Лъэпкъ зэныбжьэгъугъэр ягъэбыдэ
2021-09-11
- Иджыблагъэ Яловэ къалэм щекIуэкIа Кавказ лъэпкъхэм я къафэмрэ макъамэмрэ я дунейпсо фестивалым Тыркум щыпсэу адыгэхэм я гур хагъахъуэрэ я дэрэжэгъуэр къаIэту хэтащ «Шагъдий» къэфакIуэ ансамблыр. Ди къэфакIуэ ныбжьыщIэхэм я щыпэкIуэкъым адыгэ нэхъыбэ дыдэ зэрыс Тырку щIыналъэм, атIэ илъэс куэд щIауэ жэуаплыныгъэ ин зыпылъ хабзэ дахэ яIэщ — ахэр гъэ къэси хамэ къэрал зэмылIэужьыгъуэхэм щрагъэкIуэкI фестивалхэм ирагъэблагъэ, я хэкужь щызекIуэ хабзэмрэ лъэпкъым къыдекIуэкI щэнхабзэмрэ ягъэлъэгъуэну.
- Мы гъэми Унэжокъуэ Тимуррэ Заремэрэ зи пашэ къэфакIуэ ансамблым адыгэ къэфэкIэ дахэр дунейпсо фестивалым щигъэлъэгъуащ. Ансамблым и унафэщI Унэжокъуэ Заремэ зэрыжиIэмкIэ, а зэхыхьэр илъэс къэс къызэзыгъэпэщыр Тыркум щыпсэу дагъыстэн щIалэхэрщ. Абыхэм тыркум щыхэхэс кавказ лъэпкъхэм я хэкум щыщ къэфакIуэхэр, уэрэджыIакIуэхэр ирагъэблагъэурэ гуфIэгъуэ зэхуэс дахэхэр зэхашэ.
- — Дагъыстэн зэадэзэкъуэм я жэрдэмкIэ, кавказ зэгухьэныгъэм къызэригъэпэщ фестивалщ дыздэщыIар, — къыддогуашэ Заремэ. — «Шагъдийм» нэмыщI, Адыгейм, Осетие Ищхъэрэ — Аланием, Шэшэным, Дагъыстэным, Грузием, езы Тыркум щыщ ансамблхэр хэт хабзэщ абы. Ауэ мы гъэм, пандемием и зэранкIэ, Кавказым икIауэ дэрэ Дагъыстэным щыщ ансамблымрэщ хэтар.
- Фэри зэрыфщIэщи, хэхэсхэм я гум жьы дезыгъэху, зыгъэгушхуэ, зэрыпагэ Iуэху дахэщ фестивалхэр. Абы къекIуалIэр концертыр щекIуэкI къалэм дэсхэм я закъуэкъым, атIэ гъунэгъу къалэхэми къокI, уеблэмэ кхъухьлъатэкIэ нэхъ жыжьэ къилъэтыкIхэри щыIэщ. КъызэгъэпэщакIуэхэм нэ-мыщI, дэ сытым дежи гуапэу къытпожьэ Тыркум и къалэхэм щызэхэт Адыгэ Хасэхэм я тхьэмадэхэр, ди концертхэм зыхамыгъэныну иужь итщ дэтхэнэ адыгэри.
- Апхуэдэу мы гъэми Бурсэ, Анкара, Истамбыл, Балакисир къалэхэм къикIахэр къытхуэзащ. Хуабжьу гухэхъуэт пандемием имыгъэшынэу я хэку и хуабагъ, тIэкIу нэхъ мыхъуми, зыхащIэну ди лъэпкъэгъухэр къызэрызэхуэсар. Ахэр концертым дагъэгушхуэу щIэсащ, Iэгу ину тхуеуащ, къэфакIуэхэм я гъусэу сурэтхэр зытрагъэхащ. Мы зэIущIэхэр нэхъри гукъинэж зыщIыр мис а гуапагъэхэрщ, щIыпIэ зэхуэмыдэхэм щыпсэу зэкъуэшхэм я зэпыщIэныгъэхэрщ, зыр зым игу хигъахъуэу зэрызэбгъэдэтырщ.
