ФИФI ФЫМЫГЪЭПУД, ФИ IЕЙ ФЫМЫГЪЭПЩКIУ

АДЫГЭ ПСАЛЪЭ

Февраль, 2022

ЩIыхь зыпылъ къалэн

2022-02-22

  • Мазаем и 23-м Урысейм щагъэлъапIэ Хэкум и хъума-кIуэм и махуэр. Ар 1922 гъэм СССР-м къыщыхалъхьауэ щытащ «Дзэ Плъыжьымрэ флотымрэ я махуэу». 1949 гъэм щегъэжьауэ 1993 гъэ пщIондэ «Совет Армэмрэ Дзэ-Тенджыз флотымрэ я махуэ» цIэр зэрихьащ. СССР-р лъэлъэжа нэужьи, СНГ-м и къэрал зыбжанэм щагъэлъапIэу къэнэжащ ар.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Хэха

ЩIалэгъуалэ унэтIыныгъэр яубзыху

2022-02-22

  • Къэбэрдей-Балъкъэрым и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек иджыблагъэ Москва щыхуэзащ Урысей Федерацэм и ЩIалэгъуалэм я зэгухьэныгъэм и унафэщI Разуваевэ Ксение. Ахэр шэщIауэ тепсэлъыхьащ ди республикэм щыпсэу щIалэгъуалэм я Iуэхур зыIутым, абыхэм лэжьыгъэ купщIафIэ ядегъэкIуэкIынымкIэ щыIэ хэкIыпIэхэм.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: КъБР-м и Правительствэм

Зауэми  лэжьыгъэми  къыщимыкIуэта

2022-02-22

  • 1941 — 1945 гъэхэм  щыIа Хэку зауэшхуэм   я  псэ емыблэжу щызэуахэм, ди къэралым  и къыщхьэщыжакIуэ, хъумакIуэ  нэс хъуахэм ящыщщ Кыщпэкрэ Венэрэ я зэхуаку дэлъ гъуэгуанэшхуэр щIыхь пылъу зыкIуа Ныбэжь Хьэжмырзэ.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Хэха

Зэшхэм я лIыгъэр

2022-02-22

  • Хэкум и хъумакIуэм и махуэм дигу къыдогъэкIыж абы и щхьэхуитыныгъэм щхьэмыгъазэу щIэзэуахэр. Ди къэралым зы унагъуи ису къыщIэкIынкъым 1941-1945 гъэхэм екIуэкIа Хэку зауэшхуэм и гузэвэгъуэмрэ бэлыхьымрэ зымышэча, куэдми-мащIэми абы и мафIаем имылыпщIа. Сэ сыкъызыхэкIа Таухэ я унагъуэми къатехуащ а зэман хьэлъэм и удын. ЛIыхъужьыгъэ хэлъу фашист зэрыпхъуакIуэхэм япэщIэтащ ди адэ Тау ХьэзрэIил. Абы и шынэхъыщIэ Бориси хахуэу зэуащ, къикIуэт имыщIэу, и псэри ди хуитыныгъэм папщIэ итащ.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Хэха

ФIым фIыщIэ пылъщ

2022-02-22

  • Урысей Федерацэм и Федеральнэ Зэхуэсым ФедерацэмкIэ и Советым Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм къыбгъэдэкIыу сенатору щыIэ, ФедерацэмкIэ Советым Хамэ къэрал IуэхухэмкIэ и комитетым и Iэтащхьэм и къуэдзэ, 2005 — 2013 гъэхэм КъБР-м и Президенту щыта, ЩIэныгъэхэмкIэ Дунейпсо Адыгэ Академием и тхьэмадэ Къанокъуэ Арсен Башир и къуэр и щхьэкIи и IуэхущIафэкIи къыщацIыху къыщалъхуа щIыпIэми Урысей псоми. Абы и гугъу щытщIкIэ, ди нэгу къыщIэувэжыр адэжь щIыналъэм папщIэ зэфIигъэкIа Iуэху дахэхэрщ, КъБР-м и унафэщIу лэжьэху дэтлъэгъуа Iэзагъымрэ жумартагъымрэщ. Ар ди лъахэм и зыужьыныгъэм куэд хуэзыщIа, ноби и къару псори хэзылъхьэ политик цIэрыIуэу Къэбэрдей-Балъкъэрым и тхыдэм хэуващ.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: ДифI догъэлъапIэ

Алшагъыр  Борис  и  лъагапIэхэр

2022-02-22

  • «ЩIэныгъэ  зэгъэгъуэтыныр ар гугъуехьышхуэрэ ерыщагъ инрэ зыпылъ Iуэхущ, — жиIащ еджагъэшхуэ, политик цIэрыIуэ Маркс Карл. — ЩIэныгъэм и щыгум нэсу абы и нурыр зытепсэнур а лъагапIэм ухуэзышэ мывалъэ гъуэгум къимыкIуэту, еши шыни зымыщIэу ирикIуэрщ». ГъащIэми щIэныгъэми апхуэдэ лъагапIэхэр щызыIэригъэхьэфащ КъБР-м щIэныгъэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ, физико-математикэ щIэныгъэхэм я доктор, КъБКъУ-м и профессор Алшагъыр Борис Бэтокъуэ и къуэм. Еджагъэшхуэр ящыщщ физикэ щIэныгъэм ди къэралым хэпщIыкIыу зыщезыгъэужьа, зи къэхутэныгъэ купщIафIэхэмкIэ дуней псом цIэры-Iуэ щыхъуа ди лъэпкъэгъухэм. ЩIэныгъэлI пажэм пщэдей игъэлъапIэнущ и илъэс 80 юбилейр.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Юбилей

Псэм и джэ макъ

2022-02-22

  • Адыгэ лъэпкъым къыхэкIа, илъэси 100  ипэкIэ дунейм къытехьа Лохвицкий Михаил (Аджыкъу Джэрий) Куржым   и  ТхакIуэхэм  я союзым и урыс къудамэм и унафэщIу щытащ. Абы и къалэмыр хуэлажьэрт зэныбжьэгъугъэр гъэбыдэным, лъэпкъ зэмылIэужьыгъуэхэм ящыщ цIыхухэм я гъащIэр, я дуней еплъыкIэр къэгъэлъэгъуэным. Аджыкъур тетхыхьащ адыги, куржыи, урыси, румыни, мэжэри…

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Хэха

Залымхъан и IэдакъэщIэкIхэр ягъэлъагъуэ

2022-02-22

  • СурэтыщI гъуазджэхэмкIэ музейм, Ткаченкэ Андрей и цIэр зезыхьэм, щагъэлъагъуэ зи гъащIэ псор сурэт щIыным тезыухуа Индрис Залымхъан къыщIэна лэжьыгъэ купщIафIэхэр.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Гъуазджэ

Нэхъапэм зэи димыIа ехъулIэныгъэ

2022-02-22

  • Пекин щекIуэкIа XXIV ЩIымахуэ Олимп джэгухэр мазаем и 20-м гуфIэгъуэкIэ зэхуащIыжащ. Урысей Федерацэм и атлетхэм абы щызыIэрагъэхьащ дыщэ медалу 6, дыжьыну 12, домбеякъыу 14 — псори зэхэту медаль 32-рэ. Официальнэу щымыт медаль зэпеуэм ди къэралым икIа спортсменхэм ебгъуанэ увыпIэр къыщахьащ.

Псоми еджэн…

Зыхыхьэхэр: Спорт хъыбархэр