Хэкур, бзэр, хабзэр щыгъэлъэпIа усэхэр
2014-06-10
- КъызыхэкIа лъэпкъым и гур хуэмыгъуащ КIыщо къуэ Алим, сыту жыпIэмэ, абы ущыпэIэщIэм и деж тIэунейкIэ нэхъыбэу зыхыбощIэ хэкум и гъурри и цIынэри. Къэбэрдей-Балъкъэрым щымыпсэуами, ар зэи абы псэ кIэ пэIэщIэ хъуакъым, къыдалъхуахэмрэ адыгэхэмрэ щы гъупщакъым. Абы и усэхэм убгъуауэ къыхощ зауэ гуа щIэм и гузэвэгъуэри, лъэпкъым и нэщIэбжьэмрэ и гуфIэгъуэмри, зыгъэгузавэ – зыгъэгумэщIу щыIэ Iуэху псори, уеблэмэ и лъахэм къыщыкI удз дахэм и мэ гуакIуэр къапех…
Абы игъэлъапIэхэм, апхуэдэуи зытегузэвыхьхэм ящыщщ хэку лъагъуныгъэр, бзэр хъумэныр, хабзэр зехьэныр. А усэхэр зыр зым пэщIэпхынкIэ Iэмал зэримыIэращ ахэр зы напэкIуэцIым щIыщызэхуэтхьэсар. Абыхэм ящIы гъущ усакIуэм и лъэпкъым хуищIэфауэ къи лъытэр зи лъабжьэ усэхэри. Дэтхэнэ зы лъэпкъ цIыкIуми и гуны къуэгъуэхэр зэтохуэ: ар и хэкур ефIэкIуэным нэ хъуеиншэу зэрыщIэхъуэпсырщ, и бзэм лъэпкъыр хуиту ирипсэлъэнымрэ ар ящымыгъупщэнымрэщ, и хабзэрщи, езым къафIэмыIуэхужмэ, нэгъуэщI зыгуэри абы зэ ры хуэмейрщ.- КIыщокъуэ Алим Iуэхур щехьэлIам и деж уи псалъэм кIыхь зумыгъэщIмэ нэхъыфIщ: абы и лэжьыгъэхэм псори къыбжаIэ…
- ИСТЭПАН Залинэ.
- Адыгэ хэку
- Адыгэ уафэ,
- Адыгэ щIылъэ,
- Уэгум сихьамэ,
- ЩIылъэр си плъапIэщ.
- Адыгэ уафэ,
- Адыгэ щIылъэ,
- Уи лъахэм ситмэ,
- Дунейм сытеткъэ.
- Уи къалэ щхьиблым
- Зыкърагъэщхьу,
- Вагъуэзэшиблыр
- ЖэщкIэ зэщIоблэ.
- А блым еянэу,
- Нэхъ ебжьыфIэкIыу
- Си гурыфIыгъуэр
- Адыгэ хэкукъэ.
- Уи губгъуэ куэщIыр
- Пшэплъу хадыкIыр,
- Тэрч къызэрокIри,
- Псыдзэ зэхешэ.
- Шым сыгъэшэси
- Дэни сыгъакIуэ,
- Вагъуэ жыпIамэ -
- Дыгъэ къэсхьынкъэ.
- Уи нэр зыдэплъэм
- Уи лъэр лъоIэсыр.
- Къырым илъ дани
- УлъэIэсакъэ.
- Адыгэ уафэ,
- Адыгэ щIылъэ,
- Уи лъахэм ситмэ,
- Дунейм сытеткъэ.
- Зеич лантIэ
- Зеич лантIэу гъэшыгъуафIэ,
- Си адыгэ хэку.
- Хэку гъэфIэну сиIэ закъуэ,
- Си адыгэ хэку.
- Зи щIасэгъухэр зи жагъуэгъум,
- Си адыгэ хэку,
- Хигъэгъуащэу зи мыхабзэ,
- Си адыгэ хэку.
- Узижагъуэр псым хрепкIэ.
- Си адыгэ хэку,
- КIэлъыхэпкIэри епкIыхыу,
- Си адыгэ хэку.
