ШыIэныгъэр, зэныбжьэгъугъэр, зэгурыIуэныгъэр зи тегъэщIапIэ
2021-10-02
- Иджыблагъэ Татарстаным щекIуэкIа Муслъымэн кином и дунейпсо фестивалым хэтащ театрымрэ киномрэ я режиссёр цIэрыIуэ, Адыгэ Республикэм гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ ЕмкIуж Андзор. Щэнхабзэ зэпыщIэныгъэхэмкIэ лъэпкъхэр зэшэлIэныр зи къыхуеджэныгъэ фестивалым къэрал лъэпкъ зэмылIэужьыгъуэ куэдым къахэкIа цIыху зэчиифIэхэр зэхуишэсащ.
- Абыхэм я лэжьыгъэхэмкIэ утыку кърахьэ Iуэхур зытеухуар зыт: шыIэныгъэр, зэныбжьэгъугъэр, лъэпкъ, дин зэгурыIуэныгъэр гъэбыдэнырт. ЕмкIужым 2019 гъэм триха «Невиновен» фильмри хагъэхьащ зэпеуэм хэмыт гъэлъэгъуэныгъэм. Сыт щхьэкIэ жыпIэмэ, абы лъабжьэ хуэхъуар фестивалым и гупсысэ нэхъыщхьэрщ.
- 2019 гъэм къэрал псор зэплъа адыгэ кинощ «Невиновен»-р. Ди хэкужьым и беягъыр, ди лъэпкъым и хабзэ дахэр, ди цIыхухэм я дуней тетыкIэр къызыхэщ, шыIэныгъэмрэ гущIэгъумрэ зи лъабжьэ, дунейм щекIуэкI къэхъукъащIэхэр Кавказым щыпсэу цIыхум и нэкIэ зэрилъагъум теухуа фильмыр ноби «Ютуб»-м щызэIэпах. Куэд щIауэ къэмыхъуауэ, дунейм къытехьащ адыгэ лъэпкъыр зэрыгушхуэ хъун, дунейпсо утыку ипхьэну узытемыукIытыхьын, лъэпкъым ижь-ижьыж лъандэрэ къыдекIуэкI хабзэжьхэр къызыхэщ фильм телъыджэ. Адыгэ къуажэм, хьэблэм, пщIантIэм, унэм деж щегъэжьауэ жылэм дэлъ хабзэмрэ щекIуэкI адыгэ гъащIэмрэ къыщыгъэлъэгъуащ «Кавказфильм» кинокомпанием триха фильмым. Дунейпсо мыхьэнэ зиIэ Iуэхугъуэщ, цIыху куэд зыгъэпIейтей къэхъукъащIэщ зыхуэгъэпсар.
- «Кавказфильм»-м и унафэщI, режиссёр ЕмкIуж Андзор зэрыжиIэмкIэ, цIыху зэхэгъэж, лъэпкъ зэныкъуэкъу, щIалэгъуалэ зэпэщIэувэныгъэ щыIэн хуейкъым. ЦIыху гъащIэр зыщ зэрыхъур, ар зым адрейм Iихыныр къезэгъыркъым. ЗэгурыIуэрщ, шыIэныгъэрщ, мамырыгъэрщ мы дунейр щызыгъэIэри зэтезыIыгъэри. Мис ахэращ адыгэ кином цIыхубэр къызыхуриджэ гупсысэ нэхъыщхьэр.
- XVII дунейпсо фестивалым кино хьэзырхэр Къэзан зэрыщагъэлъэгъуам нэмыщI, режиссёрхэр утыку щхьэхуэ иришат дяпэкIэ трахыну фильмхэм щытепсэлъыхьу. КъищынэмыщIауэ, зэIущIэм хэтт кинор зыщэхухэмрэ прокату къэзыщтэхэмрэ. Кинорынокми щигъэлъэгъуэн иIэт ЕмкIужым. «Невиновен-2» кинопроектыр Къэзан япэу утыку къыщрихьащ икIи къеплъахэм, къедэIуахэм ягу ирихьащ адыгэ фильмым щыпхыша гупсысэ нэхъыщхьэмрэ ар лъэпкъ проект гъэщIэгъуэну зэрыщы-тымрэ.