- Хамэ къэрал щыпсэуныр зи натIэ хъуа, зи хэку махуэ къэс къэмыкIуэжыф ди лъэпкъэгъухэм апхуэдэ гуфIэгъуэ мащIэкIэ дахуэупсэфмэ, дэ зи яужь дит Iуэхур къыдэхъулIауэ къэплъытэ хъунущ. Щэнхабзэм и зыужьыныгъэм хуэпщI хэлъхьэныгъэм, сабийр и лъэпкъ хъугъуэфIыгъуэм зэрыхэппIыкIым нэхърэ нэхъ мащIэкъым уи лъэпкъэгъухэм я дэрэжэгъуэр къэпIэтыныр, хамэ лъэпкъхэм уи щэнхабзэр ебгъэлъагъуныр. Мис ахэр ди къалэн нэхъыщхьэу къэтлъытэу сабийхэр догъасэ, утыкухэм дохьэ.
- Абы дыщыщыIа махуэхэм адыгэ куэд зэдгъэцIыхуащ, апхуэдэ фестивалхэр къызэзыгъэпэщ хасэ тхьэмадэхэм даIущIащ икIи дяпэкIэ, нэгъуэщI къалэхэм деблагъэмэ, дызэдэлажьэмэ зэрагуапэр къыджаIащ.
- Заремэ зэрыжиIэмкIэ, фестивалым и пщIэр егъэлъагэ ар хасэхэм къызэрагъэпэщынымкIэ дэIэпыкъуэгъушхуэ къахуэхъу къалэ, щIыналъэ унафэщIхэм. «Апхуэдэу Яловэ къалэм и унафэщIым, ар зыхыхьэ щIыналъэм и Iэтащ- хьэм я деж драгъэблэгъащ хьэщIэхэм. ЛIыщхьэхэр гуапэу къызэрытпежьамрэ псалъэ дахэу къыджаIамрэ къагъэлъагъуэрт Тыркум щыпсэу кавказ лъэпкъхэм пщIэшхуэ къызэрыхуащIыр, ахэр езыхэм я къуэш хуэдэу, зэхэгъэж щымыIэу зэрызэхэтыр. Дэ и гугъу тщIащ зэныбжьэгъугъэм и лъэмыжыр нэхъри гъэбыда зэрыхъунум, ди щIалэгъуалэр нэхъ зэкIэлъыкIуэ зэрытщIыным, егъэджэныгъэ и лъэныкъуэкIэ, студентхэр къагъакIуэу, дгъакIуэу зэтеублэныр зэрыщхьэпэм, нэгъуэщIхэми. Мы зы гъуэгум дыздэщыIа Яловэ Хасавьюрт и къуэш къалэ ящIащ куэд щIауэ, Къайсэррэ Налшыкрэ къуэш зэрызэхуэхъуам ещхьу. Иджы Налшыкрэ Яловэрэ апхуэдэ зэпыщIэныгъэ я зэхуаку дэлъыныр зэрамыжагъуэр къыхагъэщащ унафэщIхэм», — жеIэ Заремэ.
- Хамэхэм яхэсу я анэдэлъхубзэр тIэкIу яIэщIэхуами, я псэм хамыхыну ди лъэпкъэгъухэм яIэщ адыгэ къафэр, фащэр, пшынэр, макъамэр. «Шагъдий» къэфакIуэ ансамблым хэхэс адыгэхэм я гум къыщыблэ а мафIэ бзийр нэхъри къызэрызэщIигъэстыжам шэч хэлъкъым. Апхуэдэ зэпыщIэныгъэхэрщ лъэпкъыр лъэпкъыу къызэтезыгъанэри, адыгэр нэхъ зэпэгъунэгъу зыщIыжри.
- НэщIэпыджэ Замирэ.