- Уи жьэгу мафIэ щыужьыхым,
- Си адыгэ хэку,
- Дэп жьэражьэ сыпхуэхъункъэ,
- Си адыгэ хэку.
- Къурш псы уэру сыкъехуэхми,
- Си адыгэ хэку,
- Пшахъуэ налъи пщыщ исхакъым,
- Си адыгэ хэку.
- Зы уIэгъэ уэ къыптехуэм,
- Си адыгэ хэку,
- УIэгъищэу зыхызощIэ,
- Си адыгэ хэку.
- Дыщэ шууэ сыкъихьэжым,
- Си адыгэ хэку,
- Сэламыхьу сыныпхуокIуэ,
- Си адыгэ хэку.
-
- * * *
- Сыжейми, си нэр зэтесхами,
- Щхьэлыкъуэ къуажэр щIэтщ
- си нэгу.
- Бжьыхьэ жыг тхьэмпэу
- пыщэщахэм
- Сахэлъу жьыбгъэм сагъэджэгу.
- Къалэшхуэм дэсым сыхабжами,
- Щхьэлыкъуэ къуажэм сэ сахэтщ.
- Ди унэ лъахъшэм сыхуозэшри,
- ПщIыхьэпIэ дыдэм къуажэр хэтщ.
- Си щхьэр щыдэсхми сыдэкIакъым,
- Си псэр а къуажэм къыдэнащ.
- Си адэ-анэр сэ къыспэплъэу
- Ноби къысфIэщIу сыкъэнащ.
- НэгъуэщI къэрали сэ сыгъакIуэ,
- Сэ сызыхуэзэр согъэпэж:
- - Уи лъахэ хъужыр сыт? – жаIамэ,
- - ФеупщI Щхьэлыкъуэ, – жызоIэж.
- ЩыIащ си къуажэр щыныбаджэ,
- Бэлыхь телъами, темылъыж.
- Нэхущым дежым зэщIотаджэ,
- Щхьэж и IэнатIэ къегъуэтыж.
- Нэхущ адакъэр зи сыхьэтхэр
- Иджы машинэм къегъэуш.
- ЩIыр къэзыгъазэу губгъуэм итыр
- ПхъэIэщэ зыпыщIа гъущIышщ.
- Си адэм сэрэ дызэгъусэу
- ПщIэнтIэпсыр хуабэу етлъэщIэкIт.
- Тхьэмахуэ енкIэ выкIэ двари
- Нобэ сыхьэткIэ зэфIагъэкI.
- Сыфщымыгъупщэм – ар си гуапэщ,
- Ди Iуэм итауэ зы жэмыжь
- ДыщимыIэжкIэ, сыгузавэу
- Ноби зызохуэ и лъэужь.
- Сыкъуалэбзууэ къэслъэтыхьмэ,
- Щхьэлыкъуэщ дамэ щызгъуэтар.
- Мы къуажэр, къалэм езгъэпщамэ,
- Япэ изгъэщу сыдэтаи.
- Сыт хуэдэ унэ сыщIэсами,
- Щхьэлыкъуэ ятIэр си чырбышщ.
- Си псэупIэщIэр къэзгъэнами,
- СфIэкIуэдыр куэду си дзэ мыш.
- Си жьыщхьэ нобэ сыпхуэусэм,
- Псы IэфI исфари сигу имыкI.
- Уэрэду си гум къопсэлъыкIыр,
- Къуажэжьыр си гум къошхыдыкI.
-
- * * *
- Сэ щIым тезмысэ къытемыкIэ.
- Жылапхъэр хьэдзэу къызощып.
- Си псалъэм фи гум фIы
- къигъэкIым,
- Аращ жыхуэсIэр сэ насып.
- ЩIы къыслъысари мыин дыдэ,
- ВакIуэ сихьамэ – мысэтей.
- Уэлбанэм губгъуэм сриубыдэм,
- УэфI къэхъужыхукIэ мы дунейр
- Сыпэплъэу, зэман сымыгъакIуэу,
- Къысщытхъум жысIэу
- сфIэмыIуэху.
- ДищI щыхамысэ сыхуэзамэ,
- Ари тессауэ согъэунэху.
