«Шыхэмрэ дамыгъэхэмрэ»
2017-10-04
- ФокIадэм и 28-м, Адыгэ фащэм и дунейпсо махуэм, Сэралъп Мадинэ и Арт-центрым къыщызэIуахащ ди лъэпкъэгъу IэпэIэсэ Бещто Зэки и IэдакъэщIэкIхэм я гъэлъэгъуэныгъэ, «Шыхэмрэ дамыгъэхэмрэ» фIэщыгъэм щIэту.
-
Црым Русланрэ Бещто Зэкирэ
- Бещто Зэки Тыркум щыпсэу адыгэхэм ящыщщ, Истамбыл дэт университетхэм я зым щэнхабзэмрэ модэмкIэ щрегъаджэ. Зэки и зэфIэкIи и къаруи лъэпкъ щэнхабзэм зегъэужьыным зэрыхилъхьэр нэрылъагъущ.
- Абы и лэжьыгъэхэм адыгэ нагъыщэхэр щыкуэдщ, пасэрей хьэпшыпхэр иджырей гъащIэм гъэщIэгъуэну хегъэзагъэ. Гъэлъэгъуэныгъэр къыщызэIуаха махуэри аращ Адыгэ фащэм и дунейпсо махуэм щIрагъэхьэлIари.
- ЩоджэнцIыкIу Алий и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей къэрал драмэ театрым и артисткэ Тхьэщыгъуей Жаннэ выставкэр къызэIуихыу къызэхуэсахэм Зэки яригъэцIыхуа нэужь, ди лъэпкъэгъум и IэдакъэщIэкIхэм я гугъу ищIащ.
- — Зэки адыгэшым хуиIэ лъагъуныгъэр мы выставкэм наIуэ тщещI. АдыгэлIым и ныбжьэгъу пэжу сыт зэмани щыта адыгэшым абы и творчествэм увыпIэ хэха щиубыдащ, — жиIащ Тхьэщыгъуейм.
- — Лъэпкъым къыдекIуэкI IэщIагъэхэр зиIэ цIыху, абы хуей щыслъагъукIэ хуабжьу согуфIэ. Уримыгушхуэн плъэкIыркъым Зэки хуэдэ цIыху IэпщIэлъапщIэхэр къызэрытхэкIам. Хуабжьу лэжьыгъэ гугъущ, зэман куэди зытекIуадэщ ахэр. Зэки Тхьэр зэчий инкIэ къызэрыхуэупсар дэтхэнэ и зы лэжьыгъэми уи фIэщ ящI. Ди лъэпкъ IэщIагъэр адыгэхэм я мызакъуэу, адрейхэми ебгъэлъагъуфыну зэфIэкI Тхьэм къуит. Дуней псом цIэрыIуэ ущыхъуну ди гуапэщ, — жиIащ «Адыгэ унэ» тыкуэн-музейр зей IутIыж Мэжид.
- Бещто Зэки и зэфIэкIыр зэрылъагэр къыхигъэщри, дяпэкIи ефIэкIуэну ехъуэхъуащ композитор цIэрыIуэ ХьэIупэ ДжэбрэIил.
- Гъэлъэгъуэныгъэр щекIуэкI пэшым и кум пхъэм къыхэщIыкIа шы лъагэ итт, и пкъыр тхыпхъэщIыпхъэхэмкIэ гъэщIэгъуэну гъэдэхауэ. Псом хуэмыдэу узыIэпашэрт щэкI бзыхьэхуэ цIыкIухэм къыхэщIыкIауэ шым и теплъэр къызытещ сурэтхэм. Лъэпкъ дамыгъэхэми увыпIэ хэха щаубыдащ Зэки и выставкэм. Фэм къыхэгъэсыкIа лъэпкъ дамыгъэхэр зэрыт сурэтым абы къекIуэлIахэм щхьэж езым ейр къыщилъыхъуэрт. А псом къищынэмыщIауэ, Зэки утыку кърихьат бзылъхугъэм зэрызигъэдахэ хьэпшыпхэр — Iэлъынхэр, Iэпщэхъухэр, вакъэхэмрэ чысэхэмрэ, дэтхэнэми екIупс адыгэ нагъыщэхэр якIэрылъу. Псом нэхърэ нэхъыщхьэращи, абы и дэтхэнэ IэдакъэщIэкIми щынэрылъагъущ и лъэпкъым хуиIэ лъагъуныгъэр.
- Уи гуапэ мыхъуу къанэртэкъым, ди лъэпкъэгъум и Iуэхур даIыгъын, и пшыхьыр хуагъэдэхэн мурадкIэ адыгэ фащэкIэ хуэпа щIалэгъуалэ куэд абы къызэрекIуэлIар. Пшыхьыр иуха иужькIи цIыхухэр хэкIуэтэху зэбгрыкIыжакъым — абыхэм къытрагъэзэжурэ зэпаплъыхьырт щIагъыбзэ куу зыщIэлъ хьэпшыпхэмрэ сурэтхэмрэ.
- Щомахуэ Залинэ.
- Сурэтхэр Къарей Элинэ трихащ.