- — Фестивалыр гъэщIэгъуэнт икIи Урысей Федерацэм и хэгъэгухэм къищынэмыщIауэ хамэ къэралхэм къикIа си лэ- жьэгъухэри щыIэт. Абы и мурад нэхъыщхьэр кинор тезыххэмрэ ар зыгъэлъагъуэхэмрэ зэрыцIыхунырщ, зэдэлэжьэнырщ. УФ-м щытрах кинохэр къэрал кIуэцIым цIэрыIуэ щыщIынырщ, — къыддогуашэ Андзор. — Фестивалыр ди киностудием пэгъунэгъу дыдэщ жыпIэмэ, ущыуэнукъым, сыт щхьэкIэ жыпIэмэ, ди гупсысэхэр зэрызэщхьэщыкI щымыIэу зэтохуэ. Дэ Европэм щытрах фильмхэм захэдгъэгъуэщэну дыхэткъым, атIэ ди лъэпкъ хъугъуэфIыгъуэхэр, тхыдэр, хабзэр кинокIэ хъума, гъэлъэгъуа зэрыхъунырщ зиужь дитыр. Абы и лъэныкъуэкIэ Къэзан фестивалми лъабжьэ хуащIар цIыхугъэ лъагэмрэ псэкупсэ къулеягъымрэ къызыхэщ фильмхэр утыку къихьэнырщ, апхуэдэхэр тезыххэм защIэгъэкъуэнырщ. Лъэпкъ хабзэхэмрэ муслъымэн диным къигъэув зэхэтыкIэ къабзэмрэщ япэ иригъэщыр. ИтIани динкIэ къытщхьэщыкIыу, ауэ гуапагъэм, мамырыгъэм, пэжыгъэм теухуахэм гулъытэ хуащI. Абы и къэпщытакIуэхэм яхэтщ дуней псом щыцIэрыIуэ режиссерхэр, операторхэр, кином елэжьхэр.
- ДэркIэ нэхъыщхьэрати, ди щIыналъэ кином зэрызедгъэужьын, утыку нэхъ инхэм дызэрихьэн Iуэхущ зиужь дитар. ИкIи зэхыхьэм цIыхугъэ куэд къыщытхуэхъуащ, къищынэмыщIауэ ди лэжьэгъухэу «Татарфильм», «Сибирьфильм», «Сахафильм», Москва, Калининград, нэгъуэщI щIыпэхэм щылажьэ киностудиехэм дяпэкIэ дадэлэжьэнымкIэ зэгурыIуэныгъэхэр етщIылIащ. Сэ сыхуейщ Кавказыр жыжьэу фIэкIа зымыцIыху, мыбы щекIуэкI гъащIэм щымыгъуазэ щэнхабзэм и лэжьакIуэхэр лэжьыгъэ IуэхукIэ ди лъахэм къезгъэблагъэурэ ди псэукIэр, ди тхыдэр, ди щIыпIэ дахэхэр къезгъэцIыхуну. Щэнхабзэмрэ гъуазджэмрэ къэдгъэсэбэпу ди зэпыщIэныгъэхэр нэхъыбэ, нэхъ лъэщ сщIыну. Езыхэм я дежи деблагъэурэ проект щхьэхуэхэр зэдэтщI хъунущ. Ар хэкIыпIэфIщ Урысейми, хамэ къэралхэми Кавказым къахуаIэ еплъыкIэм зебгъэхъуэжынымкIэ, ди хабзэм и дахагъымрэ ди хэкум и беягъымрэ утыкушхуэхэм ипхьэнымкIэ, — жеIэ зи лъэпкъ Iуэхур сыт хуэдэ и лэжьыгъэми лъабжьэ хуэзыщI режиссёр цIэрыIуэм.
- НэщIэпыджэ Замирэ.