- Си щIым къытесхыр куэдщ
- е мащIэщ -
- Гъэ узыхуэзэм елъытащ.
- Зэм бэву гъавэр къытыбохыр,
- Уэгъу къытехъуакъэ -
- пщIар кIуэдащ.
- УхэкIрэ гуауэ, жылэ хэпсэу:
- Хэпсар псым ехьыр, зэм ядыгъу.
- Адэжь я гугъэр щIым хэпсарэ
- Ар къэмыкIамэ – псом нэхъ
- гугъущ.
- * * *
- ЩIакхъуэ Iыхьэ лъымысами,
- Усэ зытхыр шхын щыщIэн?
- И уэрэдыр и гъуэмылэщ,
- Уаем хэтми, мыпIыщIэн.
- Уэрэдусым захызобжэ,
- Си IэнатIи зым пэзмыщI.
- Фигу щыхэхъуэм си гур хохъуэ,
- Фи нэщIэбжьэм гур елыпщI.
- ЦIэрыIуагъэ сыхуеижкъым,
- Сэ щIыхь леи сыту сщIын?
- Фыхуэныкъуэу мафIэ слъагъумэ -
- Ар фи жьэгум щыфхуэсщIынщ.
- IуэхутхьэбзащIэ сыфхуэхъуфмэ,
- Си нэм, си псэм ар хузохь.
- Гуауэр, гуапэр, фи мурадыр -
- Ар дапщэщи IэгукIэ сохь.
- Поэзие
- Мазэ къуапитIыр сыубыдауэ
- Уэгу щхъуантIэм ситу зызоплъыхь.
- Уэ уи сурэтыр сфIэкIуэдауэ
- Сыхэтщ мычэму сэ бэлыхь.
- Ууафэгъуагъуэт, зэм ущыблэт,
- Уи уэшх къыстешхэм сыфIэфIат.
- Уи псалъэ закъуэр гъуэгу
- гъуэмылэт,
- ЗызгъэнщIу уэркIэ семысат.
- Сэ гурыфIыгъуэм сигъэмэхырт,
- Уэр фIэкI сиIакъым напщIэтелъ.
- Упсы къиуауэ сэ сепхьэхырт,
- Иджы уи ныджэм сэ сытелъщ.
- Гум къинэу псалъэ къызумытмэ,
- Мыхъуа цIэрыIуэ стхахэм щыщ.
- Гу зылъыптахэм сахэмытмэ,
- Дунейм тетами сащымыщ.
- Зэгуэр уэзмыкуу зысIэжьами,
- Гъуэгущхьибл зы махуэ зэпысчащ.
- Си пащIэр фIыцIэу сынежьами,
- Си жьакIэр хужьу сыпIущIащ.
- Уи фIэщ ар мыхъумэ
- Фоупс къысфIощIыр гум
- къэкIыжыр,
- Си нитIри къихуу зызоплъыхь.
- Жыг пщIащэм жаIэр
- къыпхуэмыщIэу
- Жьыбгъэм гуфIэжу ирекъухь.
- Къуэм дэт псы тIэкIури жэбзэжауэ
- Нэпкъым жьэхэуэм, зеущэху.
- Емыщхьу пIэрэ псым си гъащIэр?
- Уи фIэщ ар мыхъумэ, гъэунэху.
- Псым телъ лъэмыжым хуэдэ дыдэу,
- Сэ лъэмыжышхуэ сщIын сухащ.
- Лъэхъэнэ жыжьэр, нобэ махуэр -
- Ар псы IуфитIу зэрипхащ.
- Бзу абгъуэр жыгым пызу
- плъагъуми,
- Бзу бын зэрышхыу щымыIэж.
- Ди унэ тIэкIуу си нэм хуэсхьыр
- Жыгыщхьэм ноби къагъэпэж.
- Фоупс къысфIощIыр гум
- къэкIыжыр,
- Хьэлъэ стелъами, стокIуэдыкI.
- Аргуэру си псэм жьы дехужри,
- Си нэгум щIэтыр гум пымыкI.
- Сэ си щIалэгъуэм къегъэзэжри,
- Си пащхьэм слъагъуу щоуджэкI.
