Къумыкъум къыхигъэщащ «КъэкIуэнум и егъэджакIуэ» Iуэхум хыхьэу, ЕгъэджакIуэхэм я Iэзагъым щыхагъэхъуэну IуэхущIапIэ 2019 гъэм республикэм къызэрыщызэIуахар.
- ЗэIущIэм нэгъуэщI Iуэхугъуэ куэдми щыхэплъащ. Абыхэм ящыщщ «Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и бюджетыр 2019, 2020 — 2021 гъэхэм ятещIыхьауэ» КъБР-м и законым и проектыр. КъБР-м и Парламентым БюджетымкIэ, налогхэмрэ финансхэмкIэ и комитетым и унафэщIым и къуэдзэ Мэремыкъуэ Сэфарбий зэрыжиIамкIэ, КъБР-м и Законым зэхъуэкIыныгъэхэр халъхьэныр къызыхэкIар налогымрэ налогым щымыщ хэхъуэхэмрэ къапэкIуэр сом мелуан 249,6-кIэ нэхъыбэ зэрыхъуамрэ федеральнэ бюджетым къыхэкIыу бюджет трансферту сом мелуан 238,1-рэ къызэрыIэрыхьамрэщ.
- Депутатхэр тепсэлъыхьащ Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и бюджетыр 2018 гъэм зэрагъэзэщIам, страховой пенсэм, дзэ зэпэщIэтыныгъэхэм хэтахэм къэралыр зэрадэIэпыкъур егъэфIэкIуэным ехьэлIауэ щыIэ федеральнэ законхэм я проектхэмрэ жэрдэмхэмрэ.
- ЗэIущIэм унафэ щащIащ республикэм и IэнатIэ зэмылIэужьыгъуэхэм щылажьэ зыбжанэ КъБР-м и Парламентым и ЩIыхь тхылъымкIэ ягъэлъэпIэну.
- КъБР-м и Парламентым и пресс-IуэхущIапIэ.