Лъэпкъымрэ щIыуэпсымрэ
2017-07-04
- Илъэс мин бжыгъэ хъуауэ адыгэхэр мэз, тафэ-мэз щIыпIэхэу къэкIыгъэ зэмылIэужьыгъуэхэр, псэущхьэ зэхуэмыдэ-хэр здэщыIэ щIыналъэм щоп-сэу. Лъэпкъым зэхуэдэу щIыри Iэщри зэрихьэрт. Апхуэдэ щIыпIэм ущыпсэун щхьэкIэ, псэущхьэхэм я щытыкIэм, къэкIыгъэхэм язэгъ Iуэхугъуэхэм, щIыуэпсым зэрызихъуэж щIыкIэ-хэм фIыуэ ущыгъуазэу щытын хуейт. КъикIуа гъуэгуанэм къриубыдэу лъэпкъым иубзыхуащ щIыуэпсым зэрыхэпсэукIын бгъэдыхьэкIэхэр: езыри къигъашхэу, щIыуэпсми хэщIыныгъэ ириту щытми, абы хигъэхъуэжыфу зригъэсащ.
- ЩIыуэпсым ехьэлIа фIэщыгъэхэм куэду дыщрохьэлIэ IуэрыIуатэм. Абы и зыщIыкIэм кIэлъыплъурэ, гъэм и пIалъэхэм щыгъуазэ зищIурэ, къэкIыгъэхэм куууэ хищIыкI хъуурэ, цIыхум къищIэфу зригъэсат дунейм зихъуэжынуми зимыхъуэжынуми. Абы теухуауэ лъэпкъым игъуэта щIэныгъэр и нэщэнэхэм къыщыхощыж. Апхуэдэхэщ, псалъэм папщIэ, мыпхуэдэ жыIэгъуэхэр: ПцIащхъуэхэм лъахъшэу къалъэтыхьмэ, уэлбанэ хъунущ; Пшэ фIыцIэ къакIуэм и кIэм хужьыфэ къыщIэлъадэмэ, уэшхым уэ хэту къехынущ; Пщэдджыжьым щIым жэп телъмэ, махуэр уэфI хъунущ; Жэщым вагъуэхэр уафэ къабзэм изу исмэ, махуэр уэлбанэ хъунукъым, н. къ.
- Илъэс куэдкIэ иубзыхуа нэщэнэхэмкIэ дунейм зэрызихъуэжынур махуэ мыхъуу, атIэ тхьэмахуэ е нэхъыбэ иIэу адыгэхэм къахуэщIэрт ипэкIэ:
- Пщэдджыжь пшэплъыр тхьэмахуэ уэлбанэщи, пщыхьэщхьэ пшэплъыр тхьэмахуэ уэфIщ; Бжьыхьэр кIэщIмэ, щIымахуэр кIыхь мэхъу.
- Сабийм и Iэпкълъэпкъым зиужьыным гулъытэшхуэ хуащIырт адыгэхэм. Дыгъэм, хьэуа къабзэм, псым цIыхум и узынша- гъэр быдэ хъунымкIэ мыхьэнэшхуэ яIэу зэрыщытыр я фIэщ хъурт. Къэзыухъуреихь дунейм, зыхыхьэну щIыуэпсым сабийр щыгъуазэ ящIырт иджыри цIыкIу щIыкIэ: уэрэдхэр, хъыбархэр, псалъэжьхэр, нэщэнэхэр, къуажэхьхэр жраIэрт:
- ЩIым зы ептмэ, щы къыуетыж; Гъатхэ махуэм гъэ егъашхэ; Бжьын кIыгукIэ уфиймэ, уэшх къешхы-нущ; ХъумпIэцIэдж упIытIмэ, уэшх къешхынущ.
- Адыгэхэм я фIэщI хъурт къэкIыгъэхэм къару телъыджэ гуэр ябгъэдэлъу. Псом хуэмыдэу жыгхэм узыгъэхъуж, къоIэзэ пкъыгъуэ гуэрхэр зэрапкърылъым шэч къытрахьэртэкъым, уеблэмэ абыхэм цIыхум хэлъ щэн куэд ябгъэдэлъу ябжырт.
- БАЖЭ Залинэ.