- Исфа псы къабзэр ежэхами,
- Сэ нобэ къэси сыхуоплъэкI.
- ИтIани пыIэ зыщхьэрыгъым
- Си ныбжьэгъуахэр хэмытыж.
- Зыр и шым пасэу епсыхамэ,
- Адрейри гъуэгум темытыж.
- СадэкIуэтэнуи къысхуихуакъым,
- Къагъэзэпами я щIыбагъ.
- Ар сигу темыхуэу согумэщIыр,
- Ар игу темыхуэу жьыбгъэр магъ.
- Псыхъуэ мывалъэм сыдыхьамэ,
- Зипс къажэу слъагъум и хьэлэлщ.
- Си Iыхьэ тIэкIур жыжьэ кIуами,
- Гум илъ мурадыр сфIэдыгъэлщ.
- ЩIыналъэ дахэу си псэм пэсщIым
- И куэщI илъ хуэдэу къысфIощIыж.
- Си гур хигъахъуэу дэслъэгъуахэр,
- Фоупсу сефэу гум къокIыж.
-
- * * *
- ПсыIэрышэр щхьэдэуэхри
- НэгъуэщI лъагъуэ дихыжащ.
- Жыг Iэрысэм псы щIэлъадэрт.
- Еплъ: нэхъыбэри гъужащ.
- А жыг хадэр хэзысари
- Щхьэ гуузу гузэса?
- ЛIы губзыгъэт, IэкIуэлъакIуэт
- Жыг телъыджэр хэзысар.
- Адэжь хэкур ибгынэну
- А цIыху Iущым игу къэмыкIт.
- Гъэ къэсыхукIэ жыгым пытым
- И сабийхэр щыгуфIыкIт.
- Унэ тIэкIури щхьэгъубжитIщи,
- Жьыбгъэр жэщкIэ къыщоудж.
- Жыг Iэрысэр мэз хъужащи,
- Пхъэщхьэмыщхьэм уеплъмэ
- дыджщ.
- Нэхъ дыджыжыр хъуат и натIэ,
- «ИкI мы хэкум!» – щыжаIам
- Зэрыкъуажэу зыщаIэтым,
- Я гур гъыбзэм къиуIат.
- Сэ фыкъысхуейуэ
- сывмыгъуэтмэ
- Сэ фыкъысхуейуэ сывмыгъуэтмэ,
- Дунейр збгынауэ фи мыгугъэ.
- ЗылI къимыгъащIэ къэзгъэщIами,
- Сыт щыгъуи гъащIэр
- си щIэщыгъуэщ.
- ЩIыхуэ зытелъым хуэмытыжмэ,
- ХэкIыпIэ куэдрэ ар мылъыхъуэу
- Зи щIыхуэ телъым дежым кIуэрти,
- Хуэув и хабзэт ар Iэщыхъуэу.
- Сэ фыкъысхуейуэ сывмыгъуэтмэ,
- ФемыпIэщIэкIыу фыкъыспэплъэ.
- МылIэжыныгъэм стелъщ и
- щIыхуи,
- Абы и пщIантIэм фыкъыдэплъэ.
- Насып
- ЛIэщIыгъуэ псоми сеупщIащ:
- Насыпу лъапIэр дэнэ щыIэ?
- ЛIэщIыгъуэ псоми къызжаIащ
- А фIыгъуэр благъэу ди япэ иту.
- ИтIанэ ахэм яжесIащ:
- Насыпым щхьэхьу сылъежьэнщ,
- Ар спэгъунэгъумэ,
- къэслъыхъуэнщи,
- НысащIэ дахэу лъагъуэ нэхукIэ
- Уэрэд хужысIэу сэ къэсшэнщ.
- Иужь лIэщIыгъуэм ар идакъым -
- И пащIэ фIыцIэм Iэ дилъауэ,
- Игу илъыр щэхуу къиIуэтащ:
- Насып жыхуаIэр уэ зэгъащIэ -
- Насып щIэкъуныр – арщ насыпыр.
- «Уузыншэм!» – сэ жызоIэ
- «Уузыншэм!» – сэ жызоIэ.
- Сэ а псалъэм пщIэ хузощI.
- Ар къысхуэзэм къызжамыIэм,
- Махуэ къэскIэ си гур хощI.
- ЩремыщIэ узыншагъэ
- ЦIыхум фIыкIэ хуэупсар.
- Куэдкъэ, жиIэу щIемыгъуэжу,
- Лажьэу шхэжу цIыху есар.
- Ди жыг хадэри узыншэу
- Ирегъагъэ гъатхэ къэс.
- ЛъапэпцIийуэ сабий цIыкIухэр
- Пхъэщхьэмыщхьэм лъреIэс.
- Фыузыншэм, ди жыг жьауэ,
- ПсыIэрышэу тхуэмыубыд.
- МафIэ гуэри къэлыдынум,
- Жьэгум илъыр кърелыд.
- Шэ шынакъым щIакхъуэ щIыгъуу
- Узыншапэуи щрет,
- Ди жыг хадэм, пIалъэр къэсмэ,
- МыIэрысэ къыдрет.
- Уафэгъуагъуэм уэшхыр къишэм,
- Жызумейхэм псыр зыщIаф.
- Хъарбыз хадэм уэр къытехуэу
- ИремыхъукIэ зэи Iисраф.
- Уузыншэм, дыгъэ къепсу
- Нобэ махуэр зыгъэнэху.
- Фыузыншэм сэ стхы усэр -
- Си псэ тIэкIум зегъэпсэху.
- Узыншагъэм дыщымыщIэм,
- Ди IэнатIэр нэтхьэсынщ.
- «Уузыншэм!» – жиIэу хъуахъуэр,
- И мурадым лъэIэсынщ.
- Гъуэгу къежьапIэ
- «Адыгэбзэр сыт щIэдджынур,
- Зыдынэсыр КъалэкIыхьырщ», -
- Ар ауану Iэджэм жаIэр,
- Мышыу псалъэ тIэкIу хэчыхьу.
- ЩызэхэсхкIэ сэ а псалъэр
- А гушыIэр сигу темыхуэ.
- Станцым нэси унигъэсмэ,
- Ар бзэм дежкIэ уфIэмащIэ?
- Бзэр шу лъагъуэм хузогъадэ,
- Бгъузэу щытми, станцым нос.
- Унэсакъэ – гъущI гъуэгушхуэм
- Къыщыппэплъэу тетыр поездщ.
- Уи гъуэгуанэр жыжьэу щытрэ
- УкIуэфынум къыумыгъазэ -
- Шым епсыхи кIуэ мафIэгукIэ.
- Тетщ а гъуэгум вагъуи мази.
- Сэ шу лъагъуэр зэпызмычу,
- ГъущI гъуэгушхуэм сытехьакъым,
- Адыгэбзэр зэзмыгъащIэу,
- Урысыбзэр сщIэн слъэкIакъым.
-
- Iуащхьэмахуэ телъ уэс къабзэу,
- Сянэм и бзэр сэри сфIэфIт.
- Си букварыр зэIусхауэ
- Сыкъеджамэ, махуэр уэфIт.
- Ноби школым кIуэм, а тхылъыр
- Я блэгущIэм цIыкIухэм щIэлъщ,
- Урысыбзэм и гъуэгушхуэм
- Нытехьэну я гум хэлъщ.
- Адыгэбзэр хэт фIэгугъуми,
- Ещхьщ си дежкIэ псыIэрышэм.
- Ар уэрэду зэхызохыр,
- Къурши губгъуи къыдэушэу.
- Хэт ухуейми сыкъыдожэ,
- Iэджэм япэ сэ сищащ.
- Адыгэбзэу си шы Iэсэм
- Шы тесыкIэ сигъэщIащ.
- Ар си гъуэгум и къежьапIэщ,
- Ар си дамэщ, ар си напщIэщ,
- Ар сымыщIэу щытыгъатэм,
- КIэщI дыдэнут сэ си гъащIэр.
- Сянэм и бзэу си нэм хуэсхь,
- Уэ къыптехуэр схуохъу удын.
- Гъуэгу тетыныр сэ щызухкIэ,
- Уи Iэр сIыгъыу сыухынщ.
- * * *
- УбзэмыIумэ, бгъуэтыжынкъым
- Уи гурылъыр пIэщIэхуам.
- Бзэ зимыIэр, щIылъэм тетми,
- Хуэдэ къабзэщ къамылъхуам.
- Къызэущийуэ си анэм жиIэм
- Щыщу псалъэ мыкIуэда.
- Си анэм и бзэр мафIэ бзийми,
- Дыщэ джанэу сэ схуадащ.
- Си анэр псалъэм, шы лъэ макъыр,
- Жейм сыхэтми, зэхызох.
- Уэшхи къошхыр, уафэр гъуагъуэу
- ШыщIэм нахъути хущIызох.
- Хъарбыз хадэм зэм сихьауэ
- Хъэуан хъуари къыщIызоч.
- Си анэр псалъэу зэхэзгъэхи,
- ТемыпыIэу лъэр изоч.
- ПсыIэрышэу нэпкъым къелъэм
- Сэ щхьэл цIыкIуи пхутесщIэнщ.
- И уэрэдыр къыхидзамэ,
- Гум щIыхьауэ зыхэсщIэнщ.
- Анэм и бзэр ар бзэ IэфIи -
- Псалъэр фокIэ зэгъэпщIащ.
- Зигу имыхум и насыпщи,
- Я нэхъыфIым хуэузэщIащ.
- Си анэм и бзэм мывэ сыныр
- Псалъэ къэскIэ хузогъэж.
- Сигу пымыкIыу псэм пызощIри,
- Ар си кхъащхьэм тевгъэувэж.
- * * *
- Ягъэш зэпыту батэкъутэр
- Дунейр лIыфI дапщэм къащIэна?
- Сэ жей игъащIэм сыщыщIами,
- Iуэхутхьэбзэ сщIэну къэмына.
- IэнатIэ Iутыр тезгъэгушхуэу
- Зэгугъу и Iуэхум хызогъэщI.
- Абы къыдэкIуэу напэр къабзэу
- IэдакъэщIэкIым къысхуатхьэщI.
- Си губжь нэгъуэщIым ятепщахэу
- Зым игу сыпапщэу хэмыщIа.
- СягъэкIэ хъууэ щыгъыныджэ
- Зы цIыху щIымахуэм мыпIыщIа.
- Псыкъуийм Iубыгъуэ
- къыщIэжыхукIэ,
- Лъагъуэншэу къумым къимынэн.
- ГъуэгурыкIуэ Iэджэм я хэщIапIэу
- Псы хуэлIэр хьэщIэу къыхуэкIуэнщ.
- ЦIыху гуауэ-гуапэм къащIэжамэ,
- Сыт щыгъуи усэр сфIэдыгъэлщ.
- Фи зы псыхуэлIэ изгъэкIамэ,
- Ар си насыпщи – фи хьэлэлщ.
- * * *
-
- Зы удз цIыкIу закъуэ, мывэм тету,
- Дунейр мышынэу зэпеплъыхь.
- Къуэм дэтщ и лъэпкъыу
- ар зыщыщыр,
- Езым жьы къепщэр къыщымысхь.
- ИхъуреягъкIэ мывэ защIэщ,
- Гъэмахуэ мазэм къосыр уэс.
- Уае къытехъуэу къегуэуамэ,
- Дыгъэ нур закъуэр и гунэсщ.
- Пшагъуэр къуэм дэзу мэуфафэ,
- ИщIагъым нури къущамыт,
- ЛъагапIэм тету мо удз цIыкIум
- ЩIыхубзэу уафэр къыщхьэщытщ.
- Мывэжьхэм яIэщ ар гъэфIэну,
- Я ныпу удзыр яIэтащ.
- Мытыншми лъагэу утетыныр,
- Улъагэм, дыгъэр уэрщ зэтар.
- * * *
- Мывалъэ щIыпIэу дапщэ щыIэ,
- Ауэ яхэткъым ппэслъытын.
- Сэ уае къэхъум сыпоувыр, -
- Си гуапэу хадэр пхуэсхъумэн.
- Уи къалэ зыми хэгъуэщэнкъым,
- Къуажэ жыпIэнщи, апхуэдэжщ.
- Псым уекIуэлIамэ, псы ефапIэм
- Бжэнымэ тIэкIу къыщыпщIехьэж.
- Пщыхьэщхьэ дыгъэр жэмхэм
- бжьакъуэм
- Нур IэплIэу фIэлъу къагъэзэж.
- Жэщыр мазэгъуэм – мазэ нурыр
- Ди дадэ Iущхэм къалъоIэс,
- Я жьакIэр мазэм хужь къищIауэ
- Я гум къэкIыжхэр Дахэуэсщ,
- Нэху ягъэщыхукIи, мес, зэхэсщ.
- Уи вапIэм сыти къытегъакIэ,
- Тепсэр угуфIэу Iупхыжынщ.
- Iуэхушхуэ цIыхум ящIэхункIэ,
- Уэ ухэку цIыкIуу уамыбжын.
- Дунейм псы сефэу сытетыхукIэ,
- Уэ зыр гуфIэгъуэу узиIэнщ.
- Бзур зы уэрэдым щIапIыкIащи,
- НэгъуэщI зэхилъхьэу жимыIэн.
- Сэри сахуэдэщ къуалэбзуми,
- И фIыщIэ хэкум сщымыкIуэд,
- Сэ гъащIэр сухми, схуэухынкъым
- Си хэку нур хадэм и уэрэд.
- Ди бзэмрэ сэрэ
- ЛIэщIыгъуэ дапщэ къэдгъэщIами,
- Сэлам къытпежьэм дэ етхынщ.
- Ди бзэр псэужмэ, апщIондэхукIэ
- Си гугъуи ящIу зэхэфхынщ.
- МакIуэ сыхьэтыр къимыгъазэу,
- Вагъуэм нэсыни хулъэмыкI.
- Нэхъ згъэкIыхьынут бзэм
- и гъащIэр,
- АрщхьэкIэ зыми ар лъэмыкI.
- КъэдгъэувыIэнут а сыхьэтыр,
- АрщхьэкIэ ди бзэр гум пымыкI.
- Си щIыбым илъу стелъщ сэ хьэлъэ,
- Бэлыхьу Iэджэм сыхэмыкI.
- Сэ щIы къатиблыр къыслъысами,
- Си анэм и бзэр сIэщIэмыкI.
- Щыблэр къыщыуэм щыщIэдзауэ
- Вагъуэзэшиблым деж нэсыху -
- Аращ дэ гъуэгуу дызытетыр,
- Ди анэм и бзэр тхъумэжыху.
- Сыкъыщалъхуар
- мы щIыпIэрщ
- НэхъыфI къафIэщIым сыхэмыдэу,
- Мыращ си хэкури – хэзмыкухь.
- Си махуэр вагъуэм пагъэнащи,
- Си жэщми жыжьэу къыспекIухь.
- Уи мыви удзи къыздалъхуахэщ,
- Си гуауи гуапи япыщIащ.
- ЕупщIыт бжейуэ жыг щэджащэм,
- ЕдэIу – си усэр къеIущэщ.
- Щхьэмыжыр плъагъурэ -
- ажэ жьакIи,
- ЩIым хэлъхьэ хьэдзи -
- къэкIыжынщ.
- Си хьэсэр щIакIуэу схуаубгъуащи,
- ЩIы вам хэплъхьари
- уэ пшхыжынщ.
- Къалэм пхъэIэщэу къызатари
- Нобэр къыздэсым сIэщIэмыху.
- Сэ си лъым ещхькъэ псыIэрышэр,
- Iэхъушэр къущхьэм пхудэмыху.
- Ящоу си усэм сэ мэлымэ,
- Си Iэщу дэсхум къагъэзэж.
- Сыт бэлыхьлажьэ къыстехуами,
- Си хэкуу дыщэр согъэпэж.
- СфIэIэфIщ чыржыни,
- сипсри къабзэщ,
- Уи мырамыси си босынщ.
- Си хэкур псоми йоIэфIэкIри,
- Дэни сыгъакIуэ – сынэсынщ.
- Сурэтхэр Пащты Герман ищIащ.